| Study programme competencies |
|
Code
|
Study programme competences
|
| A22 |
CEE2 - Manexar ferramentas conceptuais e metodolóxicas para a análise da vulnerabilidade asociada a formas de convivencia e a determinados grupos de idade. |
| A23 |
CEE3 - Identificar as dinámicas interxeracionais, biolóxicas e socioeconómicas que xeran situacións de exclusión. |
| A24 |
CEE4 - Identificar situacións e procesos de segregación de colectivos vulnerables asociados ao avellentamento demográfico. |
| A25 |
CEE5 - Actuar como profesional competente e cualificado/a no ámbito do deseño, a xestión e a avaliación de proxectos de investigación, políticos e sociais sobre situacións de dependencia. |
| A26 |
CEE6 - Actuar como profesional competente e cualificado/a no ámbito do deseño, a xestión e a avaliación de políticas de intervención dirixidas á conciliación familiar e ás necesidades dos maiores. |
| B2 |
CB2 - Aplicar e integrar os coñecementos a contornos e problemas emerxentes e indefinidos, na práctica investigadora e profesional. |
| B3 |
CB3 - Seleccionar o marco científico adecuado para avaliar as evidencias dispoñibles e postular hipóteses razoadas sobre a avaliación previsible dos feitos sociais estudados. |
| B4 |
CB4 - Identificar os dilemas éticos e a responsabilidade social tras os retos formulados na práctica profesional e investigadora. |
| B6 |
CB6 - Posuír e comprender coñecementos que proporcionen unha base ou oportunidade para ser orixinais no desenvolvemento e/ou a aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación. |
| B7 |
CB7 - Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo. |
| B14 |
CX2 - Realizar unha análise crítica da realidade social e do desenvolvemento profesional vinculada aos feitos sociais sobre os que se traballa. |
| B17 |
CX5 - Elaborar e defender informes, proxectos e memorias no campo das ciencias sociais. |
| B19 |
CX7 - Dar respostas innovadoras e orixinais ante situacións problemáticas emerxentes relacionadas coa exclusión social. |
| B20 |
CX8 - Aplicar a perspectiva comparada na comprensión das problemáticas sociais e das respostas e solucións políticas. |
| B21 |
CX9 - Aplicar unha perspectiva interdisciplinar na análise e a valoración de problemáticas de exclusión e políticas sociais de inclusión e cohesión. |
| C1 |
CT1 - Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
| C3 |
CT3 - Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. |
| C4 |
CT4 - Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía respectuosa coa cultura democrática, os dereitos humanos e a perspectiva de xénero. |
| C5 |
CT5 - Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras. |
| C6 |
CT6 -Adquirir habilidades para a vida e hábitos, rutinas e estilos de vida saudables. |
| C7 |
CT7 - Desenvolver a capacidade de traballar en equipos interdisciplinares ou transdisciplinares, para ofrecer propostas que contribúan a un desenvolvemento sostible ambiental, económico, político e social. |
| Learning aims |
| Learning outcomes |
Study programme competences |
| Analizar modelos e experiencias de promoción do envellecemento activo e a solidariedade interxeracional comunitaria. |
AC22
AC23
AC24
AC25
AC26
|
BC2
BC4
BC14
BC20
|
CC1
CC3
CC4
CC5
|
| Integrar os fundamentos do modelo de traballo integral centrado na persoa/grupo/comunidade. |
AC22
AC23
AC24
AC25
AC26
|
BC2
BC3
BC14
BC19
BC20
BC21
|
CC1
CC3
CC4
CC5
CC7
|
| Deseñar propostas de intervención socioeducativa con persoas maiores dende a perspectiva da interxeracionalidade, comunidade e/ou interseccionalidade |
AC22
AC23
AC24
AC25
AC26
|
BC2
BC4
BC6
BC7
BC14
BC17
BC19
BC20
BC21
|
CC1
CC3
CC4
CC5
CC6
CC7
|
| Contents |
| Topic |
Sub-topic |
| TEMA I. Paradigma do envellecemento activo e sociedades para tódalas idades |
Subtema 1.1.- Evolución socio-histórica dos conceptos “envellecemento activo” e “sociedades para tódalas idades”
Subtema 1. 2.- Envellecemento fisiolóxico e envellecemento como factor de risco
Subtema 1.3.- Risco, vulnerabilidade(s) e exclusión na vellez: perspectivas sociocomunitarias
Subtema 1.4.- Xerontoloxía crítica: conceptualización, conceptos clave (ex.: edadismo) e aportacións internacionais.
Subtema 1.5 .- Xerontagoxía: conceptualización, modelos e dimensións de futuro
|
| TEMA II. Deseño e desenvolvemento de proxectos socioeducativos e sanitarios na vellez: aproximacións teóricas (I) |
Subtema 2.1.- Accións de prevención, promoción e intervención na saúde das persoas maiores
Subtema 2.2.- Educación e programas interxeracionais: perspectiva nacional e internacional
Subtema 2.3.- Comunidades de aprendizaxe interxeneracional e educación ao longo da vida
Subtema 2.4.- Perspectiva cidadá e estratexias de pensamento e acción-intervención sociocomunitaria
Subtema 2.5.- Retos de futuro e interseccionalidade na aproximación á vellez |
| TEMA III. Deseño e desenvolvemento de proxectos socioeducativos e sanitarios na vellez: experiencias prácticas dende a interdisciplinariedade (II) |
Subtema 3.1.- Accións de prevención, promoción e intervención na saúde das persoas maiores
Subtema 3.2.- Educación e programas interxeracionais: perspectiva nacional e internacional
Subtema 3.3.- Comunidades de aprendizaxe interxeneracional e educación ao longo da vida
Subtema 3.4.- Perspectiva cidadá e estratexias de pensamento e acción-intervención sociocomunitaria
Subtema 3.5.- Retos de futuro e interseccionalidade na aproximación á vellez
|
| Planning |
| Methodologies / tests |
Competencies |
Ordinary class hours |
Student’s personal work hours |
Total hours |
| Introductory activities |
A23 A25 B19 C6 |
3 |
0 |
3 |
| Directed discussion |
A23 A24 B4 C1 C3 C4 C5 C6 C7 |
10 |
36 |
46 |
| Student portfolio |
A23 A24 B2 B3 B4 B17 B19 B21 C1 C3 C4 C5 C6 C7 |
3 |
34 |
37 |
| Collaborative learning |
A22 A23 A24 A25 A26 B2 B3 B4 B6 B7 B14 B20 B21 C1 C3 C4 C5 C7 |
26 |
34 |
60 |
| |
| Personalized attention |
|
4 |
0 |
4 |
| |
| (*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students. |
| Methodologies |
|
Methodologies |
Description |
| Introductory activities |
Actividades que se levan a cabo antes de iniciar calquera proceso de ensino-aprendizaxe a fin de coñecer as competencias, intereses e/ou motivacións que posúe o alumnado para o logro dos obxectivos que se queren alcanzar, vinculados a un programa formativo. Con ela preténdese obter información relevante que permita articular a docencia para favorecer aprendizaxes eficaces e significativos, que partan dos saberes previos do alumnado. |
| Directed discussion |
Técnica de dinámica de grupos na que os membros dun grupo discuten de forma libre, informal e espontánea sobre un tema, aínda que poden estar coordinados por unha persoa moderadora. |
| Student portfolio |
É unha carpeta ou arquivador ordenado por seccións, debidamente identificadas ou etiquetadas, que contén os rexistros ou materiais produto das actividades de aprendizaxe realizadas polo alumnado nun período de tempo, cos comentarios e cualificacións asignadas polo profesorado, o que lle permite visualizar o progreso do alumnado. O portafolios ou carpeta inclúe todo o que fai o alumnado, como: apuntes ou notas de clases, traballos de investigación, guías de traballo e o seu desenvolvemento, comentarios de notas, resumes, probas escritas, autoavaliacións, tarefas desenvolvidas, comentarios de progreso do alumnado realizado polo profesorado, etc.
Este portafolios será o material empregado para facer reflexión crítica do proceso de aprendizaxe, que será avaliado. |
| Collaborative learning |
Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo. |
| Personalized attention |
|
Methodologies
|
| Collaborative learning |
| Student portfolio |
|
| Description |
| A atención personalizada consiste en titorías grupais ou individualizadas, presenciais ou por internet, para poder facer as revisións do traballo da materia, respecto ao proceso, resultado e avaliación. |
|
| Assessment |
|
Methodologies
|
Competencies |
Description
|
Qualification
|
| Collaborative learning |
A22 A23 A24 A25 A26 B2 B3 B4 B6 B7 B14 B20 B21 C1 C3 C4 C5 C7 |
Avaliarase globalmente a participación e contribución individual ao traballo desenvolvido na materia, adquirindo especial relevancia a análise dunha experiencia innovadora de intervención socioeducativa con persoas maiores. |
45 |
| Student portfolio |
A23 A24 B2 B3 B4 B17 B19 B21 C1 C3 C4 C5 C6 C7 |
Deberá entregarse un cartafol no que se recolla unha descrición e reflexión crítica sobre o proceso de ensinanza-aprendizaxe vivido ao longo da materia (análise das actividades realizadas con cada docente, das experiencias analizadas, da documentación, lecturas e materiais didácticos empregados, etc.), sempre cun carácter eminentemente procesual. |
55 |
| |
|
Assessment comments |
** De incorrerse en plaxio nalgunha
das probas ou actividades de avaliación, as implicacións serán as establecidas
na normativa vixente, isto é "cualificación de suspenso na convocatoria en
que se cometa a falta: o/a estudante será cualificado con “suspenso” (nota
numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a
comisión da falta se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para
isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta de primeira
oportunidade, se fose necesario". 1.- A entrega dos traballos documentais
que se realicen nesta materia: 1.1. Solicitarase en formato virtual e/ou
soporte informático. 1.2. Realizarase a través do Campus Virtual,
en formato dixital sen necesidade de imprimilos. 1.3. De se realizar en papel: - Non se empregarán plásticos. - Realizaranse impresións a dobre cara. - Empregarase papel reciclado. - Evitarase a impresión de borradores. 2.- Débese facer un uso sostible dos
recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural. 3.- Débese ter en conta a importancia
dos principios éticos relacionados cos valores da
sostenibilidade nos comportamentos persoais e profesionais. 4.- Segundo se recolle nas distintas
normativas de aplicación para a docencia universitaria, deberase incorporar
a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non
sexista, utilizarase bibliografía de autores/as de ambos sexos, propiciarase a
intervención en clase de alumnos e alumnas...). 5.- Traballarase para identificar e modificar
prexuízos e actitudes sexistas, e influirase na contorna para modificalos e
fomentar valores de respecto e igualdade. 6. Deberanse detectar situacións de discriminación
por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas. 7. Facilitarase a plena integración do
alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais,
experimenten dificultades a un acceso axeitado, igualitario e proveitoso á vida
universitaria. 8. A docente responsable resérvase a
posibilidade de realizar algún cambio na avaliación ou outros
aspectos que serán notificados ao estudantado coa suficiente antelación. 9.- Nas clases sosterase o principio de debate
democrático, escoitando e respectando todas as opinións diversas en torno
aos temas tratados, tanto de parte do profesorado como do alumnado. |
| Sources of information |
|
Basic
|
|
|
Armitage,
R., & Nellums, L. B. (2020). COVID-19 and the consequences of
isolating the elderly. The Lancet
Public Health, 5(5), e256. Bermejo García, Lourdes. (2010). Envejecimiento activo y actividades
socioeducativas con personas mayores: guía de buenas prácticas.
Madrid: Médica Panamericana. Causapie Lopesino, Purificación. et al.
(2011). Envejecimiento
activo: Libro Blanco. Madrid: Imserso. Disponible en:
http://www.imserso.es/InterPresent2/groups/imserso/documents/binario/8088_8089libroblanc
oenv.pdf Chang
E-S, Kannoth S, Levy S, Wang S-Y, Lee JE, Levy BR (2020) Global reach of
ageism on older persons’ health: A systematic review. PLoS ONE 15(1): e0220857. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0220857 Bernard, Miriam e Ellis, Stephen W.
(2007). ¿Cómo sabes que la práctica
intergeneracional funciona? Guía para iniciarse en la evaluación de la
práctica intergeneracional. En Mariano Sánchez Martínez (dir.) La evaluación de los programas
intergeneracionales (p. 132-146). Madrid: IMSERSO.  David
Burnes, Christine Sheppard, Charles R. Henderson Jr, Monica Wassel, Richenda
Cope, Chantal Barber, and Karl Pillemer, 2019: Interventions to Reduce Ageism
Against Older Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis. American Journal of Public Health
109, e1_e9, https://doi.org/10.2105/AJPH.2019.305123 ENIEC
– European Network on Intercultural Elderly Care | Netwerk | Pigmentzorg.
(n.d.). Recuperado de: https://www.pigmentzorg.be/toolbox/fiche/eniec-european-network-on-intercultural-elderly-care Fransen,
H., Pollard, N., Kantartzis, S., & Viana-Moldes, I. (2015).
Participatory citizenship: Critical perspectives on client-centred
occupational therapy. Scandinavian
Journal of Occupational Therapy, 22(4), 260–266.
https://doi.org/10.3109/11038128.2015.1020338 García-Fariña, A.,Viana-Moldes, I.,
Rivas-Quarneti, N., & Miguens-Vázquez, X. (2016). Estudio documental de las necesidades ocupacionales de
la población del ayuntamiento de Fene. Revista electrónica de
terapia ocupacional Galicia, TOG, (25), 17. Harris,
K., Krygsman, S., Waschenko,J., Rudman, D. (2018). Ageism and the Older
Worker: A Scoping Review, The
Gerontologist, Volume 58, Issue 2, Pages e1–e14,
https://doi.org/10.1093/geront/gnw194 Moody,
H. R., & Sasser, J. R. (2015). Aging:
concepts and controversies (8th ed). Thousand Oaks, CA: SAGE. Morgan,
L. A., & Kunkel, S. (2016). Aging,
society and the life course (5th ed). New York: Springer. Sánchez,
Mariano; Kaplan, Matthew e Sáez, Juan (2010). Programas intergeneracionales. Guía introductoria. Madrid: IMSERSO. Trabensol - Centro Social de Convivencia
para Mayores. (n.d.). Recuperado el 13 de Agosto de 2017, de http://trabensol.org/ Outra Forma de Vivenda. (n.d.).
Inicio. Recuperado el 13 de Agosto de 2017 de http://outraformadevivenda.org |
|
Complementary
|
|
|
Abellán García, A.,Ayala García, A.
& Pujol Rodríguez, R. (2017) Un
perfil de las personas mayores en España, 2017. Indicadoresestadísticos
básicos. Madrid, Informes Envejecimiento en red nº 15, 48 p.
[Fecha de publicación: 31/01/2017; última versión: 27/03/2017].
<http://envejecimiento.csic.es/documentos/documentos/enred-indicadoresbasicos17.pdf> Alemán Bracho, M. d. C., & Martín
García, M. (2014). Envejecimiento y derechos humanos. Miscelánea Comillas: Revista De
Ciencias Humanas y Sociales, 72(140), 227-255. Álvarez, A. I. A. (2003). Técnicas no
farmacológicas en la enfermedad del Alzheimer. Agathos: Atención sociosanitaria y bienestar,
3(4), 4–10. Buendía Vidal, J.,ed.lit. In Buendía Vidal
J.,ed.lit (Ed.), (2010). Gerontología
y salud : Perspectivas actuales. Madrid (sp): Biblioteca Nueva. Bermejo, Lourdes (2012). Envejecimiento
activo, pedagogía gerontológica y buenas prácticas socioeducativas con
personas adultas mayores. Educación social. Revista de Intervención
Socioeducativa, 51, 27-44. Bocanegra, N. M., Puente, C. P., &
Álvarez, A. I. A. (2012). Terapia asistida con animales. In Neurorrehabilitación: métodos
específicos de valoración y tratamiento, 2012, ISBN 978-84-9835-410-2, páxs.
465-471 (pp. 465–471). Editorial Médica Panamericana. Retrieved
from https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=5272889 Debra J, Rose. Equilibrio y movilidad con
personas mayores. Segunda edición. Badalona: Paidotribo, 2014 Guccione, Andrew A. Geriatric physical
therapy. 2nd edition. St. Louis: Mosby, 2000. Hatton-Yeo, Alan (2007). Programas
intergeneracionales, solidaridad intergeneracional y cohesión social. En
Mariano Sánchez Martínez (Dir.) Programas intergeneracionales. Hacia una
sociedad para todas las edades (p. 123-140). Barcelona: La Caixa. Hernando Ibeas, M. V. (2004). Habilidades
de comunicación con las personas mayores. Envejecimiento
y sociedad: Una perspectiva pluridisciplinar (1ª ed., pp.
103-141) Universidad de La Rioja. Hernando Ibeas, M. V. (2006). Teorías sobre
el fenómeno del envejecimiento. Envejecimiento
activo, envejecimiento en positivo (1ª ed., pp. 37-64)
Universidad de La Rioja. Hooyman,
N. R., Kiyak, H. A., & Kawamoto, K. (2015). Aging matters: an introduction to
social gerontology. Boston:
Pearson. Izquierdo Martínez, A., & Izquierdo
Dopf, A. (2005). Psicología del desarrollo de la edad adulta: Teorías y
contextos. Revista
Complutense De Educación, 16(2), 601-619. Mondragón Ruiz de Lezana,Miren Jaione.
(2011). Condiciones de vida y ausencia de bienestar de las personas mayores.Oñati Socio-Legal Series, 1(8),
3-23. Powell,
J. L. (2013). Globalization
and global aging. New York: Novinka. Rivas-Quarneti,
N., Movilla-Fernández, M.-J., & Magalhães, L. (2017). Immigrant
women’s occupational struggles during the socioeconomic crisis in Spain:
Broadening occupational justice conceptualization. Journal of Occupational Science.
Retrieved from
http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/14427591.2017.1366355 Piñeiro- Silva, I., Rivas-Quarneti, N.,
Feal-González, R., & Movilla-Fernández, M. (2014). Él ya no es él.
Participación de la familia en las ocupaciones de la persona mayor que vive
en un centro residencial. Revista
Electrónica de Terapia Ocupacional Galicia, TOG, (19), 10-. Tobío Soler, C. (2008). Redes familiares,
género y política social en España y Francia.Política y Sociedad, 45(2),
87-104. |
| Recommendations |
| Subjects that it is recommended to have taken before |
|
| Subjects that are recommended to be taken simultaneously |
|
| Subjects that continue the syllabus |
|
| Other comments |
|
A materia é obrigatoria para o estudantado que
escolle o itinerario de Envellecemento e transformacións familiares. Estará
aberta tamén aos/ás estudantes doutros itinerarios, ou aos/ás que deciden non
especializarse. |
|