Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Técnicas de Cultivo Celular Código 653862321s
Titulación
Máster Universitario en Asistencia e Investigación Sanitaria (semipresencial)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Optativa 5
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Modalidade docente Híbrida
Prerrequisitos
Departamento Bioloxía
Fisioterapia, Medicina e Ciencias Biomédicas
Coordinación
Díaz Prado, Silvia María
Correo electrónico
s.diaz1@udc.es
Profesorado
Díaz Prado, Silvia María
Fafián Labora, Juan Antonio
Fuentes Boquete, Isaac Manuel
Correo electrónico
s.diaz1@udc.es
juan.labora@udc.es
i.fuentes@udc.es
Web http://https://www.mastermais.udc.es/
Descrición xeral Estudo das técnicas de illamento e cultivo celular (cultivos primarios e liñas celulares), así coma a caracterización morfolóxica e fenotípica das células cultivadas.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Adquirir la capacidad para elegir y aplicar las metodologías de investigación más adecuadas a la investigación planteada
A2 Desarrollar la capacidad para el diseño experimental y el completo desarrollo de proyectos de investigación en el ámbito sanitario, desde la formulación de la hipótesis de investigación hasta la comunicación de los resultados
B1 Ser capaz de aplicar el método científico en la planificación y el desarrollo de la investigación sanitaria
B2 Tener fluidez y propiedad en la comunicación científica oral y escrita
B3 Adquirir el compromiso por la calidad del desarrollo de la actividad investigadora
B4 Desarrollar la capacidad de análisis y de síntesis
B5 Obtener la habilidad para manejar distintas fuentes de información
B6 Ser capaz de trabajar de forma colaborativa en equipos multi e interdisciplinar
B7 Desarrollar la capacidad de establecer una relación de empatía con los sujetos implicados en el desarrollo de la actividad investigadora
B8 CB6 Poseer y comprender conocimientos que aporten una base u oportunidad de ser originales en el desarrollo y/o aplicación de ideas, a menudo en un contexto de investigación
B9 CB7 Que los estudiantes sepan aplicar los conocimientos adquiridos y su capacidad de resolución de problemas en entornos nuevos o poco conocidos dentro de contextos más amplios (o multidisciplinares) relacionados con su área de estudio
B11 CB9 Que los estudiantes sepan comunicar sus conclusiones y los conocimientos y razones últimas que las sustentan a públicos especializados y no especializados de un modo claro y sin ambigüedades
B12 CB10 Que los estudiantes posean las habillidades de aprendizaje que les permitan continuar estudiando de un modo que habrá de ser en gran medida autodirigido o autónomo
C1 Expresarme correctamente, tanto de forma oral como escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma
C2 Dominar la expresión y la comprensión de forma oral y escrita de un idioma extranjero
C3 Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida
C5 Entender la importancia de la cultura emprendedora y conocer los medios al alcance de las personas emprendedoras
C6 Adquirir habilidades para la vida y hábitos, rutinas y estilos de vida saludables
C7 Desarrollar la capacidad de trabajar en equipos interdisciplinares o transdisciplinares, para ofrecer propuestas que contribuyan a un desarrollo sostenible ambiental, económico, político y social
C8 Valorar la importancia que tiene la investigación , la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad
C9 Tener la capacidad de gestionar tiempos y recursos: desarrollar planes, priorizar actividades, identificar las críticas, establecer plazos y cumplirlos

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer e aplicar técnicas de cultivo celular. AI1
AI2
BI1
BI2
BI3
BI4
BI5
BI6
BI7
BI8
BI9
BI11
BI12
CI1
CI2
CI3
CI5
CI6
CI7
CI8
CI9
Coñecer as bases da citometría de fluxo para a caracterización fenotípica das células en cultivo e para a selección in vivo de células mediante marcadores. AI1
AI2
BI1
BI2
BI3
BI4
BI5
BI6
BI7
BI8
BI9
BI11
BI12
CI1
CI2
CI3
CI5
CI6
CI7
CI8
CI9
Coñecer e aplicar técnicas de cultivo celular. AI1
AI2
BI1
BI2
BI3
BI4
BI5
BI6
BI7
BI8
BI9
BI11
BI12
CI1
CI2
CI3
CI5
CI6
CI7
CI8
CI9
Ser capaz de desenvolver protocolos para o cultivo de líñas celulares establecidas e líñas primarias (condrocitos, sinoviocitos, células madre). AI1
AI2
BI1
BI2
BI3
BI4
BI5
BI6
BI7
BI8
BI9
BI11
BI12
CI1
CI2
CI3
CI5
CI6
CI7
CI8
CI9
Coñecer as bases do cultivo celular e os principais protocolos para o cultivo de liñas celulares establecidas e liñas primarias (condrocitos, sinoviocitos, células madre…). AI1
AI2
BI1
BI2
BI3
BI4
BI5
BI6
BI7
BI8
BI9
BI11
BI12
CI1
CI2
CI3
CI5
CI6
CI7
CI8
CI9
Ser capaz de desenvolver protocolos para o cultivo de líñas celulares establecidas e líñas primarias (condrocitos, sinoviocitos, células madre). AI1
AI2
BI1
BI2
BI3
BI4
BI5
BI6
BI7
BI8
BI9
BI11
BI12
CI1
CI2
CI3
CI5
CI6
CI7
CI8
CI9
Utilizar a citometría de fluxo para a caracterización fenotípica das células en cultivo e a selección in vivo de células mediante marcadores. AI1
AI2
BI1
BI2
BI3
BI4
BI5
BI6
BI7
BI8
BI9
BI11
BI12
CI1
CI2
CI3
CI5
CI6
CI7
CI8
Utilizar a citometría de fluxo para a caracterización fenotípica das células en cultivo e a selección in vivo de células mediante marcadores. AI1
AI2
BI1
BI2
BI3
BI4
BI5
BI6
BI7
BI8
BI9
BI11
BI12
CI1
CI2
CI3
CI5
CI6
CI7
CI8
CI9

Contidos
Temas Subtemas
CONTENIDOS TEÓRICOS:
1. Laboratorio de cultivo celular. Requerimientos y equipos.
2. Características generales del cultivo celular. Medios, condiciones y mantenimiento de un cultivo celular, fuentes de contaminación, recuento celular y tipos de cultivo.
3. Aislamiento y cultivo de líneas celulares. Cultivo de líneas celulares establecidas. Cultivo de líneas primarias.
4. Aislamiento y cultivo de células madre. Aislamiento de células madres mesenquimales de distintas fuentes tisulares. Cultivo de cultivo de líneas
celulares establecidas.
5. Diferenciación celular. Diferenciación in vitro de células madre mesenquimales: condrogénesis, osteogénesis y adipogénesis.
6. Caracterización fenotípica de células en cultivo. Citometría de flujo. Selección in vivo de células mediante marcadores (Sorter).
CONTENIDOS PRÁCTICOS:
1. Manejo de micro y macropipetas. Manejo de material esterilizado. Utilización de estufa de cultivo y de cabina de flujo laminar.
2. Preparación de medios de cultivo. Recuento celular.
3. Aislamiento y cultivo de células (condrocitos, sinoviocitos, etc.). Cultivo de líneas celulares.
4. Aislamiento y cultivo de células madre.
5. Diferenciación in vitro de células madre mesenquimales: condrogénesis, osteogénesis y adipogénesis.
6. Citometría de flujo de una población celular en cultivo.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Prácticas de laboratorio A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 C1 C2 C3 C5 C6 C7 C8 C9 15 30 45
Proba de resposta múltiple A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 C1 C2 C3 C5 C6 C7 C8 C9 1 18 19
Sesión maxistral A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 C1 C2 C3 C5 C6 C7 C8 C9 3 15 18
Traballos tutelados A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 C1 C2 C3 C5 C6 C7 C8 C9 2 20 22
Análise de fontes documentais A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 C1 C2 C3 C5 C6 C7 C8 C9 1.5 6 7.5
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Prácticas de laboratorio Metodoloxía que permite que os estudiantes aprendan efectivamente a través da realización de actividades de carácter práctico, tales como demostracións, exercicios, experimentos e investigacións.
Proba de resposta múltiple Proba obxectiva que consiste en plantexar unha cuestión en forma de pregunta directa ou de afirmación incompleta, e varias opcións ou alternativas de resposta que proporcionan posibles solucións, das que só unha delas é válida.
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución dalgunhas preguntas dirixidas ós estudiantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar o aprendizaxe.
Traballos tutelados Metodoloxía deseñada para promover o aprendizaxe autónomo dos estudiantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ó aprendizaxe del ¿cómo facer as cousas? Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudiantes da responsabilidade polo seu propio aprendizaxe. Este sistema de ensinanza baséase en dous elementos básicos: o aprendizaxe independiente dos estudiantes e o seguemento dese aprendizaxe polo profesor-tutor.
Análise de fontes documentais Conxunto de procedementos de ensinanza-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar o seu propio aprendizaxe e o dos outros membros do grupo.

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Traballos tutelados
Análise de fontes documentais
Prácticas de laboratorio
Descrición
Ó tratarse dun grupo reducido de alumnos, é posible a resolución de dúbidas e o seguimento individualizado durante o mesmo proceso de aprendizaxe.
En particular, a sesión maxistral é participativa, favorecendo o intercambio de opinións, o debate e a resposta das preguntas formuladas.
As prácticas de laboratorio son tuteladas en todo momento polo profesorado e, se é necesario, polo grupo de investigación no que se integra o alumno (desde o comezo do curso, cada alumno se integra no grupo de investigación no que vai desenvolver o seu Traballo Fin de Mestrado).

ATENCIÓN PERSONALIZADA PARA O CONXUNTO DO ALUMNADO
A atención personalizada sirve para o seguimento da aprendizaxe de cada estudante por parte do profesorado.
A través da titoría (presencial ou a distancia), o profesorado aborda a resolución de dúbidas e orienta ao estudo.
A tal fin, o alumnado dispón dun horario oficial de titorías, que poderán realizarse de modo presencial ou a través dos medios institucionais da UDC de atención a distancia.

ATENCIÓN PERSONALIZADA PARA O ALUMNADO CON DEDICACIÓN PARCIAL OU DIFICULTADES PARA CONCILIAR O ESTUDO COA VIDA FAMILIAR E/OU LABORAL
A atención personalizada para o alumnado que, de modo xustificado, ten dificultades para conciliar o estudo coa vida familiar e/ou laboral, poderá realizarse:
· Nas condicións establecidas para o conxunto do alumnado.
· A demanda, previa solicitude por correo electrónico.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba de resposta múltiple A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 C1 C2 C3 C5 C6 C7 C8 C9 Proba obxectiva que consiste en formular unha cuestión en forma de pregunta directa ou de afirmación incompleta, e varias opcións ou alternativas de resposta que proporcionan posibles solucións, das que só unha delas é válida. 50
Traballos tutelados A1 A2 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 C1 C2 C3 C5 C6 C7 C8 C9 Actividade final que reflicte o dominio teórico e metodolóxico da materia. 50
 
Observacións avaliación

PLAXIO

En caso de
plaxio, aplicarase o seguinte:

  • Cualificación de suspenso na
    convocatoria en que se cometa a falta e respecto da
    materia en que se cometese: o/a estudante será
    cualificado/a con “suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria
    correspondente do curso académico, tanto se a comisión da falta
    se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para isto,
    procederase a modificar a súa cualificación na acta de primeira
    oportunidade, se fose necesario.

REALIZACIÓN
FRAUDULENTA DAS PROBAS OU ACTIVIDADES DE AVALIACIÓN

A
realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación, unha vez
comprobada, implicará directamente a perda do dereito á oportunidade na que se
cometa a falta e respecto da materia na que se tivese cometido. Nas actas
figurará un non presentado nesta oportunidade.


Fontes de información
Bibliografía básica Rendal Vázquez ME, Maneiro Pampín E, et al (2001). . Effect of cryopreservation on human articular chondrocyte viability, proliferation, and collagen expression.. Cryobiology
- Lin Z, Willers C, Xu J, Zheng MH (2006). he Chondrocyte: Biology and Clinical Application. Tissue Engineering
Chacques JC, Cattadori B, Herreros J, Prosper F,et al. (2002). Treatment of heart failure with autologous skeletal myoblasts. . Hertz

Tamén se utilizarán artigos científicos relevantes e actualizados, publicados en revistas con factor de impacto.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións
PROGRAMA GREEN CAMPUS FCS
Para axudar a conseguir unha contorna inmediata substentable e cumprir cos obxectivos estratéxicos do "V Plan de Acción do Programa Green Campus FCS (2023-2025)", os traballos documentais que se realicen nesta materia:
a. Solicitaranse maioritariamente en formato virtual e soporte informático.
b. De realizarse en papel:
- Non se empregarán plásticos.
- Realizaranse impresións a dobre cara.
- Empregarase papel reciclado.
- Evitarase a realización de borradores.

POLÍTICAS DE XÉNERO

Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores/as de ambos sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas...).

Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade.

Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas.