Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
A1 |
Comprender os procesos educativos e de aprendizaxe no período de 0-6, no contexto familiar, social e escolar. |
A10 |
Crear e manter lazos de comunicación coas familias para incidir eficazmente no proceso educativo. |
A11 |
Coñecer e saber exercer as funcións de titor e orientador en relación coa educación familiar. |
A12 |
Promover e colaborar en accións dentro e fóra da escola, organizadas por familias, concellos e outras institucións con incidencia na formación cidadá. |
A13 |
Analizar e incorporar de forma crítica as cuestións máis relevantes da sociedade actual que afectan á educación familiar e escolar: impacto social e educativo das linguaxes audiovisuais e das pantallas; cambios nas relacións de xénero e interxeracionais; multiculturalidade e interculturalista; discriminación e inclusión social e desenvolvemento sustentable. |
A14 |
Coñecer a evolución histórica da familia, os diferentes tipos de familias, de estilos de vida e educación no contexto familiar. |
A32 |
Valorar a relación persoal con cada estudante e a súa familia como factor de calidade da educación. |
B1 |
Aprender a aprender. |
B2 |
Resolver problemas e tomar decisións de forma efectiva. |
B3 |
Aplicar un pensamento crítico, autocrítico, lóxico e creativo. |
B6 |
Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional. |
B7 |
Comunicarse de maneira efectiva nun contorno de traballo. |
B8 |
Capacidade de adaptación a situacións novidosas. |
B10 |
Capacidade de análise e síntese. |
B11 |
Capacidade de busca e manexo de información. |
B15 |
Capacidade para asumir a necesidade dun desenvolvemento profesional continuo, a través da reflexión sobre a propia práctica. |
B16 |
Capacidade para integrarse e comunicarse con expertos noutras áreas e en contextos diferentes. |
B17 |
Capacidade para presentar, defender e debater ideas utilizando argumentos sólidos. |
B18 |
Capacidade para relacionarse positivamente con outras persoas. |
B19 |
Comunicación oral e escrita na lingua materna. |
B20 |
Coñecemento de outras culturas e de outras costumes. |
B21 |
Coñecemento e comunicación en linguas estranxeiras. |
B22 |
Creatividade ou capacidade para pensar as cousas desde diferentes perspectivas, ofrecendo novas solucións aos problemas. |
C1 |
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
C2 |
Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro. |
C4 |
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
C6 |
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Crear e manter lazos de comunicación coas familias para incidir eficazmente no proceso educativo. |
A10
|
|
|
Coñecer e saber exercer as funcións de titor e orientador en relación coa educación familiar |
A11
|
|
|
Promover e colaborar en accións dentro e fóra da escola, organizadas por familias, concellos e outras institucións con incidencia na formación cidadá. |
A12
|
|
|
Analizar e incorporar de forma crítica as cuestións máis relevantes da sociedade actual que afectan á educación familiar e escolar: impacto social e educativo das linguaxes audiovisuais e das pantallas; cambios nas relacións de xénero e interxeracionais; multiculturalidade e interculturalista; discriminación e inclusión social e desenvolvemento sustentable. |
A13
|
|
|
Coñecer a evolución histórica da familia, os diferentes tipos de familias, de estilos de vida e educación no contexto familiar. |
A14
|
|
|
Resolver problemas e tomar decisións de forma efectiva |
|
B2
|
|
Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional |
|
B6
|
|
Comunicarse de maneira efectiva nun contorno de traballo |
|
B7
|
|
Capacidade de adaptación a situacións novidosas. |
|
B8
|
|
Capacidade para integrarse e comunicarse con expertos noutras áreas e en contextos diferentes. |
|
B18
|
|
Coñecemento de outras culturas e de outras costumes. |
|
B20
|
|
Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro |
|
|
C2
|
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
|
|
C4
|
Comprender os procesos educativos e de aprendizaxe no período de 0-6, no contexto familiar, social e escolar. |
A1
|
|
|
Valorar a relación persoal con cada estudante e a súa familia como factor de calidade da educación. |
A32
|
|
|
Aprender a aprender |
|
B1
|
|
Resolver problemas e tomar decisións de forma efectiva. |
|
B3
|
|
Capacidade de análise e síntese. |
|
B10
|
|
Capacidade de busca e manexo de información. |
|
B11
|
|
Capacidade para integrarse e comunicarse con expertos noutras áreas e en contextos diferentes. |
|
B16
|
|
Coñecemento e comunicación en linguas estranxeiras |
|
B21
|
|
Creatividade ou capacidade para pensar as cousas desde diferentes perspectivas, ofrecendo novas solucións aos problemas. |
|
B22
|
|
Capacidade para presentar, defender e debater ideas utilizando argumentos sólidos. |
|
B17
|
|
Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
|
|
C6
|
Capacidade para asumir a necesidade dun desenvolvemento profesional continuo, a través da reflexión sobre a propia práctica. |
|
B15
|
|
Comunicación oral e escrita na lingua materna. |
|
B19
|
|
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
|
|
C1
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
1. Teorías e conceptos |
1.1.Familia e diversidade familiar
1.2.O ciclo vital familiar
1.3. A familia como sistema: precisións teóricas e conceptuaies
1.4. Ecoloxía da familia
|
2. Familia e procesos |
2.1. Procesos familiares
2.2. A familia como contexto de aprendizaxe de pais e fillos |
3. Técnicas efectivas de intervención psicolóxica familiar |
3.1. Formas efectivas de conexión coas familias
3.2. As actividades grupais con familias
3.3. A entrevista individual:
3.3.1. Primeira entrevista: creación de un clima relacional, identificación de fortalezas e fixación de objetivos comunes
3.3.2. Sucesivas entrevistas
|
4. Familias en situacións especiais |
4.1. Familias e necesidades educativas especiais
4.2. Familias e diversidade socio-cultural
4.3. Familias e divorcio |
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Actividades iniciais |
A1 A12 C4 |
2 |
0 |
2 |
Sesión maxistral |
A1 A11 A13 A14 B3 B10 B11 B20 C6 |
19 |
0 |
19 |
Lecturas |
B1 B21 C1 C2 |
0 |
35 |
35 |
Proba de resposta múltiple |
A11 A14 B20 C1 C2 |
2 |
42 |
44 |
Simulación |
A10 A12 B2 B6 B7 B8 B16 B17 B18 B19 |
19 |
9 |
28 |
Estudo de casos |
A11 A32 B2 B6 B15 B19 B22 |
4 |
16 |
20 |
|
Atención personalizada |
|
2 |
0 |
2 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Actividades iniciais |
A través das actividades iniciais se realizará a presentación da asignatura e se identificarán os coñecementos previos. |
Sesión maxistral |
A/ docente fará exposicións. |
Lecturas |
O alumnado deberá realizar lecturas que serán convenientemente indicadas. |
Proba de resposta múltiple |
Se fará un examen tipo test para verificar os aprendixajes básicos teóricos e conceptuais. |
Simulación |
As simulacións implican que a través de xogos de roles se presentan diversas situacións, tanto problemáticas como non, que exixen unha relación bidireccional entre a familia e escola a través de cartas ou entrevistas individuais. |
Estudo de casos |
En pequeños grupos deberán discutir sobre a maneira de abordar un caso e presentar por escrito as súas respostas. |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Actividades iniciais |
Estudo de casos |
Simulación |
|
Descrición |
En todas as actividades que requiren unha atención persoalizada, se atenderá ó alumnado, na aula mentras traballan grupalmente, por exemplo, no estudo de caso, ou, no despacho.
Pero, a través de Moodle poden comunicarse cos docentes responsables de seu grupo e igualmente o teléfono ou o correo electrónico (silvia.lopez.larrosa@udc.es) poden usalo para consultar dudas ou concertar citas. Tamén se pode atender a través de Teams ou outros medios de video-reunión dispoñibles na UDC.
En horario de tutoría se atenderá previa cita. |
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Proba de resposta múltiple |
A11 A14 B20 C1 C2 |
Se fará en examen tipo test con tres alternativas de resposta na que so unha é correcta. |
45 |
Estudo de casos |
A11 A32 B2 B6 B15 B19 B22 |
En pequenos grupos deberán discutir sobre a maneira de abordar o caso e presentar por escrito as súas propostas/respostas. |
25 |
Simulación |
A10 A12 B2 B6 B7 B8 B16 B17 B18 B19 |
O alumnado será avaliado según a súa execución no xogo de roles. |
30 |
|
Observacións avaliación |
ALUMNADO ASISTENTE. Se considera asistente a o alumnado que asiste ás clases expositivas e ás interactivas na aula. Dicha asistencia deberá ser do 80% ou superior. A avaliación do alumnado asistente será a indicada en esta guía en todas as convocatorias do presente curso académico. ALUMNADO CON DISPENSA. O alumnado con dispensa será avaliado a través de: examen (50%), simulación (25%) e lecturas obligatorias (25%), das que deberán aportar información escrita a través da análise das mesmas. Estes criterios de avaliación serán os mesmos en todas as convocatorias do presente curso académico. ALUMNADO con cualificación media final de 9 ou máis O alumnado que teña un 9 ou máis, que, en principio, pode optar a matrícula de honra, deberá enviar un escrito razoado dirixido a/o/as/os docente/docentes que lle deran clase, xustificando porqué creen que merecen dita matrícula de honra.
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
Deslandes, R. (2019). A framework for school-family collaboration integrating some relevant factors and processes. Aula Abierta, 48(1), 11-18
Amatea, E. S. (2009). Building Culturally Responsive Family School Relationships. Boston, MA: Pearson
García-Bacete, F.J. (2006). Cómo son y cómo podrían ser las relaciones entre escuelas y familias en opinión del profesorado. Cultura y Educación, 18(3-4),
Sheridan, S-M. y Kratochwill, T.R. (2008). Conjoint behavioural consultation, Promoting family-school connections and interventions. Nueva York: Springer
Vázquez Huertas, C. & López-Larrosa, S. (2014). Creencias sobre la relación familia-escuela. Cambios en el futuro profesorado tras recibir formación específica. Revista de estudios e investigación en psicología y educación, 1, 111-121
Robledo, P. y García, J.N. (2007). El entorno parental en la intervención de personas con dificultades del desarrollo. . Dificultades del desarrollo. Evaluación e intervención
López Larrosa, S. (2009). El sistema familiar ante el divorcio: procesos y cambios estructurales, y su relación con la escuela y otros contextos. Cultura y Educación, , 21(4), 391-402
De Sáinz Ferrer, N., Martínez Ferrer, J. y Ruiz Salguero, J.M. (2011). Entrevista familiar en la escuela. Pautas concretas.. Madrid: Pirámide.
Ceballos, E. Triana, B. & Rodríguez Hernández, J.A. (2019). Expectativas del futuro profesorado de Educación Infantil y Primaria sobre el desarrollo infantil en distintas estructuras familiares1. Aula Abierta, 48(1), 67-76
Dowling, E. y Osborne, E (1996). Familia y escuela. Una aproximación conjunta y sistémica a los problemas infantiles. Barcelona. Paidós.
López Larrosa y Escudero (2003). Familia, evaluación e intervención. Madrid. CCS
Martínez González, R.A. Pérez Herrero, M.H. ; Peña del Agua, B.M., Garcia González, M.P y Martínez (2004). Fomento de las relaciones de colaboración entre las familias y el profesorado a través de un programa de desarrollo de habilidaes para el uso del lenguaje en niños de edad infantil. Infancia y Aprendizaje,27 (4), 425-435
García-Bacete, F.J. (2006). Guía de recursos para promover las relaciones entre escuelas y familias.. Cultura y Educación, 18(3), 311-328.
Rothe, A., Urban, M. & Werning; R. (2014). Inclusive transition processes – considering socio-economically disadvantaged parents’ views and actions for their child’s successful school start. Early Years: An International Research Journal, 34(4), 364-376
García-Bacete, F.J. y Martínez-González, R.A. (2006). La relación entre los centros escolares, las familias y los entornos comunitarios como factor de calidad de la educación de menores y adultos. . Cultura y Educación, 18(3-4), 213-218.
López Larrosa (2009). La relación familia-escuela. Madrid. CCS
Ríos, J.A. (2005). Los ciclos vitales de la familia y la pareja. Madrid. CCS
Walker, J.M.T., Wilkins, A.S., Dallaire, J.R., Sandler, H.M., Hoover-Dempsey, K.V. (2006). Parental involvement: model revision through scale development. The Elementary School Journal, 106(2), 85-104.
Martínez-González, R.A y Pérez-Herrero, M.H. (2006). Propuestas metodológicas para una educación de calidad a través de las relaciones entre centros docentes, familias y entidades comunitarias. Cultura y Educación, 18(3-4), 231-246.
López-Larrosa, S., Richards, A., Morao Rodríguez, S.A., & Gómez Soriano, L (2019). Teachers and trainee teachers’ beliefs about family-school relationships. . Aula Abierta, 48(1), 59-66.
Freeman,J. Epston, D. y Lobovits, D. (2001). Terapia narrativa con niños. Barcelona: Paidós
Glasgow, N.A. y Whitney, P.J (2009). What successful schools do to involve families. California: Cowing Press |
O alumnado contará con bibliografía ordenada por temas que se proporcionará ó comezo do cuatrimestre |
Bibliografía complementaria
|
|
|
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
|
Materias que continúan o temario |
|
Observacións |
As asignaturas de Psicoloxía do desenrolo de 0 a 6 años e a asignatura de atención temperá complementan esta asignatura polo papel tan relevante da familia no desenrolo na idade infantil e pola importancia da participación dos páis na atención temperá. Igualmente, se da complementariedade entre a asignatura de orientación e titoría e intervención psicolóxica no contexto farmiliar. Recomendase os envios dos borradores dos traballos telemáticamente según indiquen os docentes responsables e, de non ser posible, especialmente cando se trata dos traballos definitivos, non utilizar plásticos, elixir a impresión a doble cara, empregar papel reciclado e evitar imprimir borradores. Debese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural. Debese ter en conta dos principios éticos relacionados cos valores de sostenibilidade nos comportamentos persoais e profesionais. Deberase incorporar a perspectiva de xénero (usarase linguaxe non sexista, bibliografía de autores/as de ambos os sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas…) Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso axeitado, igualitario e proveitoso á vida universitaria |
|