Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
A3 |
Coñecer e analizar a cultura deportiva e propoñer os cambios necesarios, na propia e na das persoas coas que traballa, desde a ética e o xogo limpo, as diferenzas de xénero e a visibilidade dos discapacitados. |
A7 |
Promover e avaliar a formación de hábitos de actividade física e deporte ao longo do ciclo vital, considerando que a idade, o xénero ou a discapacidade son variables que necesitan da intervención consciente para favorecer a igualdade de oportunidades. |
A14 |
Deseñar, planificar, avaliar técnico-cientificamente e desenvolver programas de exercicios orientados á prevención, a reeducación, a recuperación e readaptación funcional nos diferentes ámbitos de intervención: educativo, deportivo e de calidade de vida, considerando, cando fose necesario as diferenzas por idade, xénero, ou discapacidade. |
A24 |
Deseñar, planificar, avaliar técnica e cientificamente e administrar programas de actividade física adaptada a persoas e diferentes grupos de poboación con discapacidade, ou que requiran atención especial. |
A29 |
Identificar os riscos para a saúde que se derivan da práctica de actividade física insuficiente e inadecuada en calquera colectivo ou grupo social. |
A33 |
Seleccionar e saber utilizar o material e equipamento deportivo adecuado para cada tipo de actividade físico-deportiva no contexto educativo, deportivo, recreativo e da actividade física e saúde. |
B1 |
Coñecer e posuír a metodoloxía e estratexia necesaria para a aprendizaxe nas ciencias da actividade física e do deporte. |
B2 |
Resolver problemas de forma eficaz e eficiente no ámbito das ciencias da actividade física e do deporte. |
B3 |
Traballar nos diferentes contextos da actividade física e o deporte, de forma autónoma e con iniciativa, aplicando o pensamento crítico, lóxico e creativo. |
B5 |
Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán. |
B6 |
Dinamizar grupos nos diferentes ámbitos do exercicio profesional. |
B11 |
Desenvolver competencias para a adaptación a novas situacións e resolución de problemas, e para a aprendizaxe autónoma. |
B17 |
Promover e avaliar actividades de ampliación curricular, referentes á creación de hábitos autónomos de actividade física e deporte. |
B19 |
Exercer a profesión con responsabilidade, respecto e compromiso. |
C4 |
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
C6 |
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
C7 |
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. |
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
- Coñecer e saber diferenciar e discriminar os distintos tipos de necesidades especiais e as súas principais repercusións psicomotrices. |
A3 A7 A14
|
|
|
- Saber deseñar, planificar, avaliar e administrar na práctica os programas de actividade física e deporte adaptado en educación formal e outros contextos (terapéutico, recreativo, competitivo). |
A24 A29
|
B2 B3 B5 B6
|
|
- Coñecer e ser capaz de utilizar recursos metodolóxicos suficientes para favorecer os procesos de inclusión das persoas con necesidades especiais a través da actividade física e o deporte adaptado. |
A33
|
B1 B2 B11 B17 B19
|
C4 C6 C7
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
- Actividade física e deporte adaptado para poboacións con necesidades especiais (nn.ee.): coñecemento, indicacións e contraindicaciones. |
1.- Fundamentos básicos de Actividade Física e Deporte Adaptado
1.1.- Bases conceptuais sobre Actividade Física Adaptada.
1.2.- Aproximación ao Deporte Adaptado.
2.- O marco legal e as consideracións arquitectónicas e materiais
2.1.- Marco legal.
2.1.1.- Normativa principal.
2.1.2.- Leis específicas.
2.2.- Consideracións arquitectónicas e materiais.
2.2.1.- Principios normativos básicos.
2.2.2.- As instalacións deportivas.
2.2.3.- O material deportivo e as súas adaptacións.
3.- Poboacións con discapacidade
3.1.- Terminoloxía e clasificación.
3.2.- Etiología, evaluación e prevención.
3.3.- Problemática da persoa con discapacidade. |
- Actitude deontolóxica dentro do contexto escolar obrigatorio en actividade física e deporte adaptado. |
4.- Adaptacións curriculares individualizadas (ACI) en educación física
4.1.- Cuestións xerais que regulan as ACI.
4.2.- Orixe e sistematización das adaptacións curriculares.
4.3.- O oito pautas metodolóxicas de actuación en educación física co Alumnado con Necesidades Específicas de Apoio Educativo (ACNEAE). |
- Coñecemento e elaboración de programas de intervención en educación física ante necesidades especiais do tipo sensorial, físico, e psíquico/comportamental. |
5.- Educación física e deporte adaptado como elemento favorecedor da inclusión escolar.
5.1.- Educación física e deporte adaptado para o Alumnado con Necesidades Específicas de Apoio Educativo (ACNEAE) con discapacidades sensoriais.
5.2.- Educación física e deporte adaptado para o ACNEAE con discapacidades físico-motrices ligadas ao sistema nervoso.
5.3.- Educación física e deporte adaptado para o ACNEAE con discapacidades físico-viscerales.
5.4.- Educación física e deporte adaptado para o ACNEAE con discapacidades psíquicas. |
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Sesión maxistral |
A3 A7 A29 |
13 |
26 |
39 |
Práctica de actividade física |
A3 A14 A24 A33 B11 |
6 |
12 |
18 |
Mapa conceptual |
B2 B3 B5 B6 |
3 |
12 |
15 |
Aprendizaxe colaborativa |
A24 B2 B3 C4 C6 C7 |
5 |
20 |
25 |
Estudo de casos |
A7 A24 |
5 |
10 |
15 |
Proba obxectiva |
B1 B2 B17 |
5 |
10 |
15 |
Traballos tutelados |
A14 |
4 |
4 |
8 |
Proba mixta |
B1 B2 B17 B19 |
2 |
10 |
12 |
|
Atención personalizada |
|
3 |
0 |
3 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Sesión maxistral |
Durante este tipo de sesións, farase unha exposición oral dos contidos. Ademais, contarase coa axuda dos medios audiovisuais co fin de clarificar o exposto. Os alumnos poderán intervir no momento que o desexen para aclarar calquera contido ou resolver dúbidas respecto da materia impartida. |
Práctica de actividade física |
Trátase dunha técnica para aplicar con grupos reducidos. Ten por finalidade que os alumnos desenvolver empatía social e vivencien, mediante simulación, os problemas e dificultades que ten unha persoa con necesidades especiais á hora de realizar actividade física e deporte. |
Mapa conceptual |
Trátase dunha técnica de traballo individual na que o alumno terá que establecer relacións entre os conceptos crave de cada un dos temas que se impartan. Son representacións que flúen en grao sumo xeral todo o máis detallado. |
Aprendizaxe colaborativa |
Mediante este tipo de metodoloxía, preténdese fomentar o ensino-aprendizaxe de forma presencial baseándonos na organización da clase en pequenos grupos. O alumnado traballará conxuntamente na resolución de tarefas asignadas pola profesora para mellorar a súa propia aprendizaxe e o dos outros membros do grupo. |
Estudo de casos |
Se enfrontarán ante a descrición dunha situación específica que suscita un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de persoas, a través dun proceso de discusión. O alumnado sitúase ante un problema concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión dentro do seu grupo de traballo. |
Proba obxectiva |
Proba escrita utilizada para a avaliación da aprendizaxe, cuxo trazo distintivo é a posibilidade de determinar se as respostas dadas son ou non correctas. Constitúe un instrumento de medida, elaborado rigorosamente, que permite avaliar coñecementos, capacidades, destrezas, rendemento, aptitudes, actitudes, intelixencia, etc. É de aplicación tanto para a avaliación formativa como sumativa. |
Traballos tutelados |
Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe. Fundaméntase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe pola profesora-titora. Realizarase de maneira individual. |
Proba mixta |
Consiste nun tipo de proba na que se van a integrar preguntas de ensaio e preguntas obxectivas. En canto ao apartado de ensaio, serán cuestións abertas de desenvolvemento breve. E con respecto ao apartado de preguntas obxectivas, farase tipo test. O idioma de redacción será o castelán; pero se algún alumno desexase facelo noutro idioma (galego ou inglés), non habería ningún inconveniente a condición de que o comunicase por escrito con 30 días de antelación á data oficial do exame. |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Proba mixta |
Proba obxectiva |
|
Descrición |
Atenderase a aqueles alumnos que necesiten explicacións a maiores das que se deron nas sesións maxistrais. Con iso procuraremos favorecer o estudo da materia de face á proba de discriminación.
Tamén se atenderan as consultas daqueles alumnos con matrícula parcial que necesiten adaptacións para a súa avaliación. |
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Práctica de actividade física |
A3 A14 A24 A33 B11 |
Os alumnos poderán chegar a obter un máximo de 2 puntos na súa cualificación cuantitativa a condición de que PARTICIPEN ACTIVAMENTE, como mínimo, no 70% das sesións que se impartan. |
20 |
Proba mixta |
B1 B2 B17 B19 |
Esta proba está composta por dous apartados de preguntas:
A) Tipo test: Consistirá en 40 preguntas referentes aos contidos expostos ao longo das sesións maxistrais, tanto teóricos como prácticos. Haberá 2 ou 3 opcións de resposta, sendo só una delas correcta.
B) Tipo ensaio: Farase a formulación de 2 cuestións abertas que as/os alumnas/os deberán ser capaces de contestar, de maneira correcta, seguindo todos os requisitos que se expoñan no enunciado de cada unha delas. |
60 |
Estudo de casos |
A7 A24 |
Os alumnos, distribuídos en grupos de tres o catros persoas, realizarán un traballo segundo as indicacións dadas pola profesora nas sesións teóricas, co fin de complementar os temas 4 y 5 impartidos en clase.
A presentación deste traballo farase a través da plataforma Campus Virtual da Universidade. Aqueles que non consigan o apto, ou non fosen enviados en o tempo acordado o en forma apropiada (ficheiro Word ou PDF), poderán volver presentalos na seguinte oportunidade. |
10 |
Aprendizaxe colaborativa |
A24 B2 B3 C4 C6 C7 |
Os alumnos, distribuídos en grupos de tres o catros persoas, realizarán un traballo segundo as indicacións dadas pola profesora nas sesións teóricas, co fin de complementar os temas 1, 2 y 3 impartidos en clase.
A presentación deste traballo farase a través da plataforma Campus Virtual da Universidade. Aqueles que non consigan o apto, ou non fosen enviados en o tempo acordado o en forma apropiada (ficheiro Word ou PDF), poderán volver presentalos na seguinte oportunidade. |
10 |
|
Observacións avaliación |
1. Esíxese
asistencia para a avaliación: SI 2. A PORCENTAXE MÍNIMA DE ASISTENCIA ás
prácticas para que computen na avaliación será do: 70% - La
asistencia ás sesións prácticas será avaliada a condición de que haxa unha PARTICIPACIÓN ACTIVA; é dicir, o
alumnado involúcrese en clase desde os ámbitos físico-motriz, psicolóxico,
afectivo-emocional e social. Ademais, ao finalizar a sesión, terán que responder por escrito a unha pregunta vinculada ao desenvolvemento práctico da clase. A resposta entregaranlla á profesora nese mesmo momento e servirá para computar a participación activa. - El alumnado que, POR
MOTIVOS XUSTIFICADOS E ACREDITADOS (competición de elite, accidente,
lesión, enfermedad ou requirimento xudicial) NON ALCANCEN O 70% de participación activa nas prácticas PERO SÍ UN 60%, poderán
complementalo cun traballo de sesiones teórico-prácticas baseado nos contidos
das sesións ás que faltasen e que deberán entregar, como data límite, o mesmo
día do exame. 3. Os REQUISITOS PARA SUPERAR A MATERIA son: 1ª Oportunidade: - Prácticas de actividade física. Obrigatorias.
Puntuación mínima=1 (máximo 2). - Probas:
- Probas obxectivas (Cuestionarios parciais). Optativas. Puntuación mínima=3 (máximo 6). Realizaranse
a través do Campus Virtual e en horario lectivo. Non se realizará ningún cuestionario fóra da data acordada a non ser por motivo xustificado e acreditado tal e como se contempla no segundo apartado do punto de dá as "Observacións avaliación". Se se alcanza a puntuación
mínima, non se terá que realizar a Proba mixta. O valor de cada tema é: - Tema 1= 1 punto.
- Tema 2= 1 punto.
- Tema 3= 1 punto.
- Tema 4= 1.5 puntos.
- Tema 5= 1.5 puntos.
- Proba mixta (Examen final). Obrigatoria. Puntuación mínima=3 (máximo 6). Farase
presenzal segundo o calendario académico.
- Aprendizaxe colaborativo. Obrigatorio.
Puntuación mínima=0.5 (máximo 1). - Estudio de casos. Obrigatorio. Puntuación mínima=0.5 (máximo 1).
2ª Oportunidade: - Prácticas de actividade física. Obrigatorias.
Puntuación mínima=1 (máxima 2). - Proba mixta. Obrigatoria.
Puntuación mínima=4 (máxima 6). - Traballo tutelado. Optativo (máximo 2).
Desenvolverán, de maneira individual, un traballo escrito a propuesta da profesora que sirva para
incrementar os coñecementos impartidos en clase.
4. Os criterios de mantenimientou de partes superadas para a segunda oportunidade
son: Aqueles
apartados que se superaron na primeira oportunidade MANTERANSE ÍNTEGROS para a oportunidade inmediatamente posterior. 5. Os criterios de mantemento de partes superadas en
futuras convocatorias de avaliación son: Para aquel alumnado que teña que volver matricularse e
teña superado algún dos bloques, respectaráselle a nota que secase no devandito
bloque durante un MÁXIMO DE DOUS CURSOS
CONSECUTIVOS. De non ser así, terá que cumprir cos requisitos da materia na
súa totalidade. 6. Alumnado con MATRÍCULA PARCIAL: 1ª Oportunidade: - Probas:
- Probas obxectivas (Cuestionarios parciais). Optativas. Puntuación mínima=5 (máximo 8). Realizaranse a través
do Campus Virtual e en horario lectivo. Non se realizará ningún cuestionario fóra da data acordada a non ser por motivo xustificado e acreditado tal e como se contempla no segundo apartado do punto de dá as "Observacións avaliación". Se se alcanza a puntuación mínima, non se terá que realizar a Proba mixta. O valor de cada tema é: - Tema 1= 1 punto.
- Tema 2= 1 punto.
- Tema 3= 1 punto.
- Tema 4= 1.5 puntos.
- Tema 5= 1.5 puntos.
- Proba mixta (Exame final). Obligatoria
. Puntuación mínima=5 (máximo 8). Farase presencial
segundo o calendario académico.
- Aprendizaxe colaborativo. Obrigatorio.
Puntuación mínima=0.5 (máximo 1). - Estudio de casos. Obrigatorio. Puntuación mínima=0.5 (máximo 1).
2ª Oportunidade: - Proba mixta. Obligatoria. Puntuación
mínima=5 (máximo 8). - Traballo tutelado. Optativo (máximo 2). Desenvolverán, de maneira individual, un traballo escrito a propuesta da profesora que sirva para incrementar os coñecementos impartidos en clase.
7. Dispoñibilidade
dos idiomas en relación ás probas escritas de avaliación: O idioma de redacción
das probas mixtas e obxectivas será o CASTELÁN.
Pero se algún/a alumno/a desexase facelo noutro idioma (galego ou inglés), non
habería ningún inconveniente a condición de que o comunicase por escrito con
trinta días de antelación á data oficial da proba correspondente. 8. Oupciones alternativas de avaliación para
CASOS ESPECIAIS:
Para o alumnado que presente de maneira xustificada necesidades educativas especiais,
levarán a cabo as adaptacións curriculares que correspondan seguindo o
principio de individualización e en colaboración co coordinador do PAT da
facultade. 9. Faise fincapé en que, tao e como xa se mencionou no apartado
3., a lrealizar Os CUESTIONARIOS PARCIAIS (probas
on-line), empregarase a plataforma da
UDC, A través DO CAMPUS VIRTUAL. 10. Moi importante!: Acerca das CONSECUENCIAS DO PLAXIO na realización das probas ou actividades de avaliación: A realización fraudulenta de proba ou actividades de avaliación implicará directamente a cualificación de suspenso %ou201C0%ou201D na materia e na convocatoria correspondente, invalidando así calquera cualificación obtida en todas as actividades de avaliación de face á convocatoria extraordinaria%ou201D. Ademais, segundo a Lei de Convivencia Universitaria (BOE núm. 48, de 25 de febreiro de 2022), a fraude académica, considérase falta moi grave, podendo implicar expulsión de 2 a 3 anos da universidade constando no expediente académico ata o seu total cumprimento; así como, a perda de dereitos de matrícula parcial durante un curso ou semestre académico (art. 14). Enténdese por fraude académica calquera comportamento premeditado tendente a falsear os resultados dun exame ou traballo, propio ou alleo, realizado como requisito para superar unha materia ou acreditar o rendemento académico (art. 11)
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
SAÑUDO, B; MARTÍNEZ, V; y MUÑOZ, J. (Coords.) (2012). Actividad física en poblaciones especiales. Salud y calidad de vida. Sevilla: Wanceulen.
CARRERAS, J. (2013). Actividad física para personas con discapacidad.
ASUN, S. (2016). Actividad física y deporte adaptado a personas con discapacidad. Zaragoza: Prensas de la Universidad de Zaragoza.
CALVO, M.A. (2011). Educación física para alumnos con necesidades educativas especiales. PlanetBuk: Granada.
HERNÁNDEZ, F.J. (2012). Inclusión en educación física. Barcelona: Inde.
RÍOS, M; RUIZ, P; y CAROL, N. (Coords.) (2014). La inclusión en la actividad física y deportiva. Comité Paralímpico Español
TORRES, M.A. et al. (2011). Recursos metodológicos en educación física con alumnos con discapacidades físicas y psíquicas. Alpedrete: Pila Teleña. |
|
Bibliografía complementaria
|
Consejo Superior de Deportes (ED.) (2011). Deportistas sin adjetivos. El deporte adaptado a las personas con discapacidad física. Madrid: C.S.D.
VERDUGO, M.A. (2011). Discapacidad intelectual. Definición, clasificación y sistemas de apoyo. Madrid: Alianza.
SERRANO, Á. (2015). Educación física para alumnos con discapacidad motora. Madrid: CCS.
PÉREZ, J.A. y SUÁREZ, C. (2004). Educación física para la integración de los alumnos con espina bífida. Alicante: Editorial Club Universitario.
MENA, B; NICOLAU, R; SALAT, L; TORT, P. y ROMERO, B. (4º ED.) (2011). El alumno con TDAH. Guía práctica para educadores. Barcelona: Mayo.
GÓMEZ, J. (2019). El deporte adaptado en el derecho español. Madrid: Reus Editorial
BERNAL, J.A. (2002). El profesor de educación física y el alumno sordo. Sevilla: Wanceulen.
CORNAGO, A. (2013). Manual del juego para niños con autismo. Valencia: Psylicom.
RUBIN, H.A. (2005). Murderball.
ESCRIBÁ, A. (2001). Síndrome de Down. Propuestas de intervención. Madrid: Gymnos. |
RECURSOS WEB:
http://efdeportes.com/efd0/b-afeÉ un apartado desta revista dixital no que aparece unha relación de artigos sobre o mundo da actividade física para persoas con discapacidade.
http://sportsciencies.com. Nesta revista podemos atopar articulos científicos interesantes sobre a actividade física adaptada.
http://www.eujapa.upol.czEsta é a referencia da revista europea de actividade física adaptada. Actualmente, é unha das de maior prestixio e recoñecemento internacional. As súas publicacións son semestrais.
http://journals.humankinetics.com/apaqNeste caso estamos a tratar da revista oficial da Federación Internacional de Actividade Física Adaptada. Ten facilidade de acceso aos seus artigos por atoparse dentro dos recursos electrónicos de revistas dixitais da UDC.
http://www.dafaweb.esA Asociación Española de Deporte e Actividade Física Adaptada (AEDAFA) nace coa vocación de axuntar a actividade e intereses de profesionais en relación á actividade física e o deporte adaptado, cun marcado carácter multi- e inter-disciplinar. Os asociados poden acceder a unha información actualizada, caracterizada polo seu rigor académico e científico.
http://www.deporteinclusivo.esÉ a páxina do Centro de Estudos sobre Deporte Inclusivo (CEDI). Trátase dun organismo cuxo obxectivo é fomentar a iniciación e a promoción deportiva en persoas con discapacidade. Pódese considerar punteiro a nivel nacional e é o que achega a información máis actualizada sobre calquera tipo de evento (cursos, xornadas, congresos, etc.) dentro deste ámbito
Therapeutic Recreation Journal (TRJ) é a renombrada publicación trimestral publicada por Sagamore Publishing LLC. A revista, que se publica desde hai máis de 50 anos, ofrece un foro
nacional para a investigación e o debate sobre as necesidades das persoas con discapacidade, os problemas que enfronta a profesión, as novas perspectivas de servizo e a recepción de servizos de recreación terapéutica. |
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
Psicoloxía da actividade física e do deporte/620G01011 | Socioloxía da actividade física e do deporte/620G01015 |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
Proceso de ensino/aprendizaxe da actividade física e do deporte/620G01022 | Actividade física saudable e calidade de vida I/620G01023 |
|
Materias que continúan o temario |
Planificación do proceso de ensino/aprendizaxe da actividade física e do deporte/620G01035 | Actividade física saudable e calidade de vida II/620G01036 | Actividades acuáticas saudables e socorrismo (optativa)/620G01042 |
|
Observacións |
Coa finalidade de mellorar o sistema de garantía interna de calidade do noso centro, sería convinte que o alumnado atendese á solicitude realizada pola UDC, con periodicidade cuadrimestral, respecto a participar no proceso de avaliación das materias cursadas” e cuxa chamada realiza baixo o nome de “AVALÍA” consistindo en responder as enquisas que avalían a docencia do profesorado en cada materia. |
|