Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
A6 |
Capacidade de comprender o funcionamento celular a través da súa organización estrutural, sinalización bioquímica, expresión génica e variabilidade xenética |
A8 |
Capacidade de ter unha visión integrada dos coñecementos previamente adquiridos en relación coa Bioloxía Molecular, Celular e Xenética, cunha formulación interdisciplinar e un grao de experimentalidad moi elevado |
A12 |
Capacidade para comprender, detectar e analizar a variación xenética, coñecer os procesos de genotoxicidad e as metodoloxía |
B3 |
Capacidade de xestión da información: reunir e interpretar datos, información e resultados relevantes, obter conclusións e emitir informes razoados sobre cuestións científicas e biotecnolóxicas |
B5 |
Capacidade para redactar, representar, analizar, interpretar e presentar documentación técnica e datos relevantes no campo da rama de coñecemento do máster na lingua nativa e polo menos noutra lingua de difusión internacional |
B6 |
Capacidade de traballo en equipo: que sexan capaces de manter relacións interpersoais eficaces nun contexto de traballo interdisciplinar e internacional con respecto á diversidade cultural |
B9 |
Capacidade de preparación, exposición e defensa dun traballo |
C1 |
Capacidade de expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma |
C2 |
Capacidade para coñecer e empregar axeitadamente a terminoloxía técnica do campo de coñecemento do máster, na lingua nativa e en inglés, como lingua de difusión internacional neste campo |
C6 |
Adquirir habilidades para a vida e hábitos, rutinas e estilos de vida saudables |
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Traballar en grupo de forma colaborativa |
|
BI6
|
|
Saber expresarse en público |
|
BI9
|
|
Dominar a linguaxe científica propia da disciplina e comunicarse de xeito efectivo |
|
BI5
|
CM1 CM2
|
Capacidade para buscar e interpretar información toxicolóxica de calquera tipo empregando ferramentas informáticas e a rede internet |
AI6
|
BI3
|
CM6
|
Coñecer os procesos físico-químicos que experimenta un tóxico cando se incorpora ao organismo e os factores que condicionan as fases de absorción, distribución, metabolización e eliminación |
AI6 AI8 AI12
|
|
|
Coñecer as distintas relacións existentes entre a concentración de tóxicos no lugar de acción e os efectos producidos nos sistemas biolóxicos, e os factores que afectan á toxicidade das sustancias |
AI6 AI8
|
|
|
Coñecer a relación existente entre os procesos de xenotoxicidade e o desenvolvemento de cancro |
AI6 AI12
|
|
|
Coñecer como se realiza a avaliación da exposición a axentes xenotóxicos e as avantaxes da biomonitorización fronte a avaliación ambiental |
AI12
|
|
|
Coñecer as diferentes metodoloxías para avaliar a xenotoxicidade e o papel dos polimorfismos xenéticos como biomarcadores de susceptibilidade individual |
AI6 AI12
|
|
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
I. Principios xerais de Toxicoloxía |
1. Conceptos básicos en Toxicoloxía.
2. Toxicocinética (procesos ADME).
3. Toxicodinamia (curvas dose-resposta, índices de toxicidade, factores que afectan á toxicidade).
|
II. Toxicoloxía xenética |
4. Xenotoxicidade e relación con cancro.
5. Avaliación do risco xenético I: Análise da exposición a axentes xenotóxicos.
6. Avaliación do risco xenético II: Metodoloxías de avaliación da xenotoxicidade.
7. Avaliación do risco xenético III: Susceptibilidade individual.
|
III. Toxicoxenética reproductiva |
8. Técnicas para estudar o dano cromosómico e do ADN en espermatozoides.
|
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Sesión maxistral |
A6 A8 A12 |
0 |
35 |
35 |
Prácticas a través de TIC |
B3 C2 C6 |
2 |
3 |
5 |
Traballos tutelados |
A12 B3 B5 B6 B9 C1 C2 |
0 |
20 |
20 |
Seminario |
B3 B5 B6 B9 C1 |
2 |
3 |
5 |
Solución de problemas |
A8 A12 B3 C6 |
1 |
3 |
4 |
Proba mixta |
A6 A12 B3 B5 C1 |
1 |
0 |
1 |
|
Atención personalizada |
|
5 |
0 |
5 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Sesión maxistral |
Videos nos que os profesores introducirán os contidos do programa con axuda de materiais multimedia. |
Prácticas a través de TIC |
Práctica realizada utilizando equipamento informático sobre a busca e manexo de información toxicolóxica en internet. Os estudantes que non asistan á sesión síncrona terán que cubrir un cuestionario ao respecto e entregalo antes da fin do prazo fixado. |
Traballos tutelados |
Traballos tutelados en grupos sobre un tema relacionado coa materia. A petición dos estudantes realizaranse tutorías para concretar os pontos a tratar en cada traballo. Os ficheiros correspondentes a cada traballo e á súa presentación entregaranse a través da plataforma Moodle antes do fin do prazo fixado. Posteriormente os traballos poranse a disposición de todos os alumnos no Moodle. |
Seminario |
Seminario bibliográfico no que os alumnos presentarán os traballos realizados a través da plataforma Teams. |
Solución de problemas |
Proporcionarase aos estudantes material sobre a avaliación da fragmentación do ADN espermático.
Os estudantes cubrirán un cuestionario ao respecto e deberán entregalo antes da fin do prazo fixado. |
Proba mixta |
Ao finalizar o programa da materia realizarase unha proba que constará de preguntas de resposta curta e/ou preguntas tipo test. |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Sesión maxistral |
Traballos tutelados |
|
Descrición |
A solicitude dos alumnos, realizáranse titorías para resolver dúbidas e cuestións, ofrecer orientación, concretar os puntos a tratar en cada traballo, así como para axudar no desenvolvemento tanto das competencias específicas da materia como nas competencias transversais e nucleares da titulación.
Nas semanas nas que se imparte presencialmente a materia, a seguinte semana, e a semana antes do exame de primeira oportunidade, os profesores estarán dispoñibles nun horario prefixado para poder atender ao alumnado a través de Teams ou correo electrónico. |
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Proba mixta |
A6 A12 B3 B5 C1 |
Exame: cuestionario con preguntas de resposta curta e/ou tipo test. Cómpre aprobar este exame para superar a asignatura. |
52 |
Prácticas a través de TIC |
B3 C2 C6 |
Os alumnos que non teñan asistido á sesión síncrona deberar encher un cuestionario e entregalo a través do Moodle antes da fin do prazo establecido.
Para os estudantes que asistiran á sesión síncrona, valorarase asistencia e participación.
É necesario aprobar o exame para valorar esta actividad. |
4 |
Sesión maxistral |
A6 A8 A12 |
O contido das sesións maxistrais será avaliado no exame |
0 |
Solución de problemas |
A8 A12 B3 C6 |
Os alumnos deberar encher un cuestionario sobre cuestións prácticas de laboratorio e entregalo a través do Moodle antes da fin do prazo establecido. Valorarase sempre que se aprobe o exame. |
4 |
Traballos tutelados |
A12 B3 B5 B6 B9 C1 C2 |
Realización obrigatoria dun traballo tutelado en grupo (sempre que o número de estudantes o permita). A cualificación será a mesma para todos os membros do grupo. Valorarase sempre que se aprobe o exame. |
40 |
Seminario |
B3 B5 B6 B9 C1 |
Presentación obrigatoria do traballo tutelado a través de Teams |
0 |
|
Observacións avaliación |
A realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación de suspenso na convocatoria en que se cometa: o/a estudante será cualificado con “suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a comisión da falta se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta de primeira oportunidade, se fose necesario. Na realización de traballos, o plaxio e a utilización de material non orixinal, incluído aquel obtido a través da internet, sen indicación expresa da súa procedencia, será considerada causa de cualificación de suspenso (nota numérica 0) na actividade. Todo iso sen prexuízo das responsabilidades disciplinarias ás que puidese haber lugar tras o correspondente procedemento. Requisitos para superar a materia: Entregar e expoñer o traballo tutelado, entregar o cuestionario de prácticas de laboratorio, entregar o cuestionario de prácticas TIC (no caso de non ter asistido á sesión síncrona), obter unha puntuación mínima dun 50% do peso do exame, e obter unha puntuación mínima global do 50% do total da materia. Avaliación na segunda oportunidade: Se non se fixo no seu momento, os alumnos deberán entregar e expoñer o traballo tutelado, entregar o cuestionario de prácticas de laboratorio e, no caso de non ter asistido ás prácticas TIC, entregar o cuestionario correspondiente, ademais de realizar o exame. En caso de existir discrepancias entre as guías docentes en distintos
idiomas, prevalecerá a versión en español.
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
|
LIBROS: Greim, H.; Snyder, R. (2007) Toxicology and risk assessment: a comprehensive introduction. Chichester: John Wiley & sons. Klaassen, C.D.; Watkins III, J.B. (2005) Fundamentos de Toxicología de Casarett y Doull. Madrid: MacGraw Hill. Marquardt, H. ; Schäfer, S.G.; McClellan, R.O.; Welsch, F. (1999) Toxicology. San Diego: Academic Press. Repetto, M.; Repetto, G. (2009) Toxicología fundamental. Madrid: Díaz de Santos. Riviere, J.E. (2006) Biological concepts and Techniques in Toxicology. An integrated approach. New York: Taylor & Francis. Stine, K.E; Brown, T.M. (2006) Principles of toxicology. 2nd edition. Londres: CRC Press Taylor & Francis. ARTIGOS: Albertini, R.J.; Anderson, D.; Douglas, G.R.; Hagmar, L.; Hemminki, K.; Merlo, F.; Natarajan, A.T.; Norppa, H.; Shuker, D.E.G.; Tice, R.; Waters, M.D.; Aitio, A. (2000) IPCS guidelines for the monitoring of genotoxic effects of carcinogens in humans. Mutat. Res.463: 111-172. Cimino, M. C. 2006. Comparative overview of current international strategies and guidelines for genetic toxicology testing for regulatory purposes. Environmental and Molecular Mutagenesis 47:362-390. Gallo, V.; Khan, A.; Gonzales, C.; Phillips, D.H.; Schoket, B.; Györffy, E.; Anna, L.; Kovács, K.; Moller, P.; Loft, S.; Kyrtopoulos, S.; Matullo, G.; Vineis, P. (2008) Validation of biomarkers for the study of environmental carcinogens: A review. Biomarkers 13: 505 - 534. Imyanitov, E.N.; Togo, A.V.; Hanson, K.P. (2004) Searching for cancer-associated gene polymorphisms: promises and obstacles. Cancer Lett.204: 3-14. Srám, R.J. y Binková, B. (2000) Molecular epidemiology studies on occupational and environmental exposure to mutagens and carcinogens, 1997-1999. Environ. Health Perspect.108: 57-70. Young, R. 2002. Genetic toxicology: Web resources. Toxicology 173:103-121. |
Bibliografía complementaria
|
|
LIBROS:
Barile, F.A. (2008) Principles of Toxicology Testing. Florida: CRC Press.
Córdoba, D. (2001) Toxicología. Bogotá: Manual Moderno.
DeCaprio, A. (2006) Toxicologic biomarkers. New York: Taylor and Francis.
Hamadeh, H.K.; Afshari, C.A. (2004) Toxicogenomics. Principles and Applications. New Jersey: Wiley-Liss.
Hodgson, E.; Levi, P.E. (1997) A textbook of modern toxicology. Connecticut: Appleton and Lange.
IPCS (1993) Biomarkers and risk assessment: concepts and principles. International Programme on chemical safety. Environmental Health Criteria 155. World Health Organization. Geneva.
Mendelsohn, M.L.; Mohr, L.C.; Peeters, J.P. (1998) Biomarkers. Medical and workplace applications. Washington D.C.: Joseph Henry Press.
Mendelsohn, M.L.; Peeters, J.P.; Normandy, M.J. (1995) Biomarkers and occupational health: progress and perspectives. Washington D.C.: Joseph Henry Press.
National Research Council of the National Academies (2006) Human biomonitoring for environmental chemicals. Washington D.C.: The National Academies Press.
Niesink, R.J.M. (1996) Toxicology: principles and applications. Boca Raton-Florida: CRC Press.
Repetto, M. (1995) Toxicología avanzada. Madrid: Díaz de Santos.
ARTIGOS:
Albertini, R.J.; Nicklas, J.A.; O'Neill, J.P. (1996) Future research directions for evaluating human genetic and cancer risk from environmental exposures. Environ. Health Perspect104 (Suppl 3): 503-510.
Au, W.W.; Oh, H.Y.; Grady, J.; Salama, S.A. y Heo, M.Y. (2001) Usefulness of genetic susceptibility and biomarkers for evaluation of environmental health risk. Environ. Mol. Mutagen.37: 215-225.
Autrup, H. (2000) Genetic polymorphisms in human xenobiotica metabolizing enzymes as susceptibility factors in toxic response. Mutat. Res.464: 65-76.
Bonassi, S. (1999) Combining environmental exposure and genetic effect measurements in health outcome assessment. Mutat. Res.428: 177-185.
Butterworth, B.E.; Bogdanffy, M.S. (1999) A comprehensive approach for integration of toxicity and cancer risk assessments. Regul. Toxicol. Pharmacol.29: 23-36.
Garte, S. (2001) Metabolic susceptibility genes as cancer risk factors: time for a reassessment? Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev.10: 1233-1237.
Gyorffy, E., Anna, L., Kovacs, K., Rudnai, P., and Schoket, B. (2008) Correlation between biomarkers of human exposure to genotoxins with focus on carcinogen-DNA adducts. Mutagenesis 23:1-18.
Ingelman-Sundberg, M. (2001) Genetic variability in susceptibility and response to toxicants. Toxicol. Lett.120: 259-268.
Lang, M. y Pelkonen, O. (1999) Metabolism of xenobiotic and chemical carcinogenesis. Metabolic polymorphisms and susceptibility to cancer. IARC Scientific Publications No. 148. International Agency for Research on Cancer. Lyon. pp: 13-22.
Norppa, H. (2001) Genetic polymorphisms and chromosome damage. Int. J. Hyg. Environ. Health204: 31-38.
Pavanello, S. (2003) Metabolic and DNA repair variations in susceptibility to genotoxins. Polycyclic Aromatic Compounds23: 49-107.
Pavanello, S. y Clonfero, E. (2000) Biological indicators of genotoxic risk and metabolic polymorphisms. Mutat. Res.463: 285-308.
Seidegard, J. y Ekström, G. (1997) The role of human glutathione transferases and epoxide hydrolases in the metabolism of xenobiotics. Environ. Health Perspect.105: 791-799.
Talaska, G.; Maier, A.; Henn, S.; Booth-Jones, A.; Tsuneoka, Y.; Vermeulen, R.; Schumann, B.L. (2002) Carcinogen biomonitoring in human exposures and laboratory research: validation and application to human occupational exposures. Toxicol. Lett.134: 39-49.
Thier, R.; Brüning, T.; Roos, P.H.; Golka, K.; Ko, Y. y Bolt, H.M. (2003) Markers of genetic susceptibility in human environmental hygiene and toxicology: the roles of selected CYP, NAT and GST genes. Int. J. Hyg. Environ. Health206: 149-171.
Thybaud, V., Le Fevre, A.-C., and Boitier, E. 2007. Application of toxicogenomics to genetic toxicology risk assessment. Environmental and Molecular Mutagenesis 48:369-379. |
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
Mecanismos de xeración da variación xenética/610441005s |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
|
Materias que continúan o temario |
|
Observacións |
-Recoméndase ter coñecementos de informática a nivel usuario, para a utilización da plataforma virtual Moodle e a preparación do traballo obrigatorio e a súa exposición. -Recoméndase ter coñecementos de inglés, para a consulta de materiais bibliográficos. -Para axudar a conseguir un entorno inmediato sostible e cumprir co punto 6 da "Declaración Ambiental da Facultade de Ciencias (2020)", os traballos documentais que se realicen nesta asignatura entregaranse en formato virtual e soporte informático. De realizarse en papel: Non se utilizarán plásticos. Realizaranse impresións a doble cara. Utilizarase papel reciclado. Evitarase a realización de borradores. |
|