Competencias do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Analizar o desenvolvemento das sociedades ao longo da historia, describindo o proceso saúde-enfermidade para identificar a función de coidar nas sociedades de cada época. |
A21 A24
|
B1 B3 B4 B8 B10 B11 B18 B21 B22
|
C4 C7
|
Identificar a función da Enfermería e comprender a importancia do establecemento dun marco teórico. |
A22 A24
|
B1 B2 B3 B6 B8 B9 B11 B12 B16 B18 B20 B21 B24
|
C4 C7 C8 C12
|
Comprender as teorías e modelos conceptuais máis relevantes. |
A22
|
B1 B2 B3 B6 B8 B16 B24
|
C4 C8
|
Describir a aplicación da metodoloxía científica en enfermaría: Proceso de Atención de Enfermaría. |
A22 A23
|
B1 B2 B3 B6 B8 B12 B13 B16 B24
|
C3 C4
|
Valorar e planificar coidados básicos para a atención das necesidades fundamentais do ser humano. |
A22 A23 A24 A25 A37
|
B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B13 B14 B15 B16 B19 B20 B21 B22 B24
|
C3 C4 C6 C10 C11 C12
|
Aplicar o Proceso de Atención de Enfermaría. |
A22 A23 A24
|
B1 B2 B3 B4 B8 B9 B12 B13
|
C3 C4
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
UNIDADE DIDÁCTICA I.-HISTORIA DA ENFERMERÍA |
TEMA 1. EVOLUCIÓN HISTÓRICA DOS COIDADOS DE
TEMA 2. EL ORIGEN DE LOS CUIDADOS
TEMA 3. AS CIVILIZACIÓNS ANTIGAS
TEMA 4. A IDADE MEDIA
TEMA 6. O MUNDO MODERNO E CONTEMPORÁNEO
TEMA 7. A CRUZ VERMELLA INTERNACIONAL
TEMA 8. DESENVOLVEMENTO HISTÓRICO DA ENFERMERÍA EN ESPAÑA
TEMA 9. A ENFERMERÍA DO PRESENTE |
TEMA 1. EVOLUCIÓN HISTÓRICA DOS COIDADOS DE ENFERMERÍA |
1.1 Os coidados aos enfermos a través dos tempos.
1.2 Factores condicionantes.
1.2.1 Evolución dos conceptos de saúde e enfermidade.
1.2.2 Comportamento social ante os enfermos e a enfermidade.
1.2.3 Consideración social das mulleres a través da historia.
1.2.4 Evolución do coñecemento
|
TEMA 2. EL ORIGEN DE LOS CUIDADOS |
2.1 Cuidado de los enfermos en los pueblos primitivos. Cuidados de supervivencia.
2.2 O papel da muller nos coidados.
|
TEMA 3. AS CIVILIZACIÓNS ANTIGAS |
3.1 Egipto, Chinesa e India
3.2 O Mundo Mediterráneo: Grecia e Roma
3.2.1 Características xerais da época.
3.2.2 O xuramento hipocrático.
3.2.3. o papel da muller nos coidados
|
TEMA 4. A IDADE MEDIA |
4.1 Perspectiva histórica.
4.2 Os monasterios e hospitais
4.3 A atención dos enfermos.
4.4 A influencia das cruzadas
4.5 Os hospitais e tipo de coidados na Coruña
4.6 O papel da muller nos coidados
|
TEMA 6. O MUNDO MODERNO E CONTEMPORÁNEO |
6.1 Os avances da ciencia.
6.2 O nacemento da Enfermaría profesional:
6.2.1 Diaconisas de Kaisserswert.
6.2.2 Florence Nightingale. A súa vida e a súa obra. Repercusiones da súa obra.
6.3 Os hospitais e tipo de coidados na Coruña
6.4 O papel da muller nos coidados |
TEMA 7. A CRUZ VERMELLA INTERNACIONAL |
7.1 Fundación, funcións e ámbito de actuación. |
TEMA 8. DESENVOLVEMENTO HISTÓRICO DA ENFERMERÍA EN ESPAÑA |
8.1 Século XIX. Os coidados: unha nova perspectiva para Enfermaría.
8.2 Enfermaría. Consideración social.
8.3 Practicantes.
8.4 Matronas.
8.5 Fundación da primeira escola de enfermeiras.
8.6 Expedición Balmis
8.7 O papel das mulleres nos coidados
8.7 Hospitais e tipos de coidados
|
TEMA 9. A ENFERMERÍA DO PRESENTE |
9.1 Século XX. Desenvolvemento da profesión.
9.2 Primeiros ordenamientos legais.
9.3 Situación da Enfermaría nas primeiras décadas.
9.4 Colexios profesionais.
9.5 Reorganización da Enfermaría: Axudantes Técnicos Sanitarios (A.T.S.)
9.6 Especialidades.
9.7 o papel das mulleres nos coidados
9.7 Proceso de integración das Escolas de .A.T.S. na Universidade.
9.8 Lei de Reforma Universitaria (L.R.U). Profesorado.
9.9 Reforma dos Plans de Estudos.
9.10 Lei Orgánica Universitaria (L.O.U)
9.11 Proceso de Bolonia
9.12 Organismos relacionados coa Enfermería |
UNIDADE DIDÁCTICA II. ENFERMERIA PROFESIONAL.MODELOS E TEORIAS DE ENFERMERIA |
TEMA 1. A ENFERMERÍA PROFESIONAL.FUNCIÓN DIFERENZADA DA PROFESIÓN DE ENFERMERÍA
TEMA 2. MARCO CONCEPTUAL DA PROFESIÓN DE ENFERMERÍA.MODELOS DE COIDADOS EN
TEMA 3. TENDENCIA NATURALISTA
TEMA 4. TENDENCIA DE SUPLENCIA/AXUDA
TEMA 5.TENDENCIA DE INTERRELACIÓN
TEMA 6. TEORÍAS DE ENFERMERÍA |
TEMA 1. A ENFERMERÍA PROFESIONAL.FUNCIÓN DIFERENZADA DA PROFESIÓN DE ENFERMERÍA |
1.1 Concepto e características de profesión
1.2 Concepto de enfermaría. A enfermería como profesión
1.2 Campo de actuación.
1.3 Supostos básicos da profesión de enfermaría.
1.4 Funcións de enfermería:
1.5 O equipo de saúde: a enfermeira como membro do equipo de saúde.
|
TEMA 2. MARCO CONCEPTUAL DA PROFESIÓN DE ENFERMERÍA.MODELOS DE COIDADOS EN ENFERMERÍA |
2.1 O concepto de marco conceptual dunha profesión.
2.2 A necesidade de establecer un marco conceptual
2.3 Elementos que compoñen o marco conceptual.
2.4 Concepto de Modelo. Elementos dun modelo.
2.5 Necesidade de adoptar un modelo na práctica.
2.6 Criterios de clasificación dos modelos. Tendencias.
|
TEMA 3. TENDENCIA NATURALISTA |
3.1 Florence Nightingale.
3.2 Fundamentos do modelo.
3.3 Significado do modelo para a enfermería.
|
TEMA 4. TENDENCIA DE SUPLENCIA/AXUDA |
4.1 O modelo de coidados de Virginia Henderson.
4.1.1 Aas necesidades humanas y a súa relación coa enfermería.
4.1.2 Función da enfermería nestes modelos.
|
TEMA 5.TENDENCIA DE INTERRELACIÓN |
5.1 O modelo de Hildegarde Peplau.
5.2 O modelo de Callista Roy.
5.3 O modelo de Martha Rogers.
|
TEMA 6. TEORÍAS DE ENFERMERÍA |
6.1 Modelo de promoción da saúde. Nola J. Pender
6.2 Teoría da diversidade e da universalidade dos coidados culturais. Madeleine Leininger
6.3 Teoría do desenrolo human. R. Rizzo Parse
|
UNIDADE DIDÁCTICA III.-METODOLOXÍA CIENTÍFICA E A SÚA APLICACIÓN EN ENFERMERÍA. O PROCESO DE ATENCIÓN DE ENFERMERIA |
TEMA 1. A APLICACIÓN DO MÉTODO CIENTÍFICO EN ENFERMERÍA: O PROCESO DE ATENCIÓN DE ENFERMERÍA.TEMA 2. PRIMEIRA ETAPA DEL PROCESO DE ATENCIÓN DE ENFERMERÍA: A VALORACIÓN
TEMA 3. SEGUNDA ETAPA DO PROCESO DE ATENCIÓN DE ENFERMERÍA: IDENTIFICACIÓN DE PROBLEMAS: O DIAGNÓSTICO DE ENFERMERÍA.
TEMA 4. TERCEIRA ETAPA DO PROCESO DE ENFERMERÍA: A PLANIFICACIÓN DOS COIDADOS
TEMA 5. CUARTA ETAPA DO PROCESO DE ENFERMERÍA: A EJECUCIÓN DO PLAN DE COIDADOS.
TEMA 6. QUINTA ETAPA DO PROCESO DE ENFERMERÍA: A AVALIACIÓN |
TEMA 1. A APLICACIÓN DO MÉTODO CIENTÍFICO EN ENFERMERÍA: O PROCESO DE ATENCIÓN DE ENFERMERÍA. |
1.1 O Proceso de Atención de Enfermería: orixe e historia.
1.2 O Proceso como método de solución de problemas.
1.3 Etapas do proceso de Enfermería. |
TEMA 2. PRIMEIRA ETAPA DEL PROCESO DE ATENCIÓN DE ENFERMERÍA: A VALORACIÓN |
2.1 A recolleita e selección de datos. Métodos para a recolleita. Fontes que aportan datos.
2.2 A recolleita de datos a través da entrevista. A entrevista como forma de comunicación e como medio de obtención de datos.
2.3 A recolleita de datos a través da observación.
2.3.1Concepto e fins da observación.
2.4. Valoración segundo ou modelo de V. Henderson
2.5. Valoración segundo vos patróns funcionales de M. Gordon |
TEMA 3. SEGUNDA ETAPA DO PROCESO DE ATENCIÓN DE ENFERMERÍA: IDENTIFICACIÓN DE PROBLEMAS: O DIAGNÓSTICO DE ENFERMERÍA. |
3.1 Análise dos datos recolleitos.
3.2 Diagnóstico de Enfermería. Concepto. Evolución histórica.
3.3 Sistemas de clasificación dos Diagnósticos de Enfermería
3.3.1 Taxonomía diagnóstica.
3.4 Compoñentes do Diagnóstico de Enfermería: título, definición, características definitorias e factores relacionados.
3.5 Clasificación dos Diagnósticos de Enfermería: reais, potenciais e posibles.
3.6 Formulación correcta do Diagnóstico de Enfermería.
3.7 Problemas Interdependientes. Concepto. Diferenzas entre Diagnóstico de Enfermería e Problema interdependiente |
TEMA 4. TERCEIRA ETAPA DO PROCESO DE ENFERMERÍA: A PLANIFICACIÓN DOS COIDADOS. |
4.1 Concepto e finalidade.
4.2 Selección de prioridades.
4.3 Establecemento de obxectivos.
4.3.1 Clasificación dos Resultados de Enfermería:NOC
4.4 Determinación de actividades.
4.2.1Clasificación das Intervencions de Enfermería:NIC |
TEMA 5. CUARTA ETAPA DO PROCESO DE ENFERMERÍA: A EJECUCIÓN DO PLAN DE COIDADOS. |
5.1 A ejecución do planificado. Persoas que interveñen na ejecución do Plan de Coidados.
5.2 Formas de intervención da enfermeira no Plan de Coidados |
TEMA 6. QUINTA ETAPA DO PROCESO DE ENFERMERÍA: A AVALIACIÓN |
6.1 Concepto de avaliación no Proceso de Enfermería.
6.2 Elementos e aspectos da avaliación.
6.3 Instrumentos de avaliación. Formas de avaliación |
UNIDADE DIDÁCTICA IV. COIDADOS BÁSICOS DE ENFERMERÍA |
TEMA 1. COIDADOS BÁSICOS PARA A ATENCIÓN DAS NECESIDADES FUNDAMENTÁIS DE SER HUMANO ADAPTADOS AO MODELO DE VIRGINIA HENDERSON.
TEMA 2. COIDADOS BÁSICOS PARA A ATENCIÓN DAS NECESIDADES FUNDAMENTÁIS DE SER HUMANO ADAPTADOS AOS PATRÓNS FUCIONAIS DE SAÚDE DE MARGORY GORDONTEMA 3.COIDADOS BÁSICOS NUN ENTORNO MULTICULTURAL |
TEMA 1. COIDADOS BÁSICOS PARA A ATENCIÓN DAS NECESIDADES FUNDAMENTÁIS DE SER HUMANO ADAPTADOS AO MODELO DE VIRGINIA HENDERSON. |
1.1. Introdución
1.2. Necesidade de osixenación
1.3. Necesidade de nutrición e de hidratación
1.4 Necesidade de eliminación
1.5. Necesidade de moverse e de manter unha boa postura
1.6. Necesidade de descanso e soño
1.7. Necesidade de usar pezas de vestir adecuadas
1.8. Necesidade de termorregulación-
1.9. Necesidade de hixiene e proteción dá pel
1.10. Necesidade de evitar vos perigos
1.11. Necesidade de comunicarse
1.12. Necesidade de vivir segundo as súas crenzas e valores
1.13. Necesidade de traballar e de realizarse
1.14. Necesidade de participar en actividades recreativas
9.15. Necesidade de aprendizaxe |
TEMA 2. COIDADOS BÁSICOS PARA A ATENCIÓN DAS NECESIDADES FUNDAMENTÁIS DE SER HUMANO ADAPTADOS AOS PATRÓNS FUCIONAIS DE SAÚDE DE MARGORY GORDON. |
2.1. Introdución
2.2. Percepción da saúde- mantemento da saúde
2.3. Nutricional - metabólico
2.4. Eliminación
2.5. Actividade- exercicio
2.6. Sono- descanso
2.7. Cognitivo-perceptual
2.8. Autopercepción- autoconcepto
2.9. Rol- relacións
2.10. Sexualidade- reprodución
2.11. Adaptación- tolerancia ao estrés
2.12. Valores- crenzas
|
TEMA 3.COIDADOS BÁSICOS NUN ENTORNO MULTICULTURAL |
3.1. Saúde e infermedade
3.2. Modelos de saúde
3.3. Enfermaria transcultural
3.4. Competencia cultural
3.5. Valoración cultural
3.6 Aproximación ao paciente inmigrante
|
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Actividades iniciais |
A21 A22 |
1 |
0 |
1 |
Sesión maxistral |
A21 A22 A24 B6 B7 B8 B16 |
60 |
50 |
110 |
Estudo de casos |
A22 A23 A24 A25 A37 B1 B2 B3 B4 B6 B8 B11 B12 B13 B16 C3 C6 |
35 |
5 |
40 |
Proba mixta |
A21 A23 A24 B2 B3 B8 B9 |
2 |
55 |
57 |
Saídas de campo |
A21 B1 B11 C7 C11 C12 |
1 |
5 |
6 |
Aprendizaxe colaborativa |
A21 A22 A23 B3 B5 B8 B10 B13 B14 B15 B16 B18 B19 B20 B22 B24 C4 C8 |
25 |
15 |
40 |
Traballos tutelados |
B1 B2 B3 B4 B8 C11 C12 |
7 |
25 |
32 |
Lecturas |
A21 A22 B6 B7 B8 B16 B20 B21 B24 C7 C10 C11 C12 |
2 |
10 |
12 |
|
Atención personalizada |
|
2 |
0 |
2 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Actividades iniciais |
Actividade para a presentación da materia, horarios e coñecer intereses e/ou motivacións que posúe o alumnado para o estudo da Enfermaría |
Sesión maxistral |
Actividade na que a profesora expoñe de xeito oral e con medios audiovisuais contidos teóricos do programa e a orientación bibliográfica dos mesmos |
Estudo de casos |
Actividade na que o estudantado, ante un caso concreto, debe ser capaz de valorar as necesidades básicas, analizar os datos, identificar problemas de saúde da persoa, familia e comunidade e planificar os coidados e aplicar coidados para resolvelos ou, se isto non é posible, proporcionar unha morte digna |
Proba mixta |
Proba escrita con pregunta curta, tipo test e casos. |
Saídas de campo |
Actividades desenvolvidas nun contexto externo ao contorno académico universitario (monumentos, museo, ruas, etc.) relacionadas co ámbito de estudo da materia. Estas actividades céntranse no desenvolvemento de capacidades relacionadas coa observación directa e sistemática, a recollida de información e posterior presentación na aula |
Aprendizaxe colaborativa |
Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo. |
Traballos tutelados |
Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor. |
Lecturas |
Lectura de libros e artigos de revistas cientificas para profundizar nos contidos do programa. |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Aprendizaxe colaborativa |
Traballos tutelados |
Estudo de casos |
Proba mixta |
Actividades iniciais |
Saídas de campo |
|
Descrición |
As actividades iniciais teñen como obxectivo a presentación da materia, horarios e coñecer o concepto que o alumnado trae a preto do que é a Enfermaría
A atención personalizada (titorías) ten como finalidade atender as consultas do estudantado relacionadas co estudo e/ou temas vinculados coa materia. Farase de forma individualizada e presencial no despacho da profesora, a través da plataforma Teams ou a través do correo electrónico.
A atención relacionada cos traballos tutelados e presentación oral ten como finalidade orientar ao estudantado na realización dos traballos. O seguimento farase de forma individual ou en pequenos grupos, ben de maneira presencial ou da plataforma Teams.
Tanto para a atención personalizada como grupal deberase pedir cita previamente.
|
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Aprendizaxe colaborativa |
A21 A22 A23 B3 B5 B8 B10 B13 B14 B15 B16 B18 B19 B20 B22 B24 C4 C8 |
Entrega e defensa de traballos de carácterobligatorio que desenvólvese mediante traballo conxunto dun grupo de estudantes
A profesora especificará previamente a data de entrega
Puntuará sobre un mínimo de 0 puntos e un máximo de 10 puntos. A puntuación mínima para superar a proba será de 5 puntos..
Valorarase a presentación escrita e oral
Escrita:
- Extensión e formato ata un máximo de 1 punto
- Expesión e ortografía ata un máximo de 2 puntos
- Aspectos relevantes ata un máximo de 4 puntos
- Conclusións e discusión ata un máximo de 2 puntos
- Bibliografía actualizada e adaptada á normativa de Vancouver ata un máximo de 1 punto
Oral:
- Expresión oral e expresividade ata un máximo de 3 puntos
- Contestación correcta ás preguntas , sobre o traballo, realizadas pola profesora ata
un máximo de 3 puntos
- Recursos didácticos ata un máximo de 2 puntos
- Orixinalidade ata un máximo de 1 punto
- Adaptación ao tempo ata un máximo de 1 punto.
A presentación oral supondrá o 5% da nota total |
20 |
Traballos tutelados |
B1 B2 B3 B4 B8 C11 C12 |
Desenvolvemento dun caso clínico.
A profesora especificará, previamente, a data de entrega
Puntuarán sobre un mínimo de 0 puntos e un máximo de 10 puntos. A puntuación mínima para superar a proba será de 5 puntos.
Estudo de casos
- Valoración según las 14 Necesidades Básicas de V. Henderson e/ou Patrons
Funcionáis de M. Gordon ate un máximo de 5 puntos
- Diagnósticos de enfermaría ata un máximo de 1,5 puntos
- Planificación de enfermaría ata un máximo de 3,5
|
20 |
Proba mixta |
A21 A23 A24 B2 B3 B8 B9 |
No primeiro cuatrimestre realizarase unha proba de Historia da Enfermería e outra de Modelos de Enfermería. O peso de cada unha delas será o 10% do total da nota.
As probas constarán de preguntas curtas e preguntas tipo test, relacionadas con contidos teóricos, lecturas e os traballos tutelados.
Para alcanzar a cualificación de 5, na proba tipo test é imprescindible contestar correctamente ao 75% das cuestións.
No segundo cuadrimestre realizarase outra proba sobre o Proceso de Atención de Enfermería e Coidados Básicos de Enfermería. A proba constará de:
. Preguntas tipo test e preguntas curtas relacionadas cos contidos teóricos, lecturas, estudo de casos e traballos tutelados. O peso desta nota será do 20% de nóta (10% para Coidados Básicos e 10% para o Proceso de Atención de Enfermaría)
• Resolución dun caso ante un problema de saúde-enfermidade. O peso desta parte será o 20 da nota
Puntuarán sobre un mínimo de 0 e un máximo de 10. A puntuación mínima para superar a proba será de 5. Para alcanzar a cualificación de 5, na proba tipo test é imprescindible contestar correctamente ao 75% das cuestións.
Para aprobar a asignatura é imprescindible obter unha cualificación mínima de 5 no caso
O peso total da devandita proba será do 40%
O alumnado que, no exame parcial, non superase a proba de Historia e Modelos de Enfermería, fará a recuperación durante esta proba
|
60 |
|
Observacións avaliación |
A asistencia ás clases de pequenos grupos é obrigatoria. Cada falta de asistencia será penalizada con 0,25 puntos ata un total de 2 puntos na aprendizaxe colaborativa ou traballo tutelado. Toda aquela materia que se traballa no aula é materia de exame, independentemente do tipo de matrícula Para aprobar a materia é necesario ter aprobados todos e cada un dos bloques da mesma. As notas das probas superadas na primeira oportunidade conservaranse para a segunda oportunidade A nota final poderá oscilar 0,50 puntos positivamente ou negativamente segundo sexa a actitude da alumna-o, en clase, ao longo do curso Segunda oportunidade e matrícula parcial - Estudantado asistente ás clases de grupo: Aos estudantes que teñan suspensa algunos dos apartados da signatura, gardaráselles a nota das partes aprobadas ata a 2º oportunidade. Unha vez aprobados todos os apartados aplicarase o cómputo correspondente.
- Estudantado co recoñecemento de decación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia: O alumnado con dispensa terá que presentar, a través da plataforma Moodle, os mesmos traballos que o resto do estudantado. Se as saídas de campo ou as presentacións orais non fosen factibles, restaríase da nota o peso correspondente a ditos apartados
- Adianto de oportunidade. Esta avaliación constará dunha proba tipo tests, un caso clínico e unha pregunta curta relacionada cos contidos teóricos, lecturas e traballos tutelados durante o curso . A cualificación será o 100% da nota do mesmo ( 40% test, 40% caso, 20% preguntas)
A realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación de suspenso na convocatoria en que se cometa: o/a estudante será cualificado con “suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a comisión da falta se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta de primeira oportunidade, se fose necesario.
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
(). .
Luis;Rodrigo M.T. (2014). Los diagnósticos enfermeros. Revisión crítica y guía práctica. 9ª ed. Barcelona: Elsevier
Carlos M. Fernández (1995). Antiguos Hospitales. A Coruña: Galaxia
Alfaro, R (2013). Aplicación del proceso enfermero. Fomentar el cuidado en colaboración. Barcelona: Masson
Bulechek G.,Butcher H, Dochterman J, Wagner CH (2019). Clasificación de las Intervenciones de Enfermería (NIC). 7ª Barcelona: Elsevier
Moorhead S, Johnson M, Maas M, Swanson E (2018). Clasificación de Resultados de Enfermería (NOC). 6ª ed. Barcelona:Elsevier
NANDA Internacional (2021). Diagnósticos enfermeros: Definiciones y Clasificación 2021-2023. 12ª ed. Barcelona: Elsevier
Martínez Martin ML, Chamorro Tebollo E (2017). Evolución histórica del cuidado enfermero.. 3ª ed. Barcelona: Elsevier Mosby
Potter, Perry & Stocker (2019). Fundamentos de enfermería. Barcelona: Elsevier
Kozier B., Erb G (2013). Fundamentos de Enfermería. Conceptos, proceso y práctica. 9ª ed. barcelona:Elsevier
García Martínez MJ, García Martínez, AC (coord) (2001/04). Híades. Revista de Historia de la Enfermería. Alcalá de Guadaira
López Mariño, A. (2022). Isabel Zendal. La madre de todas las vacunas. Santiago de Compostela: Teófilo Edicións
González Guitián C. Galdo Fernández F. (1996). La Coruña en la historia de la viruela. A Coruña: Galaxia
Spector R.E, Muñoz M.J (2003). La cultura de la salud. Madrid: Pearson Educación
Germán Bes C, Martínez Santos Y, Mas Espejo M (2020). Las primeras enfermeras laicas españolas. Aurora Mas y los orígenes de una profesión en el S XX. Zaragoza:Servicio de publicaciones. Universidad de Zaragoza
Marriner Tomey A, Raille Alligood M (2018). Modelos y Teorías en enfermería. 9ª ed. Barcelona: Elsevier Mosby
Nightingale, F (1996). Notas sobre Enfermería . Barcelona: Masson- Salvat
Moreno Preciado, M (2021). Transculturalidad, género y salud. Barcelona: Elsevier |
|
Bibliografía complementaria
|
Poletti, R (1980). Cuidados de Enfermería. Tendencias y conceptos actuales. Barcelona: Rol
(). Cuiden.
(). Cultura de cuidados.
(). Enfermería Clínica.
Adam, E. (1982). Hacia dónde va la Enfermería. Madrid: Interamericana
Donahue, P (1988). Historia de la enfermería. Barcelona: Doyma
Hernández Martín, F (1996). Historia de la Enfermería en España. Desde la antigüedad hasta nuestros días.. Madrid: Síntesis
Eseverri Chaverri, C (1995). Historia de la Enfermería española e Hispanoamericana. Madrid: Universitas
Hernández Conesa, J (1996). Historia de la enfermería. Un análisis histórico de los cuidados de enfermería.. Madrid: interamericana McGraw-Hill
(). Index de enfermería.
Henderson, V (1984). La naturaleza de la Enfermería. Madrid: Interamericana
Domínguez Alcón, C (1986). Los cuidados y la profesión enfermera en España. Madrid: Pirámide
Carpenito, L.J. (2017). Manual de diagnósticos de enfermería. barcelona: Wllkers Kluwer
(). Metas de Enfermería.
Valls Llobet, C (2020). Mujeres invisibles para la medicina. 3ª ed. Madrid: Capitán Swing; 2020
Collière MF (1983). Promover la vida. De la práctica de las mujeres cuidadoras a los cuidados de enfermería. Madrid: interamericana McGraw-Hill
(). Rol de enfermería.
Kozier B., Erb G (2004). Técnicas de Enfermería Clínica. Madrid: McGraw-Hill Interamericana
Riopelle, L.; Grondin, L. Phaneuf (1993). Un proceso centrado en las necesidades de la persona. Madrid: Interamericana |
Recursos electrónicos: |
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
Anatomía/661G01001 | Fisioloxía/661G01105 |
|
Materias que continúan o temario |
|
Observacións |
Esta materia ten en conta as recomendacións de SOSTENIBILIDADE MEDIO AMBIENTE, PERSOA E IGUALDADE DE XENERO E CULTURA - A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia, realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos. NO CASO DE QUE A ENTREGA dos traballos, fose en papel: - Non se empregarán plásticos - Realizaranse impresións a dobre cara - Empregarase preferentemente papel reciclado - Evitarase a impresión de borradores. - Na realización dos traballos tutelados, o plaxio e a utilización de material non orixinal, incluido aquel obtido a través de Internet, sen indicación expresa da sua procedencia e, se é o caso, o permiso do seu autor/a, poderá ser considerada causa de cualificación de suspenso na actividade. - Teranse en conta os principios éticos relacionados cos valores da sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais. - Atendendo ás distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria, nesta materia terase en conta a perspectiva de xénero velando pola non utilización dunha linguaxe sexista na aula, nos documentos desenvolvidos na materia e nas actividades clínicas realizadas co alumnado. - Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas dentro da aula ou no contexto clínico, influíndo na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade. - Prestará especial atención en detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas. - Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso idóneo, igualitario e proveitoso á vida universitaria. |
|