Identifying Data 2023/24
Subject (*) Policies for older people Code 615525024
Study programme
Mestrado Universitario en Políticas Sociais e Intervención Sociocomunitaria
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Official Master's Degree 1st four-month period
 Second Optional 6
Language
Spanish
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Pedagoxía e Didáctica
Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinador
Martínez Buján, Raquel
 E-mail
raquel.bujan@udc.es
Lecturers
Martínez Buján, Raquel
Teijeiro Cal, Noelia
 E-mail
raquel.bujan@udc.es
noelia.teijeiroc@udc.es
Web
General description A materia “Políticas de atención ás persoas maiores” proponse coa finalidade de interpretar as chaves sobre as que se fondamentan os coidados de longa duración e a súa articulación coas diferentes esferas de provisión: a familia, o mercado, o Estado e a comunidade.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A1 CE1 - Determinar as dimensións e categorías axeitadas para o diagnóstico e a análise científica das situacións de exclusión social.
A2 CE2 - Interpretar os feitos e as políticas sociais desde os distintos paradigmas teóricos vixentes na análise da exclusión.
A3 CE3 - Deseñar e desenvolver procesos de observación e documentación para o estudo das políticas e os sistemas de benestar social.
A4 CE4 - Recompilar e interpretar a información suficiente para chegar a diagnósticos fiables sobre os riscos de exclusión e os factores de vulnerabilidade social.
A5 CE5 - Interpretar as situacións e os procesos de marxinación social e económica de colectivos desde unha perspectiva histórica e macroestrutural.
A6 CE6 - Avaliar a capacidade e eficacia das medidas de intervención para corrixir ou previr situacións e procesos de exclusión social.
A21 CEE1 - Explicar os procesos de exclusión vinculados ás transformacións da estrutura familiar e por idades das sociedades.
A23 CEE3 - Identificar as dinámicas interxeracionais, biolóxicas e socioeconómicas que xeran situacións de exclusión.
A24 CEE4 - Identificar situacións e procesos de segregación de colectivos vulnerables asociados ao avellentamento demográfico.
A25 CEE5 - Actuar como profesional competente e cualificado/a no ámbito do deseño, a xestión e a avaliación de proxectos de investigación, políticos e sociais sobre situacións de dependencia.
A26 CEE6 - Actuar como profesional competente e cualificado/a no ámbito do deseño, a xestión e a avaliación de políticas de intervención dirixidas á conciliación familiar e ás necesidades dos maiores.
B2 CB2 - Aplicar e integrar os coñecementos a contornos e problemas emerxentes e indefinidos, na práctica investigadora e profesional.
B4 CB4 - Identificar os dilemas éticos e a responsabilidade social tras os retos formulados na práctica profesional e investigadora.
B7 CB7 - Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
B13 CX1 - Comprender e integrar coñecementos complexos para traducilos en propostas de investigación e programas de intervención en contextos sociais problemáticos.
B14 CX2 - Realizar unha análise crítica da realidade social e do desenvolvemento profesional vinculada aos feitos sociais sobre os que se traballa.
B15 CX3 - Deseñar, aplicar e avaliar proxectos de investigación en ciencias sociais relacionados cos procesos e as situacións de exclusión social.
B18 CX6 - Valorar a adecuación das distintas ferramentas teóricas, metodolóxicas e técnicas ás preguntas e os obxectivos específicos formulados sobre a realidade social e as políticas sociais.
C1 CT1 - Adequate oral and written expression in the official languages.
C3 CT3 - Using ICT in working contexts and lifelong learning.
C5 CT5 - Understanding the importance of entrepreneurial culture and the useful means for enterprising people.
C6 CT6 -Acquiring skills for healthy lifestyles, and healthy habits and routines.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Conceptualizar as situacións de dependencia establecendo as súas diferenzas e a súa composición desde unha perspectiva individual, familiar, comunitaria e sistémica. AC1
AC4
AC5
AC21
AC23
AC24
 BC2
BC4
BC7
 CC1
CC3
CC5
CC6
Analizar os modelos de atención socio-sanitaria identificando as características do modelo integrado, as súas dimensións, funcións, debilidades e fortalezas AC1
AC2
AC5
AC6
AC24
 BC2
BC7
BC14
BC18
 CC1
CC3
CC5
CC6
Elaborar indicadores que midan as necesidades sociosanitarias das persoas que requiren coidados de longa duración AC1
AC3
AC4
AC6
AC25
AC26
 BC2
BC4
BC7
BC15
 CC1
CC3
CC5
CC6
dentificar as fórmulas mercantís, familiares e comunitarias que existen na contorna para afrontar a provisión de coidados das persoas que requiren coidados de longa duración AC1
AC2
AC4
AC5
AC6
AC21
AC23
AC24
 BC2
BC4
BC7
BC13
BC14
 CC1
CC3
CC5
CC6

Contents
Topic Sub-topic
Tema 1.- O reto do avellantamento en Galicia: características demográficas e dinámicas sociais 1.1.- A Evolución demográfica da poboación
1.2.- A estructura da poboación e as súas dinámicas sociais
1.3.- Características sociodemográficas da poboación en situación de dependencia
Tema 2.- A LAPAD e o impacto das crisis sistémicas no seu despliegue e desenvolvemento 2.1.- O modelo público de coidados de longa duración e as súas consecuencias sobre o familismo e a mercantilización.
2.2.- As repercusións das crisis sistémicas na evolución dos programas sociais de coidados
2.3.- O papel das organizacións non gubernamentais e das redes sociais comunitarias
Tema 3.- A organización social dos coidados en Galicia
 3.1.- Un modelo de coidados obsoleto baseado na familia como pilar básico.
3.2.- Baixo o paraugas dunhas políticas débiles,xenerizadas e que otorgan poucos dereitos. O despliegue insuficiente e diverso da Lei de Dependencia.
3.3.- Cunhas traballadoras de coidados en condiciones laborais precarias.
Tema 4.- Retos para el futuro e alternativas baseadas nainnovación social 4.1.- Primeiro, as persoas.
4.2.- Avellentar na contorna.
4.3.- Dignificar o traballo do sector de coidados.
4.4.- Reformas do modelo público actual.
4.5.- Sociedades coidadoras, ciudades coidadoras.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Guest lecture / keynote speech A1 A2 A5 A21 A23 A24 B4 B13 B14 C1 C5 C6 15 30 45
Directed discussion A6 B15 C3 6 12 18
Workshop A3 A4 A25 A26 B2 B7 B18 33.2 49.8 83
 
Personalized attention 4 0 4
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Guest lecture / keynote speech Consisten na explicación da parte teórica da asignatura.
Directed discussion Debates dirixidos polo docente que fomentan a participación dos estudantes e desenvolven ás súas habilidades orais e as súas capacidades críticas sobre fenómenos sociais.
Workshop Trátase de sesións prácticas interactivas que apoian aos estudantes para a elaboración de informes analíticos sobre temas relacionados cos contenidos da asignatura. En estas sesións realizaranse prácticas aplicadas para o deseño e avaliación de políticas públicas.

Personalized attention
Methodologies
Workshop
Description
As sesións de obradoiro, meramente interactivas, requieren o seguimento individualizado por parte do persoal docente.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Guest lecture / keynote speech A1 A2 A5 A21 A23 A24 B4 B13 B14 C1 C5 C6 Ensaio crítico sobre as lecturas obrigatorias do programa. Debe partir dunha pregunta inicial elixida pola persoa estudante que se formulará ao comezo da redacción e sobre a que reflexionará nas lecturas. As lecturas dispoñibles para a realización do traballo inclúense en cada un dos temas baixo a denominación de "Obrigatorio". Extensión máxima: 3.000 palabras. Nota teórica máxima: 8 puntos. 80
Workshop A3 A4 A25 A26 B2 B7 B18 Realización de actividades prácticas na aula. Realizarase un exercicio práctico correspondente a cada tema, segundo o material explicado. Cada práctica terá un valor máximo de 0,5 puntos. Nota práctica máxima: 2 puntos. 20
 
Assessment comments

Recoméndase
os envíos dos traballos telemáticamente e de non ser posible, no
útilizar plásticos, elixir a impresión a doble cara, empregar papel
reciclado e evitar imprimir borradores.

Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural.

Débese
ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos
valores da sosenibiliade nos comportamentos persoais e profesionais.

 

Sources of information
Basic

Artiaga, A. (2021). Cuidados comunitarios y gobierno común en la dependencia: las viviendas colaborativas de personas mayores. Revista Española de Sociología, 30(2): a29.

Camps, V. (2021). Sociedades que cuidan. Barcelona: Mémora Fundación.

Cañada, E. (2021). Cuidadoras. Historias de trabajadoras del hogar, del servicio de atención domiciliaria y de residencias. Barcelona: Icaria.

Carrasco, C., Boderías, C. y Torns, T. (2011). El trabajo de cuidados: historia, teorías y políticas. Madrid: Los Libros de la Catarata

CES (2020). Informe sobre el sistema de promoción de la autonomía personal y atención a las personas en situación de dependencia. Madrid: Consejo Económico y Social de España.

Ciocoletto, A. (2013). Espacios para la vida cotidiana. Barcelona: Cornanegra.

Comas-D'Argemir, D. (2015). Los cuidados de larga duración y el cuarto pilar del sistema de bienestar. Revista de Antropología Social, 24: 375-404.

Comas, D. y Bofill, S. (2022). Cuidar a mayores y dependientes en tiempos de la Covid-19. Madrid: Tirant Lo Blanch

Del Pino, E. et al. (2020). Informe gestión institucional y organizativa de las residencias de personas mayores y COVID-19: dificultades y aprendizajes. Madrid: Instituto de Políticas y Bienes Públicos.

Deusdad, B. et al.  (2016). Restructuring long-term care in Spain: the impact of the economic crisis on social policies and social work practice. Journal of Social Services Research, 42(2): 246-262.

Ehni, H. y Wahl, H. (2020). Six propositions against ageism in the COVID-19 pandemic'. Journal of Aging & Social Policy, 32 (4-5): 515-525.

Lebrusán, I. (2017). La vivienda en la vejez. Problemas y estrategias para envejecer en sociedad. Tesis doctoral, defendida en la Universidad Complutense de Madrid.

Maíllo, G. (coord.) (2019). VIII Informe sobre exclusión y desarrollo social en España. Madrid: Fundación Foessa

Marbán, V. (2019). El sistema español de atención a la dependencia. Entre la regresión y las reformas. Madrid: Fundación FOESSA.

Martínez-Buján, R. y P. Moré (2021). Migraciones, trabajo de cuidados y riesgos sociales: las contradicciones del bienestar en el contexto de la Covid-19. Migraciones, 53.

Moreno, S. (2019). "El desafío de género en los cuidados de la vejez. ¿Riesgo u oportunidad social?'. VIII Informe FOESSA sobre exclusión y desarrollo social en España. Fundación FOESSA.

Puga, D. (2020). “Transiciones pendientes en los sistemas de cuidados de larga duración”. En Huenchuan, S. (ed.), Visión multidisciplinaria de los derechos humanos de las personas mayores. Santiago de Chile, CEPAL, pp. 113-134.

Subirats, J. (2016). “Cambio de época y personas mayores. Una concepción de ciudadanía abierta e inclusiva”. En S. Ezquerra et al. (eds.), Edades en transición. Envejecer en el siglo XXI. Madrid: Ariel, pp. 21-43.

Tobío, C. et al. (2010). El cuidado de las personas. Un reto para el siglo XXI. Barcelona: Obra Social La Caixa.

Vega, C., Martínez-Buján, R. y Paredes, M. (2018). Cuidado, Comunidad y Común, Madrid: Traficantes de Sueños.

Vercellone, C. (2015). From the crisis to the 'Welfare of the Common' as a new mode of production. Theory, Culture & Society, 32(7), pp. 85-99.
Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments
Nas clases sosterase o principio de debate democrático, escoitando e respetando todas as opinións diversas en torno aos temas tratados, tanto de parte do profesorado como do alumnado.


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.