Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Coñecer os plantexamentos teóricos e metodolóxicos avanzados para o estudo empírico das realidades sociais complexas a través das técnicas cualitativas. |
AM1 AM4 AM11 AM13 AM17 AM20 AM24
|
|
|
Coñecer os plantexamentos metodolóxicos das principais técnicas cualitativas, de investigación-acción participativa (IAP), da investigación aplicada dirixida á intervención e da investigación prospectiva. |
AM2 AM13 AM20
|
|
|
Aprender a adaptar o uso das distintas técnicas cualitativas en función dos obxectivos de cada investigación. |
AM1 AM2 AM3 AM4 AM11 AM13 AM19 AM20 AM24
|
|
|
Adquirir as destrezas precisas para emitir conclusións fundamentadas na evolución de fenómenos complexos. |
AM11 AM13 AM15 AM17 AM19 AM20
|
|
|
Ser capaz de deseñar hipótesis e obxectivos de investigación de forma participativa e colaborativa así como coñecer os pasos e protocolos para asegurar os principios de distribución equitativa, representación e transparencia. |
AM11
|
|
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
BLOQUE I |
- A entrevista cualitativa. Entrevistas semi-estruturadas, abertas, conversacións informais, entrevistas de elite e grupais. Entrevista presencial e en liña. Elaboración dun guión de entrevista segundo escenario e suxeito investigado.
- Grupos de discusión. Captación, preparación e xestión de grupos. Elaboración dun guión de discusión.
- Observación participante. Elección e programación de escenarios. Inmersión ao campo e negociación de acceso. O diario de campo.
- Técnicas participativas de análises da realidade: o proceso de IAP. Xestión de obradoiros de participación. |
BLOQUE II |
- A prospectiva como método para a toma de decisións estratéxicas. Historia e definición dos estudos do futuro.
- A análise de escenarios. Definición, deseño e utilidade.
- A análise DAFO e a toma de decisións.
- O deseño de estratexias mediante CAME. |
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Obradoiro |
A16 A21 A23 A29 A30 |
13 |
30 |
43 |
Traballos tutelados |
A11 A12 A13 A16 A17 A19 A20 A21 A23 A24 A29 A30 |
15 |
50 |
65 |
Sesión maxistral |
A1 A2 A3 A4 A5 A10 A11 A12 A13 A15 A17 A19 A20 A24 |
19 |
21 |
40 |
|
Atención personalizada |
|
2 |
0 |
2 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Obradoiro |
Nos obradoiros aplicaránse os coñecementos adquiridos durante as sesións maxistrais coa axuda das docentes, a través de exercicios prácticos e exemplos. |
Traballos tutelados |
Realizaránse prácticas e traballos nas que o estudantado levará a cabo o deseño, implementación e análisis dos datos obtidos a través das distintas técnicas abordadas. |
Sesión maxistral |
As profesoras introducirán os diferentes contidos da asignatura nas sesións maxistrais nas que se fomentará la participación e o debate do estudantado. |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Obradoiro |
Traballos tutelados |
|
Descrición |
Os obradoiros están orientados a resolver dúbidas e poñer en práctica o aprendido nas sesións maxistrais. Estos obradoiros permitirán a elaboración dos traballos tutelados. Neste sentido, realizarase atención personalizada durante os obradoiros e a través da realización de titorías individuais. O material utilizado nas sesións estará dispoñible no Campus Virtual, así como as instruccións para a elaboración das diferentes prácticas e traballos tutelados. |
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Traballos tutelados |
A11 A12 A13 A16 A17 A19 A20 A21 A23 A24 A29 A30 |
Realizaranse prácticas e traballos nos que o estudantado levarán a cabo o deseño, implementación e análise dos datos obtidos a través das distintas técnicas aboradas. |
100 |
|
Observacións avaliación |
Convocatoria da primeira oportunidade: a calificación global da materia será a resultante da suma das calificacións obtidas en cada bloque da asignatura (sendo o 50% das prácticas e traballos correspondentes ao Bloque I + o 50% das prácticas e traballos correspondentes ao Bloque 2). Hai que aprobar ambos bloques para poder superar a asignatura.
Recoméndase a asistencia ás clases maxistrais e aos obradoiros para poder levar a cabo as prácticas e traballos tutelados.
Convocatoria de segunda oportunidade: manterase o mesmo sistema de avaliación nas convocatorias de primeira e segunda oportunidade. O estudantado que non teña superado a materia na primeira convocatoria, deberá presentar a totalidade das prácticas e traballos na segunda convocatoria (manterase a calificación obtida naqueles traballos que teñan realizado durante o cuatrimestre).
Nota sobre implicacións do plaxio: Cualificación de suspenso na convocatoria na que se cometa a falta e respecto da materia na que se cometese. O/a estudante será cualificado con “suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a comisión da falta prodúcese na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta de primeira oportunidade, se fose necesario.
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
|
BIBLIOGRAFÍA BLOQUE I: - Conde Gutiérrez del Alamo, F. (2009). Análisis
sociológico del sistema de discursos. Madrid: Centro de Investigaciones Sociológicas.
- Corbetta, P., & Fraile Maldonado, M. (2003).
Metodología y técnicas de investigación social. Madrid:McGraw-Hill.
- Delgado, J.M y Gutiérrez, J (coord) (1994). Métodos y
técnicas cualitativas de investigación en Ciencias Sociales. Madrid: Síntesis.
- Denzin, N. K., y Lincoln, Y. S. (2011). The Sage
handbook of qualitative research (4th ed.).. Thousand Oaks: Sage.
- Flick, U. (2014). La gestión de la calidad. Madrid:
Morata
- Flick, U. (2015). El diseño de la Investigación Cualitativa.
Madrid: Morata
- García Ferrando, M., Ibáñez, J., y Alvira Martín, F.
(1986). El análisis de la realidad social. Métodos y tecnicas de
investigación. Madrid: Alianza.
- Gutiérrez, J. (2008). Dinámica del grupo de discusión.
Madrid: Centro de Investigaciones Sociológicas.
- Harrison, H.; Birks, M.; Franklin, R. y Mills, J.
(2017). Case Study Research: Foundations and Methodological Orientations .
Forum: Qualitative Social Research, 18(1)
- Hernández Sampieri, R.; Fernández Collado, C. y
Baptista Lucio, M. P. (2010). Metodología de la investigación. Madrid:
McGraw-Hill
- Ibáñez, J. (1992). Más allá de la sociología: El grupo
de discusión: Teoría y crítica (3ª ed.). Madrid: Siglo XXI.
- Jorge Sierra, E. (2003). Nuevos elementos para la
reflexión metodológica en sociología. Del debate cuantitativo/cualitativo
al dato complejo. Papers, 70, 57-81.
- King, G., Verba, S., & Keohane, R. O. (2000).
El diseño de la investigación social. La inferencia científica en los
estudios cualitativos. Madrid: Alianza.
- Krueger, R. (1991). El grupo de discusión. Guía
práctica para la investigación aplicada. Madrid: Pirámide.
- Kvale, S. (2011). Las entrevistas en investigación
cualitativa. Madrid: Morata.
- Lozares, C, Martín, A. López, P. (1998). El tratamiento
multiestratégico en la investigación sociológica. Papers, 55, 27-43.
- Murillo, S. (2006). Detectives y camaleones: el grupo
de discusión. Una propuesta para la investigación cualitativa. Madrid:
Talasa.
- Sarabia, B (1997). Metodología cualitativa en España.
Madrid: Centro de Investigaciones Sociológicas.
- Simons, H. (2011). El estudio de caso teoría y
práctica. Madrid: Morata
- Trinidad., A. Carrero,V y Soriano, R (2006). Teoría
fundamentada "grounded theory" : la construcción de la teoría a
través del análisis interpretacional. Madrid: Centro de Investigaciones
Sociológicas.
- Valles Martínez, M. (1997 (2003 reimp.)). Técnicas
cualitativas de investigación social: reflexión metodológica y práctica
profesional. Madrid: Síntesis.
- van Dijk, T.A. (2009). Discurso y poder. Barcelona:
Gedisa.
- Velasco, M. y Díaz de Rada, A. (1997). La lógica de la
investigación etnográfica. Barcelona: Trotta
- William, E. (2007). The case study handbook: how to
read, discuss, and write persuasively about cases. Boston, Mass.: Harvard
Business School Press.
BIBLIOGRAFÍA BLOQUE II: - Bas, E.
y Guilló, M. 2012. Prospectiva e innovación. Prospectiva e innovación,
1-356.
- Bertrand
de Jouvenel. 1967. The Art of Conjecture. New York: Basic Books.
- Cely, A.
V. 1999. Metodología de los escenarios para estudios prospectivos. Ingeniería
e investigación, (44), 26-35.
- Dennis
Gabor. 1964. Inventing the Future. New York: Knopf.
- Frederick
R. Brodzinski. 1979. “The Futurist Perspective and the Managerial Process,”
Utilizing Futures Research New Directions for Student Services, No. 6, 18-19.
- Godet
M. 1997. Manuel de prospective stratégique. Dunod, Paris.
- Harold
S. Becker. 1985. “Making Futures Research Useful: The Practitioner’s
Opportunity”, Futures Research Quarterly 1:2, 17.
- Huerta,
D. S. 2020. Analisis foda o dafo. Bubok.
- Ian
H. Wilson. 1978. “Scenarios”. En Fowles, Jib ed. Handbook of Futures Research
(Westport, Connecticut: 225-248.
- Jib
Fowles, ed. 1978. Handbook of Futures Research. Westport, Connecticut:
Greenwood Press.
- John
McHale, “Futures Critical: A Review,” En Human Futures: Needs, Societies,
Technologies (Guildford, Surrey, U.K.: IPC Business Press Limited, 1974), 13.
- Marien,
M. 1985. “Toward a New Futures Research: Insights from Twelve Types of
Futurists,” Futures Research Quarterly 1:1, 13-14.
- Miklos
T. y Tello, M. E. 1998. Planeación prospectiva, Limusa Noriega Editores,
México.
- Olaf
Helmer. 1983. Looking Forward: A Guide to Futures Research. London: Sage
Publications.
- Pachón,
M. L. y Camargo Remolona, R. 2004. Una aproximación a los estudios de futuro.
Facultad de Administración de Empresas, Universidad Externado de Colombia.
- Rodríguez-Teijeiro,
A., Otero-Enríquez, R. y Román-Masedo, L. 2018. Hacia una aproximación
prospectiva de las prácticas curriculares: diagnóstico estratégico a través de
un análisis DAFO. In Innovación educativa en la era digital: libro
de actas (pp. 379-383). Universidad Nacional de Educación a
Distancia–UNED.
- Román-Masedo, L., Otero-Enríquez, R. y
Rodríguez-Teijeiro, A. 2020. Estrategias de mejora del Prácticum del Grado en
Sociología a través de un modelo CAME. In  IV Xornadas de Innovación
Docente (pp. 435-446). Universidade da Coruña, Cufie.
|
Bibliografía complementaria
|
|
- Coppedge, M. (2012). Democratization and research
methods. New York: Cambridge University Press.
- Creswell, John W (1994). Research design: qualitative
and quantitative approaches. Thousand Oaks: Sage.
- Goulding, Ch. (2002). Grounded theory: a practical
guide for management, business and market researchers.
- London: Sage.
- Krueger, R. A. (1997). Developing questions for focus
groups. London: Sage.
- Krueger, R. A. (1997). Analyzing & reporting
focus group results. London: Sage.
- Locke, K.D. (2001). Grounded theory in management
research. London: Sage.
- Morgan, D.L. (1997). Planning focus groups. London:
Sage.
- Morgan, D.L. (1998). The focus group guidebook. London:
SAGE.
- Morse, J. (ed) (1994). Critical issues in qualitative
research methods. London: Sage.
- Nagy Hesse-Biber, P.L. (eds) (2006). Emergent methods
in social research. Thousand Oaks, California: Sage
- Silverman, D. (1993). Interpreting qualitative data:
methods for analysing talk, text and interaction. London: Sage.
- Strauss, A. y Corbin, J. (1990). Basics of Qualitative
Research. London: Sage.
- Wertz, F. J. (2011). Five ways of doing qualitative
analysis: Phenomenological psychology, grounded theory discourse analysis,
narrative research, and intuitive inquiry. New York: Guilford Press.
- Denzin, N.K. y Lincoln, Y. S. (Coords.) (2012). Manual
de investigación cualitativa. Volumen. II. Paradigmas y perspectivas en
disputa. Barcelona: Gedisa. Capítulo:8
- Flick, U. (2004). Introducción a la investigación
cualitativa. Madrid: Morata. Capítulo: II
- Jackson, Ph W. (1991). La vida en las aulas. Madrid:
Morata. (Introducción)
- Lather, P. (2006). Paradigm proliferation as a good
thing to think with: teaching research in education as a wild profusion.
International Journal of Qualitative Studies in Education,19(1),
January-February, 35-57.
- Denzin, N.K. y Lincoln, Y. S. (Coords.) (2012). Manual
de investigación cualitativa. Volumen. I. El campo de la investigación
cualitativa. Barcelona: Gedisa (Cap.6 Christians, C. G. La ética y la política
en la investigación cualitativa.
- Flick, U. (2004). Introducción a la investigación
cualitativa. Madrid: Morata.Libros generales
- Goetz, J. P.y LeCompte. M.D. (1988). Etnografía y
diseño cualitativo en investigación educativa. Madrid: Morata.
- Hammersley, M. y Atkinson, P. (2001). Etnografía.
Métodos de investigación. Barcelona: Paidós.
- House, E. R. y Howe, K. R. (2001). Valores en
evaluación e investigación social. Madrid: Morata.
- Stake, R. E. (1998). Investigación con estudio de
casos. Madrid: Morata.
- Taylor, S.J. y Bogdan, R. (1986). Introducción a los
métodos cualitativos de investigación. Barcelona: Paidós.
|
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
Procesos e Deseños da Investigación Social/615545002 | Innovacións na Análise de Datos Cualitativos/615545006 |
|
Materias que continúan o temario |
|
Observacións |
Recomendacións:
1.- A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia:
1.1. Solicitarase en formato virtual e/ou soporte informático
1.2. Realizarase a través do Campus Virtual, en formato dixital sen necesidade de imprimilos
1.3. De se realizar en papel:
- Non se empregarán plásticos.
- Realizaranse impresións a dobre cara.
- Empregarase papel reciclado.
- Evitarase a impresión de borradores.
2.- Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural
3.- Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sostenibilidade nos comportamentos persoais e profesionais
4.- Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores de ambos os sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas...)
5.- Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas, e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade
6. Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas
7. Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso axeitado, igualitario e proveitoso á vida universitaria 8. Recoméndase a asistencia ás clases maxistrais e aos obradoiros para poder facer un seguimento axeitado da materia e realizar as prácticas e traballos tutelados. |
|