A
avaliación da materia será feita de forma continua na primeira
oportunidade. Nela serán levados en conta non apenas os
elementos referidos no lugar correspondente deste guía mais tamén,
de xeito transversal, as competencias lingüísticas, argumentativas
e para a aprendizaxe colaborativa demostradas ao longo do proceso de
ensino-aprendizaxe.
Todas
as actividades deberán ser realizadas e entregadas de acordo cos
prazos e os procedementos fixados no cronograma que o
profesorado fornecerá ao alumnado no inicio das sesións e
pendurará no Campus Virtual. As actividades entregadas fóra do
prazo marcado non serán obxecto de avaliación. Para superar a
materia, o alumnado deberá atinxir unha cualificación igual ou
superior a 5 puntos sobre 10.
Se
houver criterios específicos de avaliación para algunha das
tarefas propostas, estes serán oportunamente disponibilizados polo
profesorado responsábel pola materia através do Campus Virtual
e/ou expostos na sala de aulas. O pessoal docente fornecerá,
igualmente, as oportunas instrucións para o correcto
desenvolvemento de cada unha das actividades previstas.
Todas
as actividades ou probas deberán cumprir unhas exixencias mínimas
de formato y corrección lingüística (ortografía, puntuación,
concordancia sintáctica, ausencia de reiteracións, precisión
léxica, rexistro formal…); no caso de deficiencias
lingüístico-expresivas, estas poderán ser penalizadas na
cualificación segundo os criterios que figuran no documento
"Exixencias mínimas de corrección lingüística"
(aprobado pola Sección de Galego-Portugués en 6/7/2918 e publicado
no Campus Virtual).
Calquera
falta de honradez académica (plaxio, utilización de textos
ou ideas dotras autorías sen indicar a procedencia, copia en
tarefas, traballos ou outras variábeis destas características)
será penalizada de acordo coa normativa vixente na UDC. Os
traballos presentados polo alumnado poderán ser incorporados ao
Turnitin, ferramenta para a detección do plaxio así como de
traballos previamente presentados nesta ou noutras universidades,
incluso polo/a mesmo/a estudante. En caso de se verificar falta de
honradez académica, poderán ser aplicadas as medidas contempladas
nas Normas de avaliación, revisión e reclamación das
cualificacións dos estudos de grao e mestrado universitario da
Universidade da Coruña (artigo 14.4). No xeral, a realización
fraudulenta das probas ou actividades de avaliación, unha vez
comprobada, implicará directamente a cualificación de suspenso "0"
na materia na convocatoria correspondente, invalidando así calquera
cualificación obtida en todas as actividades de avaliación de cara
a convocatoria extraordinaria.
As
persoas que non superaren a materia de acordo coa avaliación
continuada na primeira oportunidade deberán concorrer á
oportunidade de xullo. Para superar a materia nesta segunda
oportunidade, o alumnado terá de realizar o exame (5 valores) na
data marcada ao efeito pola Facultade de Filoloxía e aquelas
lecturas ou traballos tutelados (5 valores) que lle foren
encomendados.
O
estudantado a tempo parcial ou con dispensa académica deberá
realizar un exame (5 valores) nas datas marcadas ao efeito pola
Facultade de Filoloxía e entregar nunha data previamente concertada
co docente aquelas lecturas ou traballos tutelados (5 valores) que
lle foren encomendados. Se non puider asistir ao atendemento, este
alumnado deberá pórse en contacto co profesorado a través do
correo electrónico no inicio do curso. Aquel alumnado que
certifique imposibilidade de asistir ás aulas debe tamén contactar
co profesorado da materia o máis rapidamente posíbel desde que
esta circunstancia se producir.
O
alumnado que se apresentar á convocatoria adiantada de decembro
terá de contactar previamente co docente responsábel pola materia
e, para a superar, terá de realizar un exame (5 valores) na data
marcada ao efeito pola Facultade de Filoloxía e aquelas lecturas ou
traballos tutelados (5 valores) que lle foren encomendados.
Será
considerado Non Presentado aquel/a estudante que non entregue
ningunha das actividades previstas neste guía ou non se apresente
ao exame na oportunidade correspondente.
A
materia pode ser adaptada para estudantes que precisen a adopción
de medidas voltadas ao apoio á diversidade
(física, visual, auditiva, cognitiva, de aprendizaxe ou relacionada
coa saúde mental). Se necesario, é posíbel entrar en contacto cos
servizos disponíbeis na UDC/ no Centro: coa Unidade de Atención á
Diversidade (https://www.udc.es/cufie/ADI/apoioalumnado/) dentro dos
prazos oficiais estipulados con antecedencia de cada trimestre
académico; caso contrario, coa Tutora ADI da Facultade de Filoloxía
(no e-mail: pat.filoloxia@udc.gal).
De
acordo co recollido nas diferentes normativas de aplicación para a
docencia universitaria, esta materia incorpora a perspectiva
de xénero
nos seus contidos e organización. Será usada
linguaxe inclusiva e prestarase atención à inclusión de
bibliografía producida por persoas de diferentes identidades de
xénero. Evitarase a discriminación por motivos de xénero na
participación do alumnado en todos os procesos de ensino e
aprendizaxe. Serán fomentados os valores do respecto e da
igualdade, e non será aceptadas nin a reprodución de prexuízos
nin as actitudes discriminatorias. Se foren identificadas situacións
de discriminación por razón de xénero, serán propostas accións
e medidas concretas para as corrixir.

Resultados de aprendizaxe	Competencias do título
Coñecer as principais correntes teóricas que integraron e integran a reflexión sobre a literatura e a cultura, así como os seus antecedentes	AM1 AM7
Integrar os estudos literarios nun contexto cultural máis extenso que trascenda os limites dunha soa lingua e/ou nación, atendendo á diversidade cultural, en especial nos ámbitos hispánico e galego-portugués.	AM2		CM2 CM4
Entender a literatura en relación con outros campos culturais e utilizar ferramentas e tecnoloxías apropiadas para o seu estudo	AM2 AI3	BP1 BP3 BP5	CM5
Analisar e interpretar tanto textos como mecanismos e procesos de comunicación aplicando diferentes modelos teóricos.	AM5 AP1
Aplicar as técnicas de análise cultural respectando os fundamentos ideolóxicos presentes en contextos diversos.	AM4 AM9
Asumir a importancia e os beneficios sociais da aprendizaxe, e coñecer os medios para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.		BP2 BP4 BP8
Adquirir capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas en entornos novos de forma efectiva, aplicando os coñecementos e habilidades desenvolvidos en contextos interdisciplinares.			CM1 CM6
Desenvolver habilidades de xestión da información, de capacidade de síntese, análise e pensamento crítico relacionadas cos propósitos académicos e o desenvolvemento e a creación dun perfil investigador			CI1 CI3
Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma		BP7
Saber utilizar e crear indicadores cualitativos e cuantitativos, incluíndo as estatísticas, para coñecer mellor as desigualdades de xénero e as diferenzas en necesidades, condicións, valores e aspiracións de mulleres e homes.		BP2	CM3 CM4
Coñecer e valorizar a diversidade cultural. Entender a importancia de comprender e erradicar as desigualdades	AM6		CM3

Temas	Subtemas
1. Da Literatura para a Cultura	1.1. Cuestións xerais, históricas e metodolóxicas 1.2. Procesos de canonización e construción do coñecemento
2. Teorías sistémicas e sociolóxicas	2.1. Os sistemas culturais (Itamar Even-Zohar) 2.2. Os campos culturais (Pierre Bourdieu) 2.3. As teorias empíricas de base sociolóxica para a análise da cultura
3. Métodos e ferramentas para a análise da cultura	3.1. Análises cuantitativas e cualitativas de base empírica: Bases de dados 3.2. Métodos de análise e representación: Análise de Redes Sociais
4. Planificación cultural e mudanza social	4.1. Obxectivos e resultados dos estudos na cultura 4.2. Aplicacións socioeconómicas e profisionais: Estudos de caso

Metodoloxías / probas	Competencias	Horas presenciais	Horas non presenciais / traballo autónomo	Horas totais
Sesión maxistral	A1 A4 A6 A7 B6 B11 C4 C5	1	1	2
Discusión dirixida	A2 A5 A6 B5 C3 C6	4	15	19
Traballos tutelados	A14 A9 B4 B7 B8 C1 C2	2	10	12
Lecturas	A10 C7	1	20	21
Prácticas a través de TIC	A2	1	1	2
Glosario	A7 A9 C5	2	2	4
Seminario	B10 C9	4	10	14

Atención personalizada		1	0	1

*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías	Descrición
Sesión maxistral	Presentación, desenvolvemento e análise de contidos teóricos e procedementais fundamentais para o estudantado atinxir as competencias e destrezas previstas no seminario.
Discusión dirixida	Presentación polo profesor ou por estudantes dunha serie de casos teórico-práticos para a súa análise conxunta e colaborativa ao longo das sesións presenciais.
Traballos tutelados	Realización de abordaxens concretas relacionadas cos asuntos focados na materia. Estes traballos poderán ser realizados de maneira individual ou colectiva (de acordo coa planificación realizada polo profesor no inicio das sesións).
Lecturas	Realización dunha seria de lecturas breves (artigos ou capítulos de libro) previamente seleccionadas polo docente e relacionadas directamente cos contidos abordados na materia.
Prácticas a través de TIC	Aplicación e teste das TIC aos estudos na cultura.
Glosario	Apresentación e discusión colaborativa de conceitos fundamentais para o entendimento das varias ferramentas teórico-metodolóxicas focadas na materia.
Seminario	Traballo en grupo a partir da exposición oral ao conxunto da turma das lecturas atribuídas polo profesor no inicio das sesións ou, eventualmente, dos resultados dalgún dos traballos tutorizados. Durante os seminarios, o alumnado utilizará os recursos tecnolóxicos e metodolóxicos precisos ao efecto e demostrará a asunción e a aplicación práctica dos contelúdos, destrezas e competencias abordados na materia.

Metodoloxías	Competencias	Descrición	Cualificación
Traballos tutelados	A14 A9 B4 B7 B8 C1 C2	Serán avaliados os conteúdos focados e os resultados do proceso ensino-aprendizaxe en relación á consecución dos obxectivos procurados na materia. Levarase tamén en conta a calidade lingüística, a capacidade para a aprendizaxe autónoma e/ou o traballo en equipa, a capacidade analítica e crítica, e a adecuación aos obxectivos formulados polo profesor para estas actividades.	60
Lecturas	A10 C7	Para alén da eventual presentación oral dalgunha das lecturas propostas, será avaliado o nivel de análise e compreensión das restantes lecturas demostrado no trascurso das outras apresentacións, nos seminarios e nas discusións dirixidas.	30
Seminario	B10 C9	Será avaliada fundamentalmente a comprensión e o dominio dos conteúdos apresentados e comentados, así como a utilidade da discusión para os propósitos da materia. Levarase tamén en conta a calidade lingüística, a organización e a secuencia expositiva, a clareza e precisión nas intervencións, a interacción co auditorio, o uso do tempo dispoñíbel e a eventual elaboracion e utilización dos recursos tecnolóxicos.	10

Observacións avaliación
A avaliación da materia será feita de forma continua na primeira oportunidade. Nela serán levados en conta non apenas os elementos referidos no lugar correspondente deste guía mais tamén, de xeito transversal, as competencias lingüísticas, argumentativas e para a aprendizaxe colaborativa demostradas ao longo do proceso de ensino-aprendizaxe. Todas as actividades deberán ser realizadas e entregadas de acordo cos prazos e os procedementos fixados no cronograma que o profesorado fornecerá ao alumnado no inicio das sesións e pendurará no Campus Virtual. As actividades entregadas fóra do prazo marcado non serán obxecto de avaliación. Para superar a materia, o alumnado deberá atinxir unha cualificación igual ou superior a 5 puntos sobre 10. Se houver criterios específicos de avaliación para algunha das tarefas propostas, estes serán oportunamente disponibilizados polo profesorado responsábel pola materia através do Campus Virtual e/ou expostos na sala de aulas. O pessoal docente fornecerá, igualmente, as oportunas instrucións para o correcto desenvolvemento de cada unha das actividades previstas. Todas as actividades ou probas deberán cumprir unhas exixencias mínimas de formato y corrección lingüística (ortografía, puntuación, concordancia sintáctica, ausencia de reiteracións, precisión léxica, rexistro formal…); no caso de deficiencias lingüístico-expresivas, estas poderán ser penalizadas na cualificación segundo os criterios que figuran no documento "Exixencias mínimas de corrección lingüística" (aprobado pola Sección de Galego-Portugués en 6/7/2918 e publicado no Campus Virtual). Calquera falta de honradez académica (plaxio, utilización de textos ou ideas dotras autorías sen indicar a procedencia, copia en tarefas, traballos ou outras variábeis destas características) será penalizada de acordo coa normativa vixente na UDC. Os traballos presentados polo alumnado poderán ser incorporados ao Turnitin, ferramenta para a detección do plaxio así como de traballos previamente presentados nesta ou noutras universidades, incluso polo/a mesmo/a estudante. En caso de se verificar falta de honradez académica, poderán ser aplicadas as medidas contempladas nas Normas de avaliación, revisión e reclamación das cualificacións dos estudos de grao e mestrado universitario da Universidade da Coruña (artigo 14.4). No xeral, a realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación de suspenso "0" na materia na convocatoria correspondente, invalidando así calquera cualificación obtida en todas as actividades de avaliación de cara a convocatoria extraordinaria. As persoas que non superaren a materia de acordo coa avaliación continuada na primeira oportunidade deberán concorrer á oportunidade de xullo. Para superar a materia nesta segunda oportunidade, o alumnado terá de realizar o exame (5 valores) na data marcada ao efeito pola Facultade de Filoloxía e aquelas lecturas ou traballos tutelados (5 valores) que lle foren encomendados. O estudantado a tempo parcial ou con dispensa académica deberá realizar un exame (5 valores) nas datas marcadas ao efeito pola Facultade de Filoloxía e entregar nunha data previamente concertada co docente aquelas lecturas ou traballos tutelados (5 valores) que lle foren encomendados. Se non puider asistir ao atendemento, este alumnado deberá pórse en contacto co profesorado a través do correo electrónico no inicio do curso. Aquel alumnado que certifique imposibilidade de asistir ás aulas debe tamén contactar co profesorado da materia o máis rapidamente posíbel desde que esta circunstancia se producir. O alumnado que se apresentar á convocatoria adiantada de decembro terá de contactar previamente co docente responsábel pola materia e, para a superar, terá de realizar un exame (5 valores) na data marcada ao efeito pola Facultade de Filoloxía e aquelas lecturas ou traballos tutelados (5 valores) que lle foren encomendados. Será considerado Non Presentado aquel/a estudante que non entregue ningunha das actividades previstas neste guía ou non se apresente ao exame na oportunidade correspondente. A materia pode ser adaptada para estudantes que precisen a adopción de medidas voltadas ao apoio á diversidade (física, visual, auditiva, cognitiva, de aprendizaxe ou relacionada coa saúde mental). Se necesario, é posíbel entrar en contacto cos servizos disponíbeis na UDC/ no Centro: coa Unidade de Atención á Diversidade (https://www.udc.es/cufie/ADI/apoioalumnado/) dentro dos prazos oficiais estipulados con antecedencia de cada trimestre académico; caso contrario, coa Tutora ADI da Facultade de Filoloxía (no e-mail: pat.filoloxia@udc.gal). De acordo co recollido nas diferentes normativas de aplicación para a docencia universitaria, esta materia incorpora a perspectiva de xénero nos seus contidos e organización. Será usada linguaxe inclusiva e prestarase atención à inclusión de bibliografía producida por persoas de diferentes identidades de xénero. Evitarase a discriminación por motivos de xénero na participación do alumnado en todos os procesos de ensino e aprendizaxe. Serán fomentados os valores do respecto e da igualdade, e non será aceptadas nin a reprodución de prexuízos nin as actitudes discriminatorias. Se foren identificadas situacións de discriminación por razón de xénero, serán propostas accións e medidas concretas para as corrixir.

Bibliografía básica	Thiesse, A. (1999). La Création des identités nationales: Europe XVIIIe XXe siécle. Paris: Éditions du Seuil Bourdieu, Pierre (1991). “Le champ littéraire. Avant propos”. ctes de la Recherche en sciences sociales, nº 89, pp. 3-46 Lourido Hermida, Isaac (2011). As alternativas sistémicas da Historia literaria en situación de conflito cultural. Desenvolvimentos teóricos e modelos de renovación nos casos galego e quebequense. Departamento de Literatura Española, Teoría da Literatura e Lingüística Xeral, Universidade de Santi Tarrío Varela, Anxo e Abuín González, Anxo (eds.) (2004). Bases metodolóxicas para unha historia comparada das literaturas da Península Ibérica. Santiago de Compostela: Servizo de Publicacións da USC Figueroa, A. & González-Millán, X. (1997). Communication littéraire et culture en Galice. Paris: L'Harmattan Lamont, M. & Fournier, M. (1992). Cultivating Differences. Symbolic Boundaries and the Making of Inequalitiy. Chicago and London: The University of Chicago Press Bourdieu, Pierre (1985). La distinction: critique sociale du jugement. Paris: Éditions de Minuit Castells, Miguel (2003). La era de la información. El poder de la Identidad. Madrid: Alianza Editorial Lotman, Iuri M. (1996). La Semiosfera. [vol.I : Semiótica de la cultura y del texto -- Vol. II : Semiótica de la cultura, del texto, de la conducta y del espacio -- Vol. III : Semiótica de las artes y de la cultura]. Madrid: Cátedra Bourdieu, Pierre (1992). Les règles de l’art. Genèse et structure du champ littéraire. Paris: Éditions du Seuil Pageaux, D. H. (2007). Littératures et Cultures en dialogue. Paris: L'Harmattan Williams, Raymond (1997). Marxismo y literatura. Barcelona: Ediciones Península Figueroa, Antón (2001). Nación, literatura, identidade: comunicación literaria e campos sociais en Galicia. Vigo: Edicións Xerais de Galicia Samartim, Roberto L.I. (2010). O processo de construçom do sistema literário galego entre o franquismo e a transiçom (1974-1978): margens, relaçons, estrutura e estratégias de planificaçom cultural. Santiago de Compostela: Servizo de Publicacións da USC Even-Zohar, Itamar (2010). Papers in Culture Research. Tel Aviv: Unit of Culture Research, Tel Aviv University (acesíbel en http://www.tau.ac.il/~itamarez/ Fowler, B. (1997). Pierre Bourdieu and Cultural Theory. Critical Investigation. London: Sage Even-Zohar, Itamar (2007). Polisistemas de cultura. Tel Aviv: Unit of Culture Research, Tel Aviv University (acesíbel en http://www.tau.ac.il/~itamarez/ González-Millán, X. (2000). Resistencia cultural e diferencia histórica: a experiencia da subalternidade. Santiago de Compostela: Sotelo Blanco Williams, Raymond (1994). Sociología de la Cultura. Barcelona: Paidós Ibérica Casas, Arturo (2002). “A Teoría crítica da cultura e a planificación dos estudos socioculturais (para ler González-Millán)”. Anuario de estudios literarios galegos, 29-38 Rees, C. van (1983). “Advances in the Empirical Sociology of Literature and the Arts: The Institutional Approach”. Poetics 12, 285-310 Sela-Sheffy, R. (2002). “Canon Formation Revisited: Canon and Cultural Production”. Neohelicon XXIX(2), 141-159 Nooy, W. de (2005). “Culture in networks”. The Collection and Analysis of Network Data. Summer School of the Quantitative Methods, the Social S Sapiro, G. (2007). “Pour une approche sociologique des relations entre littérature et idéologie”. COnTEXTES 2 (acesíbel en http://contextes.revues.org/index165.html) Torres Feijó, Elias J. (2004). “Roma locuta causa finita? Sobre docência e crítica da literatura e da cultura”. Aurora Marco et al. (eds.), Actas del VII Congreso Internacional de la Sociedad Española de Didáctic Casas, Arturo (2007). “Xoán González-Millán: itinerarios teóricos”. Helena González Fernández & María Xesús Lama (eds.), Actas do VII Congreso Internacional de
	Outras referencias bibliográficas relativas á materia podrán constar no documento de planificación do seminario ou directamente ser disponibilizadas através do Campus Virtual.
Bibliografía complementaria	Dias, Ângela Maria (org.) (1999). A Missão e o Grande Show. Políticas culturais no Brasil dos anos 60 e depois. Rio de Janeiro: Tempo Brasileiro Jusdanis, G. (1991). Belated modernity and aesthetic culture: inventing national literature. Minneapolis: University of Minnesota Press Hohendahl, P. H. (1989). Building a National Literature. The Case of Germany, 1830-1870. Cornell University Press: Ithaca and London Gramsci, Antonio (2001). Cadernos do Cárcere. Rio de Janeiro: Civilização Brasileira Sullà, E. (ed.) (1998). El Canon Literario. Madrid: Arco/Libros Tato Fontaiña, Laura; Tavares Maleval, M. do Amparo (eds.) (2010). Estudos galego brasileiros 3: lingua, literatura, identidade. Rio de Janeiro / Coruña: UERJ / Universidade da Coruña Moretti, F. (2005). Graphs, Maps, Trees: Abstract Models for a Literary History. London: Verso Anderson, B. (1983). Imagined Communities. Reflections on the Origin and Spread of Nationalism. London: Verso Kiberd, D. (1995). Inventing Ireland. Jonathan Cape: London Lemieux, V. & Ouimet, M. (2004). L'analyse structurale des réseaux sociaux. Laval (Quebec): Les Presses de l'Université de Laval Velázquez Álvarez, A. & Aguilar Gallegos, N. (2005). Manual Introductorio al Análisis de Redes Sociales. Medidas de Centralidad. Ejemplos prácticos con UCINET 6.85 y NETDRAW 1.48. Universidad Bolivariana de Chile: Santiago de Chile Taibo, Carlos (ed.) (2007). Nacionalismo español: esencias, memoria e instituciones. Madrid: Los Libros de la Catarata Pécaut, Daniel (1990). Os intelectuais e a política no Brasil: entre o povo e a nação. São Paulo: Ática Mc Crone, David (et al) (1995). Scotland – the Brand: The making of Scottish Heritage. Edinburgh: Edinburgh University Press Santos, Monserrat Iglesias (ed.) (1999). Teoría de los Polisistemas. Madrid: Arco/Libros Bertalanffy, L. von (1993). Teoría general de los sistemas: fundamentos, desarrollo, aplicaciones. Madrid: Fondo de Cultura Económica Samartim, Roberto L.I. (2003). “A Pré-história do Campo Literário”. A Dona do Tempo Antigo. Mulher e campo literário no Renascimento português (1495-1557), Santiago de Rodríguez, J. A. (2005). “Análisis estructural y de Redes”. Cuadernos Metodológicos 16 Sela-Sheffy, R. (1997). “Models and Habituses as Hypotheses in Culture Analysis”. Canadian Review of Comparative Literature / Revue Canadienne de Littérature Comparée XXIV(1), 35-47 Bassel, N. (1991). “National Literature and Interliterary System”. Poetics Today 12(4), 773-780 Torres Feijó, E. J. (2004). “Potencialidades na indústria de ideias na Galiza actual para o relacionamento galego-luso-afro-brasileiro”. [Actas do] VIII Congresso Luso Afro Brasileiro de Ciências Sociais, Coimbra: Centro de Estudos Socia Sela-Sheffy, R. (1990). “The Concept of Canocicity in Polysystem Theory”. Poetics Today 11(3), 511-522