Identifying Data 2024/25
Subject (*) Social Structure and Social Change in Galicia Code 615G01412
Study programme
Grao en Socioloxia
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 1st four-month period
Fourth Optional 4.5
Language
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinador
Calo Garcia, Estefania
E-mail
estefania.calo@udc.es
Lecturers
Calo Garcia, Estefania
E-mail
estefania.calo@udc.es
Web http://www.sociologia.udc.gal
General description O estudantado de 4º curso, ao longo do grado, ten aprendido conceptos e teorías que constitúen a base do coñecemeto sobre a Estrutura e o Cambio Social. O obxectivo principal desta materia é aprender a utilizar este coñecemento previo para reflexionar sobre diferentes realidades da sociedade galega. O alumnado debe poder analizar en profundidade e desde un punto de vista crítico o material presentado (textos, videos, charlas, etc) cunha terminoloxía apropiada e nun marco axeitado á realidade sociolóxica de Galicia.

Competencies / Study results
Code Study programme competences / results
A1 Conocimiento de los componentes básicos de las desigualdades sociales y las diferencias culturales.
A2 Introducción a la psicología de los colectivos y grupos humanos.
A3 Introducción a la evolución de las sociedades contemporáneas y de sus movimientos sociales y políticos.
A4 Relaciones entre la población, los recursos y medio ambiente en su movimiento y estructura; y el estudio de las técnicas y métodos del análisis demográfico.
A6 Conocimientos básicos de macroeconomía.
A8 Análisis de las transformaciones y evolución de las sociedades contemporáneas.
A9 Análisis de los principales conceptos y generalizaciones sobre la sociedad humana y sus procesos.
A14 Capacidades en elaborar, utilizar, e interpretar indicadores sociales e instrumentos de medición social.
A15 Conocimientos y habilidades para plantear y desarrollar una investigación aplicada en las diferentes áreas de la sociedad.
A17 Conocimientos y habilidades en la búsqueda de información secundaria en las diferentes fuentes (instituciones oficiales, bibliotecas, internet, etc.).
A19 Capacidades para definir, localizar y contactar la población objeto de integración social.
A34 Conocimientos y actitudes de ética profesional.
A35 Actitud crítica frente a las doctrinas y las prácticas sociales.
B1 Capacidad de organización y planificación.
B3 Capacidad de análisis y síntesis.
B5 Capacidad de gestión de la información.
B6 Comunicación oral y escrita en la lengua nativa.
B7 Conocimientos de informática relativos al ámbito de estudio.
B13 Razonamiento crítico.
B17 Motivación por la calidad.
B18 Creatividad.
B21 Aprendizaje autónomo.
B26 Capacidades en reconocer el carácter global y local de los fenómenos sociales.
B27 Capacidades en reconocer la complejidad de los fenómenos sociales.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma.
C4 Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía abierta, culta, crítica, comprometida, democrática y solidaria, capaz de analizar la realidad, diagnosticar problemas, formular e implantar soluciones basadas en el conocimiento y orientadas al bien común.
C6 Valorar críticamente el conocimiento, la tecnología y la información disponible para resolver los problemas con los que deben enfrentarse.
C7 Asumir como profesional y ciudadano la importancia del aprendizaje a lo largo de la vida.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences / results
Coñecer a estrutura e o cambio social de Galicia A1
A2
A3
A4
A6
A8
A9
A14
A19
A34
A35
B1
B3
B5
B7
B13
B17
B18
B26
B27
C1
C4
C6
C7
Desenvolver unha metodoloxía de traballo que permita reflexionar sobre a realidade social galega dende un punto de vista crítico cunha terminoloxía apropiada e utilizando diferentes tipos de fontes de información A15
A17
B1
B3
B5
B6
B13
B17
B18
B21
B27
C1
C4
C6
C7
Expoñer ante un público crítico ideas complexas apoiándose en ferramentas tecnolóxicas axeitadas A8
A9
A14
A15
A17
A19
B1
B3
B5
B6
B13
B17
B18
B21
C1
C6
C7

Contents
Topic Sub-topic
Bloque 1. Cuestións teóricas 1. Introducción: variables da estructura social e o cambio social
2. Familia
3. Traballo e economía
4. Política
5. Educación
6. Lingua
7. Identidade e cultura - Tópicos e mitos
8. Territorio e poboación - Migración
9. Outros
NOTA: a temática dos diferentes seminarios pode verse modificada para adaptarse ás charlas organizadas en cada curso.
Bloque 2. Cuestións prácticas 1. Entrega semanal das reflexións individuais de cada seminario
2. Preparación dun seminario por parte do alumnado que terá que ser presentado de forma oral nas últimas sesións do cuatrimestre

Planning
Methodologies / tests Competencies / Results Teaching hours (in-person & virtual) Student’s personal work hours Total hours
Seminar A2 A1 A3 A6 A8 A17 A34 A35 B3 B5 B6 B7 B13 B18 C1 C4 C6 C7 50 25 75
Oral presentation A1 A4 A8 A9 A14 A15 A17 A19 A34 A35 B27 B26 B21 B18 B17 B13 B6 B5 B3 B1 C1 C6 C7 25 10 35
 
Personalized attention 2.5 0 2.5
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Seminar Cada seminario versará sobre un tema teórico no que: a) a profesora realizará unha explicación do material xeral (lecturas, videos, documentais) ou b) haberá charlas de persoas expertas nalgún tema. Cada semana haberá a entrega individual dunha reflexión sobre cada seminario a través do Campus Virtual.
Oral presentation Preparación individual dun seminario sobre unha realidade social galega. O tema será de libre elección e o/a estudante terá que presentalo e explicalo ao resto da clase. Terase en conta a diversidade do material utilizado, a claridade da explicación, a profundidade e a orixinalidade.

Personalized attention
Methodologies
Oral presentation
Seminar
Description
Esta metodoloxía require do asesoramento particular da profesora para resolver as dúbidas que poidan xurdir nas distintas fases do proceso de traballo.

Moitas das dúbidas serán atendidas en clase durante o debate posterior a cada seminario.

HORARIO DE TITORÍAS: aparecerá na web a principio de curso. En calquera caso debe ser sempre establecida mediante cita previa falando coa profesora ou vía correo electrónico á dirección estefania.calo@udc.es

Assessment
Methodologies Competencies / Results Description Qualification
Oral presentation A1 A4 A8 A9 A14 A15 A17 A19 A34 A35 B27 B26 B21 B18 B17 B13 B6 B5 B3 B1 C1 C6 C7 Preparación individual dun seminario sobre unha realidade social galega. O tema será de libre elección e o/a estudante terá que presentalo e explicalo ao resto da clase. Terase en conta a diversidade do material utilizado, o apoio de datos, o emprego axeitado de materiais audivisuais, a calidade da exposión do fío argumental, a claridade da explicación, a profundidade e a orixinalidade. Estas presentación realizaránse nas últimas sesión do cuatrimestre. 20
Seminar A2 A1 A3 A6 A8 A17 A34 A35 B3 B5 B6 B7 B13 B18 C1 C4 C6 C7 A participación no seminario aportando ideas, suxerindo, plantexando, criticando ou debatindo e entrega das reflexións sobre cada seminario a través do Campus Virtual. 80
 
Assessment comments

Hai que superar todas as partes para superar a asignatura.

ACTIVIDADE VOLUNTARIA. Existe a posibilidade de participar no proxecto colaborativo de RRSS en X:
daráse ata 1 punto extra. Esta actividade será explicada con maior detalle na
aula. https://x.com/estruturalmente

A planificación exposta nesta guía docente supón a aplicación dun SISTEMA DE AVALIACIÓN CONTINUA. No
caso de NON supera a materia por
este sistema ou se ten recoñecemento de adicación a tempo parcial e dispensa
académica de exención de asistencia,
a avaliación será a seguinte:

NA PRIMEIRA OPORTUNIDADE:

·      
Traballo de investigación: 50% da nota. Hai
que acordar polo menos unha titoría ao principio do 1º cuatrismestre
para a
explicación en detalle deste traballo e informar do tema escollido. Recoméndase
ter algunha titoría máis para o seguimento do traballo. As normas concretas
deste traballo estarán accesibles no Campus virtual dende inicios de curso.

·      
Reflexión do material xeral de cada seminario
accesible no Campus Virtual: 50% da nota. Será preciso entregar un comentario
do material obrigatorio de cada seminario. Este material aparece como XERAL no
documento de organización da asignatura que estará dispoñible no Campus Virtual
en cada seminario. As normas concretas deste traballo estarán accesibles no
Campus virtual dende inicios de curso.

·      
Hai que aprobar ambas partes. 

NA SEGUNDA OPORTUNIDADE os requisitos son os mesmos que na
primiera. 

Gardarase a nota das diferentes partes en cada oportunidade.

OUTRAS CONSIDERACIÓNS:

A realización frauduleta das
probas ou actividades de avaliación implicará directamente a calificación de
suspenso “0” nas materia na avaliación correspondente, invalidando así calquera
calificación obtidas en todas as actividades de avaliación.


Sources of information
Basic
  • Alonso Montero, X. (2008). Encuesta mundial sobre la lengua y la cultura gallegas. Alvarellos Editora. Santiago de Compostela.
  • Álvarez Sousa, Antón (Coord) (2000). Realidade social galega. Ir Indo Edicións. Vigo.
  • Atlas Socioeconómico de Galicia Caixanova (Anual) Sondaxe. A Coruña.
  • Barreiro Rivas, X. L. (200). A Galicia do 2020, en “Galicia 2020”. Ir Indo Edicións. Vigo.
  • C.I.S. (Centro de Investigaciones Sociológicas) (1994). Identidades, actitudes y estereotipos en la España de las Autonomías. Estudo nº 2.123. Madrid.
  • Consello Económico e Social de Galicia (Anual). Memoria sobre a situación económica e social de Galicia. Xunta de Galicia.
  • De Gabriel, N (2013). El proceso de alfabetización en Galicia: un intento de explicación y comprensión. Historia de la educación, 32, 289-313.
  • Dubert García, Isidro (2016). Historia das historias de Galicia. Vigo: Xerais.
  • Farías, R. (2017). Fuentes para la Historia de la “quinta provincia”: el Archivo de la Federación de Asociaciones Gallegas de la República Argentina. Madrygal, 20, 87:99.
  • Fernández de Rota, J. A. (1984). Antropología de un viejo paisaje gallego. C.I.S. Siglo XXI Editores. Madrid.
  • Fernández de Rota, J. A. (1987). Gallegos ante un espejo: Imaginación Antropológica en la Historia. A Coruña: Ediciós do Castro.
  • Ferrás Sexto, C. (2000). De la aldea al suburbio. Cambios demográficos y territoriales en Galicia, 1990-.... Revista Galega de Economía, 20, 1-19.
  • Freixanes, V. (Coord.) (2002). Galicia. Unha luz no Atlántico. Vigo: Edicións Xerais.
  • García Docampo, M. (2000): El concepto y la medida de las desigualdades sociales. A Coruña: Servicio de Publicación da Universidade da Coruña.
  • Golías Pérez, M. (2016). “Inmigración e crise en Galicia” en M. Recalde Fernández  e C. Silva Domínguez, Ser inmigrante en tempos de crise. Unha ollada multidisciplinar. Universidade de Santiago de Compotela, 15:45.
  • Gondar Portasany, M. (2000). Entre o si e o non: retrato antropolóxico de nós, en “Galicia. Unha Luz no Atlántico”, Edicións Xeráis. Vigo.
  • Hernández de Frutos, T. (1997): Para comprender las estructuras sociales; Pamplona: Verbo Divino.
  • I.G.E. (Instituto Galego de Estatística) (Anual). Galicia en cifras. Xunta de Galicia.
  • Kerbo, H. R. (1998). Estratificación social y desigualdad. El conflicto de clases en perspectivas histórica y comparada. Madrid: McGraw-Hill.
  • Lamas, S. (2004). Galicia borrosa. Sada (A Coruña): Edicións do Castro.
  • Lisón Tolosana, C. (1974). Perfiles simbólico-morales de la cultura gallega. Madrid: Akal.
  • Maiz, R. (1996). Nación de Breogán: oportunidades políticas y estrategias enmarcadoras en el movimiento nacionalista gallego (1886-1996). Revista de Estudios Políticos, 92, 33-75.
  • Martínez, R. (1999). Estructura social y estratificación. Reflexiones sobre las desigualdades sociales; Madrid: Miño y Dávila editores.
  • Muñiz de las Cuevas, R. (1996). O pobo oculto. Pobreza e acción social en Galicia, Vigo, Edicións A Nosa Terra.
  • Murado, Miguel-Anxo (2008). Otra idea de Galicia. Barcelona: Random House Mondadori.
  • Otero Pedrayo, R. (1982). Ensaio Histórico sobre a Cultura Galega. Vigo: Editorial Galaxia.
  • Precedo Ledo, A. (1988). Geografía humana de Galicia. Vilassar de Mar (Barcelona): Oikos-Tau.
  • Pensado, J. L. (1992). Galicia en su lengua y sus gentes. Biblioteca Gallega. A Coruña.
  • Ramallo, F. (2012). El gallego en la familia: entre la producción y la reproducción. Caplletra, 53, 167-191.
  • Recalde Fernández, M. e Silva Domínguez, C. (2016). Ser inmigrante en tempos de crise. Unha ollada multidisciplinar. Universidade de Santiago de Compotela.
  • Sánchez, M. C. (2013). Estudo da ocupación no mercado de traballo en Galicia. Revista Galega de Economía, 22(2), 31-56.
  • Sangrador, J. L. (1994). Identidades, actitudes y estereotipos en la España de las autonomías. Madrid: CIS.
  • Serrano Cambón, F. L. (2006). Cronología inédita de Galicia. En: http://perso.wanadoo.es/cambon/.
  • Tarrío Fernández, J. A. (1989). Cultura, educación e tradicións populares en Galicia. Edicións do Castro. Sada (A Coruña).
  • Tezanos, J. F. (1988): “La estratificación social: Desigualdad y jerarquización” en S. del Campo, Tratado de Sociología, Madrid, Taurus (1992), pp. 287-318.
  • Tezanos, J. F. (1988): “Principales teorías sobre estratificación social”, en S. del Campo, Tratado de Sociología, Madrid: Taurus, pp. 319-365.
  • Vázquez Fernández, X. G. (2003). Galicia: Nunca Máis (cada 500 años). Barcelona: AEDEMO.
  • Vázquez Fernández, Xosé Gabriel (2011). Perfil y Tipologías Sociales de Galicia. Madrid: Editorial Académica Española.
  • Veira Veira, J. L. (dir.) (2007). Las actitudes y los valores sociales en Galicia. Madrid: CIS.
  • Veira Veira, J. L. (coord) (2010). La evolución de los valores sociales en Galicia. A Coruña: Netbiblo.
  • Villares, R. (2000). Historia, con algo de prospectiva. Vigo: Ir Indo Edicións.
  • Villares, R. (2002). Sobre a identidade histórica de Galicia, en; "Galicia. Unha Luz no Atlántico”. Edicións Xeráis. Vigo.
Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before
Social and Cultural Anthropology/615G01102
Social Research Methods and Techniques/615G01105
Theory and history of the population/615G01107
Contemporary political and social history/615G01109
Social Structure and Social Change/615G01208
Industrial Sociology/615G01209
Demographic analysis/615G01301
Methodology of the Survey Research/615G01303
Urban Sociology and Organization of the Territory/615G01306
Ethnographic research methodology/615G01403

Subjects that are recommended to be taken simultaneously
History of ideas and political forms/615G01402
Ethnographic research methodology/615G01403
Methodologies, Techniques and Strategies for the Design and Development of Research Projects and Pap/615G01406
Secondary data sources for the study of society/615G01408
Sociology of culture and Sociocultural projects/615G01418

Subjects that continue the syllabus

Other comments

O obxecto de estudo específico da materia de Estutura e cambio social de Galicia asúmese que foi traballado noutras materias, por eso non se insistirá tanto en que o/a estudante adquira unha serie de contidos concretos (todos os subtemas que compoñen o temario) como en que sexa quen de desenvolver críticamente unha resposta a unha pregunta concreta, que participe activa e colaborativamente na posta en común dos traballos e que obteña unha idea cabal da sociedade complexa na que vive, da súa estrutura e do cambio ocurrido nela.



(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.