Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Podoloxía Deportiva [a extinguir] Código 750G02025
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Saúde
Coordinación
Alonso Tajes, Francisco
Correo electrónico
francisco.alonso.tajes@udc.es
Profesorado
Alonso Tajes, Francisco
Correo electrónico
francisco.alonso.tajes@udc.es
Web http://campusvirtual.udc.gal/
Descrición xeral O obxectivo da materia é formar ao futuro profesional nos coñecementos, competencias e aplicación da ciencia podolóxica ao campo da podoloxía deportiva, a través do estudo das características xerais da práctica de exercicio físico e deporte, o perfil dos e as deportistas, así como dos principais factores de risco de lesión asociados á realización de exercicio físico e/o a práctica de deporte, e a súa relación coa aparición de afeccións agudas ou crónicas do membro inferior, especialmente no complexo anatómico nocello-pé. A materia aborda a aplicación dos tratamentos dos diferentes campos terapéuticos podológicos (físicos, ortésicos, farmacolóxicos, etc.) ás afeccións cuxa causa de base sexa a práctica deportiva, realizando para ditas afeccións unha planificación integral tanto no seu tratamento como na súa prevención. Os principais bloques de contidos que se desenvolverán na materia son: Fundamentos de podoloxía deportiva e medicina do deporte. Conceptos básicos do exercicio físico e o deporte. Superficies de práctica deportiva. Epidemioloxía das lesións deportivas do membro inferior. Análise podológico na práctica deportiva: o xesto deportivo. Lesións do membro inferior asociadas á práctica deportiva (óseas, músculo-tendinosas, ligamentosas, neurolóxicas e dérmicas). Prevención das lesións asociadas á práctica deportiva. Análise do calzado deportivo: conceptos xerais

Competencias do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
O alumno/a é capaz de valorar a biomecánica e patomecánica do pé presente nas diferentes técnicas deportivas, de realizar os tratamentos necesarios para tratar e/ou mellorar a funcionalidade do pé na práctica deportiva. Será capaz de explicar os fundamentos básicos fisiológicos do exercicio físico e o deporte, e a súa relación coas afeccións podolóxicas, así como analizar a contorna no que se desenvolven as actividades deportivas e a súa influencia nas afeccións podolóxicas. A19
A20
B1
B9
B12
C1
C3
O alumno/a é capaz de identificar e tratar as lesións podolóxicas máis frecuentes asociadas ao exercicio físico e ao deporte A19
A20
B9
B12
B19
C1
C3
O alumno/a coñece e aplica os métodos físicos, eléctricos e manuais na terapéutica das distintas patoloxías do pé. O alumnno/a adapta e aplicar os tratamentos físicos, cirúrxicos e farmacolóxicos, ás lesións podológicas máis frecuentes asociadas ao exercicio físico e ao deporte A22
A23
B9
B18
B19
C1
C3
O alumno/a coñece e aplica terapia da dor e inflamación do pé mediante o deseño e a aplicación protocolos para o tratamento e a prevención das lesións podolóxicas máis frecuentes asociadas ao exercicio físico e ao deporte A22
A23
B9
B19
C1
C3
O alumno/a coñece, deseña e aplica ortesiología plantar e dixital ás lesións podolóxicas máis frecuentes asociadas ao exercicio físico e ao deporte A22
B3
B14
B19
C1
C3
O alumno/a coñece e realiza estudos do calzado, calzadoterapia, mediante a análise das características xerais e particulares do calzado deportivo, a súa función e criterios de selección para o exercicio físico e o deporte A22
B3
B9
B19
C1
C3

Contidos
Temas Subtemas
FUNDAMENTOS DE PODOLOXÍA DEPORTIVA EXERCICIO FÍSICO E DEPORTE SUPERFICIES ANÁLISES PODOLÓXICO TEMA 1:
Introdución: Conceptos básicos de podoloxía deportiva. O papel da podoloxía no medicamento deportivo.
TEMA 2:
Exercicio físico e deporte: definicións e características. Influencia das superficies na práctica deportiva.
TEMA 3:
A análise podolóxico na práctica deportiva: Protocolo de exploración do paciente deportista
EPIDEMIOLOXÍA DAS LESIÓNS DEPORTIVAS DO MEMBRO INFERIOR. LESIÓNS DO MEMBRO INFERIOR ASOCIADAS Á PRÁCTICA DEPORTIVA: ÓSEAS, MÚSCULO-TENDINOSAS, LIGAMENTOSAS, NEUROLÓXICAS E DÉRMICAS. TEMA 4: Epidemioloxía xeral das lesións do membro inferior asociadas á práctica deportiva
TEMA 5:
Lesións óseas
TEMA 6:
Lesións de ligamentos e aponeurosis
TEMA 7:
Lesións musculares e tendinosas
TEMA 8:
Lesións neurolóxicas
TEMA 9:
Outras lesións frecuentes na práctica deportiva (dérmicas, infecto-contaxiosas)
PREVENCIÓN DAS LESIÓNS ASOCIADAS Á PRÁCTICA DEPORTIVA. ESTUDO PODOLÓXICO DO CALZADO DEPORTIVO TEMA 10:
Prevención das afeccións podolóxicas asociadas á práctica deportiva
TEMA 11:
Os tratamentos ortopodolóxicos, físicos e farmacolóxicos no proceso de atención ao deportista
TEMA 12:
Características xerais do calzado deportivo e criterios de selección do calzado deportivo

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Proba obxectiva A19 A20 A22 A23 B12 1 74 75
Estudo de casos A19 A20 B1 B3 B9 B14 B18 B19 C1 C3 1 74 75
 
Atención personalizada 9 0 9
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Proba obxectiva Proba obxectiva de 30 preguntas tipo test con 5 opcións de resposta e unha única resposta verdadeira. As respostas incorrectas penalizan un 25% do valor da pregunta.
A proba obxectiva representa o 50% da cualificación final.
Estudo de casos Resolución de 2 casos clínicos cuxo motivo de consulta é patoloxía do pé asociada ao exercicio físico ou á práctica deportiva.
Os casos conteñen unha descrición con datos clínicos a partir dos cales o estudante deberá responder a cuestións relacionadas co diagnóstico e co tratamento.
A resolución de casos clínicos representa o 50% da cualificación final.

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Proba obxectiva
Descrición
Dado que esta materia pertencente ao plan 2009 esta en extinción, non existe docencia programada. Os/as estudantes matriculados nesta materia só teñen dereito a exame, polo que as dúbidas e consultas sobre a materia ou o exame serán atendidas a través da atención personalizada, tal e como se describe a continuación.

A atención personalizada desenvolverase mediante concertación de cita previa co alumnado, quedando esta supeditada á dispoñibilidade dos horarios tanto do alumnado (aspecto este prioritario) como do profesor. Por tanto, de forma programada, a atención personalizada poderá desenvolverse de forma presencial, de ser requirida e/ou pertinente, na localización indicada e os horarios de atención ao alumnado que se recollen na plataforma da UDC para a indicación de "As miñas titorías", ou de forma virtual, sendo atendidas as titorías por correo electrónico ou a través doutros medios telemáticos que permita a plataforma virtual, como as mensaxes no Campus Virtual da UDC, ou outras vías como a telefónica ou a videoconferencia (Teams).

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Estudo de casos A19 A20 B1 B3 B9 B14 B18 B19 C1 C3 Resolución de casos clínicos cuxo motivo de consulta é patoloxía do pé asociada ao exercicio físico ou á práctica deportiva.
Os casos conteñen unha descrición con datos clínicos a partir dos cales o estudante deberá responder a cuestións relacionadas co diagnóstico e co tratamento.
A resolución de casos clínicos representa o 50% da cualificación final.
50
Proba obxectiva A19 A20 A22 A23 B12 Proba obxectiva de 50 preguntas tipo test con 5 opcións de resposta e unha única resposta verdadeira. As respostas incorrectas penalizan un 25% do valor da pregunta.
A proba obxectiva representa o 50% da cualificación final.
50
 
Observacións avaliación

Este guía docente correspóndese coa materia de podoloxía deportiva do plan 2009 que se atopa xa en extinción polo que os estudantes coa materia pendente que pertenzan ao devandito plan poderán superar a materia mediante a superación do exame nas convocatorias correspondentes, exame que supón o cento por cento da cualificación final. 


O temario para o devandito exame correspóndese co temario do curso 2021/2022 temario que se poñerá a disposición no campus virtual para dos estudantes teñan esta materia pendente do plan 2009.


A cualificación de Non Presentado outorgarase no caso de que non se presente ao exame

A cualificación de matrícula de honra, dado o seu carácter graciable, concederase automáticamente ao alumnado que obteña un 10 na cualificación media da materia. De darse o caso de que haxa máis alumnos/as con esa cualificación que matrículas se poidan outorgar pola cota oficial establecida, convocarase a todos os alumnos/as para a realización dunha proba específica de desempate, que consistirá en unha proba de características similares ás da proba mixta, exame que se fixará en data e hora de acordo cos interesados/as. En caso de non existir ningún alumno/a con cualificación de 10, todo o alumnado que obteña unha cualificación media igual ou superior a 9,0, poderán optar á matrícula de honra previa solicitude ao profesor e mediante a superación da proba anteriormente descrita. No caso de que non existan solicitudes expresas de opción a matrícula, o profesor se reserva a potestade de outorgalas naqueles casos que, cumprindo o requisito de cualificación por encima de 9,0, puidesen ser merecedores de matrícula pola aptitude e a actitude demostradas durante o desenvolvemento da materia

Oportunidade adiantada de avaliación: O alumnado que se atope nos supostos recollidos na normativa de xestión académica da UDC dispoñerá desta opción para superar a materia mediante unha proba escrita de características similares á recollida na descripción da avaliación que terá, nesta oportunidade, un peso do 100% da cualificación final 

PLAXIO: Na realización dos traballos da materia, o plaxio e a utilización de material non orixinal, incluído aquel obtido a través da internet sen indicación expresa da súa procedencia e, se é o caso, o permiso do seu autor/a. O alumnado que incurra en plaxio será cualificado con suspenso (0,0) na actividade, sen prexuízo das responsabilidades disciplinarias ás que puidese haber lugar tras o correspondente procedemento disciplinario recollido na normativa de UDC.

Realización fraudulenta de probas ou actividades de avaliación. A realización fraudulenta de probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, supoñerá directamente a cualificación de suspenso na convocatoria en que se cometa: el alumno será cualificado con "suspenso" (cualificación numérica 0) na correspondiente convocatoria do curso académico, tanto se a infracción cométese na primeira oportunidade como na segunda. Para iso, modificarase a súa cualificación no  informe de primeira oportunidade, en caso de ser necesario.

Fontes de información
Bibliografía básica

Fontes bibliográficas nas que de fundamenta otemario elaborado para a materia:

Berquist TH. Radiología de Pie y Tobillo. 1ª ed. Philadelphia: Marbán: 2002

Buckup K. Pruebas clínicas para patología ósea, articular y muscular. 3ª ed. Barcelona: Elsevier; 2007

Espinás Boquet J, Vilaseca Canals J. coordinadores. Guía Terapéutica en Atención Primaria (Basada en la selección razonada de medicamentos). 7ª ed. Barcelona: Sociedad Española de Medicina de Familia y Comunitaria; 2019

De la Rubia, Ángel. Lesiones del corredor. Manual para prevenir y curar los problemas del running. 1ª ed. Madrid: La Esfera de los libros; 2017

Dockery GL. Cutaneous Disorders of the lower extremity. 1ª ed. Philadelphia: Saunders; 1997

Izquierdo M. Biomecánica y Bases Neuromusculares de la Actividad física y el Deporte. 1ª Ed. Madrid: Editorial Médica Panamericana; 2008

Kirby KA. Biomecánica del pie y la extremidad inferior III: Artículos de Precision Intricast, 2002-2008. Arizona (USA): PrecisionIntricast, Inc; 2009

Kirby KA. Biomecánica del pie y la extremidad inferior IV: Artículos de Precision Intricast, 2009-20013. Arizona (USA): PrecisionIntricast, Inc; 2015

Kirby KA. Biomecánica del pie y la extremidad inferior V: Artículos de Precision Intricast, 2009-20013. Arizona (USA): PrecisionIntricast, Inc; 2018

Mandracchia V. Consulting Editor. Heel Pain. New York: Clinics in Podiatric Medicine and Surgery; 2005

McNabb JW. Infiltraciones. 1ª ed. Madrid: Marbán; 2006

Moreno de la Fuente JL. Podología Deportiva. 1ª Ed. Barcelona: Masson; 2005

Mulero J, Pérz AJ. Coordinadores. El deporte y la actividad física en el aparato locomotor (Tomo I). Barcelona: Masson; 2002

Porter DA, Schon LC. Baxter’s The foot and ankle in sport. 3ª Ed.Philadelphia: Mosby Elsevier; 2021

Philbin TM. Sports Injuries of the foot. 1ª Ed. New York: Ed. Springer; 2014

Ribes R, Ros P. Inglés Médico. 1ª ed. Madrid: Panamericana; 2010

Straus SE, Scoot Richardson W, Glasziou P, Haynes RB. Medicina Basada en la Evidencia. 6ª ed. Madrid: Elsevier; 2017

Tixa S. Atlas de anatomía palpatoria: tomo 2 miembro inferior. 4ª ed. Barcelona: Masson; 2014

Villa LF. Coordinación. Medimecum, guía de terapia farmacológica. 24ª ed. España: Luis F Villa Alcazar; 2021

Viel E. Coordinador. La marcha humana, la carrera y el salto: Biomecánica, exploraciones, normas y alteraciones. 1ª Ed. Barcelona: Masson; 2002

Waldman SD. Diagnostic Ultrasound of Painful Foot and Ankle Conditions. 1ª ed Philadelphia (USA): Wolters Kluver; 2016

Werd MB, Knight EL. Editors. Athletic Footwear and Orthoses in Sports Medicine. 1ª ed Lakeland FL (USA): Springer; 2010

Ylinen J. Estiramientos Terapéuticos (en el deporte y en las terapias manulaes).1ªed.Barcelona: Elsevier Masson; 2009

Yates B. Editor. Merriman’s. Assessment of the lower limb. 3ª ed. Croydon (UK): Churchill Livingstone; 2012

Bibliografía complementaria

Principais publicacións periódicas de actualización e información adicional ao temario da materia:

American Journal of Sports Science

British Journal of Sport Medicine

Sports Medicine

Medicine and Science in Sport and Exercise

Journal of Science and Medicine in Sport

Scandinavian Journal of Medicine and Science in Sports

Journal of Orthopaedic and Sports Physical Therapy

International Journal of Sports Medicine

Gait and Posture

Journal of Biomechanics

Journal of Sports Sciences

European Journal of Sport Science

Journal of Sports Science and Medicine

Clinical Journal of Sport Medicine

Clinical Biomechanics

Sport Biomechanics


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Anatomía específica do membro inferior/750G02104
Dermatoloxía/750G02124
Patoloxía Podolóxica I/750G02119
Ortopodoloxía II/750G02116
Ortesioloxía Dixital e Calzadoterapia /750G02117
Biomecánica do Membro Inferior/750G02111
Bases Biolóxicas e Físicas do Movemento Humano/750G02106
Ortopodoloxía I/750G02115
Diagnóstico por Imaxe/750G02112

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Terapéutica farmacolóxica [a extinguir]/750G02024
Prácticum 2 [a extinguir]/750G02034

Materias que continúan o temario
Prácticum 3 [a extinguir]/750G02035

Observacións

Recomendacións Sostenibilidade Medio Ambiente, Persoa e Igualdade de Xénero

  1. Os traballos documentais dos seminarios da materia solicitaranse en formato informático
  2. Toda a información da organización da materia así como o temario estará disponible no Campus virtual en formato PDF para ser descargada ou consultada en liña sen necesidade de realizar a impresión de esta. No caso de ter que imprimila recoméndase: 
    1. Impresións a dobre cara
    2. Empregar papel reciclado
  3. Como parte dos valores da materia traballaráse para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas, e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade, así como facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso axeitado, igualitario e proveitoso á vida universitaria
  4. É recomendable facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural (por exemplo, evitar mercar botellas de auga de plástico ou empregar unha para encher de auga da fonte da facultade ou da clínica universitaria)


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías