Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
A1 |
Coñecer as características dos estudantes, os seus contextos sociais e motivacións. |
A5 |
Coñecer os procesos de interacción e comunicación na aula e no centro; abordar e resolver posibles problemas. |
A6 |
Coñecer a evolución histórica do sistema educativo no noso país. |
A8 |
Promover accións de educación emocional, en valores e formación cidadá. |
A10 |
Relacionar a educación co medio e comprender a función educadora da familia e a comunidade, tanto na adquisición de competencias e aprendizaxe como na educación no respecto dos dereitos e liberdades, na igualdade de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres e na igualdade de trato e non discriminación das persoas con discapacidade. |
A11 |
Coñecer a evolución histórica da familia, os seus diferentes tipos e a incidencia do contexto familiar na educación. |
A14 |
Respectar e promover os dereitos humanos, os valores da cultura da paz e dos valores democráticos, e o recoñecemento dos principios e fundamentos da atención á diversidade. |
C3 |
Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. |
C4 |
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
C6 |
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
C7 |
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. |
C8 |
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. |
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Coñecer as características dos estudantes, os seus contextos sociais e motivacións.
Coñecer os procesos de interacción e comunicación no aula e no centro, abordar e resolver posibles problemas.
Coñecer a evolución histórica do sistema educativo no noso país.
Relacionar a educación co medio e comprender a función educadora da familia e a comunidade,
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. tanto na adquisición de competencias e aprendizaxe como na educación no respecto dos dereitos e liberdades, na igualdade de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres e na igualdade de trato e non discriminación das persoas con discapacidade.
Coñecer a evolución histórica da familia, os seus diferentes tipos e a incidencia do contexto familiar na educación.
Respectar e promover os dereitos humanos, os valores da cultura da paz e dos valores democráticos, e o recoñecemento dos principios e fundamentos da atención á diversidade.
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
|
AP1 AP5 AP6 AP8 AP10 AP11 AP14
|
|
CM3 CM4 CM6 CM7 CM8
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
1.- Procesos, teorías, axentes e institucións educativas.
|
1.1.- Un paradigma en construcción: entre a necesidade e a realidade.
1.2.- As función sociais da educación
1.3.-A profesión docente e a comunidade.
1.4.- Dimensións da práctica docente
1.5.- Do persoal e o profesional cara ó social e cultural
|
2.- A evolución do sistema educativo e a educación secundaria. |
2.1 Proxeción e realidades da educación secundaria.
2.2 Posibilidades e debilidades |
3.- Política e lexislación educativa en España e Galicia |
3.1 Da Lei Moyano á II República española
3.2 Franquismo e reformas educativas
3.3 As reformas educativas no periodo democrático.
3.4 O futuro e as súas incógnitas: un pacto educativo? |
4.- A educación en valores no sistema educativo |
4.1 Problemas e posibilidades
4.2 a educación para o desenvolvemento: aproximación a unha realidade emerxente |
5.- Inclusión educativa e atención á diversidade. |
5.1.- Problemática e necesidade da inclusión educativa.
5.2.- A atención á diversidade: un dilema en constante evolución |
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Análise de fontes documentais |
A1 A5 A6 A10 C6 C8 |
4 |
32 |
36 |
Lecturas |
A1 A5 A6 A10 C7 C8 |
2 |
20 |
22 |
Proba de ensaio |
A5 A6 A10 A11 C6 C8 |
1 |
0 |
1 |
Recensión bilbiográfica |
A5 A6 A10 A14 C6 C7 C8 |
3 |
15 |
18 |
Sesión maxistral |
A6 A10 C7 C8 |
14 |
0 |
14 |
Traballos tutelados |
A1 A5 A6 A8 A10 C3 C4 C7 C8 |
2 |
0 |
2 |
Presentación oral |
A1 A6 A10 A14 C4 C6 C7 C8 |
2 |
4 |
6 |
|
Atención personalizada |
|
1 |
0 |
1 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Análise de fontes documentais |
Supón a utilización de distintos tipos de documentos e fontes relevantes para o estudio da materia que permitan proceder a realizar unha análise e unha posterior utilización na explicación dos procesos educativos e do tratamento dos distintos procesos sociais que arredor dela se desenvolven |
Lecturas |
Propóñense unha serie de lecturas obrigatorias dun conxunto de textos xunto con unha documentación que o alumnado tera que ler en todos os casos, para proceder logo a recensionar aqueles que oportunamente se lles indicará |
Proba de ensaio |
Pretende determinar os logros do alumnado en termos obxectivos para avaliar de xeito directo a capacidade de análise, a expresión, a organización e comprensión de ideas relativas aos contidos da materia |
Recensión bilbiográfica |
Proceso científico de lectura e anáiuse crítica dun libro, artículo ou calquera outro documento escrito. Comprende ademais da lectura da obra en cuestión, a análise de seu contido, unha crítica e mesmo unha valoración en relación con outros documentos de igual ou parecida natureza. No seu momento facilitaranse unhas pautas que permitirán a súa realización. |
Sesión maxistral |
Faráse unha exposición oral dos temas da guía coa introducción dalgunhas preguntas aos estudantes coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe. |
Traballos tutelados |
Referidos expresamente a elaboración dun traballo de iniciación na investigación educativa. O alumnado responsabilizarase do traballo e a súa posterior redacción seguindo unhas pautas que se lles irán indicando a través dun seguimento preciso e pautado. Estes traballos poden realizarse en pequeno grupo constituído por un máximo de seis membros. |
Presentación oral |
Exposición de traballos realizados diante do grupo de referencia, procurando presentar, analizar e tirar conclusións sobre o problema investigado, o documento ou a experiencia abordada |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Traballos tutelados |
Recensión bilbiográfica |
Presentación oral |
Análise de fontes documentais |
|
Descrición |
Tanto a análise de documentos como os traballos tutelados, así como as recensións bibliográficas e mesmo as presentacións orais serán obxecto dun especial tratamento. A atención personalizada será o eixe e fundamento sobre o que se artellarán as distintas metodoloxías. Todo elo coa finalidade de facer un seguimento preciso do alumnado e das súas actividades de aprendizaxe. Neste senso convén ter presente o que sobre a avaliación e a asistencia queda reflictido no apartado 7 desta guía. De maneira especial todo o que ten que ver coa realización da proba de ensaio e a avaliación. |
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Proba de ensaio |
A5 A6 A10 A11 C6 C8 |
Pretende determinar os logros dos estudantes en termos obxectivos e avaliar de xeito directo a capacidade de análise, a expresión e a organización de ideas relativas aos contidos da materia |
30 |
Traballos tutelados |
A1 A5 A6 A8 A10 C3 C4 C7 C8 |
Trátase de facer un traballo de iniciación á investigación. Esixe por parte do alumnado un grao de responsabilidade consonte cos obxectivos e a calidade que debe presidir este tipo de traballo. |
30 |
Recensión bilbiográfica |
A5 A6 A10 A14 C6 C7 C8 |
Comprende, ademais da lectura dunha obra, a análise do seu contido, unha crítica e posterior valoración da mesma. No seu momento achegarase unha guía para facilitar a súa realización. |
20 |
Presentación oral |
A1 A6 A10 A14 C4 C6 C7 C8 |
Exposición de traballos, individuais ou colectivos, diante do grupo de referencia, procurando tirar conclusións sobre a problemática investigada, documento ou experiencia abordada. |
10 |
Análise de fontes documentais |
A1 A5 A6 A10 C6 C8 |
Baséase na utilización de documentos e fontes relevantes para a súa análise e posterior utilización para explicar a natureza dos distintos contidos e aspectos da materia. |
10 |
|
Observacións avaliación |
A asistencia ás clases é imprescindible. O límite de asistencia mínimo é do 80%. Calquera circunstancia persoal que poida alteirar o seguimento da materia por parte do alumnado deberá ser comunicada ao profesor para a súa oportuna e axeitada consideración. O alumnado que exceda a porcentaxe de faltas non será avalidado e figurarána acta final como non presentado. As faltas de asistencia puntuais non precisan ser xustificadas mentres non excedan o 20% do total. Os traballos individuais, entre os que se considera a proba de ensaio terán un valor do 60% na nota final. Os traballos realizados en grupo un 40%. Para aprobar a materia é necesario ter superados positivamente (aprobados) os dous apartados. A proba de ensaio consistirá nunha pregunta aberta. Para a súa realización cada alumna ou alumno poderá empregar o material que considere máis oportuno. O valor deste exercicio sera de 3 puntos o que supón o 50% do total da nota dos traballos individuais, é dicir, un 30% da nota final. O tempo de duración da proba de ensaio será de unha hora en calquera das convocatorias. Tal e como se establece nos puntos 7.2 e 7.3 das Normas de avaliación, revisión e reclamación das cualificacións dos estudos de grao e mestrado universitario da UDC, as probas teñan carácter obrigatorio polo que a súa non realización impide a superación da materia. Para a segunda oportunidade de xullo os criterios de avaliación serán os mesmos que se explicitan para a primeira manténdose como condición necesaria a da presencialidade. No relativo á realización fraudulenta (plaxio) das probas de avaliación, a cualificación axustarase ao establecido no artigo 14. 4. Normas de avaliación, revisión e reclamación das cualificacións dos estudos de grao e mestrado universitario: "Na realización de traballos, o plaxio e a utilización de material non orixinal, incluído aquel obtido a través da internet, sen indicación expresa da súa procedencia e, se é o caso, ou permiso do seu autor/a, poderá ser considerada causa de cualificación de suspenso na actividade. Todo iso sen prexuízo das responsabilidades disciplinarias ás que puidese haber lugar tras o correspondente procedemento". Para a segunda oportunidade de xullo os criterios de avaliación serán os mesmos que se explicitan para a primeira.
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
|
Doc 1. ESTEVE, J. M (1998). La aventura de ser maestro. En Cuadernos de Pedagogía, n.º 266, febrero, pp. 46-50, https://dialnet.unirioja.es/servlet/revista?codigo=378 Doc 2. PÉREZ, A. I. (2002). Las finalidades de la educación. En J. Torreblanca (Coord.), Los fines de la educación. Una reflexión desde la izquierda. Madrid: Biblioteca Nueva, pp. 25-39. Doc 3. CARBONELL, J. (1996). Funciones sociales de la escuela. En La escuela entre la utopía y la realidad. Barcelona: Euma-Octaedro, pp. 33-51. Doc 4. CARBONELL, J. (1996). Las reformas educativas. En La escuela entre la utopía y la realidad. Barcelona: Euma-Octaedro, pp. 221-249. Doc 5. TORRES SANTOMÉ, J. (2006). Los intentos de destrucción de la enseñanza pública. En La desmotivación del profesorado. Madrid: Morata, pp. 26-31. Doc 6. TIANA FERRER, A. (2009). ¿Puede ser el informe PISA un referente válido para valorar la equidad y la calidad de la educación en España? En M. A. Santos (Ed.), Políticas educativas y compromiso social. El progreso de la equidad y la calidad. Barcelona: Octaedro, pp. 41-58. Doc 7. SOTELO, I. (1995). Educación y democracia. En Volver a pensar la educación, Vol. I. Madrid: Morata, pp.34-59. Doc 8. APPLE, M. e BEANE, J. A. (1999). La defensa de las escuelas democráticas. En Escuelas democráticas. Madrid: Morata-Paideia, pp. 13-47. Doc 9. LERENA, C. (1987). “Universidad, formación y empleo”. En Educación y sociología en España. Selección de textos. Madrid: Akal Universitaria, pp 163-193. Doc 10. FERNÁNDEZ ENGUITA, M. (2001). Las transformaciones de la profesión. En Educar en tiempos inciertos. Madrid: Morata, pp.106-127. Doc 11. CARBONELL, J. (2006). El profesorado: el malestar y otros tópicos de una profesión cambiante. En La educación y su representación en los medios. Madrid: Morata, pp. 87-95. Doc 12. DELVAL, J. (2002). La integración de la escuela en la comunidad. En La escuela posible. Barcelona: Ariel, pp. 141-155. Doc 13. CARBONELL, J. (2008). ¿Qué profesorado para el siglo XXI? Conocimiento, compromiso y cooperación. En Una educación para mañana. Barcelona: Octaedro, pp. 109-123. Doc 14. FERNÁNDEZ ENGUITA, M. (1997). Las rutinas de la vida escolar. En Sociología de las instituciones de educación secundaria. Barcelona: Horsori, pp. 133-149. Doc 15. MARTÍNEZ, M., TEY, A. (2007) El profesorado: profesión y compromiso ético. En Profesorado y otros profesionales de la educación. Barcelona: Octaedro, pp. 37-76 Doc 16. BARTOLOMÉ, M. y otros (2007). Educación para una ciudadanía crítica e intercultural. En Construcción de una ciudadanía intercultural y responsable. Guía para el profesorado de Secundaria. Madrid: Narcea-MEC, pp. 17-36. Doc 17. BOLÍVAR, A. (2004). La educación secundaria en España. En busca de una inestable identidad. Revista Electrónica Iberoamericana sobre Calidad, Eficacia y Cambio en Educación, vol.2, n.º I, http://www.ice.deusto.es/rinace/riece/vol2nl/Bolivar.pdf Doc 18. GIMÉNEZ URRACO, E., MARHUENDA FLUIXÁ, F. (2012) Fracaso, absentismo y abandono escolar: reconocer los límites del sistema para corregir y ofrecer alternativas que garanticen el derecho a la educación. En Temas educativos en el punto de mira. Madrid: Wolters Kluver España/Educación, pp.187-219 Doc 19. RODRÍGUEZ ROMERO, M.; MÉNDEZ GARCÍA, R.; IGLESIAS SALVADO, J. L. (2012). El profesorado de Educación Secundaria y los retos del presente: difuminando fronteras y participando en el mundo. En Temas educativos en el punto de mira. Madrid: Wolters Kluver España/Educación, pp.301-333 Doc 20. ECO, U (2007). ¿De qué sirve el profesor? En La Nación, 21/05/2007, https://es.scribd.com/doc/239637008/De-que-sirve-el-profesor-LA-NACION#fullscreen Doc 21. MARINA, J. A.; PELLICER, C.; MANSO, J. (2015) Libro blanco de la función docente y su entorno escolar, http://www.mecd.gob.es/mecd/dms/mecd/destacados/libro-blanco/libro-blanco-profesion-docente.pdf Doc 22. CARBONELL, J. (2015) 10 interrogantes sobre el libro blanco de la función docente de José Antonio Marina. En Eldiario.es, http://www.eldiario.es/catalunya/educacion/interrogantes-proposito-blanco-profesion-docente_0_460904488.html Doc 23. ORDINE, N. (2013) La Universidad-empresa y los estudiantes-clientes. En La utilidad de lo inútil. Manifiesto. Barcelona: Acantilado. |
Bibliografía complementaria
|
|
ALMEIDA, J. (1995). Sociología de la educación. Notas para un curso. Barcelona: Ariel. APPLE, M. W. (1996). Política cultural y educación. Madrid: Dykinson. BELTRAN, F. (1991). Política y reformas curriculares. Valencia: Universitat de Valencia. BENNER, D. (1998). Pedagogía como ciencia. Teoría reflexiva de la acción y reforma de la praxis. Barcelona: Pomares-Corredor. CARBONELL, J. (1996). La escuela entre la utopía y la realidad. Barcelona: Octaedro. CARR, W. (1995). Una teoría para la educación. Hacia una investigación educativa crítica. Madrid: Morata. CARREÑO, M.; COLMENAR, C.; EGIDO, I. e SANZ, F. (2000). Teorías e instituciones contemporáneas de educación. Madrid: Síntesis. CASTILLEJO, J. L.; CERVERA, A. e outros (1983). Teoría de la Educación I. El problema de la educación. Barcelona: Taurus. CASTILLEJO, J. L.; VAZQUEZ, G.; COLOM, A. J. e SARRAMONA, J. (1993). Teoría de la educación. Barcelona: Taurus. CENTRO DE INVESTIGACION, DOCUMENTACION Y EVALUACION (1992). El sistema educativo español. Madrid: Centro de Publicaciones del MEC-CIDE. COLOM, A. J. (coord.) (1997). Teorías e instituciones contemporáneas de la educación. Barcelona: Ariel. DELORS, J. (Dir.) (1996). La educación encierra un tesoro. Madrid: Santillana. DELVAL, J. (1996). Los fines de la educación. Madrid: Siglo XXI. DEWEY, J. (1995). Democracia y educación. Madrid: Morata. ESCOLANO BENITO, A. (2002). La educación en la España contemporánea. Madrid: Biblioteca Nueva. ESTEVE, J. M. (1994). El malestar docente. Barcelona: Paidós. FERNANDEZ ENGUITA, M. (1996). La escuela a examen. Madrid: Pirámide. FERNANDEZ SORIA, J. M. (2002). Educación y Estado en la España contemporánea. Madrid: Síntesis. FERRAZ LORENZO, M. (2005). Repensar la historia de la educación. Nuevos desafíos, nuevas propuestas. Madrid: Biblioteca Nueva. FERRERO, J. J. (1994). Teoría de la educación: Lecciones y lecturas. Bilbao: Univ. de Deusto. FILHO, L. (1964). Introducción al estudio de la Escuela Nueva. Buenos Aires: Kapelusz. GARCIA ARETIO, L. (1989). La Educación. Teorías y conceptos. Perspectiva integradora. Madrid, Paraninfo. GARCIA CARRASCO, J. e GARCIA DEL DUJO, A. (1996). Teoría de la educación. Salamanca: Univ. de Salamanca. GARCIA GARRIDO, J. L. (1993). Sistemas educativos de hoy. Madrid: Dykinson. GARCÍA INDA, A. (2018). Educar para el asombro. Bilbao: Ediciones Mensajero. GIMENO SACRISTÁN, J. (2003). El alumno como invención. Madrid: Morata. GIMENO SACRISTÁN, J e CARBONELL SEBARROJA, J. (Coords). El sistema educativo. Una mirada crítica. Barcelona: CISS-Praxis. GOMEZ RODRIGUEZ DE CASTRO, F. e outros (1988). Génesis de los sistemas educativos nacionales. Madrid: UNED. HALLIDAY, J. (1995). Educación, gerencialismo y mercado. Madrid: Morata. HARGREAVES, A. (1996). Profesorado, cultura y posmodernidad. Madrid: Morata. IMBERNON, F. (coord.) (1999). La educación en el siglo XXI. Los retos del futuro inmediato. Barcelona: Graó. MANZANARES, A. (coord.) (2012): Temas educativos en el punto de mira. Madrid: Wolters Kluwer/Educación MEDINA, R.; RODRIGUEZ, T.; GARCIA, L. (1992). Teoría de la educación. Madrid: UNED. MOORE, T. W. (1987). Introducción a la teoría de la educación. Madrid: Alianza. ORDINE, Nuccio (2013). La utilidad de lo inútil. Barcelona: Acantilado PALACIOS, J. (1979). La cuestión escolar. Barcelona: Laia. POPKEWITZ, Th. S. (1994). Sociología política de las reformas educativas. Madrid: Morata. PUELLES BENITEZ, M. de (1980). Educación e ideología en la España contemporánea (1767-1975). Barcelona: Labor. RUIZ BERRIO, J. (Dir.) (1997). La educación en tiempos modernos. Textos y documentos. Madrid: Ed. Actas. SARRAMONA, J. (2000). Teoría de la educación. Reflexión y normativa pedagógica. Barcelona: Ariel. SAVATER, F. (1997). El valor de educar. Barcelona: Ariel. SWAAN, A. de (1992). A cargo del Estado. Barcelona: Pomares-Corredor. TORRES SANTOMÉ, J. (2107). Políticas educativas y construcción de personalidades neoliberales y neocolonialistas. Madrid: Morata. TIANA FERRER, A.; OSSENBACH SAUTER, G; SANZ FERNANDEZ, F. (Coords.) (2002). Historia de la educación (Edad Contemporánea). Madrid: UNED. TRILLA, J. (1993). La educación fuera de la escuela. Barcelona: Ariel. VIÑAO FRAGO, A. (1982). Política y educación en los orígenes de la España contemporánea. Madrid: Siglo XXI. VIÑAO FRAGO, A (2004). Escuela para todos Educación y modernidad en la España del siglo XX. Madrid: Marcial Pons VV. AA. (2003). La participación de los padres y madres en la escuela. Barcelona: Graó. VV. AA. (1995). Volver a pensar la educación. Madrid: Morata-Paideia. VV. AA. (2000). Pedagogías del siglo XX. Barcelona: CISS-Praxis. |
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
|
Materias que continúan o temario |
|
Observacións |
-Non se admitirán traballos que o profesor ou profesora non teña pactado previamente co alumno/a ou non teña constancia da sua realización. -As datas de entrega dos traballos son inamovibles, agás casos excepcionais. -Para poder ser calificado/a e avaliado/a é necesario ter entregado todolos traballos esixidos. De faltar algunha das partes, o alumno/a figurará como NON PRESENTADO/A. -Os traballos escritos presentaránse a dobre cara, sen grapas e ben identificados (nome do alumno/alumna, curso, grupo, materia e nome do profesor/profesora, e sempre que conteñan referencias bibliográficas é imprescindible seguir as normas da APA que se poden encontrar aloxadas, entre outras, na seguinte dirección web: http://www.capitalemocional.com/apa.htm -Non se recollerán traballos encadernados, con fundas de plástico, anillas ou deseños similares. É aconsellable facer copia do orixinal que se entregue e enviar por email unha copia ao profesor da materia - Titorías: Martes (16-19 h.) no despacho P0B7 (Telf. 981.167100, Ext. 4664). |
|