Datos Identificativos 2024/25
Asignatura (*) Criminoloxía Código 612G01038
Titulación
Grao en Dereito
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
1º e 2º Ciclo 1º cuadrimestre
Cuarto Optativa 6
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Dereito Público
Coordinación
Fernández Bessa, Cristina
Correo electrónico
c.fernandezb@udc.es
Profesorado
Brandariz Garcia, Jose angel
Fernández Bessa, Cristina
Correo electrónico
jose.angel.brandariz@udc.es
c.fernandezb@udc.es
Web
Descrición xeral A criminología é unha ciencia social de carácter multidisciplinar cuxo obxecto de estudo é, por unha banda, a criminalidade e a desviación social e, por outro, o control social e a penalidad.

Competencias / Resultados do título
Código Competencias / Resultados do título
A1 Coñecemento das principais institucións xurídicas.
A2 Coñecer a función do Dereito como sistema regulador das relacións sociais.
A3 Percepción do carácter sistemático do ordenamento xurídico.
A4 Percepción do carácter interdisciplinar dos problemas xurídicos.
A5 Coñecemento dos principios e valores constitucionais.
A6 Comprensión das distintas manifestacións do dereito na súa evolución histórica e na súa realidade actual.
A8 Coñecementos básicos de argumentación xurídica.
A9 Capacidade para o manexo de fontes xurídicas (legais, xurisprudenciais e doutrinais).
A10 Capacidade de interpretar e analizar críticamente o ordenamento xurídico.
A11 Capacidade de comprender e de redactar documentos xurídicos.
A12 Manexo da oratoria xurídica. (Capacidade de expresarse apropiadamente en público).
A13 Dominio das novas tecnoloxías aplicadas ao dereito.
A14 Capacidade de elaboración de normas.
B2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B3 Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B5 Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
B6 Aprender a aprender.
B7 Resolver problemas de forma efectiva, valorando a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
B8 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo, entendendo, tamén, a importancia da cultura emprendedora.
B9 Traballar de forma autónoma con iniciativa tendo en conta a importancia da aprendizaxe ao longo de toda a vida.
B10 Traballar de forma colaborativa.
B11 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B12 Comunicarse de maneira efectiva nun entorno de traballo, amosando capacidade de expresión tanto oral como escrita en calquera das linguas oficiais da comunidade autónoma, así como nun idioma estranxeiro.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Coñecer os aspectos básicos da criminoloxía como saber teórico A4
A9
A10
A13
B6
B10
B5
C1
C4
C6
Ser capaz de aplicar o coñecemento criminolóxico a supostos xurídico-prácticos A2
A8
A9
A10
A11
A12
A13
B7
B8
B10
B11
B12
B2
B3
C3
Analizar criticamente o Dereito vixente e as teorías criminolóxicas A1
A2
A3
A4
A5
A6
A9
A10
A14
B6
B7
B8
B9
B10
C1
C3
C4
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1: Obxecto de estudo da criminoloxía. - Que estuda a criminoloxía?
- Orixe da criminoloxía
- A criminoloxía como ciencia social autónoma e empírica
- O rol social da criminoloxía
Tema 2: Métodos de estudo da criminoloxía.


- Positivismo e interpretacionismo
- Características da criminoloxía positivista
- Métodos de investigación criminolóxica
Tema 3. As primeiras escolas.
- A escola clásica
- A escola biolóxica
- A actualidade destas discusións
Tema 4. Teorías criminolóxicas sociolóxicas
- Escola de Chicago
- Teoría da asociación diferencial
- Teoría da anomia
- Teoría das subculturas
- Teoría do control
- Teoría do etiquetamento
- Criminoloxía crítica
- Teorías integradoras
Tema 5. Prevención do delito.
- Unha visión integral da prevención do delito
- Plans de seguridade: xestión urbana da delincuencia
- Avaliación das políticas públicas de prevención
- Tipos de delincuencia
Tema 6. Forzas policiais.
- O traballo policial
- Modelos de policía
- Os poderes da policía
- O control da policía
- Estudos criminolóxicos da policía
- A entrada ao proceso penal
Tema 7. Sistema de xustiza penal. O filtrado da delincuencia a través do sistema de xustiza penal.
- Delincuencia rexistrada e cifra negra do delito
- Taxa de esclarecemento
- Taxa de detención e procesamiento
- Taxa de condena
- Culpable e sentenciado/a
Tema 8. Sistemas penais.
- Orixe e críticas á prisión
- Quen hai en prisión
- A entrada en prisión e clasificación en grao
- A vida en prisión
- A saída da prisión
- O persoal da prisión
- Supervisión da prisión

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Aprendizaxe colaborativa A2 A3 A4 A5 A6 A8 A9 A10 A11 A12 A13 A14 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B2 B3 B5 C1 C3 C4 C6 C7 C8 11 33 44
Discusión dirixida A1 A2 A3 A4 A5 A6 A8 A12 A13 B6 B7 B8 B9 B10 B11 C1 C7 C8 17 0 17
Estudo de casos A2 A3 A4 A5 A6 A8 A12 A13 B6 B7 B8 B9 B10 B11 C1 C7 C8 16 32 48
Sesión maxistral A2 A3 A4 A5 A6 A8 B6 B7 B8 B9 B11 C1 C7 C8 36 0 36
Proba obxectiva A1 A2 A4 A6 A10 B6 B7 B8 B11 C1 3 0 3
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Aprendizaxe colaborativa Os estudantes traballarán en grupo diversos temas, debendo mostrarse activos e colaboradores cos compañeiros do seu grupo
Discusión dirixida Discusións críticas sobre temas criminolóxicos
Estudo de casos A praxe é un dos elementos chave da nosa disciplina. Por iso, a análise e resolución de casos prácticos na clase será un dos elementos basilares do desenvolvemento da docencia
Sesión maxistral Mediante o sistema de lección maxistral o docente introducirá ao estudante nos aspectos básicos de cada tema
Proba obxectiva Realización de preguntas sobre os temas do programa da materia

Atención personalizada
Metodoloxías
Sesión maxistral
Proba obxectiva
Aprendizaxe colaborativa
Discusión dirixida
Estudo de casos
Descrición
A atención personalizada ao estudante non estará vinculada a só unha metodoloxía, senón que será constante. Neste sentido, tanto o contido das clases teóricas como o estudo persoal do alumno, como calquera das actividades que integran o curso contarán coa posibilidade dunha titorización por parte do docente, a fin de que o estudante poda formular as súas dúbidas e dificultades e que o docente poda axustar as súas metodoloxías ás especificidades da persoa concreta. A estes efectos, o estudante poderá contar con atención personalizada (sempre, loxicamente, dun modo organizado) tanto nas horas lectivas como nos horarios de titorías.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Proba obxectiva A1 A2 A4 A6 A10 B6 B7 B8 B11 C1 Realización de preguntas sobre os temas do programa da materia 65
Aprendizaxe colaborativa A2 A3 A4 A5 A6 A8 A9 A10 A11 A12 A13 A14 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B2 B3 B5 C1 C3 C4 C6 C7 C8 Os estudantes traballarán en grupo diversos temas, debendo mostrarse activos e colaboradores cos compañeiros do seu grupo 15
Discusión dirixida A1 A2 A3 A4 A5 A6 A8 A12 A13 B6 B7 B8 B9 B10 B11 C1 C7 C8 Preguntar y debate sobre temas criminolóxicos a partir de lecturas 5
Estudo de casos A2 A3 A4 A5 A6 A8 A12 A13 B6 B7 B8 B9 B10 B11 C1 C7 C8 A praxe é un dos elementos chave da nosa disciplina. Por iso, a análise e resolución de casos prácticos na clase será un dos elementos basilares do desenvolvemento da docencia 15
 
Observacións avaliación

Dado que a Criminoloxía non é un saber normativo, senón esencialmente empírico, a avaliación estruturase do seguinte modo: 

  • o 35% da nota virá determinada polo seguimento, realización e entrega das actividades prácticas propostas durante as sesións interactivas.
  • o 65% virá dado pola cualificación acadada nun exame teórico sobre a docencia expositiva, a realizar na data prevista na planificación do curso. O esame poderá ser oral ou tipo test. Para optar a modalidade test deberánse aprobar previamente as actividades interactivas.
  • A segunda oportunidade constará dun exame teórico que computará o 65% da nota. O resultado desta proba engadirase á nota das actividades prácticas realizadas durante o curso (35%). As actividades prácticas non poderán repetirse. 
  • A realización fraudulenta das probas ou actividades deavaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación desuspenso (0) na materia correspondente. 
  • A avaliación do estudantado a tempo parcial a quen se lle estime a dispensa de asistencia a clase será mediante un exame teórico a realizar na data prevista na planificación docurso, que suporá o 100% da nota da materia.

Fontes de información
Bibliografía básica Larrauri, Elena (2018). Introducción a la criminología y al sistema penal. Madrid: Editorial Trotta

Ao filo dalgunhas leccións os docentes poderán por a disposición do estudantado bibliografía complementaria. Asemade, os docentes poderán entregar ao estudantado os apuntamentos da materia.

Bibliografía complementaria Varona Gomez, Daniel (2023). El sistema punitivo Español. Atelier


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Dereito Penal. Parte xeral/612G01010
Dereito Sancionador/612G01020
Dereito Penal. Parte especial/612G01025

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Dereito Penitenciario/612G01039

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías