Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Biotecnoloxía vexetal Código 610475303
Titulación
Mestrado Universitario en Biotecnoloxía Avanzada
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Bioloxía
Departamento profesorado máster
Coordinación
Pomar Barbeito, Federico
Correo electrónico
federico.pomar@udc.es
Profesorado
Pomar Barbeito, Federico
Correo electrónico
federico.pomar@udc.es
Web http://masterbiotecnologiaavanzada.com/
Descrición xeral IMPORTANTE: As plataformas de guías docentes das dúas universidades, aínda sendo similares, teñen lixeiras diferenzas. En caso de que exista algunha discrepancia entre as guías, terase en conta a publicada na páxina web do máster.
NA DOCENCIA DESTA MATERIA PARTICIPAN TAMÉN OS SEGUINTES PROFESORES DA UVIGO:
Pedro Pablo Gallego Veigas (e-mail: pgallego@uvigo.es)
Mercedes Gallardo Medina (e-mail: medina@uvigo.es)
Mª Esther Barreal Modroño (e-mail: edesther@uvigo.es)

Neste curso abordase a historia e os conceptos básicos da biotecnoloxía vexetal: cultivo in vitro de
células, tecidos e órganos vexetais, tipos de cultivos e as suas aplicacions e inxeñería xenética. De forma máis
amplia tratase a transformación xenética de prantas (conceptos, métodos de transformación e uso
biotecnolóxico de prantas modificadas xenéticamente), la manipulación das prantas e a sua mellora vexetal.
Por último, analizarase en profundidade o impacto e a visión que a sociedade ten sobre a biotecnoloxía e
os organismos modificados xenéticamente, revisando aspectos como: patentes, normativas, cuestións
éticas, riesgos. A metodoloxía empleada para a adquisición de coñecementos será a exposición e debate,
(estratéxia expositiva ou maxistral) pero incluese, de forma innovadora, o Aprendizaxe Basado en
Problemas (ABP), mediante o cal o estudiante tendrá que traballar nun caso práctico, que lles permitirá
adquirir as competencias de curso, sendo o protagonista do proceso de aprendizaxe (estratexia por
descubremento e construcción).

Competencias do título
Código Competencias / Resultados do título
A21 Coñecer os recursos microbianos, vexetais e animais de interese biotecnolóxico así como as súas aplicacións na industria alimentaria e agropecuaria.
A24 Coñecer as estratexias de produción e mellora de alimentos por métodos biotecnolóxicos.
B1 Capacidade de análise e síntese (localización de problemas e identificación das causas e a súa tipoloxía).
B2 Capacidade de organización e planificación de todos os recursos (humanos, materiais, información e infraestruturas).
B3 Capacidade de xestión da información (con apoio de tecnoloxías da información e as comunicacións).
B4 Capacidade de planificación e elaboración de estudos técnicos en biotecnoloxía microbiana, vexetal e animal.
B5 Capacidade de identificar problemas, buscar solucións e aplicalas nun contexto biotecnolóxico profesional ou de investigación.
B6 Capacidade de comunicación oral e escrita dos plans e decisións tomadas.
B7 Capacidade para formular xuízos sobre a problemática ética e social, actual e futura, que propón a Biotecnoloxía.
B8 Capacidade de comunicación eficazmente coa comunidade científica, profesional e académica, así como con outros sectores e medios de comunicación.
B9 Capacidade de Traballo en equipo multidepartamental dentro da empresa.
B10 Capacidade de Traballo nun contexto de sostibilidade, caracterizado por: sensibilidade polo medio ambiente e polos diferentes organismos que o integran así como concienciación polo desenvolvemento sostible.
B11 Racionamento crítico e respecto profundo pola ética e a integridade intelectual.
B12 Adaptación a novas situacións legais, ou novidades tecnolóxicas así como a excepcionalidades asociadas a situacións de urxencia.
B13 Aprendizaxe autónoma.
B14 Liderazgo e capacidade de coordinación.
B15 Sensibilización cara á calidade, o respecto medioambiental e o consumo responsable de recursos e a recuperación de residuos.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía respectuosa coa cultura democrática, os dereitos humanos e a perspectiva de xénero.
C7 Desenvolver a capacidade de traballar en equipos interdisciplinares ou transdisciplinares, para ofrecer propostas que contribúan a un desenvolvemento sostible ambiental, económico, político e social.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Coñecer os recursos vexetais, as suas aplicacions biotecnolóxicas, os procesos de producción e mellora vexetal e de alimentos por métodos biotecnolóxicos AM21
AM24
BM3
BM15
CM7
Ter unha visión integrada do metabolismo vexetal e do control da expresión xénica para poder abordar a súa manipulación, mellora e/ou conservación AM24
BM7
Coñecer e saber usar as técnicas de cultivo in vitro e a enxeñería celular das plantas BM15
Saber buscar e obter información das principais bases de datos sobre patentes relacionadas coa biotecnoloxía vexetal BM3
Poseer un amplo coñecemento dos aspectos éticos e legais relacionados coa biotecnoloxía vexetal. BM7
Promover a capacidade de xestión da información (análise e síntese) relacionada coa biotecnoloxía vexetal e a transmisión e a comunicación eficaz da mesma BM1
BM3
BM6
BM7
BM8
Entender o interese, as ventaxas e as necesidades de traballar en equipos multidisciplinares, organizando e planificando adecuadamente os recursos, dentro do ámbito da biotecnoloxía vexetal e promover dito traballo. BM2
BM9
CM4
CM7
Promover a capacidade para identificar problemas e buscar solucions así como para planificar e elaborar estudos técnicos dentro do ámbito da biotecnoloxía vexetal BM4
BM5
CM7
Promover, dentro da industria biotecnolóxica vexetal, o traballo respetuoso cco medio ambiente e con os organismos co integran BM10
BM11
CM7
Promover a capacidade de aprendizaxe autónomo, de liderazgo, a adaptación as novas situacións, así como a sensibilidade pola calidade e polo respeto ó medio ambiente no ámbito da biotecnoloxía vexetal BM12
BM13
BM14
BM15
CM7

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1 Introducción o programa formativo: contidos, fontes e obxetivos, metodoloxía e evaluación
Tema 2 Biotecnoloxía Vexetal: conceptos básicos. Historia.
Tema 3 Cultivo in vitro de células, tecidos e órganos vexetais. Tipos de cultivos. Aplicacións biotecnolóxicas.
Tema 4 Os xenomas vexetais e os recursos fitosanitarios na producción vexetal
Tema 5 Transformación xenética de plantas: conceptos, métodos de transformación e uso biotecnolóxico de plantas modificadas xenéticamente.
Tema 6 Manipulación e mellora vexetal. Fitohormonas e as suas aplicacións agrícolas
Tema 7 Biotecnoloxía Vexetal e sociedade: patentes, normativas, cuestións éticas e riesgos
Caso Práctico Caso práctico

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais B1 1 0 1
Sesión maxistral A21 A24 B15 11 11 22
Estudo de casos A21 A24 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B13 B14 B15 C4 C7 2 28 30
Presentación oral B3 B4 B6 B7 B8 1 4 5
Proba mixta A21 B1 B7 B9 1 0 1
Estudo de casos A21 B15 B14 B13 B12 B11 B10 B9 B8 B7 B5 B4 B3 B2 B1 C4 C7 10 3 13
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Toma de contacto alumnos/profesores.
Presentación do programa formativo: metodoloxía docente, planificación, desenrolo. Presentación
do caso práctico. Sistema de evaluación.
Sesión maxistral Exposición amena dos principais conceptos (estratéxia expositiva ou maxistral)verase
complementada mediante un debate activo do exposto, co estudiante, mediante preguntas
que permitan integrar, aclarar e fixar os conceptos clave.
Estudo de casos Análise dun caso práctico coa finalidade de que o estudante, traballando en pequenos grupos,
protagonice o seu autoaprendizaxe guiado polo profesor/tutor (estratexia de aprendizaxe por
descubrimento e construcción).
O caso propon un problema complexo, similar os que o estudante se enfrentará na vida real,
e para cuya solución tendrán que formarse na teoría na práctica. Noutras palabras, pretendese que descubra que sabe e que non sobre ese problema, e para elo buscará
información, a selecciona, a organiza, a evalúa, a interpreta, a integra e finalmente propon con
ela solucions empleando o método científico.
Presentación oral Prueba que consiste en la presentación del Caso respondiendo a las
preguntas planteadas por el alcalde y las personas interesadas.
Proba mixta Prueba que incluve la autoevaluación del trabajo en equipo, que sirve para
ponderar el trabaio realizado por cada miembro.
Estudo de casos Exposición oral, empleando un programa informático de
presentación, do traballo realizado.
Realizarase en grupos formados por 4-5 personas.

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Descrición
Se realizarán tutorias personalizadas de 1 ó 2 horas de duración por grupo de trabajo (físicamente o mediante videoconferencia): primera para presentación del caso práctico, segunda de seguimiento y final, de claves para su finalización. Se recomienda solicitar cita por correo para evitar aglomeraciones, esperas y/o que el profesor ese día tenga la agenda ocupada. También se puede realizar consultas por correo electrónico o a través de la plataforma virtual. Los horarios de tutorías serán por las tardes de 16 a 18h
Para el alumnado con reconocimiento de dedicación a tiempo parcial y dispensa académica de exención de asistencia, el profesor adoptará las medidas que considere oportunas para no perjudicar su calificación.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Estudo de casos A21 A24 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B13 B14 B15 C4 C7 Entrega dun documento escrito no que se resolva o problema plantexado no caso práctico.
Exposición oral, empleando un programa informático de presentación, do traballo realizado.
Realizarase en grupos formados por 3-4 personas.
40
Presentación oral B3 B4 B6 B7 B8 Prueba que consiste en la presentación del Caso respondiendo a las
preguntas planteadas por el alcalde y las personas interesadas.
Se emplea una rúbrica para valorar los contenidos de la misma, que está
disponible para los estudiantes desde el inicio de la materia.
La nota es individual.
40
Proba mixta A21 B1 B7 B9 Prueba que incluve la autoevaluación del trabajo en equipo, que sirve para
ponderar el trabaio realizado por cada miembro.
Se emplea una rúbrica para valorar los contenidos de la misma, que está
disponible para los estudiantes desde el inicio de la materia.
La calificación es individual y pondera la obtenida en la memoria.
20
 
Observacións avaliación

Os alumnos que non superen a evaluación deberán realizar de novo o caso práctico, presentando a parte escrita e a oral coa resolución do mesmo.

No caso de realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación, aplicarase a normativa vixente da UDC.

La evaluación es preferentemente continua y de trabajo en grupo, ya que se valorará el trabajo en equipo.

Si un estudiante no supera el 30 % en cada prueba, se considerará suspenso. Y tendrá que repetir dicha parte en la segunda

convocatoria.

Dado que es un trabajo práctico y en equipo de obligado cumplimiento no se considera la opción de una evaluación global

única.

Las fechas de evaluación en primera y segunda oportunidad se pueden consultar en la página web


Fontes de información
Bibliografía básica

Reinhard Renneberg, Darja SüBbier , Biotecnología para principiantes , 2008, Reverte Henry RJ, Plant conservation genetics , 2006, Food Products Press Herman, EB, Micropropagation systems, techniques and applications : 2006-2010 , 2010, Agritech Consultants Slater A., Scout N, Fowler M., Plant biotecnology: the genetic manipulation of plants, 2003, Ed. Oxford University Press Caballero JL, Muñoz J, Valpuesta V, Introducción a la biotecnología vegetal: métodos y aplicaciones, 2001, Ed. Publicaciones y Obra Social y Cultural Cajasur Serrano M, Piñol T, Biotecnología vegetal, 1991, Ed. Síntesis 

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Enxeñaría xenética e transxénese/610475101
Enxeñaria Celular e Tisular/610475102
Organización y Gestión: Gestión Empresarial y Gestión Eficaz del Laboratorio/610475201
Aspectos legais e éticos en Biotecnoloxía/610475203

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Tecnoloxía ambiental e xestión do solo e aire/610475403

Materias que continúan o temario
PROXECTO FIN DE MÁSTER/610475006
PRÁCTICAS EXTERNAS/610475007

Observacións

Se recomienda conocimientos de inglés, a nivel de comprensión de fuentes de información científica (libros y documentos) escritas para el correcto aprendizaje de las competencias de la materia



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías