Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Tecnoloxías Dixitais nos Centros Educativos Código 652536010
Titulación
Máster Universitario en Dirección, Xestión e Innovación de Institucións Escolares
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Pedagoxía e Didáctica
Coordinación
Correo electrónico
Profesorado
,
Correo electrónico
Web http://http://www.udcinnova.com/
Descrición xeral Obxectivos da materia:

· Recoñecer e comentar o papel e a influencia das tecnoloxías dixitais na sociedade actual e nos centros educativos.
· Identificar os medios audiovisuais, informáticos e dixitais de uso máis frecuente na organización e dirección de centros.
· Coñecer os principais programas de colaboración nacional e internacional no desenvolvemento das tecnoloxías dixitais.
· Saber buscar, seleccionar, analizar e crear recursos dixitais para a mellora da organización do centro, a convivencia e a participación da comunidade escolar; a mellora da formación docente; e a mellora dos procesos de ensino-aprendizaxe.

Competencias do título
Código Competencias do título
A15 E15: Utilizar e analizar ferramentas e instrumentos dixitais para facilitar a comunicación e a xestión nos centros.
A16 E16: Analizar criticamente o papel das tecnoloxías dixitais na innovación educativa.
A17 E17: Motivar, promover, coordinar e dirixir o desenvolvemento de boas prácticas e procesos de innovación escolar con tecnoloxías dixitais.
B1 CB6: Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, en moitas ocasións nun contexto de investigación.
B2 CB7: Que o estudantado saiba aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos más amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
B3 CB8: Que o estudiantado sexa capaz de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
B6 G1: Analizar, organizar, xestionar e interpretar a información e a toma de decisións.
C3 T3: Empregar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercizo da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C8 T8: Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Utilizar e analizar ferramentas e instrumentos dixitais para facilitar a comunicación e a xestión nos centros. AM15
Analizar criticamente o papel das tecnoloxías dixitais na innovación educativa. AM16
Motivar, promover, coordinar e dirixir o desenvolvemento de boas prácticas e procesos de innovación escolar con tecnoloxías dixitais. AM17
Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, en moitas ocasións nun contexto de investigación. BM1
Que o estudiantado sexa capaz de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos. BM2
Que o estudiantado sexa capaz de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos. BM3
Analizar, organizar, xestionar e interpretar a información e a toma de decisións. BM6
Empregar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercizo da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. CM3
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. CM8

Contidos
Temas Subtemas
O papel das tecnoloxías dixitais no centro educativo e exemplos de proxectos TIC de centro. Documentos do centro: PXA, Proxecto Educativo, Plan TIC,...
As tecnoloxías dixitais e a súa integración no centro educativo. Aula virtuales, web de centro, drupal, moodle, webex, espazoabalar, abalarMóbiil, agueiro,...
Utilización das tecnoloxías dixitais na participación e xestión do centro. Xade, DRD, Fprofe, Platega...
Programas e plans de integración das tecnoloxías dixitais a nivel autonómico, estatal e europeo. Portais educativos, INTEF, plans europeos...
Funcións de coordinación da persoa responsable das tecnoloxías dixitais no centro. Coordinador TIC, coordinador E-Dixgal,...

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A15 A17 B1 6 5 11
Prácticas a través de TIC B6 C3 C8 3 16 19
Traballos tutelados B2 B3 C3 3 9 12
Portafolios do alumno B6 3 7 10
Foro virtual C3 2 2 4
Proba mixta B1 1 1 2
Análise de fontes documentais A16 B6 C8 2 14 16
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada con el uso de medios audiovisuales y la introducción de algunas preguntas dirigidas a los estudiantes, con la finalidad de transmitir conocimientos y facilitar el aprendizaje.
Prácticas a través de TIC Metodoloxía que permite ao alumnado aprender de forma efectiva, a través de actividades de carácter práctico (demostracións, simulacións, etc.) a teoría dun ámbito de coñecemento, mediante a utilización das tecnoloxías da información e as comunicacións. As TIC supoñen un excelente soporte e canal para o tratamento da información e aplicación práctica de coñecementos, facilitando a aprendizaxe e o desenvolvemento de habilidades por parte do alumnado.
Traballos tutelados Atención personalizada para a realización das actividades ou tarefas e das lecturas correspondentes.
Portafolios do alumno O alumnado terá que realizar unha recollida dos contidos elaborados na aula para a partir de aí, analizalos, interpretados e enriquecer as opinións propias coas achegas dos autores propostos na bibliografía achegada ou outros autores lidos polo alumnado.
Foro virtual Espazo de discusión informal destinado aos estudantes para o tratamento dun tema ou problema, que se desenvolve a través dun contorno virtual de aprendizaxe mediante ferramentas de comunicación asíncrona (foro).
Proba mixta A proba mixta constituirá unha actividade final da materia con carácter avaliativo a través da que o alumnado deberá dar resposta a varias cuestións facendo un tratamento global e integrado dos coñecementos adquiridos, de acordo co conxunto de contidos abordados en torno ás diferentes dinámicas de traballo ao longo da materia.
Análise de fontes documentais Indicarase ao alumnado que documentos deberán analizar. Técnica metodolóxica que supón a utilización de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise dos mesmos. Pódese empregar como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación de situacións complexas ou como sínteses de contidos de carácter teórico ou práctico.

Atención personalizada
Metodoloxías
Portafolios do alumno
Prácticas a través de TIC
Descrición
Estas actividades desenvolveranse coa supervisión periódica do profesor da materia. Nesta supervisión solventaranse as dudas que poidan presentarse e daranse indicacións sobre as diversas fases de elaboración.

O alumnado non asistente deberá establecer comunicación co profesor para a preparación da materia.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados B2 B3 C3 En relación cos traballos tutelados valorarase:
- A consideración y a resposta de todos los puntos do Guión do Portafolio.
- A adecuación metodolóxica das propostas de traballo.
- A profundidade do contido.
- O dominio das aplicacións utilizadas na elaboración das propostas educativas.
- A utilización de fontes documentais complementarias e actuais.
20
Portafolios do alumno B6 Elaboración dun portafolio individual dixital en google site o nunha ferramenta web. 20
Prácticas a través de TIC B6 C3 C8 Prácticas entregadas no apartado de tarefas de moodle do uso das TIC. 30
Proba mixta B1 A proba mixta consistirá en dar resposta a varias cuestións que implicarán un tratamento global e integrado dos contidos abordados ao longo da materia. 30
 
Observacións avaliación

1. OPCIÓNS DE AVALIACIÓN:

Opción A.

Alumnado con dedicación completa: asistencia/participación nas actividades de clase mínima do 80%:

   a) Elaboración e presentación dos traballos individuais e de pequeno grupo en moodle (40%).

   b) Un exame escrito sobre os contidos da materia (30%).

   c) Portafolio dixital (30%).

Opción B.

Alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, segundo establece a normativa.

Alumnado cunha asistencia/participación nas actividades de clase mínima do 80%:

   a) Elaboración e presentación dos traballos e portafolio dixital (50%).

   b) Un exame escrito sobre os contidos da materia (50%). 

2. OBSERVACIONS ADICIONAIS:

1- Para superar a materia é necesario obter unha puntuación do 50% do peso de cada unha das partes obxecto de avaliación (traballos tutelados, portafolio dixital e proba de resposta múltiple).

2- O traballo tutelado presentarase antes da data do exame oficial (para presentarse ao exame é condición indispensable ter presentados e aprobados os traballos).

3- Se aconsella disponer de ordenador portátil ou tableta en todas as sesions aínda que se realizarán na aula multimedia.

4- As clases virtuais en Microsoft Teams e moodle.

Os traballos individuais ou grupales do alumnado deberán ser orixinais. Calquera traballo copiado suporá o suspenso da materia e a avaliación na convocatoria correspondente.  A efectos de avaliación, un mesmo traballo non pode ser utilizado para varias materias, excepto nas actividades programadas de forma coordinada.


Fontes de información
Bibliografía básica Rodríguez Machado, E. (2015). Aproximación teórica a Edixgal. Libro digital de Educación Física.. Sportis: Revista Técnico-Científica del Deporte Escolar, Educación Física y Psicomotricidad
Salinas, J.; Benito Croseti, B. Perez i Garcias, A. y Gisbert, M. (2018). Blended learning, más allá de la clase presencial.. RIED: revista iberoamericana de educación a distancia, 21(1), 195-213.
Rodríguez Machado, E.; Veiga Río, E.; Sobrino Josenje, S. (2017). Competencia dixital do profesorado na utilización do libro digital E-Dixgal en Galicia.. Revista de estudios e investigación en psicología y educación, ISSN-e 2386-7418, Nº. Extra 13, 201
AMTEGA. Axencia para a modernización tecnolóxica (2020). Del aula digital a la educación digital. https://amtega.xunta.gal/es/del-aula-digital-a-la-educacion-digital
Consellería de Cultura, Educación e Universidade (2018). Edudixital 2020. http://www.edu.xunta.gal/portal/sites/web/files/1_edudixital_2018_portal.pdf
Rodríguez Machado, E. (2020). Están formados os educadores para traballar con E-Dixgal no ensino?. Revista Eduga 79. Xunta de Galicia
Cabero, J.; Llorente Mejuto, M.C. y Morales-Lozano, J.A (2018). Evaluación del desempeño docente en la formación virtual: ideas para la configuración de un modelo. . RIED: revista iberoamericana de educación a distancia, 21 (1), 261-279.
Colás Bravo, M.; Pablos Pons, J.; Ballesta Pagán, J. (2018). Incidencia de las TIC en la enseñanza en el sistema educativo español: una revisión de la investigación.Revista de Educación a Distancia. . Revista de Educación a Distancia. Núm. 56, Artic. 2, 32-01-2018;http://www.um.es/ead/red/56/colas_et
BOE. Ley Protección de Datos (2018). Ley Orgánica 3/2018, de 5 de diciembre, de Protección de Datos Personales y garantía de los derechos digitales.. BOE» núm. 294, de 6 de diciembre de 2018, páginas 119788 a 119857
Adell, J. (2018). Más allá del instrumentalismo en tecnología educativa.. En J. Gimeno (Ed.), Cambiar los contenidos, cambiar la educación. Madrid: Morata
Rodríguez Machado, E.; Veiga Río, E.; González-Sanmamed, M. (2015). O Proxecto Abalar e o Libro Dixital en Galicia (Edixgal). . Revista de estudios e investigación en psicología y educación, ISSN-e 2386-7418, Nº. Extra 13, 2015
Consellería de Cultura, Educación e Universidade (2021). Plan Anual de formación del profesorado para el curso 2021-22. http://www.edu.xunta.gal/portal/sites/web/files/planprofesorado_cast.pdf
INTEF (2020). Plan Digital. Descripción y Guía. https://intef.es/wp-content/uploads/2020/07/2020_0707_Plan-Digital-de-Centro_-INTEF.pdf
Consellería de Cultura, Educación e Universidade (2020). Servizos Dixitais Educativos. https://www.edu.xunta.gal/espazoAbalar/espazo/servizos-dixitais

Bibliografía complementaria

- Castañeda, L. y Adell, J. (Eds.)(2013). Entornos personalizados de aprendizaje: Claves para el ecosistema educativo en red. Alicante: Marfil.

- Cebreiro, B. (2008). Plataformas y recursos para educar en comunidad. En Salinas, J. (Coord.), Innovación educativa y uso de las TIC (pp. 53-65). Sevilla: Universidad Internacional de Andalucía.

- Cobo, C., Moravec, J.W. (2011). Aprendizaje invisible. Hacia una nueva ecología de la educación. Barcelona: Co lecció Transmedia XXI. Laboratori de Mitjans Interactius/Publicacions i Edicions de la Universitat de Barcelona. E-book de acceso gratuito Recuperado (25-5-2013),de http://www.publicacions.ub.edu/ficha.aspx?cod=07458

- Cobo, C., Pardo Kuklinski, H. (2007). Planeta Web 2.0. Inteligencia colectiva o medios fast food. Barcelona/México DF: Grup de Recerca d'Interaccions Digitals/Universitat de Vic. Flacso México. E-book de acceso gratuito Recuperado (25-5-2013) http://www.planetaweb2.net/

- García-Valcárcel, A. y Tejedor Tejedor, F.J (2018). Valoración del trabajo colaborativo en los procesos de enseñanza-aprendizaje en entornos escolares con alto nivel TIC. Estudios sobre Educación, 34, 155-175.

- García-Valcárcel, A. y Basilotta Gómez-Pablos, V. (2017). Aprendizaje Basado en Proyectos (ABP): evaluación desde la perspectiva de alumnos de Educación Primaria. RIE. Revista de investigación educativa, 35 (1) 113-131.

- Salinas, J. (2013). Enseñanza Flexible y Aprendizaje Abierto, Fundamentos clave de los PLEs. En Castañeda. L. y Adell, J. (Eds.), Entornos Personales de Aprendizaje: Claves para el ecosistema educativo en red (pp. 53-70). Alcoy: Marfil. Recuperado (25-5-2013) de http://digitum.um.es/xmlui/bitstream/10201/30410/1/capitulo3.pdf

- Informe de la Sociedad Digital 2017 - Telefónica https://www.fundaciontelefonica.com/arte_cultura/publicaciones-listado/pagina-item-publicaciones/itempubli/625/

- Colás Bravo, M.; Pablos Pons, J.; Ballesta Pagán, J. (2018) Incidencia de las TIC en la enseñanza en el sistema educativo español: una revisión de la investigación. Revista de Educación a Distancia. Núm. 56, Artic. 2, 32-01-2018 http://www.um.es/ead/red/56/colas_et_al.pdf

Revistas especializadas y abiertas on line:

Educación 3.0.

Edutec : revista electrónica de tecnología educativa.- Universidad de Las Islas Baleares, UIB. Cra. de Valldemossa, km 7.5. Palma (Illes Balears)

Enlaces : Un espacio de reflexión digital.- Ministerio de Educación (Chile), Centro de Educación y Tecnología. Alameda 1371, Santiago (Chile).

Horizonte : informática educativa.- Horizonte Informática Educativa SRL. Buenos Aires (Argentina).

Quaderns digitals.- Centre d'Estudis Vall de Segó, Joaquin Rodrigo 3, Faura (Velencia).

Red digital : Revista de Tecnologías de la Información y Comunicación Educativas.- Ministerio de Educación y Ciencia (España), Centro Nacional de Información y Comunicación Educativa, CNICE. C/ Torrelaguna 58, 28027 Madrid (España).

Web educativas:

Identidade Dixital: https://eventos-edu.xunta.gal/identidade-dixital

E-Dixgal: http://www.edixgal.com

https://www.edu.xunta.es/espazoAbalar/es/noticia/e-dixgal-implantacion-del-libro-digital-en-los-centros-educativos

Edmodo: http://www.edmodo.com

EspazoAbalar: https://www.edu.xunta.es/espazoAbalar/es

Procomún: http://procomun.educalab.es/

Aula Nova: https://eventos-edu.xunta.gal/aulanova#inicio

STEM LabGalicia: http://stemlab.gal

Educación Dixital: http://www.edu.xunta.gal/portal/sites/web/files/1_edudixital_2018_portal.pdf

Servizos Dixitais Educativos: https://www.edu.xunta.gal/espazoAbalar/espazo/servizos-dixitais


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

- Será necesario que o alumno/a adquirise previamente competencias dixitais básicas a nivel de usuario dos medios informáticos e telemáticos (elaboración de textos e presentacións dixitais, edición básica formatos dixitais, texto, imaxe, audio, vídeo, navegación e comunicación na internet, seguridade na rede).

- Constancia no traballo ao longo do cuadrimestre. A materia require gran dedicación, pero se esta dedicación é continuada o alumnado chegará ao final do cuadrimestre coa preparación necesaria para superar a materia.

- Asistencia regular ás sesións de clase que asegura a orientación no seu estudo por parte do profesor e a guía necesaria para abordar os bloques de contido. Tamén constitúe un espazo importante para a negociación das actividades de grupo. Nas sesións de todo o grupo expóñense os aspectos para traballar nas prácticas de laboratorio.

- Seguimento e dedicación en todas as prácticas de en a aula multimedia e nas prácticas obrigatorias xa sexan individuais e/ou de grupo. Velar pola calidade dos informes finais que se entrega.

- Colaboración e participación equilibrada no equipo de traballo. Planificación adecuada das tarefas de grupo (distribución de tempos, esforzos e dialogo constante coas profesoras).

- Uso adecuado das titorías ao longo do cuadrimestre (revisión e seguimento de prácticas, apoio ao estudo individual).



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías