Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Fontes de datos secundarios para o estudo da sociedade Código 615G01408
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Optativa 4.5
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinación
Lamela Viera, Maria del Carmen
Correo electrónico
carmen.lamela@udc.es
Profesorado
Lamela Viera, Maria del Carmen
Correo electrónico
carmen.lamela@udc.es
Web http://carmenlamela.wordpress.com/
Descrición xeral A través desta materia, o alumno familiarizarase co potencial das fontes de datos secundarias para o estudo da sociedade, tanto como consumidor como potencial productor de datos. O obxectivo básico é que coñeza a variedade e as limitacións da información dispoñible sobre os principais feitos sociais, así como os principios básicos que orientan a produción e a xestión desta información.

Competencias do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Coñecerá unha ampla variedade de fontes estatísticas e de bases de datos nacionais e internacionais. A7
A17
B5
B7
C1
C3
Saberá valorar a relevancia, fiabilidade, utilidade e aplicabilidade da información e das bases de datos secundarios A7
A14
A16
A17
A34
B2
B5
B13
B17
C1
C3
C6
Saberá como acceder e traballar coas principais bases de datos secundarios para a análise sociolóxica. A14
A17
B5
B7
B17
C3
Coñecerá as dimensións e os problemas básicos a ter en conta á hora de deseñar unha base de datos A14
A16
A34
B2
B5
B13
B17
C3
C6

Contidos
Temas Subtemas
TEMA I: FONTES SECUNDARIAS: USOS E CONCEPTOS 1. Relevancia e aplicabilidad dos datos secundarios na investigación social.

2. Ideoloxía e estatística.

3. Características das fontes estatísticas: cobertura, fiabilidade, coherencia, correspondencia, etc.
TEMA II: PRINCIPAIS FONTES DE DATOS SECUNDARIOS PARA A ANÁLISE SOCIOLÓXICA 4. Bases de datos dos institutos de estatística en España e do Centro de Investigacións Sociolóxicas.

5. Principais organismos e fontes internacionais.
TEMA III: APLICACIONS PRÁCTICAS: TRABALLANDO CON FONTES DE DATOS SECUNDARIOS 6. A interpretación da información estatística: a importancia da metainformación.

7. Referenciar os datos estatísticos e presentación de resultados. Ferramentas para a análise de datos.

8. Indicadores sociais.
TEMA IV: CREACIÓN E XESTIÓN DE BASES DE DATOS 9. Exploración de materiais de partida

10. Combinación e integración de diferentes fontes

17. O manual de codificación

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Traballos tutelados A7 A14 A16 A17 A34 B2 B5 B7 B13 B17 C1 C3 C6 25 75 100
Sesión maxistral A7 A14 A16 A17 A34 6 3 9
 
Atención personalizada 3.5 0 3.5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Traballos tutelados O alumno será avaliado a través de dous traballos, un individual e outro en grupo, que serán elaborados e expostos de forma presencial con materiais asignados e previamente traballados de forma autónoma.
Sesión maxistral As clases maxistrais serán mínimas, para introducir os conceptos clave e os obxectivos e liñas que orientan o traballo tutelado.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
A atención personalizada desenvolveráse de xeito individual para a resolución de dúbidas e problemas. O desenvolvemento da atención persoalizada será a través do horario de titorías establecido. Se realizarán tamén tutorías a través de plataforma Teams previa cita co profesorado. O correo electrónico defínese como a principal ferramenta de contacto entre profesorado e alumnado.

No caso de alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, acordarase ao comezo de curso un calendario específico de titorías compatibles coa súa dedicación e asistencia. As titorías poderán levar a cabo de maneira virtual (Skype, Teams ou correo electrónico). O material de traballo utilizado na clase, porase a disposición a través da plataforma virtual da materia (Moodle).


Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Traballos tutelados A7 A14 A16 A17 A34 B2 B5 B7 B13 B17 C1 C3 C6 Nos traballos tutelados valorarase a capacidade de xestión, procura e síntese da información, así como a capacidade para aplicar os coñecementos adquiridos. 100
 
Observacións avaliación

Para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, a avaliación consistirá na presentación dun traballo de investigación basaeado na utilización de fontes e datos secundarias dun tema do seu interese, previamente acordado co profesorado. As orientacións para este traballo estarán a disposición do alumnado na plataforma Moodle.


Para a segunda e posteriores convocatorias o sistema de avaliación será o mesmo que para o alumnado de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, e consistirá na presentación dun traballo de investigación basaeado na utilización de fontes e datos secundarias dun tema do seu interese, previamente acordado co profesorado. As orientacións para este traballo estarán a disposición do alumnado na plataforma Moodle.

Fontes de información
Bibliografía básica Bouso Freijo, Jesús (2016). Análisis on line del Banco de datos del CIS. Madrid: CIS, Cuadernos Metodológicos,
Bravo Almonacid, F; Galar, S. (2020). Avanzar hacia la construcción de un problema de investigación cualitativo. Universidad Nacional de Entre Ríos | Eva Perón 24; 3260 FIB Concepción del Uruguay, Entre Ríos, Arge
Bergstrom, C.T. e West, J.D. (2021). Bullshit: Contra la charlatanería. Madrid: Capitan Swing
Fernández Ignacio, Samuel (2021). Cómo se está diseñando el Atlas de la Violencia Colectiva.. Proyecto Violencia Colectiva VICES. En https://www.youtube.com/watch?v=yTfiRQyARno
García Ferrando, M.; Ibáñez, J. y Alvira Martín, F. (1986, 2000). El análisis de la realidad social. Métodos y tecnicas de investigación. Madrid: Alianza
Cohen, N., & Gómez Rojas, G. (2014). Esa cosa llamada datos. evista Latinoamericana de Metodología de la Investigación Social(8), pp. 10-18
López Roldán, P; (1996). La Construcción de Tipologías: Metodología de Análisis. Papers, 48, 9-29
Scribano, A., y De Sena, A (2009). Las segundas partes sí pueden ser mejores: algunas reflexiones sobre el uso de datos secundarios en la investigación cualitativa. Sociologias, 11(22), pp. 100-11
López Roldán, P; Fachelli, S. (2015). Metodología de la Investigación Social Cuantitativa. Bellaterra: Dipòsit Digital de Documents, Universitat Autònoma de Barcelona
Hernández Sampieri, R.; Fernández Collado, C. y Baptista Lucio, M. P. (2010). Metodología de la investigación Social Cuantitativa. Madrid: McGraw-Hill
Open data: reutilización de la información pública (2013). Open data: reutilización de la información pública. Instituto Nacional de Administración Pública, La Coruña.
Otero Enríquez, Raimundo (2021). Una base de datos relativa a los linchamientos populares.. Proyecto Violencia Colectiva VICES. En https://www.youtube.com/watch?v=VzzzPbJUkVg&t=47s

Durante o curso, esta bibliografía completarase con recursos en liña, webgrafía e bases de datos para o estudo de fontes secundarias de información. Non están incluídos na guía didáctica porque é información en constante actualización

Bibliografía complementaria

Cea D’Ancona, Mª Angeles. (2012). La investigación ‘no reactiva’ a partir de datos disponibles, en Fundamentos y aplicaciones en metodología cuantitativa, pp. 155-183. . Madrid, Síntesis.

Corbetta, Piergiorgio. (2010). Las fuentes estadísticasoficiales, en Metodología y Técnicas deInvestigación Social . Madrid, McGraw-Hill.

DeMiguel, Amando. 2009. "Historia personal de una desventura: los'foessas'", Política y Sociedad 46(3): 91-102.

Fernández Esquinas, Manuel. 2003. "Criterios de calidad en lainvestigación social: la producción de datos sociales", Empiria 6:47-77. 


García Ferrando, M., Ibáñez, J. y F. Alvira (Comp), 2000. El análisis de larealidad social. Madrid, Alianza (tercera edición revisada). 

Porter Theodore M. 2009. "Las estadísticas y el curso de la razón pública:compromiso e imparcialidad en un mundo cuatificado", Empiria 18:19-35. 

Reher, D-S e Valero Lobo, Á. (1995). Fuentes de información demográfica enEspaña. Madrid:CIS. 

Rio, Manuel. (2008). Uso yabusos de la prensa como fuente de datos sobre acciones colectivas. Empiria nº16: 59-84. 

Romanos, Eduardo y Sádaba, Igor. (2022). Evolución de laprotesta en España (2000-2017): un análisis de sus ciclos y características. Revista Española de InvestigacionesSociológicas 177: 89-110.

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Métodos e técnicas de Investigación social/615G01105
Análise multivariante de datos sociais/615G01206
Análise demográfica/615G01301
Metodoloxía da investigación por enquisas/615G01303

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías