Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Bioloxía Celular Avanzada Código 610441003s
Titulación
Máster Universitario en Bioloxía Molecular, Celular e Xenética (semipresencial)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
 Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Híbrida
Prerrequisitos
Departamento Bioloxía
Coordinación
Yañez Sanchez, Julian
 Correo electrónico
julian.yanez@udc.es
Profesorado
Díaz Prado, María Luz
Yañez Sanchez, Julian
 Correo electrónico
luz.diaz@udc.es
julian.yanez@udc.es
Web http://https://campusvirtual.udc.gal
Descrición xeral Actualmente a bioloxía celular como disciplina medróu e maduróu significativamente de xeito que os seus límites conceptuais son moitas veces difusos e difíciles de definir. Así, Citoloxia, Bioquímica, Bioloxía Molecular, Xenética e Fisioloxía celular superpóñense en moitos aspectos. En realidade, calquer avance substancial destas áreas implica a utilización de metodoloxías tipificado nunha ou máis dunha área.
Este curso céntrase na estrutura e función dos compoñentes celulares cunha visión holística das interaccións entre eses compoñentes para asegurar o bo funcionamento da célula. Sabemos que non é posible cubrir nun único curso todos os contínuos avances en profundidade, polo que trataranse ao longo do curso de aqueles aspectos de relevancia particular para dar unha idea da complexidade subxacente dos procesos celulares.
Como éste é un curso avanzado, presúmese que os alumnos teñan coñecementos básicos de Bioloxia celular, xenética, fisioloxía, bioquímica e bioloxía molecular.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Capacidade de traballar de xeito seguro nos laboratorios coñecendo os manuais de operacións e as accións ante incidentes de risco
A2 Capacidade de utilizar técnicas e instrumentos habituais na investigación biolóxica celular e molecular: que sexan capaces de manexar as técnicas e protocolos así como comprender as potenciais das mesmas, os seus usos e aplicacións
A6 Capacidade de comprender o funcionamento celular a través da súa organización estrutural, sinalización bioquímica, expresión génica e variabilidade xenética
A7 Capacidade de coñecer e analizar sistemas celulares específicos como células nai, neuronas, células do sistema inmune, ou outras células relacionadas con diversas patoloxías
A13 Capacidade para integrarse profesionalmente en servizos do sector sanitario, farmacéutico, veterinario, produción animal, biotecnoloxía ou industrias do sector da alimentación
B5 Capacidade para redactar, representar, analizar, interpretar e presentar documentación técnica e datos relevantes no campo da rama de coñecemento do máster na lingua nativa e polo menos noutra lingua de difusión internacional
B9 Capacidade de preparación, exposición e defensa dun traballo
C1 Capacidade de expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Capacidade de comprender o funcionamento celular a través da súa organización estructural AI6
AI7
 BI5
BI9
 CM1
Capacidade de aplicar técnicas inmunohistoquímicas para a localización de compoñentes celulares AI1
AI2
AI13

Contidos
Temas Subtemas
Introducción á Bioloxía Celular Dominios celulares e a orixe da multicelularidade.
Visión integrada da célula eucariota.
Estrutura e dinámica nuclear. Estrutura da envolta nuclear
Tráfico entre núcleo e citoplasma.
Organización nuclear: territorios cromatínicos e subdominios nucleares
Bioxénese, tráfico e funcions dos sistemas de membranas celulares Estrutura e dominios de membrana.
Compartimentos de membrana e tráfico vesicular
Tráfico RE-Complexo de Golgi.
Endocitose e Endosomas.
Tráfico entre o Complexo de Golgi e endosomas
A vía secretora do complexo de Golgi: exocitose convencional e non convencional
Tráfico de lípidos entre compartimentos.
Direccionamiento post-traduccional de proteínas citosólicas a orgánulos.
Degradación de compoñentes celulares.
Citoesqueleto e dinámica celular. Microtúbulos e proteínas asociadas.
Estructuras microtubulares complexas.
Microfilamentos e proteínas asociadas.
Motilidad celular e sistemas contráctiles.
Citoesqueleto e citocinese.
Filamentos intermedios.
Interaccions célula-célula, célula-matriz. Adhesión celular e unions intercelulares
Moléculas da matriz extracelular
Alteracions patolóxicas da matriz extracelular.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A6 A7 8 16 24
Análise de fontes documentais A6 A13 B5 B9 C1 4 12 16
Prácticas de laboratorio A1 A2 10 20 30
Proba mixta A6 2.5 0 2.5
 
Atención personalizada 2.5 0 2.5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Esta denominación inclúe o traballo persoal (non presencial) sobre diversos materiáis de estudio que os estudantes terán a súa disposición na páxina da materia e que cubran os diferentes contidos da mesma. Estes materiáis inclúen archivos multimedia, lecturas específicas, videos didácticos, probas de autoevaluación,...
Análise de fontes documentais Consistirá na lectura individual de artigos recentes da Bioloxía Celular sobre un tema designado polo docente e que complementa ou complete os contidos das sesions maxistrales. Como resultado deste traballo presentarase un resumo escrito que porase a dispor dos compañeiros do curso na páxina da asignatura e del que abrirase un foro de discusión durante un tempo determinado para facer aportaciones e resolver dúbidas dos temas publicados.
Prácticas de laboratorio Consistirá na aplicación de métodos inmunohistoquímicos para a análise e estudo de determinados aspectos estructurais celulares.
Proba mixta Consistirá na realización dun exame sobre os contidos da asignatura, con preguntas de tipo test e/ou preguntas de resposta breve ou casos teórico-prácticos

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Descrición
O docente terá baixo cita previa, unha entrevista por MS Teams ao inicio do curso con cada estudiante para se coñecer persoalmente e resolver as posibles dúbidas de organización do curso.

Cada estudante terá a posibilidade de consultar a súas dúbidas puntuáis en calquera momento ao longo das semanas que duren as actividades da materia vía E-mail. Ademáis, se así o prefire ou a natureza e extensión da cuestión o requira, terá a opción de concertar hasta 4 citas por videoconferencia via MSTeams ao longo do cuadrimestre incluíndo as data previas á proba mixta das dúas oportunidades.



Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Análise de fontes documentais A6 A13 B5 B9 C1 valorarase o grao de comprensión do tema da revisión bibliográfica e a súa presentación escrita que se publicará na páxina da materia. Asemade, valorarase nun foro específico a participación respondendo a preguntas plantexadas polo docente e outros compañeiros así como as aportacións relevantes aos temas tratados. 30
Proba mixta A6 Consistirá na resolución de preguntas variadas (de resposta curta e de resposta múltiple, de ordenación, de completar ou de asociación) e/ou de algún suposto sobre os contidos dos temas tratados nas sesions maxistrais ou discutidos no foro.
O exame farase de forma telemática a través da plataforma da Facultade virtual e con conexión simultánea via MS Teams. 		70
 
Observacións avaliación

Excepcionalmente,
no caso de aqueles estudantes, por razóns xustificadas (dedicación a tempo parcial e dispensa académica, circunstancias específicas
de aprendizaxe e apoio á diversidade) ou circunstancias sobrevidas, non puidera
realizar as probas ou actividades de avaliación continua, adoptaránse as medidas e actividades axeitadas que estime o docente para non lesionar a cualificación por eses motivos.

No caso da segunda oportunidade do ano en curso (xullo) realizarase unha proba
mixta coa consideración de 100% para a nota final,

A realización fraudulenta das
probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, implicará
directamente a cualificación de suspenso "0" na materia na
oportunidade correspondente. As Matrículas de Honra concederanse preferentemente entre os estudantes presentados na primeira oportunidade de cada convocatoria.

Nesta materia aplicaranse os criterios xeráis da UDC no séu compromiso de respeto relativos aos valores ambientais e de perspectiva de xénero

Fontes de información
Bibliografía básica Pollard, T.D; Earnshaw WC (2002, 2008). Cell Biology. Saunders
Alberts, B.; Johnson A.; Lewis, J.; Raff, M.; Roberts, R. & Walter, P (2008-2015). Molecular Biology of the cell. Garland

Bibliografía complementaria Lodish, H.; Berk, A.; Zypursky, S.; Matsudaira, P.; Baltimore, D.; Darnell, J. (2013). Molecular cell biology. Macmillan

Enlaces de interés/ Links of interest:

IBIOSEMINARS

Virtual cell animation collection

Saylor Academy: Cell biology lectures

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías