Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Manobra II Código 631G01309
Titulación
Grao en Náutica e Transporte Marítimo
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Terceiro Optativa 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Navegación e Enxeñaría Mariña
Coordinación
Pacheco Martínez, Eliseo Antonio
Correo electrónico
eliseo.pacheco@udc.es
Profesorado
Pacheco Martínez, Eliseo Antonio
Correo electrónico
eliseo.pacheco@udc.es
Web
Descrición xeral As materias relacionadas coa Manobra compoñen un bloque de coñecementos esenciais e exclusivos na formación dun Mariño Profesional. Pódese dicir que un Mariño formado e experimentado é a única persoa capaz de prever todos os inputs e outputs no deseño e desenvolvemento da Manobra dun buque.

Doutra banda, as consecuencias dunha mala decisión á hora de executar unha Manobra poden ser graves e mesmo catastróficas: varadas, colisións, allisions afundimentos, incendios e explosións. Un erro implicará como mínimo danos ao buque e as súas consecuencias económicas: custos, P&I, demoras, detencións, etc.

En todo o anterior radica a importancia da súa formación.

Integrada no Grao, esta materia “Manobra II” é a profundización dos coñecementos básicos adquiridos na materia de 2º curso “Manobra I”, e pretende dar ao alumno sólidas bases para as materias "Simulación Náutica" (4º curso) e “Manobra Avanzada” (Master).

No desenvolvemento da materia teranse en conta:
STCW 1978, e as Emendas de Manila de 2010
IMO Model course 1.22 Ship Simulator and Bridge Teamwork.
IMO Model course 7.01 Master and Chief Mate
IMO Model Course 7.03. Officer in Charge of a Navigational Watch

Competencias do título
Código Competencias do título
A10 Redactar e interpretar documentación técnica e publicacións náuticas.
A14 Planificar e dirixir unha travesía, determinar a situación por calquera medio de navegación, e dirixir a navegación.
A15 Realizar unha garda de navegación segura.
A17 Adoptar as medidas axeitadas en casos de emerxencias.
A19 Utilizar as frases normalizadas da OMI para as comunicacións marítimas, e emprego do inglés falado e escrito.
A21 Manobrar e gobernar o buque en todas as condicións.
A30 Utilizar os telemandos das instalacións de propulsión e dos sistemas e servizos de maquinaria.
A35 Organizar e dirixir a tripulación aplicando técnicas de liderazgo e de traballo en equipo.
A37 Usar correctamente os diferentes aparatos de navegación e radiocomunicacións.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de xeito efectivo.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Comunicarse de xeito efectivo nun ámbito de traballo.
B5 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B6 Traballar de forma colaboradora.
B9 Capacidade para interpretar, seleccionar e valorar conceptos adquiridos noutras disciplinas do ámbito marítimo, mediante fundamentos físico-matemáticos.
B11 Capacidade de adaptación a novas situacións.
B14 Capacidade de análise e síntese.
B15 Capacidade para adquirir e aplicar coñecementos.
B16 Organizar, planificar e resolver problemas.
B22 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
C9 Posuír e comprender coñecementos que aporten unha base ou oportunidade de ser originais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación
C10 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornas novas ou pouco coñecidas dentro de contextos máis amplas (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Capacitar para realizar o estudo da manobrabilidade dun barco baseado en diferentes probas para a súa determinación e saber construír os gráficos correspondentes para o seu uso. A10
A14
A15
A17
A21
A30
A35
A37
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B11
B14
B15
B16
B22
C6
C9
C10
Coñecemento do estado da arte en termos de sistemas de propulsión do buque e temóns de alta eficiencia de última xeración, e o control deles polo manobristra. A10
A14
A15
A17
A21
A30
A35
A37
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B11
B14
B15
B16
B22
C6
C9
C10
Analizar as forzas presentes para saber facer un uso óptimo dos medios de manobra do buque e ter a capacidade de poder afrontar situacións imprevisibles que poidan xurdir no desenvolvemento da manobra. A10
A14
A15
A17
A21
A30
A35
A37
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B9
B11
B14
B15
B16
B22
C6
C9
C10
Coñecer os efectos derivados da navegación en augas restrinxidas polo seu calado e / ou pola súa anchura e, en particular, a interacción do buque con outro buque, coa beira e co fondo. A10
A14
A15
A17
A21
A30
A35
A37
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B11
B14
B15
B16
B22
C6
C8
C10
Adestrar para o estudo, planificación, desenvolvemento e execución das manobras de recalada, fondeo, entrada, descarga e saída de diferentes portos e terminais con distintos tipos de buques. A10
A14
A15
A17
A19
A21
A30
A35
A37
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B11
B14
B15
B16
B22
C6
C9
C10

Contidos
Temas Subtemas
1. Introdución.

Obxectivos. Guía Docente. STCW 1978/2010. IMO Model Courses 7.01 y 7.03
2. O Factor Humano na Manobra.

STCW Capítulo VIII. BTM (Bridge Team Management). Organización e equipos. Calidades que debe reunir un bo manobrista. Standard Marine Communication Phrases relacionadas coa materia.
3. Manobrabilidade. Criterios.

Circulares IMO A.601(15), MSC.137(76) y MSC/Circ.1053. Punto de Pivote.
4. Equipos para a Manobra.
Hélice. Temón. Equipo de goberno. Piloto Automático. Temón / Indicadores ROT.

5. Navegación en augas pouco profundas.
Hidrodinámica. Squat. Efecto beira. Interacción do buque. Técnicas de velocidade angular constante / ángulo de temón constante. Efectos da velocidade da agua. Distancias de parada. Cálculos.
6. Conceptos básicos de manobra.

Efecto temón-hélice. Efecto do vento. Efecto da corrente.
7. Operacións de atracada.

Atracada. Desatracada. Aproximándose ó peirao. Marxes de seguridade. Uso de cabos. Uso de áncoras. Manobras Típicas.
8. Amarre.
Cabos. Maquinillas. Forzas. Configuracións de amarre. Equipos de cuberta. Secuencias. Prevención de accidentes.

9. Fondeo.

Maquinillas. Equipo de cuberta. Secuencias. Problemas. Prevención de accidentes.
10. Estación de Prácticos.

Aproximación. Aparellando a escala de Práctico. Intercambio de Información Capitán-Práctico. Resolucións IMO A.1045(27) e A.960(23).
11. Remolcadores

Tipos. Escolta. Porto. Prevención de accidentes.
12. Alta Mar.

Mal tempo. IMO MSC.1/Circular.1228. Manobras de emerxencia: remolque, MOB, IAMSAR.
13. A Manobra no Plan del Viaxe.

SOLAS Regra V/29. Resolución IMO A.893(21). Aplicación práctica.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A10 A14 A15 A17 A19 A21 A30 A35 A37 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B9 B11 B14 B15 B16 B22 C6 C8 C9 C10 30 45 75
Obradoiro A10 A14 A15 A17 A19 A21 A30 A35 A37 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B9 B11 B14 B15 B16 B22 C6 C8 C9 C10 24 24 48
Traballos tutelados A10 A14 A15 A17 A21 A30 A35 A37 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B11 B14 B15 B16 0 16 16
Proba mixta A10 A14 A15 A17 A19 A21 A30 A35 A37 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B9 B11 B14 B15 B16 B22 C6 C9 C10 9 0 9
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Presentación oral dos temas que compoñen a materia, buscando tamén a participación activa do alumnado.
Algúns contidos pódense desenvolver en inglés.
Como soporte poderíase utilizar presentacións en Power Point, software técnico (CAD, Maxsurf, etc) e vídeos.
Será necesaria a unha asistencia mínima do 80% para cualificar a Avaliación Continua.
A falta de puntualidade pode ser motivo para non ser aceptado na aula.
Obradoiro Aplicación práctica das Sesións Maxistrais.
Resolución de problemas (fórmulas, cálculos).
Análise de casos prácticos.
Poderá aplicarse algún Xogo de Rol para a explicación de actuacións reais a bordo e o uso das Standard Marine Communication Phrases.
Traballos tutelados Un exemplo de Traballo Tutelado pode ser a aplicación dos contidos da materia no desenrolo dun caso práctico de Plan de Viaxe.
Proba mixta Consistirán en probas, xeralmente escritas, que constarán de preguntas teóricas (proba de ensaio, resposta breve, etc) e de preguntas prácticas (cálculos, gráficos de maniobras, etc).

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Proba mixta
Traballos tutelados
Obradoiro
Descrición
Presencial.
En horario de titorías e cumprindo a normativa sanitaria en vigor.

Teams.
Dependerá soamente da dispoñibilidade do profesor.

Email.
O profesor comprométese a responder canto antes todas as dúbidas enviadas.

En canto ao "Alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia" o profesor poderá ofrecer a posibilidade de titorías en liña. Profesor e alumno/a coordinarán esta asistencia.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba mixta A10 A14 A15 A17 A19 A21 A30 A35 A37 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B9 B11 B14 B15 B16 B22 C6 C9 C10 Para ter o dereito a avaliación continua, será necesario como mínimo un 80% da asistencia ás clases presenciais.

Cada Proba Mixta constará de preguntas teóricas (proba de ensaio, resposta breve, etc) e de preguntas prácticas (cálculos, gráficos de maniobras, etc).
70
Traballos tutelados A10 A14 A15 A17 A21 A30 A35 A37 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B11 B14 B15 B16 En relación cos traballos tutelados valorarase:
- A adecuación metodolóxica cos requerimentos do traballo.
- A exactitude dos cálculos empregados.
- A profundidade do contido.
- O dominio dos conceitos utilizados.
- O uso correcto da terminoloxía propia da materia.
- A utilización de fontes documentais complementarias e actuais.
- A presentación e a claridade da exposición.

Un exemplo de Traballo Tutelado pode ser a elaboración dun caso práctico de Plan de Viaxe, tendo en conta para o seu desenrolo temas relacionadas coa asignatura.
30
 
Observacións avaliación

Convenio  STCW 2010: Os criterios de avaliación
contemplados no cadro A-II/1 do Código 
STCW, e recolleito no Sistema de Garantía de Calidade, teranse en conta
á hora de deseñar e realizar a avaliación.

Para ter o dereito a avaliación continua, será necesario como mínimo un 80% da asistencia ás clases presenciais. 

A cualificación da Avaliación Continua consistirá en Proba Mixta (70%) e Traballos Tutelados (30%). A nota de final da Proba Mixta será a media das diferentes Probas Mixtas que se poidan desenvolver durante o curso. Para que estas probas fagan media entre se será necesario unha nota mínima de 4 de cada unha. Dita media das Probas Mixtas será o 70% da cualificación da Avaliación Continua. Se soamente realízase unha Proba Mixta, a nota desta será o 70% da cualificación da Avaliación Continua. Cada Traballo Tutelado terá unha ponderación que dependerá da súa extensión. Durante o curso o profesor definirá dita ponderación. A nota media final dos Traballos Tutelados será o 30% da cualificación da Avaliación Continua. Se soamente realízase un Traballo Tutelado, a nota deste será o 30% da cualificación da Avaliación Continua.

O alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia (segundo establece a "Norma que Regula o Réxime de Dedicación ao Estudo dos Estudantes de Grao na UDC”), poderá acollerse á Avaliación Continua sen necesidade de asistir o 80% das clases presenciais. Para iso, estes/as alumnos/as informarán debidamente o profesor, ao principio do curso, da devandita situación de dispensa académica e así como da súa dispoñibilidade horaria de asistencia. Á marxe do Traballo Autónomo que consta nesta Guía Docente, o profesor poderá encargarlle a este alumnado diferentes traballos/problemas ao longo do curso para ser expostos ou resoltos en horario de titorías.

O
alumnado que non siga o curso presencial (asistencia menor do 80%), ou que non
supere a Avaliación Continua, poderase presentar ás convocatorias finais de
xaneiro e xullo. A avaliación destas convocatorias consistirá nunha Proba Mixta
que constará de preguntas teóricas (proba de ensaio, resposta
breve, etc) e de preguntas prácticas (cálculos, gráficos de maniobras, etc). Os
contidos destas Probas Mixtas poderán abarcar calquera contido da materia. Dita
proba mixta supoñerá o 100% da cualificación desa convocatoria. Para esta proba
será necesario dispor de calculadora, escuadra, cartabón, medidor de ángulos e
compás.

Espérase un comportamiento
ético o longo do curso. O uso de equipos ou materiais non permitidos nos exames,
copiar as respostas por algún medio non autorizado ou o plaxio conlevarán una
nota de 0 na avaliación final da materia.

O descoñecemento
dalgúns conceptos básicos pode ser eliminatorio. Durante o curso iranse citando
cales son.

 


Fontes de información
Bibliografía básica

A.601(15). Provision and Display of Manoeuvring Information on Board Ships. IMO

MSC.137(76). Standards for Ship Maneuverability. IMO

MSC/Circ.1053. Explanatory Notes to the Standards for Ship Manoeuvrability. IMO

MSC.1/Circular.1228. Revised Guidance to the Master for Avoiding Dangerous Situations in Adverse Weather and Sea Conditions. IMO

A.893(21). Guidelines for Voyage Planning. IMO

A.1045(27). Pilot Transfer Arrangements. IMO

A.960(23). Recommendations on Training and Certification and on Operational Procedures for Maritime Pilots other than Deep-Sea Pilots. IMO

A.918(22). IMO Standard Marine Communication Phrases. IMO

Model Course 7.01. Master and Chief Mate. 2014 Edition. IMO. London.

Model Course 7.03. Officer in Charge of a Navigational Watch. 2014 Edition. IMO. London.

The Shiphandler´s Guide. Rowe, R.W. The Nautical Institute, London. 2000

A Master’s Guide to Berthing. Murdoch, E., Dand, I. W., Clarke, C. 2nd ed. The Standard Club. London. 2012 (recurso Web)     

Ship Handling. Baudu, H. 2nd ed. Dokmar. Vlissingen. 2018

Ship Squat and Interaction. Barrass, C.B. Witherby, Edinburgh. 2009

Shiphandling with Tugs. J. Slesinger. 2nd. ed. Cornell Maritime Press. Centreville. 2008

Maniobra de los buques. R. M. Sagarra. Edicions UPC. 1998

ROM 3.1-99 Proyecto de la Configuración Marítima de los Puertos; Canales de Acceso y Áreas de Flotación. Puertos del Estado. 2000 (recurso Web)     

Bibliografía complementaria

Behaviour and Handling of Ships. Hooyer, H. H.Cornell Maritime Press. Maryland. 1994

Tug Use in Port. A practical guide. Hensen, H. 3rd. ed. The Nautical Institute. London. 2018         

Bridge Team Management. Swift, A.J.2nd ed. The Nautical Institute. London. 2004        

Theory and Practice of Shiping Handling. Inoue K. ITU Vakfi. Istambul. 2014

Ship Dynamics for Mariners.  Clark, I.C. The Nautical Institute, London. 2005

Mooring and Anchoring Vol 1. Principles and Practice. Clark, I.C. The Nautical Institute, London. 2009

Mooring and Anchoring Vol 2. Inspection and Maintenance. Vervloesem, W.The Nautical Institute, London. 2009

Maniobra de buques: teoría y práctica. Gilardoni, E. O, Retes, M. Mesa editorial. Buenos Aires. 2012          

Shiphandling - Passenger Ships Without Tugs. Nash, N. Witherby Publishing Group. Livingston. 2018

 


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Construcción Naval/631G01105
Sistemas Enerxéticos e Auxiliares do buque/631G01204
Manobra I/631G01207
Teoría do Buque I/631G01208
Navegación e Organización do Buque/631G01212

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Navegación II/631G01306
Collision Rules, signals, bouyage system and ISM Code (Reglamento de Abordaxes, Sinales, Sistema de balizamento e Código ISM)/631G01303

Materias que continúan o temario
Simulación Náutica/631G01402

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías