Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Audioloxía clínica Código 652G04018
Titulación
Grao en Logopedia
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Bioloxía
Didácticas Específicas e Métodos de Investigación e Diagnóstico en Educación
Fisioterapia, Medicina e Ciencias Biomédicas
Pedagoxía e Didáctica
Psicoloxía
Coordinación
López Amado, Manuel
Correo electrónico
m.lopeza@udc.es
Profesorado
López Amado, Manuel
Correo electrónico
m.lopeza@udc.es
Web
Descrición xeral Esta asignatura ten o obxectivo de brindar ao logopeda o coñecemento básico para a súa intervención na terapia de persoas con déficit auditivo. Dado que a relación da audición coa voz, a linguaxe, a comunicación e as habilidades cognitivas é íntima, consideramos que o logopeda debe comprender os aspectos fundamentais da audiología para poder desempeñar a súa tarefa con eficacia. Ademais, esta base teórico-práctica permitiralle mellorar a súa interacción cos outros profesionais no contexto da atención interdisciplinaria. Os coñecementos adquiridos ao finalizar a materia serán aplicables a varios aspectos da intervención, desde a interpretación de datos e informes audiológicos proporcionados por outros profesionais, como o otorrinolaringólogo e o audioprotesista, ata o deseño dun espazo acusticamente accesible durante a sesión e o emprego de estratexias adecuadas para maximizar a interacción comunicativa.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer e integrar os fundamentos biolóxicos da Logopedia: a Anatomía e Fisioloxía.
A2 Coñecer e integrar os fundamentos psicolóxicos da Logopedia: o desenvolvemento da linguaxe, o desenvolvemento psicolóxico, a Neuropsicoloxía da linguaxe, os procesos básicos e a Psicolingüística.
A3 Coñecer e integrar os fundamentos lingüísticos da Logopedia: Fonética e fonoloxía, morfosintaxe, semántica, pragmática, sociolingüística.
A5 Coñecer e integrar os fundamentos metodolóxicos para a investigación en Logopedia.
A6 Coñecer a clasificación, a terminoloxía e a descrición dos trastornos da comunicación, a linguaxe, a fala, a voz e a audición e as funcións orais non verbais.
A8 Coñecer os fundamentos do proceso de avaliación e diagnóstico.
A9 Coñecer e aplicar os modelos, técnicas e instrumentos de avaliación.
A10 Realizar a avaliación das alteracións da linguaxe nos trastornos específicos do desenvolvemento da linguaxe: trastorno específico da linguaxe, retrasos da linguaxe, trastornos fonéticos e fonolóxicos; os trastornos da comunicación e a linguaxe asociados a déficit auditivos e visuais, o déficit de atención, a deficiencia mental, o trastorno xeneralizado do desenvolvemento, os trastornos do espectro autista, a parálise cerebral infantil e as plurideficiencias; os trastornos específicos da linguaxe escrita; as discalculias; as alteracións no desenvolvemento da linguaxe por deprivación social e as asociadas a contextos multiculturais e plurilingüismo; os trastornos da fluidez da fala; as afasias e os trastornos asociados; as disartrias; as disfonías; as disglosias; as alteracións da linguaxe no avellentamento e os trastornos dexenerativos; as alteracións da linguaxe e a comunicación en enfermidades mentais; o mutismo e as inhibicións da linguaxe; as alteracións das funcións orais non verbais: deglución atípica, disfagia e alteracións tubáricas.
A11 Redactar un informe de avaliación logopédica.
A16 Coñecer as características diferenciais da intervención logopédica nos ámbitos familiar, escolar, clínico-sanitario e asistencial.
A17 Coñecer e realizar a intervención logopédica nos trastornos específicos do desenvolvemento da linguaxe: trastorno específico da linguaxe, retrasos da linguaxe, trastornos fonéticos e fonolóxicos; os trastornos da comunicación e a linguaxe asociados a déficit auditivos e visuais, o déficit de atención, a deficiencia mental, o trastorno xeneralizado do desenvolvemento, os trastornos do espectro autista, a parálise cerebral infantil e as plurideficiencias; os trastornos específicos da linguaxe escrita; as discalculias; as alteracións no desenvolvemento da linguaxe por deprivación social e as asociadas a contextos multiculturais e plurilingüismo; os trastornos da fluidez da fala; as afasias e os trastornos asociados; as disartrias; as disfonías; as disglosias; as alteracións da linguaxe no avellentamento e os trastornos dexenerativos; as alteracións da linguaxe e a comunicación en enfermidades mentais; o mutismo e as inhibicións da linguaxe; as alteracións das funcións orais non verbais: deglución atípica, disfagia e alteracións tubáricas.
A20 Coñecer e implementar as axudas técnicas á comunicación.
A21 Saber deseñar e elaborar informes logopédicos.
A24 Coñecer o concepto de Logopedia, obxecto e método; A profesión de logopeda; A Historia da Logopedia; A deontoloxía e a lexislación relevante para o exercicio profesional.
A30 Coñecer a actuación profesional e os contornos onde se desenvolve a práctica.
B1 Acceso, selección e xestión das fontes de información relevantes para a práctica profesional.
B19 Ter compromiso ético.
B21 Tomar decisións con autonomía e responsabilidade.
B22 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B23 Traballar de forma colaborativa.
B24 Traballar en equipo e, de ser o caso, de forma interdisciplinar.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer e integrar os fundamentos psicolóxicos da Logopedia: o desenvolvemento da linguaxe, o desenvolvemento psicolóxico, a Neuropsicoloxía da linguaxe, os procesos básicos e a Psicolingüística. A1
A8
A9
A11
Coñecer e integrar os fundamentos metodolóxicos para a investigación en Logopedia. A5
Coñecer e integrar os fundamentos biolóxicos da Logopedia: a Anatomía e Fisioloxía. A1
A2
A3
A5
A8
A9
A10
A11
A20
A21
A24
A30
Conocer la clasificación, la terminología y la descripción de los trastornos de la comunicación, el lenguaje, el habla, la voz y la audición y las funciones orales no verbales. A6
Coñecer e aplicar os modelos, técnicas e instrumentos de avaliación. A8
A9
A11
Redactar un informe de avaliación logopédica. A8
A9
A11
A30
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. A24
C6
C7
C8
Capacidade para comunicar o coñecemento adquirido a unha audiencia A11
A20
A21
A24
B23
C7
Capacidade para indagar e producir coñecemento nun determinado campo. A2
A3
A5
A8
A9
A10
A17
A20
A21
A30
B21
B23
C1
C4
C6
C8
Coñecer os fundamentos do proceso de avaliación e diagnóstico. A1
A8
A9
A11
A30
B22
B23
C3
C7
Saber deseñar e elaborar informes logopédicos. A8
A9
A10
A11
A16
A21
Coñecer a actuación profesional e os contornos onde se desenvolve a práctica. A16
A30
Acceso, selección e xestión das fontes de información relevantes para a práctica profesional. A8
A16
A24
B1
C3
C8
Utilizar tecnoloxías da información e da comunicación. A20
A30
B1
C3
Ter compromiso ético. B19
B22
B24
Traballar de forma colaborativa. B22
B23
Traballar en equipo e, de ser o caso, de forma interdisciplinar. B22
B24
Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida A8
A9
A11
A16
A17
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. A30
B22
C4
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. A30
B22
C3
C7
Coñecer as funcións da Intervención logopédica: prevención, educación, reeducación, rehabilitación e tratamento. A8
A9
A11
A16
A30
Traballar de forma autónoma con iniciativa. B21
B22

Contidos
Temas Subtemas
Audioloxía Audioloxía.
A función auditiva e as sus alteracions.
Audición normal e audición perfecta.
Trastornos da audición.
Umbral auditivo
Hipoacusia Concepto de hipoacusia ou sordeira.
Clasificación cuantitativa das hipoacusias.
Clasificación topográfica das hipoacusias
Clasificación cronológica das hipoacusias.
Conceptos básicos de acústica aplicados a función auditiva. El sonido e as sus propiedades.
A escala de decibelios.
Transmisión do son: reflexión, difracción, interferencia, resonancia, impedancia.
Acústica da fala.
A consulta de audioloxía: ambiente, equipamento, calibración.
Exploración clínica do oido Otoscopia.
Inspección.
Palpación
Exploración da trompa de Eustaquio: Proba de Valsalva e Toymbee.
Técnicas de exploración funcional da audición no neno. Audiometría por observación da conducta
Audiometría por reforzo visual
Audiometría lúdica
Probas de percepción da fala no neno
Cuestionarios para pais e educadores
Técnicas de exploración funcional da audición en xóvenes e adultos. Acumetría
Audiometría tonal liminar
Enmascaramento
Probas supraliminares
Reclutamiento
Audiometría verbal
Técnicas de evaluación obxetiva da audición. Impedanciometría.
Otoemisions acústicas.
Potenciais evocados auditivos do tronco cerebral.
Potenciais evocados auditivos de estado estable.
Adaptación protésico-auditiva Prótesis no implantables.
Prótesis implantables.
Ayudas técnicas para el niño y el joven hipoacúsico.
Detección e intervención temprana da hipoacusia infantil. Programas de cribado auditivo neonatal.
Concepto de intervención temprana da hipoacusia infantil.
A intervención centrada na familia.
Novas Tendencias en Audioloxía Outras Causas de Hipoacusia
Novas Técnicas en Audioloxía
Investigación Audiolóxica

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Estudo de casos A8 A9 A10 A11 A17 A21 A30 B21 B22 C1 C3 10 20 30
Proba de resposta múltiple A5 A6 A8 A9 A11 A16 A20 A21 A24 A30 B1 B21 B22 1 1 2
Lecturas A8 A9 A16 A24 A30 B1 B19 B22 B23 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 2 20 22
Discusión dirixida A1 A2 A3 A8 A9 A10 A16 B21 B22 B23 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 10 10 20
Actividades iniciais A1 A2 A3 A5 A6 A17 A24 A30 B22 B23 C3 1 2 3
Sesión maxistral A1 A2 A3 A8 A9 A11 A16 A20 A21 A30 B1 B19 B21 B22 B23 B24 C1 C3 C4 C6 C7 C8 31 31 62
 
Atención personalizada 11 0 11
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Estudo de casos Sesions de traballo nas que o profesor presenta diferentes casos clínicos co obxeto de discutir as probas necesarias para chegar a un diagnóstico
Proba de resposta múltiple Un examen tipo test con catro posibles respostas das que só unha e verdadeira
Lecturas lecturas complementarias para adquirir competencias
Discusión dirixida discusión de técnicas básicas de audiología, sus indicaciones y los resultados esperables en las patologías mas frecuentes
Actividades iniciais Introducción a audioloxía clínica en logopedia
Sesión maxistral sesions de traballo nas que o profesor presenta os contidos fundamentais dos temas e informa/discute as suas principais fontes documentais

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Lecturas
Discusión dirixida
Descrición
Cada estudiante podrá realizar unha titoría planificada na que presentará as dudas sobre a materia, o estado dos traballos e lecturas previstos e as dificultades xerais que está tendo no seguimento da materia. Esta titoría individual obrigatoria e complementada coas titorias a demanda que se poidan producir ao longo do curso.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Estudo de casos A8 A9 A10 A11 A17 A21 A30 B21 B22 C1 C3 1 examen de casos
Elaboración de informe escrito para cada un dos casos obxeto de estudio
30
Proba de resposta múltiple A5 A6 A8 A9 A11 A16 A20 A21 A24 A30 B1 B21 B22 1 Examen final

Examen tipo test de 40 preguntas, con 4 respostas posibles (soamente unha delas e válida).
70
 
Observacións avaliación
<p>Ambos exámenes son complementarios e o alumno non precisa superar ambos por separado para superar a materia</p><p>A asistencia a clases é obrigatoria</p>

Fontes de información
Bibliografía básica Manrique M; Marco J (2014). Audiología. Madrid , Cyan
BESS FH, HUMES LE. (2005). Fundamentos de Audiología.. México, Manual Moderno.
DOYLE J. (1998). Practical Audiology for Speech-Language Therapists.. Londres, Whurr Publishers Ltd.
SALESA E, PERELLÓ E, BONAVIDA A. (2005). Tratado de Audiología.. Barcelona, Masson.

Bibliografía complementaria (). .
(). .
JUÁREZ A, MONFORT M. (2001). Algo que decir.. Madrid, Entha Ediciones.
BARLET X, GRAS R. (1995 ). Atención temprana del bebé sordo.. Barcelona, Masson - Fundació &amp;quot;la Caixa&amp;quot;
PASIK Y, y cols. (2004). Audioprótesis: enfoque médico, fonoaudiológico y electroacústico. 2º ed.. Buenos Aires, Mutualidad Argentina de Hipoacúsicos.
MORENO-TORRES SÁNCHEZ I (2004). Fonética y fonología. En: Lingüística para logopedas.. Málaga, Aljibe.
HERRÁN MARTÍN B (2005). Guía técnica de intervención logópédica en implantes cocleares.. Madrid, Síntesis.
MANRIQUE M, HUARTE A. (2002). Implantes cocleares.. Barcelona, Masson.
PARENTE ARIAS P (2002). Programa galego para a detección da xordeira en período neonatal. Xunta de Galicia, Consellería de Sanidade, Dirección Xeral de Saúde Pública.

Recursos en línea: "acuaudio"


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Anatomía dos órganos da audición e a linguaxe/652G04001
Fisioloxía dos órganos da audición e a linguaxe/652G04006

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Patoloxía da audición. voz e deglución/652G04015
Rehabilitación das deficiencias auditivas/652G04020

Materias que continúan o temario
Fundamentos de intervención logopédica/652G04005
Fundamentos de avaliación e diagnóstico/652G04010
Estratexias de intervención temperá/652G04025
Intervención logopédica nos trastornos da linguaxe/652G04034
Avaliación de programas de intervención logopédica/652G04038
Traballo de fin de Grao/652G04046

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías