Identifying Data 2023/24
Subject (*) Management Systems in the Chemical Industry Code 610509132
Study programme
Mestrado Universitario en Investigación Química e Química Industrial (Plan 2020)
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Official Master's Degree 1st four-month period
 First Optional 3
Language
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Departamento profesorado máster
Química
Coordinador
Soto Castiñeira, Manuel
 E-mail
m.soto@udc.es
Lecturers
Rodríguez Figueiras, Óscar
Soto Castiñeira, Manuel
 E-mail
m.soto@udc.es
Web http://http://www.usc.es/gl/centros/quimica/curso/master.html
General description Esta é unha materia optativa no módulo M7. A súa función é dar a coñecer ao alumnado as principais ferramentas dispoñibles na industria para a xestión de aspectos relevantes como a calidade, o medio ambiente e a prevención de riscos laborais (entre outros).

Un aspecto moi relevante na actualidade da industria en xeral e da industria química en particular é o uso de sistemas de xestión baseados en normas (en xeral, ISO) para diferentes aspectos, en particular a calidade, o medio ambiente e a prevención de riscos laborais. O coñecemento dos aspectos fundamentais e das ferramentas que ditas normas supoñen son unha peza fundamental para axilizar a integración do alumnado na vida diaria e no funcionamento da industria.

Especialidade en Química e Economía Industrial. A materia está relacionada con outras disciplinas do Módulo M7 (impartidas en simultáneo) xa que comparte conceptos con elas: Normas ISO e concepto de calidade en Calidad nos laboratorios químicos, o concepto de risco con Seguridade Industrial, o manexo de leis e normativas (especialmente na área ambiental e de seguridade e saúde laboral) con Lexislación Industrial, os conceptos de economía e custo da calidade con Economía e empresa. Conceptos como sustentabilidade e impacto ambiental compártense coa materia do módulo M1 Procesos industriais e sustentabilidade. Posteriormente, nas prácticas profesionalizantes (M9) e no Traballo Fin de Mestrado (M10) é moi probable que o alumnado se integre nunha empresa que dispoña dun sistema de xestión de calidade, medio ambiente e/ou prevención de riscos laborais.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A5 Properly assess risks and environmental and socioeconomic impacts associated with special chemicals
A6 Design processes involving the treatment or disposal of hazardous chemicals
A9 Promote innovation and entrepreneurship in the chemical industry and in research.
B4 Students should be able to communicate their conclusions, and the knowledge and the reasons that support them to specialists and non-specialists in a clear and unambiguous manner
B5 Students must possess learning skills to allow them to continue studying in a way that will have to be largely self-directed or autonomous.
B6 Innovate in the different areas of chemistry, demonstrating initiative and entrepreneurship
B8 Evaluate responsibility in the management of information and knowledge in the field of Industrial Chemistry and Chemical Research
B9 Demonstrate ability to analyze, describe, organize, plan and manage projects
B10 Use of scientific terminology in English to explain the experimental results in the context of the chemical profession
B11 Apply correctly the new technologies to gather and organize the information to solve problems in the professional activity.
B12 Being able to work in a team and adapt to multidisciplinary teams.
C1 CT1 - Elaborar, escribir e defender publicamente informes de carácter científico e técnico
C2 CT2 - Traballar en equipo e adaptarse a equipos multidisciplinares.
C3 CT3 - Traballar con autonomía e eficiencia na práctica diaria da investigación ou da actividade profesional.
C4 CT4 - Apreciar o valor da calidade e mellora continua, actuando con rigor, responsabilidade e ética profesional.
C5 CT5 - Demostrar unha actitude de respecto polas opinións, valores, comportamentos e prácticas doutros

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
• Coñecer o proceso de implementación dun sistema de xestión, o seu mantemento e mellora, xa sexa de Calidade, Medio Ambiente, Seguridade e Saúde ocupacional ou unha combinación destes. AC5
AC6
 BC8
BC10
BC12
 CC4
CC5
• Coñecer o proceso de auditoría de sistemas de xestión, e os seus principios e prácticas, de acordo á norma ISO 19011. AC6
 BC8
BC12
 CC4
CC5
• Asimilar os conceptos fundamentais dos sistemas de xestión e comprender os obxectivos e requisitos das Normas de referencia. AC9
 BC5
BC6
 CC1
• Formar técnicos na implantación e mantemento de sistemas de xestión na empresa/industria química, xa sexan de Calidade, Medio Ambiente, Seguridade e Saúde ocupacional ou unha combinación de estes. AC5
AC6
 BC4
BC8
BC9
BC11
BC12
 CC1
CC2
CC3
• Formar auditores/as potenciais nos principios e prácticas de auditorías de sistemas de xestión, de acordo á norma ISO 19011. AC5
AC6
 BC4
BC8
BC9
BC11
BC12
 CC1
CC2
CC3

Contents
Topic Sub-topic
Tema 1. Introdución. Aspectos e conceptos xerais. • Organización e estratexia empresarial
• Sistemas de xestión
• Acreditación e certificación
Tema 2. Xestión de calidade: ISO 9001 • Calidade: concepto e evolución
• Modelo EFQM de Excelencia
• Custos da Calidade e da Non-Calidade
• Ferramentas da calidade
• Norma ISO 9001
Tema 3. Xestión ambiental: ISO 14001 e EMAS • Medio ambiente e sustentabilidade
• Sistemas de xestión ambiental: ISO 14001 e EMAS
• Ecoetiqueta
Tema 4. Xestión de prevención de riscos laborais: OSHAS 18001 • Introdución: Evolución e marco actual
• Obrigas
• Elementos chave dun sistema de xestión PRL
• Plan de prevención
• Riscos específicos
• Ferramentas
• Norma OHSAS 18001
Tema 5. Auditorías dos sistemas de xestión • Conceptos xerais e tipos de auditorías
• Etapas dunha auditoría
• Técnicas de auditoría
Tema 6. Integración de sistemas de xestión: Calidade, Medio Ambiente e Prevención. • Concepto e fundamentos
• Vantaxes e inconvenientes
• Diferencias e analoxías entre los sistemas
• Evidencias para un sistema integrado

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Guest lecture / keynote speech B10 C4 C5 12 30 42
Seminar A5 A6 A9 B4 B5 B6 B8 B9 B10 B11 B12 C1 C2 C3 C4 C5 7 10 17
Supervised projects A5 A6 A9 B4 B5 B6 B8 B9 B10 B11 B12 C1 C2 C3 C4 C5 2 12 14
Objective test A5 A6 A9 B4 B6 B8 B9 B10 B11 B12 C3 C4 C5 1 1 2
 
Personalized attention 0 0 0
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Guest lecture / keynote speech Clases presenciais teóricas. Clases expositivas (utilización de pizarra, ordenador, canón), complementadas coas ferramentas propias da docencia virtual.
Seminar Sesións interactivas relacionadas cos distintos contidos da materia con debates e intercambio de opinións co alumnado. Resolución de problemas e casos prácticos.
Supervised projects Realización de traballos e informes escritos e Exposición oral (traballos, informes, problemas e casos prácticos)
Objective test Exame de tipo mixto, con preguntas abertas e preguntas tipo test con resposta única ou múltiple, que versará sobre os contidos traballados nas e sesións maxistrais, seminarios e solución de problemas. Sen material de consulta.

Personalized attention
Methodologies
Seminar
Guest lecture / keynote speech
Supervised projects
Description
Haberá atención personalizada tanto nas actividades presenciais indicadas e titorías presenciais como por correo-e e Teams, sobre calquera aspecto da materia e do traballo do/a alumno/a.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Seminar A5 A6 A9 B4 B5 B6 B8 B9 B10 B11 B12 C1 C2 C3 C4 C5 Resolución de problemas e casos prácticos, incluída a realización e exposición oral de traballos e e casos prácticos, e de informes por escrito 20
Objective test A5 A6 A9 B4 B6 B8 B9 B10 B11 B12 C3 C4 C5 Cuantificación en función da porcentaxe de respostas correctas. 60
Supervised projects A5 A6 A9 B4 B5 B6 B8 B9 B10 B11 B12 C1 C2 C3 C4 C5 Resolución de problemas e casos prácticos. 20
 
Assessment comments

Efectuarase un
seguimento continuo da aprendizaxe, mediante a realización de diferentes
actividades, traballos ou resolución de problemas. Esta avaliación continua
será a base para unha primeira puntuación que se corresponderá co 20 % da nota
final. O traballo das titorías en grupo será tamén avaliada, e a nota computará
como o 20 % da nota final. Ó finalizar as clases realizarase un exame con cuestiones
teórico-prácticas, que corresponderá ao 60 % da nota final. Será preciso un 30%
de nota mínima EN CADA PARTE para superar a materia.

A asistencia ás
titorías de grupo é obrigatoria para superar a materia. As calificacións dos
traballos, actividades e titorías se comunicarán ó alumno antes do exame. O
sistema de avaliación será o mesmo para dúas oportunidades de exame. Non se
conservará ningunha nota entre convocatorias.

Para obter a cualificación de
non presentado, o/a estudante non poderá ter participado en máis dun 20 % das
actividades avaliables programadas. En traballos tutelados e na proba obxectiva exixirase unha puntuación mínima do 30% para facer media. 

A realización fraudulenta das probas ou actividades de
avaliación implicará directamente a cualificación de suspenso '0' na
materia na convocatoria correspondente, invalidando así calquera cualificación
obtida en todas as actividades de avaliación de cara a convocatoria
extraordinaria.

Sources of information
Basic

Básica (manuais de referencia).

Cristina Abril Sánchez, Antonio Enríquez Palomino e José Manuel Sánchez Rivero: Guía para la integración de sistemas de gestión : calidad, medio ambiente y seguridad y salud en el trabajo FC Editorial e Laborprex auditores, 2010.

Andrés Pastor Fernández, Manuel Otero Mateo, José María Portela Núñez, José Luis Viguera Cebrián, David Repeto García: Sistemas integrados de gestión, Servicio de Publicacións da Universidade de Cádiz, 2013. Signatura: 331-1017 (Ubicación: Económicas).

César Camisón, Sonia Cruz e Tomás González: Gestión de la calidad: conceptos, enfoques, modelos y sistemas, Pearson Educación, 2006. ISBN (electrónico) 84-8322-256-6. Texto dispoñible via biblioteca UDC.

Normas UNE dispoñibles online na Base de Datos AENORmás (via biblioteca UDC)
Complementary

José María Alonso, Pedro Provedo: Gestión de la calidad 3ª ed, Santillana, 2005.

Eladio Romero González, Evaluación y gestión medioambiental para planes, programas y proyectos de ingeniería. Universidad de Sevilla, 2015.

Enrique Claver Cortés et al.: Gestión de la calidad y gestión medioambiental: fundamentos, herramientas, normas ISO y relaciones. 3ª ed. Pirámide, 2011.

José Ignacio García Ninet et al.: Manual de prevención de riesgos laborales : seguridad, higiene y salud en el trabajo. 3ª ed. Atelier, 2012.

Faustino Menéndez Díez: Higiene industrial : manual para la formación del especialista. 3ª ed. Lex Nova, 2004.

Comisión Europea: Comunicación COM(2015) 614 final (2.12.2015): Cerrar el círculo: un plan de acción de la UE para la economía circular. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/ES/ALL/?uri=CELEX:52015DC0614

European Environment Agency, EEA Report No 9/2014: Waste prevention in Europe - the status in 2013. https://www.eea.europa.eu/publications/waste-prevention-in-europe-2014.

Ihobe: Estudios de Minimización de Residuos Peligrosos. Guía de apoyo. Herramienta Excel: https://www.ihobe.eus/publicaciones

Ihobe: De la iso 14001 al emas. http://www.ihobe.net/Documentos/Eventos/Taller%20de%20la%20ISO%2014001%20AL%20EMAS%20(11_11_2009).pdf

Lea-Artibai Ikastetxea: Evaluación de riesgos. UNIDAD DIDÁCTICA 01. Año 2009. Deposito-legal: BI-209-09. https://www.osalan.euskadi.eus/contenidos/informacion/fp_gaztetxoko/es_def/materiala/fp/d1_evaluacion_riesgos/ebaluacion_riesgos.pdf

Asepeyo. Prevención de riesgos laborales en la Industria Química. 1ª edición, 2017: https://prevencion.asepeyo.es/wp-content/uploads/R1E17081-Gu%C3%ADa-Prevenci%C3%B3n-de-riesgos-en-la-industria-qu%C3%ADmica_Asepeyo.pdf

Documentos Green Campus UDC: https://www.udc.es/gl/sociedade/medio_ambiente/GreenCampus/

Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments

No caso de docencia telemática, será preciso dispoñer dun ordenador con micrófono e cámara para a realización das actividades telemáticas que se programen ó longo do curso.


Programa Green Campus Facultade de Ciencias

Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir co punto 6 da "Declaración Ambiental da Facultade de Ciencias (2020)", os traballos documentais que se realicen nesta materia:

a. Solicitaranse maioritariamente en formato virtual e soporte informático.

b. De realizarse en papel:

- Non se empregarán plásticos.

- Realizaranse impresións a dobre cara.

- Empregarase papel reciclado.

- Evitarase a realización de borradores.

Gender perspective: As stated in the different regulations for university teaching, the gender perspective is incorporated in this subject, so non-sexist language must be used, bibliography of authors from various genres will be used, student intervention in class will be encouraged for male and female students... In addition, work will be done to identify and modify prejudices and sexist attitudes and including action to modify them and promote values of respect and equality. Attention will be paid to detecting situations of discrimination based on gender and actions and measures will be proposed to correct them.


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.