Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Patrimonio Cultural e Museoloxía Código 710521002
Titulación
Mestrado Universitario en Estudos Avanzados en Museos, Arquivos e Bibliotecas
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Humanidades
Coordinación
Lezcano González, Mª Elvira
Correo electrónico
m.lezcano@udc.es
Profesorado
Lezcano González, Mª Elvira
Correo electrónico
m.lezcano@udc.es
Web
Descrición xeral Materia que permite coñecer a evolución do concepto de patrimonio cultural e dos museos ao longo do tempo. A través de clases teórico-prácticas entenderanse os museos como exemplos completos da xestión do patrimonio e estudaranse diversos modelos a partir de experiencias de primeira man.


Competencias do título
Código Competencias do título
A1 CE1 – Estar capacitado para investigar en temas de patrimonio cultural e bibliográfico documental
A2 CE2 – Coñecer e manexar as técnicas museográficas e historiográficas
A3 CE3 – Saber manexar e aplicar as novas tecnoloxías no eido do patrimonio cultural e bibliográfico documental
A4 CE4 – Saber manexar estratexias de márqueting cultural
A5 CE5 – Estar capacitado para a xestión en museos
A8 CE8 – Estar capacitado para a posta en valor e a difusión do patrimonio culturale bibliográfico documental
A10 CE10 – Estar capacitado para deseñar, xestionar e organizar exposicións permanentes e temporais
B1 CB6 – Posuir e comprender os coñecementos que acheguen una base u oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas a miúdo nun contexto de investigación
B2 CB7 – Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos nunha base ou oportunidade de resolución de problemas en contornos novos ou poco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
B4 CB9 – Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sin ambigüidades
B5 CB10 – Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun xeito que haberá de se en gran medida autodirixido ou autónomo
B6 CG1 – Expresarse correctamente, tanto de xeito oral como escrita nas linguas oficiais da comunidade autónoma
B7 CG2 – Dominar a expresión e a comprensión de xeito oral ou escrita dun idioma estranxeiro
B8 CG3 – Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicación (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para o aprendizaxe ao longo da súa vida
B12 CG8 – Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade
C1 CT1 – Capacidade de análise e síntese
C2 CT2 – Capacidade de resolución de problemas
C3 CT3 – Habilidades para localizar e analizar información de fontes diversas
C4 CT4 – Capacidade de crítica e autocrítica
C5 CT5 – Capacidade de innovar
C9 CT10 – Incorporas as TIC no proceso de investigación e a xestión da información, no análise de datos e a difusión e comunicación de resultados
C10 CT11 – Ter capacidade para actualizar os coñecementos, metodoloxías e estratexias na práctica profesional

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer os diferentes bens de interese cultural de Galicia e o seu réxime xurídico. AP1
AP2
AP3
AP8
AP10
Analizar a produción de bens culturais e o concepto de patrimonio tanto do pasado como do presente BP1
BP2
BP4
BP5
BP6
BP7
BP8
BP12
Entender os procesos de xestión de patrimonio AP1
AP2
AP3
AP4
AP5
AP8
AP10
BP1
BP2
BP4
BP6
BP8
BP12
CP1
CP2
CP3
CP4
CP5
CP9
CP10
Estudar os museos e a súa evolución e comprender o seu funcionamento como centros de investigación, de conservación e difusión dos bens culturais CP1
CP2
CP3
CP9

Contidos
Temas Subtemas
1- Bens culturais.
2- Patrimonio. Xeralidades.
3- Xestión do patrimonio.
4- Museos. Historia, evolución, contexto actual
5- Funcións do museo.
6- Continente e contido dos museos.
7- Patrimonio cultural e turismo
1. Definición. Categorías. Declaración de BIC
2. Definición. Tipos de patrimonio.
3. O ámbito profesional dos museos
4. Definición, orixe, clases e categorías de museos

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Análise de fontes documentais A1 A2 A3 B5 B6 B7 B8 C1 C2 C3 C9 5 25 30
Estudo de casos A8 A10 B1 B2 B4 B5 B6 B7 B12 C1 C2 8 32 40
Aprendizaxe colaborativa A4 A5 B8 B12 C1 C2 C4 C5 C10 2 8 10
Investigación (Proxecto de investigación) A4 B1 B3 B10 C8 6 54 60
Discusión dirixida A1 A2 A8 A10 B1 B2 B4 C1 C2 C3 2 6 8
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Análise de fontes documentais Ler, analizar e comentar fuentes documentales, planes directores e informes de rehabilitación de monumentos, así como exemplos de boas prácticas na xestión do patrimonio e museos.
Estudo de casos Traballo de campo relacionado coa xestión de museos
Aprendizaxe colaborativa Dinámicas de grupo que se levarán a cabo nas horas de clase
Investigación (Proxecto de investigación) Estudo concreto de casos prácticos ou propostas que demostren las habilidades adquiridad, valorando a capacidade de razoamento
Discusión dirixida Participación nun debate ou foro que se proporá na clase sobre a temática da materia

Atención personalizada
Metodoloxías
Análise de fontes documentais
Estudo de casos
Descrición
Atención personalizada en tutoría sobre as fontes documentais e bibliográficas e preparación de propostas e proyectos.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Discusión dirixida A1 A2 A8 A10 B1 B2 B4 C1 C2 C3 Discusión e debate sobre conservación de bens culturais a partir de varios casos concretos 25
Aprendizaxe colaborativa A4 A5 B8 B12 C1 C2 C4 C5 C10 Traballo en grupo sobre un caso concreto 20
Análise de fontes documentais A1 A2 A3 B5 B6 B7 B8 C1 C2 C3 C9 Analizar textos fundamentais sobre patrimonio e museos 25
Estudo de casos A8 A10 B1 B2 B4 B5 B6 B7 B12 C1 C2 Estudiar in situ casos prácticos de xestión de museos 30
 
Observacións avaliación

Aqueles/as alumnos /as que teñan algún tipo de excepcionalidade para vir a clase legalmente concedida, que falen co/a pofesor/a á comezos de curso para establecer as titorías e os sistemas de avaliación correspondentes.

Os criterios de avaliación son os mesmos para cada unha das oportunidades de avaliación.


Avaliarase toda proba realizada individualmente ou en grupo tanto  na aula e fora.

Cada parte da avaliación deberá superar o 50% da nota para poder facer o cómputo final


As probas non realizadas puntúan como cero.


A calificación de "no presentado" corresponde ao alumnado que non  participase en ningunha proba da avaliación.

Implicacións da fraude académica na realización das probas ou actividades de avaliación: a realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación de suspenso na convocatoria en que se cometa a falta e respecto da materia en que se cometese: o/a estudante será cualificado con “suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a comisión da falta se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta de primeira oportunidade, se fose necesario.

Atención á diversidade: a materia poderá ser adaptada ao estudantado que precise da adopción de medidas encamiñadas ao apoio á diversidade (física, visual, auditiva, cognitiva, de aprendizaxe ou relacionada coa saúde mental). De ser o caso, deberán contactar, nos prazos oficiais estipulados de maneira previa a cada cuatrimestre académico, cos servizos disponíbeis na UDC, coa Unidade de Atención á Diversidade (https://www.udc.es/cufie/ADI/apoioalumnado/).


Fontes de información
Bibliografía básica Paine, Cripin y A,brose, Timothy (2019). El museo. Manual Internacional. Akal
González, Matilde; Lezcano, María Elvira y Serantes, Araceli (2014). Interpretación do patrimonio artístico. Guía para profesionáis do turismo. CEIDA
Querol Fernández, María Ángeles (2010). Manual de Gestión del Patrimonio Cultural. Akal

Bolaños, María(Ed.): La memoria del mundo. Cien años de museología,1900-2000 . Gijón, Ed. Trea, 2002

Fontenla San Juan, C.: Restauración e Historia del Arte en Galicia. CSIC, Santiago, 1997.

González Varas, I.: Conservación de bienes culturales.Teoría, historia, principios y normas. Arte-Cátedra, Madrid, 1999.

Macarrón, A.: Historia de la conservación y la restauración. Tecnos, Madrid, 1995.

Macarrón Miguel, A; González Mozo, A.: La conservación y restauración en el siglo XX. Madrid, 1998.

Monterroso Montero, J. M.: Protección y conservación del patrimonio. Principios teóricos. Tórculo edicións. Santiago, 2001.

Riviere, Georges Henri: La Museología. Curso de Museología. Textos ytestimonios . Madrid, Ed. Akal, reimpresión, 2009.


VV.AA: Criterios para la elaboración del plan museológico. Madrid, Ministerio de Cultura, 2005
Bibliografía complementaria

Será recomendada máis bibliografía no transcurso da materia.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Historia dos Museos e do Coleccionismo/710521008

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Museografía/710521010

Materias que continúan o temario

Observacións

É importante a asistencia a clase, xa que moitas das pruebas avaliables desenvolveranse no seu transcurso. 

  • Perspectiva de Xénero: Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores/as de ambos sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas...). Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade. Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías