Para aprobar a materia será necesario superar cada un dos elementos da avaliación (portafolios e prácticas clínicas).

O alumnado que suspenda as prácticas clínicas non superará a materia nese curso académico.

Para a segunda oportunidade de avaliación (xullo), consideraranse válidas as cualificacións das actividades que fosen superadas na primeira oportunidade.

A cualificación final será a media ponderada das puntuacións obtidas en cada unha das epígrafes. No caso de non superar a materia, a cualificación será acorrespondente á parte non superada.

Se só se aproba a estadía no centro de prácticas ou a saída de campo, a nota conservarase unicamente no curso académico en que se realizasen. No seguinte curso, o/a alumno/a terá que matricularse novamente e facer a estadía ou a saída de campo.

AULAS CLÍNICAS

Teranse en conta dúas opcións de avaliación en función da asistencia ou non ás clases interactivas:

Opción A . Alumnado que asiste os seminarios e as sesións clínicas(> 80% de asistencia) Será necesario ter acreditada unha asistencia de polomenos o 80%. A cualificación do alumnado asistente engloba osseguintes apartados: Seminario A, Seminario B e sesións clínicas. Para superara asignatura a nota ha de ser 5, valorándose todos os apartados.

Opción B: Alumnado que NON asiste ou ten unha asistencia ás sesións clínicas (< 80% de asistencia) - Non poderá superar o practicum I

Opción C: O alumnado que, tendo recoñecida a DISPENSA ACADÉMICA (solicitude previa naAdministración do centro)- tal como se establece na "Norma que regula o réxime de dedicación ao estudo e a permanencia e a progresión dos estudiantes de grao e mestrado universitario na Universidade da Coruña" (aprobada en Consello de Goberno de 28 dexuño de 2016)-, terá que asistir a unha titoría na que concretar a porcentaxede asistencia mínima e as metodoloxías de avaliación.

ESPECIFICACIÓNS: Segundo establécenas "Normas de avaliación, revisión e reclamación das cualificacións dos estudios de grao e mestrado universitario" (aprobada o 19/12/2013 e modificada o 30/04/2014) no Art. 21.2: Considerarase como “Non presentado” (NP) a aquel estudante que, estando matriculado na materia, non conocorra ás distintas actividades de avaliación que se establecen para o curso académico. Así, será cualificado como “Non presentado” cando: a) Non complete o proceso de avaliación continua, nas condicions que figure na guía docentes, ou b) Non se presente á proba do período oficial de Avaliación.

A realización fraudulenta das probas ou actividades de Avaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación desuspenso na convocatoria en que se cometa: o/a estudante será cualificado con“suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico,tanto se a comisión da falta se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta deprimeira oportunidade, se fose necesario".

Resultados de aprendizaxe	Competencias / Resultados do título
Adquirir un coñecemento práctico para a avaliación logopédica.	A8 A9 A10 A11 A12 A26	B1 B3 B8 B11	C1
Realizar a planificación estratéxica da intervención logopédica.	A13 A14 A15 A18 A27	B6 B9 B10 B14	C3 C6
Adquirir un coñecemento práctico en intervención logopédica	A17 A22 A29	B12 B15 B16	C4
Adquirir a formación práctica para o traballo individual, grupal, cooperativo e de mediación con facilitador.	A14 A16 A30	B6 B12 B15 B23 B24
Coñecer a actuación profesional e as contornas onde se desenvolve a práctica.	A16 A18 A25 A28	B12 B21 B23	C5 C7
Adquirir ou desenvolver os recursos persoais para a intervención: habilidades sociais e comunicativas, habilidades profesionais, avaliación da propia actuación profesional, técnicas de observación, técnicas de dinamización ou toma de decisións.	A29 A31	B2 B15 B17 B23 B24	C4 C8
Utilizar tecnoloxías da información e da comunicación.	A19 A20 A32	B13	C3 C6

Temas	Subtemas
O proceso de avaliación logopédica	Explorar, observar, avaliar e emitir un xuízo diagnóstico: - Aplicación das técnicas de entrevista e recollida de datos aos usuarios, familias e/ou cuidadores. A historia clínica do paciente. - Aplicación das técnicas observacionais:tipos de rexistros observacionais e a súa aplicación; adaptación e creación de rexistros observacionais atendendo a tipoloxía dos usuarios. - Aplicación de probas estandarizadas: interpretación dos datos. - Elaboración de informes de exploración e diagnóstico clínico.
O proceso de tratamiento logopédico: programación, implementación e avaliación.	- Deseño e implementación de programas de tratamento logopédico: Formulación de obxectivos e etapas, elección de técnicas e recursos materiais mais adecuados, rexistro das sesións adicadas o programa de intervención. - A avaliación do proceso de intervención. - O deseño do plan de actuación coa familia do usuario: formulación e deseño de obxectivos, pautas de asesoramento e actividades para as familias co obxectivo de que apoien o proceso de intervención. - O tratamento interdisciplinar: Recoñecemento dos límites das competencias profesionais do logopeda e identificación da necesidade dun tratamento interdisciplinar. - A elaboración de informes sobre tratamento, portadores de xuízos clínicos e liñas de mellora do proceso de intervención.
Recursos materiais empregados na intervención logopédica	- O uso dos recursos e materiais na intervención logopédica. - A adaptación do uso do materiais: en función dos obxectivos do programa e das características cognitivas, motoras ou psicolóxicas dos usuarios. - A creación de materiais en función dos obxectivos do programa, en función das características cognitivas, motoras ou psicolóxicas dos usuarios.
Reflexión sobre o código deontolóxico da profesión	- O tratamento dos datos persoais dos usuarios. - A confidencialidae ou secreto profesional. - A aplicación de criterios profesionais para o inicio ou finalización do tratamento e a derivación de usuarios.
Desenvolvemento dos recursos persoais para a intervención logopédica	- As habilidades sociais e comunicativas para o establecemento das relacións interpersoais cos usuarios, as súas familias e con outros profesionais implicados no tratamento. - Avaliación da propia actuación profesional. - Capacidade de traballo en equipo: técnicas de observación, técnicas de dinamización ou de toma de decisións.

Metodoloxías / probas	Competencias / Resultados	Horas lectivas (presenciais e virtuais)	Horas traballo autónomo	Horas totais
Prácticas clínicas	A9 A10 A11 A12 A14 A15 A16 A17 A18 A19 A20 A22 A26 A27 A28 A29 A30 A31 B3 B6 B8 B9 B10 B11 B12 B14 B15 B16 B17 B21 B23 B24 C1 C4 C5	77	35	112
Seminario	B2 B9 B10 B11 B12 B15 B16 B23 C1 C5 C6 C7 C8	20	20	40
Estudo de casos	A9 A10 A11 A12 A15 A16 A17 A18 A19 A20 A22 A26 A27 A28 A29 B3 B6 B8 B9 B11 B12 B14 B16 B17 B21 B23 B24 C1	0	8	8
Traballos tutelados	A9 A10 A11 A12 A15 A17 A18 A19 A20 A22 A26 A27 A28 A29 A31 A32 B1 B2 B9 B11 B21 B23 C1 C3	0	20	20
Análise de fontes documentais	A8 A13 A14 A25 A30 B1 B2 B9 B10 B15 C4 C5 C6 C7 C8	0	7	7
Lecturas	A8 A13 A14 A25 A30 B1 B2 B9 B10 B15 C4 C5 C6 C7 C8	0	10	10
Portafolios do alumno	A9 A10 A11 A12 A15 A17 A20 A22 A26 A27 A28 A29 A32 B2 B9 B13 C1 C3	0	20	20

Atención personalizada		8	0	8

*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías	Descrición
Prácticas clínicas	Consistirán básicamente en: a) Sesións de observación nas que se aplicacarán as técnicas observacionais, e levarase a cabo a adaptación e creación de rexistros observacionais dependendo da patoloxía. b) Sesións de orientación práctica e supervisada: deseño e implementación de programas de tratamento logopédico, para o que deberán formularse os obxectivos, elexir as técnicas e recursos materiais, rexistro das sesións adicadas o programa de tratamento, avaliación do proceso de intervención, plan de actuación coa familia, elaboración de informes sobre tratamento, realización de xuízos clínicos e liñas de mellora do proceso de intervención. Todos os estudantes realizarán 35 horas de asistencia nas aulas clínicas da facultade e 42 horas de asistencia rotatoria a centros externos. Se por calquera circunstancia tivera que limitarse o rotatorio por razóns alleas a facultade a comisión de titulación resolverá individualmente cada caso.
Seminario	Levaránse a cabo 2 seminarios: 1. Seminario A sobre metodolocía de avaliación e intervención ( 15 horas de duración) no que se exporá a metodoloxía de avaliación e intervención. Esta recollerá un proceso completo con anamnese, avaliación , informa, elaboración de programa de intervención e deseño de tarefas. 2. Seminario B. Este consistirá en aplicar a metodoloxía aprendida a un caso real retransmitido a través dunha gravación. Os alumnos e as alumnas deberán realizar un informe e un prgrama de intervención para o mesmo.
Estudo de casos	Nos seminarios presentaránse varios estudos de caso nos que se plantearán situacións reais da práctica profesional, e os estudantes deben analizar aspectos relacionados coa avaliación e tratamento para chegar a unha decisión razoada acerca do proceso de intervención.
Traballos tutelados	Baixo a tutela do persoal logopeda encargado das prácticas os estudantes irán elaborando as adaptacións de material, os obxectivos da intervención e os informes de avaliación que se incluirán no portafolios.
Análise de fontes documentais	Deberá realizarse búsquedas bibliográficas relevantes para a temática tratada tanto nos seminarios como nas actividades prácticas.
Lecturas	Os estudantes revisarán algúns textos e documentación escrita que lles permitirá profundizar nalgunhas das patoloxías abordadas nas prácticas.
Portafolios do alumno	É unha carpeta ou arquivador ordenado por seccións, debidamente identificadas ou etiquetadas, que contén os rexistros ou materiais produto das actividades de aprendizaxe realizadas polo alumno tanto nos seminarios como nas prácticas clínicas. En canto ao formato: - Imprescindible índice, numeración de páxinas e bibliografía (normas APA). - Marxes de 2,5 cm laterais e 3 cm superior e inferior. - Interliñado 1,5; texto xustificado; letra Time New Roman 12. - O número de follas do portafolio será entre 50 e 80 páxinas, mais o anexo.

Metodoloxías	Competencias / Resultados	Descrición	Cualificación
Portafolios do alumno	A9 A10 A11 A12 A15 A17 A20 A22 A26 A27 A28 A29 A32 B2 B9 B13 C1 C3	A avaliar polo profesorado titor da Facultade: O portafolio terá un peso do 40% na cualificación final: -Deberase incluir un historia clínica de cada paciente e un breve informe que faga referencia aos datos da avaliación e do tratamento realizado, así como unha valoración persoal Poderá recollerse en anexos a información traballada nos seminarios e no caso das visitas aos centros que se poidan realizar dentro do rotatorio, poderán incluirse referencias á organización dos servicios, profesionais implicados, tipo de usuario que se atende, servizos que se ofrecen, canalización do caso dentro do servizo. A asistencia e participación do alumnado na titoría inicial, de seguemento e final terá un peso do 10% na calificación final.	40
Prácticas clínicas	A9 A10 A11 A12 A14 A15 A16 A17 A18 A19 A20 A22 A26 A27 A28 A29 A30 A31 B3 B6 B8 B9 B10 B11 B12 B14 B15 B16 B17 B21 B23 B24 C1 C4 C5	A avaliar polas logopedas responsables das aulas clínicas. Farase unha valoración das capacidades profesionais de cada alumno/a, na que se terá en conta a capacidade de traballo en equipo, de resolver problemas, de aplicar coñecementos, para adaptarse o paciente, e a capacidade de comunicación co paciente e coa familia. Avaliarase tamén a participación activa nas actividades plantexadas e a actitude do alumno/a Esta avaliación farase a través cas calificacións obtidas nos seminarios A e B e a preparación e execución das sesión clínicas.	60

Observacións avaliación
Para aprobar a materia será necesario superar cada un dos elementos da avaliación (portafolios e prácticas clínicas). O alumnado que suspenda as prácticas clínicas non superará a materia nese curso académico. Para a segunda oportunidade de avaliación (xullo), consideraranse válidas as cualificacións das actividades que fosen superadas na primeira oportunidade. A cualificación final será a media ponderada das puntuacións obtidas en cada unha das epígrafes. No caso de non superar a materia, a cualificación será acorrespondente á parte non superada. Se só se aproba a estadía no centro de prácticas ou a saída de campo, a nota conservarase unicamente no curso académico en que se realizasen. No seguinte curso, o/a alumno/a terá que matricularse novamente e facer a estadía ou a saída de campo. AULAS CLÍNICAS Teranse en conta dúas opcións de avaliación en función da asistencia ou non ás clases interactivas: Opción A . Alumnado que asiste os seminarios e as sesións clínicas(> 80% de asistencia) Será necesario ter acreditada unha asistencia de polomenos o 80%. A cualificación do alumnado asistente engloba osseguintes apartados: Seminario A, Seminario B e sesións clínicas. Para superara asignatura a nota ha de ser 5, valorándose todos os apartados. Opción B: Alumnado que NON asiste ou ten unha asistencia ás sesións clínicas (< 80% de asistencia) - Non poderá superar o practicum I Opción C: O alumnado que, tendo recoñecida a DISPENSA ACADÉMICA (solicitude previa naAdministración do centro)- tal como se establece na "Norma que regula o réxime de dedicación ao estudo e a permanencia e a progresión dos estudiantes de grao e mestrado universitario na Universidade da Coruña" (aprobada en Consello de Goberno de 28 dexuño de 2016)-, terá que asistir a unha titoría na que concretar a porcentaxede asistencia mínima e as metodoloxías de avaliación. ESPECIFICACIÓNS: Segundo establécenas "Normas de avaliación, revisión e reclamación das cualificacións dos estudios de grao e mestrado universitario" (aprobada o 19/12/2013 e modificada o 30/04/2014) no Art. 21.2: Considerarase como “Non presentado” (NP) a aquel estudante que, estando matriculado na materia, non conocorra ás distintas actividades de avaliación que se establecen para o curso académico. Así, será cualificado como “Non presentado” cando: a) Non complete o proceso de avaliación continua, nas condicions que figure na guía docentes, ou b) Non se presente á proba do período oficial de Avaliación. A realización fraudulenta das probas ou actividades de Avaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación desuspenso na convocatoria en que se cometa: o/a estudante será cualificado con“suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico,tanto se a comisión da falta se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta deprimeira oportunidade, se fose necesario".

Bibliografía básica
	Acosta, V. y Moreno, A.M. (1999). Dificultades del lenguaje en ambientes educativos. Barcelona: Masson. Aguado, G. (1999). Trastorno específico del lenguaje: retraso del lenguaje y disfasia. Málaga: Aljibe. Borrás, S. y Rosell, V. (2005). Guía para la reeducación de la deglución atípica y trastornos asociados. Valencia: Nau Llibres. Bosch, L. (2004). Evaluación fonológica del habla infantil. Barcelona: Masson. Brancal, M.F. (2000). Logopedia creativa en personas con Síndrome de Down. Barcelona: Lebón. Dumont, A. (1999). El logopeda y el niño sordo. Barcelona: Masson. Gallardo, J.R. y Gallego, J.L. (1993). Manual de logopedia escolar. Granada: Aljibe. Gallego, J.L. (2005). Enciclopedia temática de logopedia. Archidona: Aljibe. Garrido, J. (2007). Programación de actividades para educación especial. Madrid: Cepe. Le Huche, F. (2004). La voz. Barcelona: Masson. Monfort, M. y Juárez, A. (1999). El niño que habla. Madrid: Cepe. Moreno, J.M. (2009). Disfonías infantiles: talleres para la prevención. Madrid: EOS Gabinete de orientación psicológica. Nicolás, J. (2003). Alteraciones del habla en la infancia: aspectos clínicos. Buenos Aires: Panamericana. Peña Casanova, J. (1988). Manual de logopedia. Barcelona: Masson. Peralta, M.E. (2002). Reeducación de la deglución atípica funcional en niños con respiración oral. Barcelona: Isep Textos. Perelló, J. (1980). Alteraciones de la voz. Barcelona: Editorial Científico Médica. Puyuelo, M. (2000). Evaluación del lenguaje. Barcelona: Masson. Puyuelo, M. y Arriba, J.A. (2000). La parálisis cerebral infantil: aspectos comunicativos y psicopedagógicos, orientaciones al profesorado y a la familia. Archidona: Aljibe. Puyuelo, M. (2001). Casos Clínicos de logopedia 2. Barcelona: Masson Rosell, V. (1993). Programa de estimulación del Lenguaje oral en educación infantil. Granada: Aljibe. Tulon, C. (2000). La voz: técnica vocal para la rehabilitación de la voz en las disfonías funcionales. Barcelona: Paidotribo. Zambrana, N., González, T. y Dalva, L. (1998). Logopedia y ortopedia maxilar en la rehabilitación orofacial. Barcelona: Masson.
Bibliografía complementaria