Datos Identificativos 2024/25
Asignatura (*) Transportes Especiais Código 631G01401
Titulación
Grao en Náutica e Transporte Marítimo
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Optativa 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Navegación e Enxeñaría Mariña
Coordinación
Pérez Canosa, José Manuel
Correo electrónico
jose.pcanosa@udc.es
Profesorado
Pérez Canosa, José Manuel
Correo electrónico
jose.pcanosa@udc.es
Web http://https://www.udc.es/es/nauticaemaquinas/
Descrición xeral Materia complementaria de Estiba (3º curso de Grao) coa finalidade de capacitar aos estudantes en todos os aspectos relacionados coas operacións de carga, descarga, estiba, trincaxe da carga e o transporte seguro das mercadorías nos buques.

Competencias / Resultados do título
Código Competencias / Resultados do título
A58 RA5C-Identificar compoñentes do buque.
A61 RA20C-Interpretar planos e/ou documentación técnica
B31 RA9H-Resolver eficazmente os problemas prácticos asociados á materia aplicando os coñecementos adquiridos.
B42 RA31H–Inspeccionar os defectos e avarías nos espacios de carga, as escotillas e os tanques de lastre, e presentar informes ao respecto
B54 RA53H–Transportar mercadorias perigosas
B55 RA54H–Controlar o asento, a estabilidade e os esforzos
B56 RA57H–Elaborar plans para continxencias de control de avarías, e actuar eficazmente en tales situacións
B78 RA79H–Tomar precaucións para previr a contaminación do medio marino.
B102 RA105H–Organizar os procedementos de emerxencia de abordo
C23 RA30X–Vixiar o embarque, estiba e suxeción da carga, e o seu cuidado durante o viaje e o desembarque
C24 RA32X–Asegurar o cumprimento das prescripcións sobre prevención da contaminación
C25 RA33X–Manter a navegabilidade do buque
C27 RA37X–Vixiar o cumprimento das prescripcións lexislativas
C32 RA51X–Planificar e garantizar o embarque, estiba e suxeción da carga, e o seu cuidado durante o viaxe e o desembarque
C33 RA52X–Evaluar as avarías e defectos notificados, nos espacios de carga, as tapas de escotilla e os tanques de lastre, e adoptar as medidas oportunas
C34 RA55X–Vixiar e controlar o cumprimento das prescripcións lexislativas e das medidas para garantizar a seguridade da vida humana no mar, a protección marítima e a protección do medio marino

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
RA5C. Identificar compoñentes do buque. A58
RA20C. Interpretar planos e/ou documentación técnica A61
RA9H. Resolver eficazmente os problemas prácticos asociados á materia aplicando os coñecementos adquiridos B31
RA31H. Inspeccionar os defectos e avarías nos espacios de carga, as escotillas e os tanques de lastre, e presentar informes ao respecto B42
RA53H. Transportar mercadorias perigosas B54
RA54H. Controlar o asento, a estabilidade e os esforzos B55
RA57H. Elaborar plans para continxencias de control de avarías, e actuar eficazmente en tales situacións B56
RA79H. Tomar precaucións para previr a contaminación do medio marino. B78
RA105H. Organizar os procedementos de emerxencia de abordo B102
RA30X. Vixiar o embarque, estiba e suxeción da carga, e o seu cuidado durante o viaje e o desembarque C23
RA32X. Asegurar o cumprimento das prescripcións sobre prevención da contaminación C24
RA33X. Manter a navegabilidade do buque C25
RA37X. Vixiar o cumprimento das prescripcións lexislativas C27
RA51X. Planificar e garantizar o embarque, estiba e suxeción da carga, e o seu cuidado durante o viaxe e o desembarque C32
RA52X. Evaluar as avarías e defectos notificados, nos espacios de carga, as tapas de escotilla e os tanques de lastre, e adoptar as medidas oportunas C33
RA55X. Vixiar e controlar o cumprimento das prescripcións lexislativas e das medidas para garantizar a seguridade da vida humana no mar, a protección marítima e a protección do medio marino C34

Contidos
Temas Subtemas
Cap. 1. CARGAMENTOS DE GRAOS Introducción
Código internacional para o transporte de grao
Ángulo de reposo
Buques para o transporte de grao
Documento de autorización
Cálculo dos momentos escorantes supostos
Exemplo de determinación do momento volumétrico escorante suposto nunha adega chea
Prescripcións sobre estabilidade
Estiba de grao a granel
Métodos para reducir o momento escorante
Planificación e control das operacións de carga e descarga
Obtención dos momentos escorantes supostos para diferentes estibas
Cálculo de estabilidade para os buques que transporten graos a granel
Procededementos seguros de manipulación, estiba e suxeción da carga, incluidas as cargas sólidas a granel, e a sua influencia na seguridade da vida humana e do buque.
Precaucións que deben tomarse para evitar a contaminación do medio mariño
Cap. 2. ESTIBA E SUXECIÓN DA CARGA Forzas que se orixinan no transporte de mercadorías por mar
Compoñentes dunha trinca
Forza de fricción ou rozamento
Métodos de trincaxe
Determinación da resistencia dos dispositivos de suxeción
Camas de estiba
Convenios da OMI relativos a seguridade da vida humana no mar e a protección do medio mariño.
O Código CSS
Suxeción de cargas non normalizadas
Método empírico de trincaxe
Método de cálculo avanzado
Método alternativo: equilibrio de forzas
Manual de suxeción da carga
Estiba y suxeción de tubarías de gran diámetro na cuberta
Outros métodos de trincaxe
Coñecemento dos efectos da carga, incluidas as cargas pesadas, na navegabilidade e estabilidade do buque.
Procededementos seguros de manipulación, estiba e suxeción da carga e a sua influencia na seguridade da vida humana e do buque
Cap. 3. CARGAMENTOS DE MADEIRA E PRODUCTOS FORESTAIS Cargamentos de madeira
Propiedades da carga
Principios de estiba e suxeción
Medios de suxeción
Estiba de troncos, postes e trozas
Estiba de madeira aserrada solta ou en fardos
Métodos alternativos de suxeción da cubertada
Precaucións durante o viaxe
Estabilidade
Estiba de rollos de papel
Carga de balas
Líñas de carga para o transporte de madeira na cubierta
Cálculo da carga máxima a embarcar na cuberta
Cap. 4. BUQUES FRIGORÍFICOS E MERCADORÍAS PERECEDEIRAS Buques frigoríficos
Sistemas de refrixeración
Transporte de mercadorias perecedeiras
Control de atmósferas
Transporte de cargas refrixeradas en contenedores
Preparación das adegas dun buque reefer
Estiba de cargas refrixeradas
Cuidados da carga
Temperaturas recomendadas de transporte
Cap. 5. BUQUES PORTACONTENEDORES O contenedor: introducción
Dimensións e características dos contenedores
Tipos de contenedores
Buqes portacontenedores
Tipos de buques portacontenedores
Planos de estiba
Elementos de trincaxe dos contenedores
Trincaxe de contenedores
Forzas e tipos de fallos no trincaxe
Principios de estiba
Navegación con mal tempo nun buque portacontenedores
Cap. 6. BUQUES RO-RO E CARGAS RODADAS Desenvolvemento do buque ro-ro
O buque ro-ro
Tipos de buques ro-ro
O buque car carrier
Rampas de acceso
Utillaxe ro-ro
Equipos para o manexo e a estiba da carga
O AGV IPSI
Normas xerais para o transporte de vehículos
Estiba e trincaxe de automóviles
Estiba e trincaxe de vehículos pesados
Diagramas de trincaxe para buques que realicen viaxes cortas
Precaucións para a protección e seguridade dos pasaxeiros en situacións de emerxencia
Cap. 7. PRÁCTICAS Resolución de problemas de carga relacionados co programa:
Determinación da carga a embarcar e o reparto da carga para deixar o buque en calados.
Cálculos de trincaxe da carga nas adegas e na cuberta polo método avanzado e o alternativo.
Cálculos de trincaxe de tubarías de gran tamaño na cubierta.
Cálculos da máxima carga de madeira a embarcar na cubierta.
Cálculos de graos
O desenvolvemento e superación destes contidos, xunto cos correspondentes a outras materias que inclúan a adquisición de competencias específicas da titulación, garanten o coñecemento, comprensión e suficiencia das competencias recollidas no cadro AII/2, do Convenio STCW, relacionadas co nivel de xestión de Primeiro Oficial de Ponte da Mariña Mercante, sen limitación de arqueo bruto e Capitán da Mariña Mercante ata o máximo de 3000 GT. Cadro A-II/2 del Convenio STCW.
Especificación de las normas mínimas de competencia aplicables a Capitáns y primeiros oficiais de ponte de buques de arqueo bruto igual ou superior a 500 GT.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A58 A61 B31 B42 B54 B55 B56 B78 B102 C23 C24 C25 C27 C32 C33 C34 30 30 60
Prácticas de laboratorio A58 A61 B31 B42 B54 B78 B102 C23 C24 C25 C27 C32 C33 30 50 80
Proba obxectiva A58 A61 B31 B42 B54 B55 B56 B78 B102 C23 C24 C25 C27 C32 C33 C34 4 0 4
 
Atención personalizada 6 0 6
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición de cada un dos temas con apoio de Tics, cando se considere necesario. Como complemento ás clases teóricas expoñense diferentes problemas de cálculos de carga e estiba en distintos modelos de buques e con distintas mercadorías, e cálculos de trincaxe.
Prácticas de laboratorio Resolución de diferentes cálculos de carga, estiba e trincaxe con distintos tipos de mercadorías e buques. O alumnado deberá resolver os problemas propostos polo profesor coa finalidade de aplicar os coñecementos teóricos de forma práctica e/ou mediante software.
Proba obxectiva A proba obxectiva teórica consistirá nunha serie de preguntas, entre 10 e 20, de desenvolvemento conceptual sobre as materias impartidas en clase e sobre as que se achegará ao alumnado material suficiente para a súa superación. Tamén se incluirá na proba a resolución dun a tres problemas (exercicios prácticos) de cálculos de carga, estiba e trincaxe do mesmo tipo que os resoltos na clase.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Descrición
Nos horario de tutorías fixadas polo Centro, e tamén en calquer outra data acordada previamente entre o estudantado e e o profesor. As tutorías poden ser presenciais ou telemáticas (Teams), previo acordo entre o profesor e o alumnado.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Proba obxectiva A58 A61 B31 B42 B54 B55 B56 B78 B102 C23 C24 C25 C27 C32 C33 C34 Será o resultado das medias conseguidas nas probas parciais (se as houbera) e/ou a proba final.

Proba escrita obxectiva para avaliar os coñecementos e comprensión dos contidos básicos da materia, considerando as habilidades e destrezas do alumnado, e as súas estratexias e formulacións na resolución de problemas. Pode combinar diferentes tipos de preguntas e problemas.
Cada proba parcial (P1 e P2) achegará un 50%. A cualificación final será o resultado das medias conseguidas nas probas parciais e/ou a proba final, sendo necesario para superar a materia obter unha nota mínimo de 5,0 en cada unha das probas que se fixeren.

Proba escrita obxectiva. Terá carácter obrigatorio para aquel alumnado que non participe ou non supere a avaliación durante o curso. Permite avaliar e comprobar os resultados esperados en canto ao contido global da materia e verificar o grao de alcance dos obxectivos propostos.

O exame final global, como avaliación única, consistirá nunha proba composta dunha parte teórica e outra de resolución de problemas con valoración independente, sendo necesario obter un mínimo de 5,0 puntos en cada unha: a) teórica (50%); b) práctica (50%).
50
Prácticas de laboratorio A58 A61 B31 B42 B54 B78 B102 C23 C24 C25 C27 C32 C33 A proba obxectiva final consistirá na resolución de dous cálculos de carga e estiba (con diferentes tipos de mercancías e buques) e trincaxe, similares aos resoltos en clase. Será obligatoria para o alumnado que non supere a avaliación da resolución de problemas por curso, si se fixeron. 50
 
Observacións avaliación

Exame final: A proba escrita obxectiva terá carácter obrigatorio para aqueles alumnos que non participen ou superen a avaliación continua da materia ao longo do curso. O exame final global, como avaliació núnica, consistirá nunha proba composta dunha parte teórica e outra de resolución de problemas con valoración independente, sendo necesario obter un mínimo de 5 puntos en cada unha e unha media de 5: a) teórica 50%; b) práctica50%.

Os criterios de avaliación contemplados no cadro A-II/1 del Código STCW, e recollido no Sistema de Garantía de Calidad, teranse en conta á hora de diseñar e realizar a avaliación.

Todos os aspectos relacionados con “dispensa académica”, “dedicación ao estudo”, “permanencia” e “fraude académica” rexeranse de acordo coa normativa académica vixente da UDC. 


Fontes de información
Bibliografía básica
  1. Estiba de Cargas Sólidas, Felipe Louzán, Cartamar, A Coruña, 2016.
  2. Problemas de Estiba y Transportes Especiales. F. Louzán y José M. Pérez-Canosa. Cartamar, A Coruña, 2024. 
  3. Código internacional para la construcción y el equipo de buques que transportes gases licuados a granel. OMI.
  4. Código IMDG, IMO 2018.
  5. Código IMSBC, IMO 2018.
  6. Código de prácticas de seguridad para la estiba y sujeción de la carga. IMO 2011.
  7. Código BLU: Código de prácticas de seguridad de las operaciones de carga y descarga de graneleros. IMO 2011.
  8. Manual de estiba de mercancías sólidas. Ricardo González Blanco, Ediciones UPC 2006
  9. Tratado de estiba. Capt. J.B.Costa, Tercera edición, 2008.
  10. Cargo work. David J. House, Seventh edition, 2007.
  11. Thomas Stowage: The properties and stowage of cargoes, 5th edition. Brown, Son & Ferguson, Ltd. 2008.
  12. Hatch Cover Inspections: A Practical Guide. Walter Vervloesem AMNI. The Nautical Institute, 2003.
  13. Hatch Covers: Operation, Testing and Maintenance. Mike Wall. Witherby Seamanship International, 2008.
  14. Steel: Carriage by Sea, fifth edition. Arthur Sparks & Frans Coppers. Lloyd’s Practical Shipping Guides, London 2009.
  15. Manejo de cargas: Riesgos y medidas preventivas, 2ª edición. Luis Mª Azcuénaga Linaza. FC Editorial, Madrid 2010.
  16. Bulk Carrier Practice, 2nd edition. Captain Jack Isbester. The Nautical Institute, London 2010.
  17. Bulk Carrier Notes. Abdul Khalique. Witherby Seamanship International, 2010.
  18. Cargo Notes. Dhananjay Swadi. Witherby Seamanship International, 2005.
  19. Cargo Ventilation: A Guide to Good Practice. David Anderson and Daniel Sheard. North of England P&I Association. Newcastle upon Tyne, 2006.
  20. Hatch Cover Maintenance and Operation: A Guide to Good Practice, Second Edition. David Byrne. . North of England P&I Association. Newcastle upon Tyne, 2005.
  21. Draught Surveys: A Guide to Good Práctice. Jim Dibble and Peter Mitchell.. North of England P&I Association 1998.
  22. Código de prácticas de seguridad para buques que transporten cubertadas de madera, IMO 1992.
  23. Código de prácticas de seguridad para buques que transporten cubertadas de madera, IMO 2011.
  24. Cargo Stowage and Securing: A Guide to Good Practice, Second edition. Charles Bliault. North of England P&I Association. Newcastle upon Tyne, 2007.
  25. Deck Stowage and Securing of Pipes. Charles Bliault. North of England P&I Association. Newcastle upon Tyne, 2008.
  26. Reefer Transport & Technology. Capt. A.W.C. Alders. Rotterdam Marine Chartering Agents B.V., The Neetherlands, 1995.
  27. Lashing and Securing of Deck Cargoes, second edition. The Nautical Institute, London 1994.
  28. Stability, Trim and Strength for Merchant Ships and Fishing Vessels, second edition. Ian Clark. The Nautical Institute, 2006.
  29. El transporte en contenedor. Ricard Mari y Jaime Rodrigo de Larrucea, Marge Books, 2012.
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Teoría do Buque I/631G01208
Estiba/631G01301

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías