Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
A3 |
CE3 - Reconocer y analizar problemas físicos, químicos, matemáticos, biológicos en el ámbito de la Nanociencia y Nanotecnología, así como plantear respuestas o trabajos adecuados para su resolución, incluyendo el uso de fuentes bibliográficas. |
A5 |
CE5 - Conocer los rasgos estructurales de los nanomateriales, incluyendo las principales técnicas para su identificación y caracterización |
A6 |
CE6 - Manipular instrumentación y material propios de laboratorios para ensayos físicos, químicos y biológicos en el estudio y análisis de fenómenos en la nanoescala. |
A7 |
CE7 - Interpretar los datos obtenidos mediante medidas experimentales y simulaciones, incluyendo el uso de herramientas informáticas, identificar su significado y relacionarlos con las teorías químicas, físicas o biológicas apropiadas. |
A8 |
CE8 - Aplicar las normas generales de seguridad y funcionamiento de un laboratorio y las normativas específicas para la manipulación de la instrumentación y de los productos y nanomateriales. |
B4 |
CB4 - Que los estudiantes puedan transmitir información, ideas, problemas y soluciones a un público tanto especializado como no especializado |
B6 |
CG1 - Aprender a aprender |
B7 |
CG2 - Resolver problemas de forma efectiva. |
B8 |
CG3 - Aplicar un pensamiento crítico, lógico y creativo. |
C3 |
CT3 - Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida |
C7 |
CT7 - Desarrollar la capacidad de trabajar en equipos interdisciplinares o transdisciplinares, para ofrecer propuestas que contribuyan a un desarrollo sostenible ambiental, económico, político y social. |
C8 |
CT8 - Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad |
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Identificar as principais formas, estruturas, crecementos, óptica e sistemas cristalinos |
A3 A5 A7
|
B6 B7 B8
|
C3 C8
|
Describir e analizar a forma externa dos cristais, os seus modelos estructurais e as súas posibles transformacións |
A3 A5 A7
|
B6 B7 B8
|
C3 C8
|
Diferenciar os principais elementos de simetría e a súa nomenclatura |
A5
|
B4
|
C3
|
Recoñecer os fundamentos da difracción |
A3 A6 A8
|
|
C3 C7 C8
|
Resolver problemas básicos de cristalografía |
A3 A5 A7
|
B7 B8
|
C3
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
Tema 1. Introdución. |
Introdución ao mundo dos cristais e da simetría. A súa relevancia no campo da nanociencia e a nanotecnoloxía. |
Tema 2. Teoría reticular. |
Redes cristalinas. Nudos, filas, planos reticulares e as súas notacións. Celdas elementais. Redes reciprocas. Espaciado reticular. Exercicios e problemas. |
Tema 3. Simetría dos cristais e das moléculas I: Simetría puntual e Simetría espacial. |
Concepto de simetría. Operadores de simetría puntual. Aplicacións da simetría puntual. Redes de Bravais. Introducción á simetría espacial. Traslacións. Planos de deslizamiento. Eixes helicoidais. Exercicios e exemplos prácticos. |
Tema 4. Simetría dos cristais e das moléculas II: Teoría de grupos. |
Fundamentos da teoría de grupos. Descripción, nomenclatura e representación dos Grupos Puntuais de Simetría (G.P.S.). Simetría molecular e Simetría cristalina. Proxección estereográfica. Resolución de problemas. |
Tema 5. Morfoloxía cristalina e propiedades dos cristais. |
Formas e hábitos. Mecanismos de crecemento cristalino. Propiedades físicas. Óptica cristalina. Propiedades ópticas e estructura dos minerais. Resolución de exercicios. |
Tema 6. Cristaloquímica. Introducción á difracción de raios-X. |
Conceptos básicos da interación radiación-materia. A ley de Bragg. Os difractogramas de raios-X de pó e a súa utilidade no estudo de sólidos cristalinos. |
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Sesión maxistral |
A3 A5 A7 B4 B7 B8 C8 |
28 |
42 |
70 |
Prácticas de laboratorio |
A5 A6 A7 A8 B6 B7 B8 C3 C7 |
12 |
12 |
24 |
Obradoiro |
A3 A5 B6 C7 C3 |
10 |
43 |
53 |
Proba obxectiva |
A3 A5 A7 B4 B7 B8 C8 |
2 |
0 |
2 |
|
Atención personalizada |
|
1 |
0 |
1 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Sesión maxistral |
Na clase maxistral introduciranse os contidos dos correspondentes temas, destacando os seus aspectos máis importantes e deténdose particularmente naqueles conceptos fundamentais e/ou de máis difícil comprensión para o alumnado. Trátase de sesión interativas, nas que se pretende que o alumnado participe formulando preguntas e requerindo a clarificación de ideas ou conceptos. |
Prácticas de laboratorio |
Preparación e estudo de compostos cristalinos. Interpretación dos resultados obtidos usando programas informáticos. Utilización de modelos morfolóxicos e estructurais dos cristais. Introducción á caracterización mediante difracción de Raios-X. O alumnado elaborará un caderno de laboratorio no que describirá o traballo realizado no laboratorio e a análise dos resultados, así como as principais conclusións. |
Obradoiro |
Estas sesións estarán dedicadas á resolución de problemas e cuestións por parte do alumnado, coa orientación do profesorado. Estes problemas facilitaranse secuenciados no tempo de acordo cos contidos tratados nas sesións maxistrais. O traballo realizarase individualmente ou en grupos baixo a dirección do profesorado |
Proba obxectiva |
Probas eliminatorias dos contidos da materia consistentes en preguntas de desenvolvemento e tamén de tipo test, así como exercicios de problemas que serán semellantes aos analizados ao longo do curso. O seu obxectivo é obter unha avaliación do nivel de coñecementos e competencias atinxidos polo alumnado, así como avaliar a capacidade do alumnado para relacionalos e para obter unha visión de conxunto da materia. |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Prácticas de laboratorio |
Obradoiro |
Proba obxectiva |
Sesión maxistral |
|
Descrición |
A metodoloxía de ensino proposta está baseada no traballo do estudantado, quen se converte no principal responsable do seu proceso educativo. Para que obteña o mellor rendemento do seu esforzo, e co fin de guialo neste proceso, é de extrema importancia acadar unha interacción estreita e constante alumnado-profesorado. A través de tal interacción, e das diferentes actividades de avaliación, o profesorado poderá determinar ata que punto o alumnado está a acadar os obxectivos propostos en cada unidade temática e orientalo a este respecto. Esta orientación levarase a cabo a través de entrevistas individuais que se celebrarán nas horas de titoría do profesorado e/ou nos horarios máis convenientes para o alumnado.
|
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Prácticas de laboratorio |
A5 A6 A7 A8 B6 B7 B8 C3 C7 |
Avaliaranse os seguintes aspectos do traballo no laboratorio:
- Organización do traballo e seguridade.
- Actitude, curiosidade científica e grao de implicación no traballo.
- Calidade na interpretación dos resultados.
- Calidade do informe final (caderno de laboratorio).
|
20 |
Obradoiro |
A3 A5 B6 C7 C3 |
Cualificaranse tanto as respostas do alumnado como a súa participación individual ou de grupo nas correspondentes actividades presenciais. Ocasionalmente, e a requirimento do profesor, o alumnado deberá entregar os boletíns de problemas que tamén poderán ser avaliados. |
10 |
Proba obxectiva |
A3 A5 A7 B4 B7 B8 C8 |
Probas eliminatorias dos contidos da materia. |
70 |
|
Observacións avaliación |
A avaliación da materia dividese
en: -Primera proba obxectiva:
25% (Temas 1, 2) -Segunda proba obxectiva:
45% (30% Temas 3, 4, 5; 15% Tema 6) -Prácticas de
Laboratorio: 20% -Obradoiros e seminarios:
10% A avaliación non poderá ser positiva
se non se asistiu a todalas clases de laboratorio. As matriculas de honra outorgaranse
prioritariamente a alumnado que supere a materia na "primeira oportunidade". Só
se outorgará na “segunda oportunidade” se o número máximo delas non se cubre na
primeira. O estudantado que no supere a
materia na Primeira Oportunidade será avaliado nos exames oficiais da Segunda
Oportunidade. Nesta convocatoria avaliarase do mesmo xeito (porcentaxes), cun
exame dos contidos teóricos e prácticos e entrega dos traballos de seminario. Para
obter a calificación de NON PRESENTADO, o estudantado non poderá ter
participado en más dun 25% das actividades avaliables programadas. O alumnado que se acolla ao
“recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención
de asistencia” de acordo coa normativa da UDC, deberá asistir de maneira
obrigatoria ás prácticas de laboratorio. A cualificación final para os
devanditos alumnos/as constará de dúas partes: a cualificación obtida nas
prácticas de laboratorio, que contribuirá nun 20% á nota final, e a proba
mixta, que computará polo 80% restante. Estas porcentaxes de cualificación
aplicaranse ás dúas oportunidades. No caso de circunstancias
excepcionais, obxectivables e adecuadamente xustificadas, o profesor
responsable podería eximir total ou parcialmente a algún membro do alumnado de
concorrer ao proceso de avaliación continuada. O alumnado que se atopara nesta
circunstancia deberá superar un exame específico que non deixe dúbidas sobre a
consecución das competencias propias da materia. A realización fraudulenta das probas
ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a
cualificación de suspenso na materia na oportunidade correspondiente: o/a
estudante será calificado/a con “suspenso” (nota númerica 0) na convocatoria
correspondente do curso académico, tanto se a realización/comisión da falta
prodúcese na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederáse a
modificar a súa calificación na acta da primeira oportunidade, no case de ser
necesario. Segundo establece a "Norma que
regula o réxime de dedicación ao estudo dos estudantes de grao na UDC"
(Art.3.b e 4.5) e as "Normas de avaliación, revisión e reclamación das
cualificacións dos estudos de grao e mestrado universitario (Art. 3 e 8b), o
alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica
de exención de asistencia deberá de poder participar dunha metodoloxía
formativa e actividades docentes asociadas que lle permitan acadar os
obxectivos formativos e as competencias propias da materia. Porén, este
alumnado poderá participar dun sistema personalizado de titorías de orientación
e avaliación que servirán por unha banda, para orientar o traballo autónomo do/a
alumno/a e levar un seguimento da súa progresión durante o curso; e por outra,
para avaliar o grao de desenvolvemento competencial acadado. A porcentaxe de dispensa quedará
prefixada nunha primeira entrevista co alumnado, unha vez coñecida a súa
situación persoal. Deste xeito, fixarase un cronograma para as titorías de
orientación, e determinarase o número de obradoiros de resolución de problemas
que deberán ser avaliados mediante esta metodoloxía (cada dúas sesións de seminario
ou obradoiro serán avaliados mediante 1 titoría). Unha vez coñecidos,
ponderarase o seu número sobre o total e fixarase o número de titorías das que
este alumnado deberá participar. Todas elas serán prefixadas co alumnado en
función da súa dispoñibilidade, atendendo ao cronograma de contidos da materia
e concretando os prazos de entrega do diferente material susceptible de ser
avaliado (boletíns de problemas e cuestións). Este material seralle entregado
previamente a través da plataforma Moodle segundo o cronograma acordado na
entrevista inicial. Durante as sesións de titoría
trataranse aspectos asociados tanto aos contidos da materia como á revisión conxunta
dos traballos entregados.
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
Borchardt-Ott, Walter (2011). Crystallography : an introduction . Berlin, Springer
Bloss, F.D. (1994). Crystallography and crystal chemistry: an introduction. Washington, Mineralogical Society of America
Dept. de Cristalografía y Biol. Estruc. , CSIC (2020). Crystalografía.
Sands, Donald E. (1974). Introducción a la cristalografía. Barcelona, Reverté
Klein, C; Hurlbut, C.S. Jr. (1996-1997). Manual de mineralogía basado en la obra de J.D. Dana. Vol. 1.. Barcelona, Reverté
Kettle, Sidney F.A. (2007). Symmetry and structure readable group theory for chemists. Hoboken: John Wiley
Hargittai, István (1995). Symmetry through the eyes of a chemist. New York : Plenum Press
Hammond, C (2009). The Basics of crystallography and diffraction. Oxford University Press |
|
Bibliografía complementaria
|
Müller, Ulrich (2013). Relaciones de simetría entre estructuras cristalinas : aplicaciones de la teoría de grupos cristalográficos en cristaloquímica. Madrid
Giacovazzo, C (2011). Fundamentals of crystallography. Oxford ; New York : Oxford University Press
Amigo, J.M. et al. (1981). Cristalografía.. Madrid, Rueda.
Amorós, J.L. (1990). El Cristal : morfología, estructura y propiedades físicas. Madrid, Ed. Atlas
Nesse, W.D. (2009). Introduction to optical mineralogy. New York : Oxford University Press
DAVID J. WILLOCK (2009). Molecular Symmetry. Willey |
|
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
Química: Enlace e Estrutura/610G04005 |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
|
Materias que continúan o temario |
Cristalografía Avanzada/610G04042 | Técnicas de Caracterización de Nanomateriais 2/610G04030 | Técnicas de Caracterización de Nanomateriais 1/610G04025 | Estado Sólido/610G04022 | Espectroscopía/610G04017 |
|
Observacións |
A materia require ter cursado con aproveitamento a materia "Enlace e Estrutura" (610G04005). Programa Green Campus Facultade de Ciencias Para axudar a conseguir unha contorna sustentable e cumprir co punto 6 da "Declaración Ambiental da Facultade de Ciencias (2020)", os traballos documentais que se realicen nesta materia: a) Solicitaranse maioritariamente en formato virtual e soporte informático. b) De realizarse en papel: - Non se empregarán plásticos. - Realizaranse impresións a dobre cara. - Empregarase papel reciclado - Evitaranse borradores Recoméndase a asistencia e participación nas clases teóricas. Requírese saber redactar, sintetizar e presentar ordeadamente un traballo, así como a aplicación a un nivel de usuario de ferramentas informáticas (uso de Internet, procesador de textos, presentacións, etc.). Incorporación da perspectiva de xénero - Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores/as de ambos sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas...) - Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade. - Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas. | |
|