Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Termalismo e Balneoterapia Código 653862308s
Titulación
Máster Universitario en Asistencia e Investigación Sanitaria (semipresencial)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Híbrida
Prerrequisitos
Departamento Fisioterapia, Medicina e Ciencias Biomédicas
Coordinación
Meijide Failde, Rosa
Correo electrónico
rosa.meijide.failde@udc.es
Profesorado
Meijide Failde, Rosa
Correo electrónico
rosa.meijide.failde@udc.es
Web
Descrición xeral Nesta materia se estudiarán as aplicacións da auga desde o punto de vista preventivo e terapéutico poñendo especial énfase no seu uso nos balnearios

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Adquirir la capacidad para elegir y aplicar las metodologías de investigación más adecuadas a la investigación planteada
A2 Desarrollar la capacidad para el diseño experimental y el completo desarrollo de proyectos de investigación en el ámbito sanitario, desde la formulación de la hipótesis de investigación hasta la comunicación de los resultados
A3 Adquirir un sentido ético de la investigación sanitaria
A4 Obtener un sustrato teórico suficiente para comprender el entorno clínico de aplicación de las técnicas de investigación
A5 Adquirir el conocimiento de la realidad investigadora en un ámbito concreto de las ciencias de la salud
B1 Ser capaz de aplicar el método científico en la planificación y el desarrollo de la investigación sanitaria
B2 Tener fluidez y propiedad en la comunicación científica oral y escrita
B3 Adquirir el compromiso por la calidad del desarrollo de la actividad investigadora
B4 Desarrollar la capacidad de análisis y de síntesis
B5 Obtener la habilidad para manejar distintas fuentes de información
B6 Ser capaz de trabajar de forma colaborativa en equipos multi e interdisciplinar
B7 Desarrollar la capacidad de establecer una relación de empatía con los sujetos implicados en el desarrollo de la actividad investigadora
B10 CB8 Que los estudiantes sean capaces de integrar conocimientos y enfrentarse a la complejidad de formular juicios a partir de una información que, siendo incompleta o limitada, incluya reflexiones sobre las responsabilidades sociales y éticas vinculadas a la aplicación de sus conocimientos y juicios
B11 CB9 Que los estudiantes sepan comunicar sus conclusiones y los conocimientos y razones últimas que las sustentan a públicos especializados y no especializados de un modo claro y sin ambigüedades
B12 CB10 Que los estudiantes posean las habillidades de aprendizaje que les permitan continuar estudiando de un modo que habrá de ser en gran medida autodirigido o autónomo
C1 Expresarme correctamente, tanto de forma oral como escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma
C2 Dominar la expresión y la comprensión de forma oral y escrita de un idioma extranjero
C3 Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida
C4 Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía respetuosa con la cultura democrática, los derechos humanos y la perspectiva de género
C5 Entender la importancia de la cultura emprendedora y conocer los medios al alcance de las personas emprendedoras
C6 Adquirir habilidades para la vida y hábitos, rutinas y estilos de vida saludables
C7 Desarrollar la capacidad de trabajar en equipos interdisciplinares o transdisciplinares, para ofrecer propuestas que contribuyan a un desarrollo sostenible ambiental, económico, político y social
C8 Valorar la importancia que tiene la investigación , la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
1. Comprender a importancia da medicina termal e da terapia acuática na promoción de estilos de vida saudables e no abordaxe preventivo, terapéutico e rehabilitador das doenzas crónicas e do desenrolo, poñendo especial énfasis no seu uso nos balnearios. 2. Iniciarse na investigación en termalismo e balneoterapia. AI1
AI2
AI3
AI4
AI5
BI1
BI2
BI3
BI4
BI5
BI6
BI7
BI10
BI11
BI12
CI1
CI2
CI3
CI4
CI5
CI6
CI7
CI8

Contidos
Temas Subtemas
CONTIDOS TEÓRICOS
1. Medicina Termal
1.1. Conceptos, evolución histórica, e significación do termalismo e os tratamientos balnearios na actualidade.
1.2. Características dos diferentes centros de terapia termal. Principais compoñentes da terapia termal.
1.3. Principais características das aguas mineromedicinais e minerais naturais e o seu valor terapéutico e nutricional.
1.4. Técnicas hidrotermales y complementarias de la terapia termal.
1.5. Efectos fisiolóxicos da balneoterapia. Indicacions terapéuticas e precaucións da terapia termal.
1.6. Papel da Medicina termal na prevención, a promoción da saude e a calidade de vida.
1.7. Funcións dos diferentes profesionais dos centros termais.
CONTIDOS TEÓRICOS
2. A auga como entorno terapéutico
2.1. Valor terapéutico da auga. Características do entorno acuático e as actividades na auga: factores físicos, psíquicos, sensorio-afectivos, sociais e ocupacionais.
2.2. O entorno acuático na idade infantil. A auga como elemento facilitador do desenrolo. Utilización do medio acuático na atención temperá.
2.3. Usos da auga e a actividade acuática na idade adulta e vellez. Usos na prevención r rehabilitación en diversas condicións de saúde e indicacións terapéuticas.
2.4. Entorno acuático e equipo multiprofesional.
CONTIDOS PRÁCTICOS 1. Actividade práctica (saida de campo) levada a cabo en balnearios.
2. Actividade práctica (saida de campo) levada a cabo nun centro de terapia acuática.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A4 6 0 6
Presentación oral A2 B2 B4 B11 C1 C2 C3 1 3 4
Traballos tutelados A1 A3 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B10 0 22 22
Saídas de campo A4 A5 C4 C6 C7 C8 5 2 7
Proba mixta A4 A5 B12 C4 2 10 12
Análise de fontes documentais A5 B1 B2 B4 B5 C1 C3 C5 3 20 23
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe
Presentación oral Exposición verbal a través da que o alumnado e profesorado interactúan dun modo ordenado, propoñendo cuestións, facendo aclaracións e expoñendo temas, traballos, conceptos, feitos ou principios de forma dinámica
Traballos tutelados A aprendizaxe dos contidos implicará a búsqueda de información en distintas fontes e a elaboración e defensa de un traballo. O profesor asesorará de forma individual as distintas etapas de esta actividade
Saídas de campo Na medida do posible realizarase unha visita a un centro termal e a un centro de terapia acuática a determinar entre o profesorado e o alumnado preferiblemente en horario de clase
Proba mixta Proba que integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas.
En canto a preguntas de ensaio, recolle preguntas abertas de desenvolvemento. Ademais, en canto preguntas obxectivas, pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación.
Análise de fontes documentais Técnica metodolóxica que supón a utilización de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise dos mesmos. Pódese empregar como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación de situacións complexas ou como síntese de contidos de carácter teórico ou práctico.

Atención personalizada
Metodoloxías
Análise de fontes documentais
Traballos tutelados
Presentación oral
Sesión maxistral
Saídas de campo
Descrición
Nas clases presenciais e nas saídas de campo o profesor atenderá de maneira particular ás necesidades do alumnado.

Nos traballos tutelados o profesor fará un seguimiento persoalizado do proceso de aprendizaxe de manera individualizada.
Durante o período docente se utilizarán diariamente para a comunicación entre o profesorado e alumnado o correo electrónico e o campus virtual, programando si é preciso titorías virtuais.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba mixta A4 A5 B12 C4 Proba con preguntas obxectivas, pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación 30
Análise de fontes documentais A5 B1 B2 B4 B5 C1 C3 C5 Se deberá dar resposta a varias cuestións prantexadas polo profesorado acerca do termalismo e balneoterapia Para iso, deberá facerse unha análise dos documentos bibliográficos aportados polo profesorado (artígos, capítulos de libros, presentacións) relevantes para a temática, ademáis da búsqueda bibliográfica 30
Traballos tutelados A1 A3 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B10 Se evaluará a capacidade do alumnado para empregar as fontes bibliográficas, as TIC, así como o seu grao de comprensión da materia e a aplicación de metodoloxía de investigación mediante a realización dun traballo que será seleccionado conxuntamente co profesorado 35
Presentación oral A2 B2 B4 B11 C1 C2 C3 Se valorarán tódolos aspectos dunha presentación oral que serán previamente fixados polo profesorado 5
 
Observacións avaliación

Fontes de información
Bibliografía básica Martínez Morillo y col (1998). Manual de Medicina física. Ed Harcourt-Brace
V.A. (2009). Técnicas hidrotermales y estética del bienestar. Madrid: Editorial Paraninfo
V.A. (2006). Técnicas y tecnologías en Hidrología Medica e Hidroterapia. Instituto Salud Carlos III
Javier Güeita Rodríguez, María Alonso Fraile (2019). Terapia acuática: Abordajes desde la fisioterapia y Terapia ocupacional. Madrid: Elsevier
Tribuna Termal (). Tribuna termal. TP Consultores
Maraver y colab. (2019). Vademecum III de Aguas mineromedicinales de España. Ed. Complutense

Serán aportadas direcciones web e recursos bibliográficos durante o trascurso do curso.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións
  1. En cada tema se aportará bibliografía específica.
  2. O profesor responsable se reserva a posibilidade de realizar algún cambio na evaluación e outros aspectos que serán notificados aos estudiantes con suficiente antelación.
  3. Para axudar a conseguir un entorno inmediato sustentable e cumprir cos obxectivos estratéxicos 1 e 2 do "V Plan de Acción do Programa Green Campus FCS (2023-2025)" os traballos documentais que se realicen nesta materia:
  • a.- Maioritariamente solicitaranse en formato virtual e soporte informático. 
  • b.- De realizarse en papel: 
  • - Non se empregarán plásticos. 
  • - Realizaranse impresións a dobre cara. 
  • - Empregarase papel reciclado. 
  • - Evitarase a realización de borradores.

4. Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores/as de ambos sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas...)". "Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade". "Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas". 

5. "A realización fraudulenta das probas ou actividades de evaluación implicará directamente a cualificación de suspenso na convocatoria en que se cometa a falta e respecto da materia en que se cometese: o/a estudante será cualificado con “suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a comisión da falta se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta de primeira oportunidade, se fose necesario.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías