Identifying Data 2023/24
Subject (*) Introduction to Research on Spanish Language and Literature Code 613G01037
Study programme
Grao en Español: Estudos Lingüísticos e Literarios
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 1st four-month period
Fourth Obligatory 6
Language
Spanish
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Letras
Coordinador
Valcarcel Lopez, Maria Eva
E-mail
eva.valcarcel@udc.es
Lecturers
Martín Molares, Mónica
Rico Alonso, Sonia
Valcarcel Lopez, Maria Eva
E-mail
monica.martin.molares@udc.es
sonia.rico.alonso@udc.es
eva.valcarcel@udc.es
Web
General description Fundamentos estratéxicos, metodolóxicos e técnicos da investigación sobre lingua e literatura española.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A1 Coñecer e aplicar os métodos e as técnicas de análise lingüística e literaria.
A2 Saber analizar e comentar textos e discursos literarios e non literarios utilizando apropiadamente as técnicas de análise textual.
A3 Coñecer as correntes teóricas da lingüística e da ciencia literaria.
A5 Ter un dominio instrumental avanzado oral e escrito da lingua española.
A9 Elaborar textos orais e escritos de diferente tipo en lingua galega, española e inglesa.
A11 Ter capacidade para avaliar, analizar e sintetizar criticamente información especializada.
A14 Ser capaz para identificar problemas e temas de investigación no ámbito dos estudos lingüísticos e literarios e interrelacionar os distintos aspectos destes estudos.
A15 Ser capaz de aplicar os coñecementos lingüísticos e literarios á práctica.
A16 Coñecer a crítica textual e a edición de textos.
A17 Ter un coñecemento avanzado das literaturas en lingua española.
A18 Coñecer a historia e a cultura das comunidades hispanofalantes.
A19 Dominar a gramática da lingua española.
A22 Coñecer a evolución histórica externa e interna da lingua española.
B1 Utilizar os recursos bibliográficos, as bases de datos e as ferramentas de busca de información.
B2 Manexar ferramentas, programas e aplicacións informáticas específicas.
B3 Adquirir capacidade de autoformación.
B5 Relacionar os coñecementos cos doutras áreas e disciplinas.
B6 Ter capacidade de organizar o traballo, planificar e xestionar o tempo e resolver problemas de forma efectiva.
B7 Ter capacidade de análise e síntese, de valorar criticamente o coñecemento e de exercer o pensamento crítico.
B8 Apreciar a diversidade.
B9 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
B10 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán/á e profesional.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Coñecer os procesos da investigación linguístico-literaria no ámbito da filoloxía hispánica. A1
A2
A3
A5
A9
A11
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A22
B1
B2
B3
B5
B6
B7
B8
B9
B10
C3
C4
C6
C8
Coñecer e aplicar os métodos e as técnicas do análisis lingüístico y literario. A1
A2
A5
A9
A11
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A22
B1
B2
B5
B6
B7
B8
B9
B10
C3
C4
C6
C8
Manexar as ferramientas para a obtención e clasificación da información. A1
A2
A3
A5
A9
A11
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A22
B1
B2
B3
B5
B6
B7
B8
B9
B10
C3
C4
C6
C8
Ser capaz de ofrecer os resultados de la investigación de modo ordenado, coherente e axustado ao que se entende como traballo científico nas áreas da filoloxía hispánica. A1
A2
A3
A5
A9
A11
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A22
B1
B2
B3
B5
B6
B7
B8
B9
C3
C4
C6
C8

Contents
Topic Sub-topic
A Filoloxía no marco das Ciencias Humanas Os métodos filolóxicos
O estudo lingüístico dos textos Estudos lingüísticos
O traballo con corpus
O estudo literario dos textos/contextos Condicionantes histórico-literarios:
Procesos de creación, mediación e recepción.
Organización e elaboración do traballo de investigación
Tipos de traballos de investigación: TFG, TFM, tesiña, tese, edición crítica etc.
O proceso de elaboración do traballo de investigación. Obtención e selección de fontes.
A redacción.
Aspectos formais.
Recursos para a investigación lingüística e literaria Recursos orais e escritos
Recursos electrónicos

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Guest lecture / keynote speech A1 A2 A3 A5 A9 A11 A14 A15 A16 A17 A18 A22 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B8 B9 B10 C3 C4 C6 C8 21 9 30
Supervised projects A1 A2 A3 A5 A9 A11 A14 A15 A16 A19 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B9 C3 C4 C6 C8 0 33 33
Workbook A2 A11 A14 A15 A16 A17 B1 C3 C4 C6 C8 0 20 20
ICT practicals A5 A11 A14 A15 A19 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B9 C3 C6 C8 0 15 15
Workshop A1 A2 A3 A5 A9 A11 A14 A15 A16 A17 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B8 B9 C3 C4 C6 C8 30 20 50
 
Personalized attention 2 0 2
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Guest lecture / keynote speech Exposición teórico-práctica. Agárdase que o alumnado se implique nestas sesións de forma participativa.
Supervised projects Traballos orixinais sobre aspectos relacionados coa materia obxeto de estudio, consensuados co profesorado.
Workbook A lectura dos textos literarios e bibliográficos indicados no apartado de "Fontes de información" será necesaria para a elaboración dos traballos propostos nos obradoiros e do traballo tutelado.
ICT practicals Utilización de ferramentas TIC para a xestión e organización da investigación.
Workshop Combinación de diversas actividades (exposicións, debates, solución de problemas, prácticas guiadas, etc.) a través das que o alumnado desenvolve tarefas sobre un tema específico co apoio e supervisión do profesorado.

Personalized attention
Methodologies
Guest lecture / keynote speech
Workshop
Supervised projects
Description
Os traballos tutelados requerirán de titorías co profesorado antes da entrega.
O obradoiro requerirá atención personalizada.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Workshop A1 A2 A3 A5 A9 A11 A14 A15 A16 A17 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B8 B9 C3 C4 C6 C8 CRITERIOS PARA LITERATURA:
O estudantado levará a cabo os seguintes exercicios prácticos:
1. Reflexións críticas sobre temas pertinentes á lectura.
2. Análisis de textos e contextos: interpretación crítica de diversas lecturas obxeto de estudio.
Valorarase a capacidade de comprensión, a orixinalidade do plantexamento crítico, o rigor do análisis, a claridade da exposición e o dominio do idioma castelá.

Para LINGUA:
1. Exercicios prácticos de análise textual, lectura, anotación e recensión bibliográfica.
2. Breves presentacións e comentarios orais relacionados cos contidos da materia e das lecturas da mesma.
3. Uso de ferramentas TIC para a xestión da investigación.
50
Supervised projects A1 A2 A3 A5 A9 A11 A14 A15 A16 A19 B1 B2 B3 B5 B6 B7 B9 C3 C4 C6 C8 O alumnado fará dous traballos tutelados (un da parte de Lingua e outro de Literatura), que deberán ser entregados ao profesor/a (vía Moodle) o día do examen final sinalado para esta asignatura. As instrucións serán oportunamente explicadas e expostas polas docentes na aula e a través do Campus Virtual. Avaliarase a orixinalidade, correcta estructuración de contidos, corrección expositiva, calidade e profundidade da análise así coma a súa correcta presentación e logro dos obxetivos propostos. Valorarase a capacidade de relación co visto nas clases. 50
 
Assessment comments

1. En todas as actividades escritas (traballos, exercicios, comentarios...), será valorado o uso correcto e apropiado da lingua española, especialmente para fins académicos.

 

2. Non se admitirá ningún traballo nen tarefa entregada fóra de prazo.

 

3. Calquera falta de honradez académica (plaxio, utilización de textos ou ideas dotros autores sen indicar a procedencia, copia en exercicios ou traballos, ou outras variabeis destas características) será penalizada coa anulación total da actividade de que se trate e a penalización correspondente en virtude da normativa vixente.

 

4. Obterá a calificación de NP (non presentado) o alumnado que non entregue o traballo tutelado, aínda que teña realizado as restantes actividades. Será preciso obter un mínimo de 4 puntos (sobre 10) en cada unha das metodoloxías de avaliación para poder superar a materia.

 

5. O alumnado que teña que superar a materia en segunda oportunidade recuperará tan só as actividades que tivese suspensas. Nese caso, o profesorado facilitará as indicacións oportunas a propósito das características do trabajo ou entrega de exercicios por medio da plataforma Moodle, indicando as datas e procedimentos de entrega, para que o alumnado poida organizar con tempo suficiente as tarefas para a segunda oportunidade.

6. A materia poderá ser adaptada ao estudantado que precise da adopción de medidas encamiñadas ao apoio á diversidade consonte ás indicacións da Unidade de Atención á Diversidade (https://www.udc.es/cufie/ADI/), coa que se deberá contactar nos prazos establecidos por esta unidade. Pódese contar tamén co asesoramento da titora ADI da facultade (pat.filoloxia@udc.gal).

 

7. O nivel mínimo de competencia lingüística recomendado para cursar esta materia, no caso do estudantado Erasmus e de convenios internacionais, é un B2 de acordo co Marco Europeo para o Ensino e Aprendizaxe de Linguas.

 

8. Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación
para a docencia universitaria incorpórase a perspectiva de xénero nesta
materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores/as
de ambos sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas...).

 

Alumnado con dispensa académica de exención de asistencia

 

Os procedimentos e porcentaxes de avaliación serán os mesmos que para o alumnado restante. O profesorado porá a disposición deste estudantado tanto as instrucións para a realización como os procedimentos de entrega a través do Campus Virtual. 

 

As titorías concertaranse por correo electrónico e terán lugar en horario apropiado tanto para o estudantado como para o profesorado.

 

 

Oportunidade extraordinaria de decembro

 

O estudantado en disposición de optar a examinarse da materia na convocatoria extraordinaria en decembro será avaliado a través da realización dun exame que suporá o 100% da calificación. 


Sources of information
Basic

LECTURAS para LITERATURA:

A profesora facilitará unha selección de textos para elaborar o traballo de curso

Fontes do método de análise literaria

https://comohacerunensayobien.com/como-hacer-un-ensayo-critico/

“Crítica literaria: nociones generales”

https://www.liceus.com/producto/critica-literaria-nociones-generales/

“Crítica y psicoanálisis”.

https://www.liceus.com/producto/critica-y-psicoanalisis/

“Crítica literaria feminista”

https://www.liceus.com/producto/critica-literaria-feminista/

“Método de comentario de textos literarios”.

https://www.liceus.com/producto/metodo-comentario-textos-literarios/

“Teorías marxistas y corrientes críticas”

https://www.liceus.com/producto/teorias-marxistas-corrientes-criticas/

Dalmaroni, Miguel. La investigación literaria: problemas iniciales de una práctica. Santa Fe: Universidad Nacional del Litoral, 2009. https://bibliodarq.files.wordpress.com/2014/06/dalmaroni-m-la-investigacic3b3n-literaria.pdf

Guía de recursos bibliográficos de la Literatura Española (Biblioteca Nacional): <http://www.bne.es/export/sites/BNWEB1/es/Servicios/InformacionBibliografica/docs/Guia_Literatura_Esp.pdf>.

Enkvist, Inger. Ética y estética en la investigación literaria. Madrid, Espéculo, 2003. <http://pendientedemigracion.ucm.es/info/especulo/numero24/inv_lite.html>

Jauralde, Pablo. Manual de investigación literaria. Madrid: Gredos,1981.

López Casanova, Arcadio. Guía metodológica del texto literario. Barcelona: Tirant humanidades, 2017.

López Casanova, Arcadio. Macrotexto poético y estructuras de sentido. Barcelona: Tirant humanidades, 2007.

Moll, Jaime. La bibliografía en la investigación literaria. Madrid: Taurus, 1985. https://www.cervantesvirtual.com/obra/la-bibliografia-en-la-investigacion-literaria/

Paun de García, Susana. Manual práctico de investigación literaria. Madrid: Castalia, 2004.

Fontes do método de análise lingüística

Baker, M. C. (2001). The Atoms of Language. New York, Basic Books.

Blasco, J.; Ruíz Urbón. C. (2009). "Evaluación y cuantificación de algunas técnicas de 'atribución de autoría' en textos españoles". Castilla. Estudios de Literatura, 0: 27-47. 

Brett, M. R. (2000). "Topic Modeling: A Basic Introduction". Journal of Digital Humanities 2.1.

Chomsky, N. (1988). Language and Problems of Knowledge. Cambridge. The Managua Lectures. Cambridge, MIT Press.

Dörnyei, Z. (2007). Research methods in applied linguistics. Oxford, Oxford UniversityPress.

Haegeman, L. (2006). Thinking Syntactically. A Guide to Argumentation and Analysis. Oxford, Blackwell.

Hualde, J.I., A. Olarrea; E. O’Rourke, eds. (2012). The Handbook of Hispanic Linguistics. Malden, Wiley Blackwell.

Litosseliti, L., ed. (2010). Research Methods in Linguistics. London, Bloomsbury.

McIntyre, D.; Walker, B. (2019). Corpus Stylistics. Theory and Practice. Edinburgh University Press.

Rizzi, L. (2004). “On the study of the language faculty: Results, developments and perspectives”, The Linguistic Review, 21: 323-344

NB. O profesorado facilitará ao alumnado interesado unha bibliografía máis extensa sobre a investigación lingüística e literaria.

Complementary

Elaboración do traballo de investigación

Barrios, Manuel y José Barrientos (ed.): El trabajo de fin de grado: Teoría y práctica. Madrid: Visión Libros, 2016.

Cunha, Iria da: El trabajo de fin de grado y de máster. Redacción, defensa y publicación. Barcelona: Universitat Oberta de Catalunya, 2016.

Eco, Umberto: Cómo se hace una tesis: técnicas y procedimientos de estudio, investigación y escritura. Barcelona: Gedisa, 2009, 6.ª ed.

González García, Juana María et al.: Cómo escribir un trabajo de fin de grado. Madrid: Síntesis, 2014.

Jauralde Pou, Pablo: Manual de investigación literaria: Guía bibliográfica. Madrid: Gredos, 1981.

Muñoz-Alonso López, Gemma: Cómo elaborar y defender un trabajo académico en humanidades. Del trabajo de fin de grado al trabajo de fin de máster. Madrid: Bubok, 2015.

Montolío, Estrella (dir.): Manual de escritura académica y profesional. Barcelona: Ariel, 2014.

Muñoz-Alonso López, Gemma: Estructura, metodología y escritura del trabajo de fin de máster. Madrid: Escolar y Mayo, 2012, 2.ª ed.

Orna, Elisabeth y Grahan Stevens: Cómo usar la información en trabajos de investigación. Barcelona: Gedisa, 2000.

Pantoja Vallejo, Antonio (coord.): Manual básico para la realización de tesinas, tesis y trabajos de investigación. Madrid: EOS Universitaria, 2009.

Phillips, Estelle M. y Derek S. Pugh: La tesis doctoral. Cómo escribirla y defenderla. Un manual para estudiantes y sus directores. Barcelona: Bresca, 2005.

Paun de García, S.: Manual de investigación literaria: cómo preparar informes, trabajos de investigación, tesis y tesinas. Madrid: Castalia, 2004.

Platas Tasende, Ana: Diccionario de términos literarios. Madrid: Espasa, 2007.

Regueiro Rodríguez, M. Luisa y Daniel M. Sáez Rivera: El español académico. Guía para la elaboración de textos académicos. Madrid: Arco Libros, 2013.

Soriano, Ramón: Cómo se escribe una tesis. Guía práctica para estudiantes e investigadores. Córdoba: Berenice, 2008.

NB. O profesorado facilitará ao alumnado interesado unha bibliografía máis extensa sobre a investigación literaria e lingüística.


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.