Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Fontes de Información en Ciencia e Tecnoloxía Código 710G02037
Titulación
Grao en Información e Documentación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
 Cuarto Optativa 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Humanidades
Coordinación
Ameneiros Rodríguez, María Rocío
 Correo electrónico
rocio.ameneiros@udc.es
Profesorado
Ameneiros Rodríguez, María Rocío
 Correo electrónico
rocio.ameneiros@udc.es
Web
Descrición xeral O obxectivo da materia é proporcionar un panorama da Información e Documentación en Ciencia e Tecnoloxía na actualidade: tipos de comunicación científica, e-ciencia, vixiancia tecnolóxica, medición de actividades no campo, publicacións científicas, revistas e datos abertos, e principais fontes bibliográficas de documentos científicos.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecemento da natureza da información e dos documentos, dos seus diversos modos de produción e do seu ciclo de xestión, dos aspectos legais e éticos do seu uso e transferencia, e das fontes principais de intormación en calquera soporte, e ao longo do tempo.
A3 Coñecemento, comprensión e aplicación dos principios teóricos e metodolóxicos, e das técnicas para a creación e eutentificación, reunión, selección, organización, representación, preservación, recuperación, acceso, difusión e intercambio, e avaliación da información e dos recursos informáticos.
A4 Coñecemento, comprensión e aplicación dos principios teóricos e metodolóxicos para o estudo, a análise, a avaliación e a mellora dos procesos de produción, transferencia e uso da información e da actividade científica.
A5 Coñecemento e aplicación das tecnoloxías da información que se emplea nas unidades e servizos de información e nos procesos e transferencia da información.
A6 Coñocemento da realidade nacional e internacional en materia de políticas e servizos de información e das industrias da cultura
A7 Habilidades para analizar, asesorar e formar a produtores, usuarios e clientes de servizos de información, así como nos procesos de negociación e comunicación
A8 Habilidades na obtención, tratamento e interpretación de datos sobre unidades e servizos de información, dos procesos de produción, transferencia e uso da información e da actividade científica.
B1 Que os estudantes demostrasen posuir e comprender coñecementos nun área de estudo que parte da bas da educación secundaria xera, e adoitan encontrare a un nivel que, se ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamán algún aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo.
B2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrar por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
B3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
B5 Que os estudantes desenvolverán aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender os estudos posteriores cun alto grao de autonomía
B7 Capacidade da xestión da información relevante
B9 Habilidades no uso de software xenérico
C2 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e da comunicación (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C3 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solución baseadas no coñecemento e orientadas cara o ben común
C5 Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas a os que deben de enfrontarse
C6 Asumir como profesional e cidadán a importancia do aprendizaxe ao longo da vida
C7 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade
C8 Aprender a aprender
C9 Resolver problemas de forma efectiva
C10 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo
C11 Traballar de xeito autónomo con iniciativa
C12 Traballar de xeito colaborativo
C15 Capacidade de organización e planificación do traballo propio
C16 Capacidade de integración en equipos multidisciplinares
C17 Recoñecemento da diversidade y multiculturalidade no ámbito do exercicio profesional
C18 Capacidade para a adaptación a cambios no contorno
C20 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer os distintos tipos de comunicación científica e a documentación en que se recollen. A1
A3
A4
A5
A6
A8
 B1
B5
B7
 C2
C3
C5
C6
C7
C8
C17
Coñecer as metodoloxías de análise e avaliación de documentos e as fontes de información en Ciencia e Tecnoloxía. A3
A4
A5
A7
A8
 B1
B2
B3
B9
 C2
C3
C5
C7
C9
C10
C11
C12
C17
C18
Coñecer a realidade nacional e internacional nos procesos de produción, transferencia e uso da información científica e tecnolóxica. A1
A4
A6
 B1
B2
B3
 C2
C3
C5
C16
C20
Empregar axeitadamente as diferentes ferramentas de busca de información no campo científico e tecnolóxico. B9
 C15

Contidos
Temas Subtemas
Módulo 1. Información e Documentación en Ciencia e Tecnoloxía Tema 1. A comunicación científica e tecnolóxica: difusión, transferencia e divulgación
Tema 2. E-ciencia: concepto e ferramentas. Datos abertos e preservación de datos
Tema 3. A información no ámbito empresarial: a vixilancia tecnolóxica
Tema 4. Medición das actividades en Ciencia e Tecnoloxía. Os Observatorios de Ciencia e Tecnoloxía
Módulo 2. Publicacións periódicas e repositorios científicos. Concepto, características e tipoloxías Tema 5. Revistas científicas: función, normalización e modelo de publicación.
Tema 6. Revistas científicas electrónicas.
Tema 7. Revistas científicas de acceso aberto.
Tema 8. Revistas científicas: fontes de información.
Tema 9. Depósitos científicos e bases de datos de ciencia e tecnoloxía.
Módulo 3. A información gris: concepto e fontes Tema 10. Información gris
Tema 11. Patentes e normas
Tema 12. Teses de doutoramento

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Análise de fontes documentais A1 A3 A4 A6 B1 B3 B5 B7 B9 C3 C5 C6 0 94 94
Traballos tutelados A5 A7 A8 B2 B7 C2 C5 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C15 C16 C17 C18 C20 0 50 50
 
Atención personalizada 6 0 6
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Análise de fontes documentais Obtención de información a partir da recopilación, organización e análise de fontes documentais.
Traballos tutelados Traballo de investigación no que cada estudante aplica os coñecementos adquiridos nas clases.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Análise de fontes documentais
Descrición
A profesora atenderá as diversas consultas do alumnado e realizará un seguimento do desenvolvemento de cada estudiante.



Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A5 A7 A8 B2 B7 C2 C5 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C15 C16 C17 C18 C20 Realizarase un traballo de investigación que consistirá na elaboración dunha proposta de estudo de fontes de información en ciencia e tecnoloxía 100
 
Observacións avaliación

-As orientacións do traballo publicaranse en Moodle. Os traballos deben ser orixinais e coidar o sistema de citas e referencias. 

-Primeira e segunda oportunidade: mesma metodoloxía de avaliación. 

-A realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación de suspenso na convocatoria en que se cometa: o/a estudante será cualificado con “suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a comisión da falta se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta da primeira oportunidade, se fose necesario.

-Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores/as de ambos sexos, propiciarase a intervención na clase de alumnos e alumnas...). Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade. Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e propoñeranse accións e medidas para corrixilas.

Fontes de información
Bibliografía básica

- ABADAL FALGUERAS, Ernest; CODINA BONILLA, Lluís. Bases de datos documentales: características, funciones y métodos. Madrid: Síntesis, 2005. 

- ALONSO ARÉVALO, Julio; SUBIRATS COLL, Imma; MARTÍNEZ CONDE, Mª Luisa. Informe Apei sobre acceso abierto. Gijón: Asociación Profesional de Especialistas en Información, 2008. Disponible en: http://libros.metabiblioteca.org/bitstream/001/189/8/978-84-691-7725-9.pdf.

- BAIGET, Tomás; TORRES-SALINAS, Daniel. Informe Apei sobre publicación en revistas científicas. Gijón: Asociación Profesional de Especialistas en Información, 2013. Disponible en: http://www.udg.edu/Portals/160/docs/centre_redaccio/Informe_APEI_Baiget.pdf.

- CALLON, Michel; COURTIAL, Jean Pierre; PENAN, Hervé. Cienciometría, la medición de la actividad científica: de la bibliometría a la vigilancia tecnológica. Gijón: Trea, 1995.

- CARRIZO, Gloria; IRURETA-GOYENA, Pilar; LÓPEZ DE QUINTANA, Eugenio. Manual de fuentes de información. 2ª ed. Madrid: CEGAL, 2000.

- CHAÍN NAVARRO, Celia. Introducción a la gestión y recursos de información en ciencia y tecnología. Murcia: Universidad, 1995. 

- CODINA BONILLA, Lluís. “Evaluación de recursos digitales en línea: conceptos, indicadores y métodos”. Revista Española de Documentación Científica, 23, 1 (2000), pp.9-44.

- CODINA BONILLA, Lluís. "Repositorios de publicaciones digitales de libre acceso en Europa: análisis y valoración de la accesibilidad, posicionamiento web y calidad del código digital". El profesional de la información, 16, 1 (2007), pp.24-38.

- CORDÓN GARCÍA, José Antonio; LÓPEZ LUCAS, Jesús; VAQUERO PULIDO, José Raúl. Manual de investigación bibliográfica y documental: teoría y práctica. Madrid: Pirámide, 2001.

- CORDÓN GARCÍA, José Antonio; et al. Las nuevas fuentes de información: información y búsqueda documental en el contexto de la web 2.0 (2ª ed.). Madrid: Pirámide, 2012. 

- CORDÓN GARCÍA, José Antonio; et al. Las nuevas fuentes de información: la búsqueda informativa, documental y de investigación en el ámbito digital (3ª ed.). Madrid: Pirámide, 2016.

- COUTO CORREA, Fabiano. Gestión de datos de investigación. Barcelona: UOC, 2016.

- GÓMEZ DÍAZ, Raquel; et al. Libros electrónicos y contenidos digitales en la sociedad del conocimiento. Madrid: Pirámide, 2014.

- MALDONADO, Ángeles; RODRÍGUEZ YUNTA, Luís (coord.). La información especializada en Internet. 2ª ed. corr. y aum. Madrid: Consejo Superior de Investigaciones Científicas, 2006.

- MARTÍNEZ MÉNDEZ, Francisco Javier; LÓPEZ CARREÑO, Rosana. "El sinsentido de hablar de literatura gris en la época 2.0", El profesional de la información, 20, 6 (2011), pp.621-626.

- PESET, Fernanda; Gonzáles, Luis-Millan. Ciencia abierta y gestión de datos de investigación. Madrid: Trea, 2016.

- ROMÁN ROMÁN, Adelaida (coord.). La edición de revistas científicas: guía de buenos usos. Madrid: CINDOC, 2001.

- TAVARES DE MATOS-CARDOSO, Mª Manuela. "El peer review de las revistas científicas en Humanidades y Ciencias Sociales: políticas y prácticas editoriales declaradas", Revista Española de Documentación Científica, 34, 2 (2011), pp.141-164.

- VILLARROYA, Anna; CLAUDIO-GONZÁLEZ, Melba; ABADAL, Ernest; MELERO, Remedios. "Modelos de negocio de las editoriales de revistas científicas: implicaciones para el acceso abierto", El Profesional de la Información, 21, 2 (2012), pp.129-135.
Bibliografía complementaria

Publicacións periódicas:

- Anales de Documentación.

- BiD.

- Boletín de ANABAD. 

- Boletín da FECYT.

- El Profesional de la Información.

- Revista Española de Documentación Científica.

- Revista General de Información y Documentación.

A profesora proporcionará nas clases bibliografía específica para cada un dos temas e actividades a desenvolver, co fin de adecuar e actualizar de maneira continua os contidos da materia.

 

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Xestión da Información Fundamentos e Teoría/710G02073
Bibliografía e Fontes de Información/710G02014
Fontes de Información Especializadas/710G02024

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías