Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
A1 |
Recoñecer distintos niveis de organización nos sistemas vivos. |
A2 |
Identificar organismos. |
A11 |
Identificar e analizar material de orixe biolóxica e as súas anomalías. |
A16 |
Realizar cultivos celulares e de tecidos. |
A26 |
Deseñar experimentos, obter información e interpretar os resultados. |
A29 |
Impartir coñecementos de Bioloxía. |
A30 |
Manexar adecuadamente instrumentación científica. |
A31 |
Desenvolverse con seguridade nun laboratorio. |
B1 |
Aprender a aprender. |
B2 |
Resolver problemas de forma efectiva. |
B3 |
Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo. |
B4 |
Traballar de forma autónoma con iniciativa. |
B5 |
Traballar en colaboración. |
B6 |
Organizar e planificar o traballo. |
B7 |
Comunicarse de maneira efectiva nunha contorna de traballo. |
B8 |
Sintetizar a información. |
B9 |
Formarse unha opinión propia. |
B10 |
Exercer a crítica científica. |
B11 |
Debater en público. |
B13 |
Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional. |
C1 |
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
C2 |
Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro. |
C3 |
Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. |
C4 |
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. . |
C6 |
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
C7 |
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. |
C8 |
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. |
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Profundizar no coñecemento da organización dos cromosomas, da sua función, variación e evolución. |
A1 A11 A16 A26 A30 A31
|
B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11
|
C1 C2 C3 C4 C6 C7 C8
|
Familiarizarse cas metodoloxías empregadas para o estudo dos cromosomas |
A1 A2 A11 A16 A30 A31
|
B1 B2 B3 B5 B6 B11 B13
|
C1 C2 C3 C4 C6 C7 C8
|
Buscar e utilizar diferentes fontes bibliográficas e bases de datos que permitan realizar o prantexamento cientídfico dun tema relacionado cos cromosomas, a sua organización, función e evolución |
A29
|
B3 B8 B9 B10 B13
|
C1 C2 C3 C4 C6 C7 C8
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
Tema 1. Organización e estructura do cromosoma eucariota |
O DNA no cromosoma: DNA de copia única, DNA moderadamente repetitivo, DNA altamente repetitivo, secuencias esenciales: CEN, TEL e ARS.
A proteínas cromosómicas: histonas e non histonas. Tipos, modificacións e funcións.
|
Tema 2. Da cromatina ao cromosoma metafásico |
Organización da cromatina en interfase: o nucleosoma, a fibra fundamental, os bucles e as SARs.
Os territorios cromosómicos.
Organización do cromosoma en metafase: condensinas e andamio de proteínas non histónicas.
Tipos de cromatina.
O cariotipo.
|
Tema 3. A diferenciación lineal dos cromosomas |
O bandeo de cromosomas. Tipos de bandas.
Significado estructural e funcional das bandas.
As isocoras.
|
Tema 4. Replicación e transcripción dos cromosomas |
Ciclo celular e replicación.
Replicación da cromatina e acoplamento das histonas.
A transcripción da fibra de cromatina: eucromatina e heterocromatina.
Os cromosomas plumosos e os cromosomas politénicos.
|
Tema 5. Mitosis e cambios na división celular |
Características principais da mitosis
Intercambio entre cromátidas
Control da separación de cromátidas irmáns |
Tema 6. Meiosis e cambios do comportamento cromosómico |
Caracterísiticas principais da meiosis
Complexos sinaptonémicos
Recombinación e nódulos de recombinación
Os quiasmas: frecuencia e distribución
Segregación cromosómica e cromatídica
|
Tema 7. Os cromosomas e a determinación do sexo |
Sistemas cromosómicos de determinación do sexo
A haplodiploidía.
Heterocromatinización e sexo.
Orixen dos cromosomas sexuais |
Tema 8. Cambios cromosómicos estructurais |
Delecions: clases e orixen. Consecuencias xenéticas
Duplicacions: clases, oricen, consecuencias e relevancia no proceso evolutivo.
Inversions: clases, orixen, comportamento meiótico, consecuencias e relevancia no proceso evolutivo.
Translocacions: clases, orixen, comportamento meiótico, consecuencias e relevancia no proceso evolutivo.
|
Tema 9. Poliploidías, haploidías e aneuploidías |
Orixen, identificación, tipos, comportamento meiótico, consecuencias, e importancia evolutiva.
Os cromosomas B
Amplificación xénica
|
Tema 10. Metodoloxías e desenvolvemento de tecnoloxías |
Hibridación in situ fluorescente.
Cariotipos espectrales.
Citometría de fluxo.
Microdisección e microclonación de cromosomas ou bandas cromosómicas.
|
TEMARIO DE PRÁCTICAS DE LABORATORIO |
1. Cultivos celulares e obtención de cromosomas metafásicos
2. Inducción de bandas cromosómicas e estudo da actividade NOR
3. Elaboración de cariotipos
|
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Sesión maxistral |
A1 A2 A11 B2 B3 B6 B8 B9 B10 |
21 |
52.5 |
73.5 |
Prácticas de laboratorio |
A11 A16 A26 A29 A30 A31 B1 B3 B4 B5 B7 B13 C1 C2 C3 C4 C6 C7 C8 |
14 |
28 |
42 |
Proba mixta |
A11 B2 B3 B8 |
1.5 |
0 |
1.5 |
Lecturas |
B1 B3 B5 B6 B9 B10 |
0 |
6 |
6 |
Proba práctica |
A11 A16 A26 A30 A31 B1 B2 B7 B8 C1 C3 |
1 |
0 |
1 |
Presentación oral |
B1 B2 B3 B5 B8 B9 B10 B11 |
5 |
17 |
22 |
|
Atención personalizada |
|
4 |
0 |
4 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Sesión maxistral |
Nas clases maxistrais o profesor explicará os contidos fundamentais de cada tema do programa e sinalará as actividades asociadas a este. Estas incluirán a consulta de bibliografía, a resolución de boletíns de cuestións e problemas, ou a eleboración dun traballo que o alumno deberá elaborar en grupo ou individualmente. |
Prácticas de laboratorio |
As clases prácticas comprenderán unha base explicativa por parte do profesor sobre a base conceptual e obxectivos a acadar e o desenvolvemento de tarefas por parte do alumno, seguindo un guión subministrado previamente. Preténdese que o alumno teña a máxima autonomía, facilitándolle medios e orientación. |
Proba mixta |
A proba mixta consistirá en preguntas curtas ou de tipo test e resolución de problemas. |
Lecturas |
O alumno leerá un ou dos artigos científicos para ampliar e profundizar nos contidos tratados no temario, e que expondrán na presentacion oral. |
Proba práctica |
Se valorará os conocimientos adquiridos durante as prácticas de laboratorio. |
Presentación oral |
Consistirá na exposición oral de un ou dos artigos científicos, acompañada de una presentación en power point, que posteriormente aloxaráse na plataforma Moodle da materia, para a súa consulta de cara a completar ou ampliar contidos da materia. A exposición será de un máximo de 10-12 minutos. Esta actividade realizarase por parellas. Ambos membros do grupo deben repartirse a exposición do traballo. |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Sesión maxistral |
Presentación oral |
Lecturas |
Prácticas de laboratorio |
Proba práctica |
|
Descrición |
Realizaranse titorías de forma individualizada ou en grupo.
As titorías centraranse na resolución de dúbidas, así como en proporcionar orientación sobre a realización de actividades programadas.
Para o alumnado con dedicación a tempo parcial e dispensa de exención de asistencia o profesor adoptará as medidas que considere oportunas para non perxudicar a súa cualificación (flexibilidad nas datas de entrega das actividades avaliables). Asemesmo, en vez da presentación oral, estes alumnos realizarán un resumen de 2-3 páxinas que deberán entregar en pdf a o profesorado da materia. |
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Proba mixta |
A11 B2 B3 B8 |
Avaliarase mediante unha proba obxectiva os coñecementos adquiridos durante as clases expositivas e as clases en grupo interactivo. |
40 |
Presentación oral |
B1 B2 B3 B5 B8 B9 B10 B11 |
Avaliarase a exposición oral e a presentación en power point do traballo realizado polo alumno tendo en conta a capacidade para extraer o más relevante dos artículos científicos empregados, a capacidade de traballar en grupo, a expresión oral e corporal, e a capacidade de síntese. |
25 |
Prácticas de laboratorio |
A11 A16 A26 A29 A30 A31 B1 B3 B4 B5 B7 B13 C1 C2 C3 C4 C6 C7 C8 |
Realizarase unha proba obxectiva para avaliar os coñecementos adquiridos durante a realización das prácticas de laboratorio |
20 |
Proba práctica |
A11 A16 A26 A30 A31 B1 B2 B7 B8 C1 C3 |
Se valorará os conocimientos adquiridos durante as prácticas de laboratorio. |
15 |
|
Observacións avaliación |
As prácticas de laboratorio son obrigatorias. Para aprobar a materia o alumno debe obter a lo menos un 50% da cualificación da proba mixta e un 50% da cualificación de prácticas de laboratorio.
Se considerará NON PRESENTADO cando o alumno non participe en máis dun 20% das actividades avaliables programadas. Este criterio se aplica á convocatoria de xaneiro, Na convocatoria de xullo, para obter a cualificación NON PRESENTADO, bastará con non presentarse ás probas obxectivas (examen de teoría e examen de prácticas). Para a avaliación da convocatoria de xullo o alumno, ademáis dos exámenes de teoría e prácticas, deberá presentar os boletíns de problemas resoltos e a presentación en power point da exposición oral. No caso de que a presentación oral e os boletíns estivesen xa avaliados na convocatoria de xaneiro, a culificación obtida manterase na de Xullo Para o alumnado con dedicación a tempo parcial e dispensa de exención de asistencia o profesor adoptará as medidas que considere oportunas para non perxudicar a súa cualificación (flexibilidad nas datas de entrega das actividades avaliables, data de examen, entrega de seminarios). Asemesmo, en vez da presentación oral, estes alumnos realizarán un resumen de 2-3 páxinas que deberán entregar en pdf a o profesorado da materia. A realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación implicará directamente a aplicación da normativa vixente na UDC
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
Klug WS, Cummings MR (2011). Essentials of Genetics. San Francisco, Pearson
Pierce BA (2011). Fundamentos de Genética, conceptos y relaciones. Buenos Aires, Médica Panamericana
Pierce BA (2008). Genetics, a conceptual approach. New York, Freeman |
Nesta materia, os profesores recomendarán artículos científicos de revisión, publicados recentemente, para que o alumnado dispoña de bibliografía e referencias actuais sobre cada un dos temas da materia. Os artículos estarán aloxados na plataforma moodle dende o primeiro día de clase.
|
Bibliografía complementaria
|
|
|
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
Citoloxía/610G02007 | Xenética/610G02019 | Xenética molecular/610G02020 |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
|
Materias que continúan o temario |
|
Observacións |
A a sistencias as clases maxistrais posibilita o tratamento de
dúbidas ou cuestións que poidan xurdir no transcurso das explicacións,
facilitando a comprensión dos temas.
O estudo debe contemplar a consulta habitual de, ao menos, a bibliografía recomendada. O estudo e traballo en grupo favorece a comprensión e desenvolve o espíritu crítico.
As
dudas e dificultades que plantexe calqueira asoecto da materia
resolveránse o antes posible, plantexándoas nas clases presenciáis ou
acudindo AS TUTORÍAS INDIVIDUAIS.
Dado que
parte da bibliografía recomendada para esta materia está en inglés, se
recomenda ter manexo dista lingua, a lo menos a nivel de comprensión de
textos escritos.
Programa Green Campus Facultade de Ciencias Para
axudar a conseguir unha contorna inmediata sostible e cumprir co punto 6
da "Declaración Ambiental da Facultade de Ciencias (2020)", os
traballos documentais que se realicen nesta materia: a. Solicitaranse maioritariamente en formato virtual e soporte informático.b. De realizarse en papel: - Non se empregarán plásticos. - Realizaranse impresións a dobre cara. - Empregarase papel reciclado. - Evitarase a realización de borradores. |
|