O alumnado con recoñecemento oficial de dedicación a tempo parcial e
dispensa académica de exención de asistencia, deberá acudir a titorías
para fixar as sesións interactivas e expositivas nas que poderá estar
presente co fin de determinar os traballos sustitutorios, se fose o
caso. Nesta titoría será informado do procedemento de avaliación que
será o que resulte máis acaído en función da súa presencia/ausencia nas
sesións interactivas. De ser o caso, o alumnado poderá realizar
individualmente os traballos que sustitúen a súa participación no
seminario. En calquera caso debe realizar a proba de ensaio. As porcentaxes na avaliación son as mesmas que no grupo xeral. As condicións son idénticas na primeira e segunda
oportunidade.

Recoméndase
enviar os traballos telematicamente e, de non ser posible, non utilizar
plásticos, elixir a impresión a dobre cara, empregar papel reciclado e evitar
imprimir borradores.

Débese facer
un uso sustentable dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o
medio natural.Débese ter
en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da
sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais.

En xeral, tanto para valorar os traballos, como a participación nos debates e o exame final terase en conta:
•    a utilización do coñecimento disponível;
•    a comprenson das ideias básicas desenvolvidas;
•    o domínio conceptual;
•    a elaboración de ideias;
•    a capacidade para relacionar ideias;
•    a profundidade nas análises e na sua fundamentación;
•    a capacidade crítica, e
•    o estilo próprio e a claridade expositiva de esquemas e do seu desenvolvimento.

Seguirase a normativa universitaria no que respecta á
perspectiva de xénero no desenvolvemento da materia . Recoméndase utilizar linguaxe non sexista
nos traballos académicos e citación xusta nas referencias
bibliográficas dos mesmos.

Resultados de aprendizaxe	Competencias / Resultados do título
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común	AP8		CM4
Potenciar a xustiza curricular mediante o uso de estratexias didácticas respectuosas coa diversidade social, cultural e ambiental, analizando criticamente a experiencia histórica de exclusión educativa, e elaborando as adaptacións do currículo que garantan unha perspectiva inclusiva da educación	AP7
Deseñar, implementar e avaliar prácticas educativas, programas e servizos que dean resposta ás necesidades das persoas, organizacións e colectivos específicos, promovendo a presenza, participación e éxito de todo o alumnado en contornos educativos e sociolaborais.	AP8
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida			CM7
Aprender a aprender		BM2
Capacidade de aplicar coñecementos na práctica psicopedagóxica		BM4
Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional		BM8
Comprender a necesidade de incorporar o enfoque de xénero e deseñar propostas de orientación profesional que integren esta dimensión	AP12

Temas	Subtemas
Xusticia Curricular e inclusión educativa	Factores de desigualdade individual, social e cultural. Acción preventiva e educadora.
Éxito e fracaso escolar	Culturas Silenciadas A construcción do éxito e do fracaso escolar A avaliación do éxito e o fracaso escolar: estándares educativos e inclusión. Políticas neoliberais e inclusión educativa
A xénese da anormalidade. Máis alá dos factores psicobiolóxicos	As diferencias de capacidades. A Avaliación das capacidades: A influencia dos factores sociais e culturais nos resultados.
Da segregación á integración educativa: Modelos de atención á diversidade e práctica psicopedagóxica	Os fundamentos do traballo psicopedagóxico na Educación Especial segregada. A Integración escolar como unha crítica práctica da Educación Espeical tradicional. Modelo deficitario de resposta á diversidade e práctica psicopedagóxica asociada
A inclusión educativa como marco do traballo psicopedagóxico dende o Deseño Universal da Aprendizaxe	A inclusión: Unha crítica teórico- práctica á Educación Especial Modelo social da discapacidade: Consecuencias na práctica psicopedagóxica Análise da atención á diversidade no sistema educativo como punto de partida para a inclusión. A orientación psicopedagóxica nunha escola inclusiva

Metodoloxías / probas	Competencias / Resultados	Horas lectivas (presenciais e virtuais)	Horas traballo autónomo	Horas totais
Actividades iniciais	C4	2	0	2
Presentación oral	A8 B8 C7	4	0	4
Discusión dirixida	A12 B4 C4	6	6	12
Estudo de casos	A7 B2 B4 B8 C4 C7	7	10	17
Seminario	B2 B4	6	10	16
Simulación	A12 B4 C4	1.5	28	29.5
Lecturas	A8 A12 B2 C4	0	30	30

Atención personalizada		2	0	2

*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías	Descrición
Actividades iniciais	Terán por obxecto indagar sobre os coñecementos previos e a motivación do alumnado sobre a temática de cada unidade ou bloque temático.
Presentación oral	Dos conceptos chave de cada bloque temático e unidade . Da estructura e oganización dos contidos esenciais. Dos casos, informes e textos sobre os que se desenvolverá o traballo grupal e individual.
Discusión dirixida	Tomando como base as lecturas indicadas no seminario, os casos prácticos estudados ou as indagacións que o alumnado realiza sobre as temáticas previamente fixadas, levarase a cabo unha discusión dirixida que ten como fin construír unha aprendizaxe significativa na que o alumnado revise, cuestione e faga seu o coñecemento.
Estudo de casos	Ten por obxecto relacionar o coñecemento teórico e práctico sobre a problemática da inclusión educativa. Permite analizar aspectos de avaliación diagnóstica e detección, tratamento individualizado e adaptacións do curriculum tanto desde unha perspectiva individual como institucional.
Seminario	Será o núcleo principal da actividade presencial. Búscase unha participación informada do alumnado que se documentará previamente seguindo as orientación bibliográficas facilitadas.
Simulación	Cada equipo de forma autónoma, seleccionará un tópico, un tema que consideran que pode estar de actualidade na práctica psicopedagóxica, por ser unha barreira para a inclusión do alumnado. Esta simulación reproducirase na aula mediante unha dramatización ou un video. Consta dos seguintes apartados: presentación da situación problemática, simulación da abordaxe e búsqueda de solución do equipo docente/DO/distintos axentes da comunidade educativa e realización dunha proposta adaptada á situación.
Lecturas	As lecturas máis esenciais serán facilitadas con antelación á realización de cada sesión. O alumnado orientado pola bibliografía facilitada na materia, complementará estas lecturas coas da súa elección, utilizando bases de datos de calidade contrastada. A lectura é indispensable para propiciar unha discusión académica apropiada ao nivel do mestrado. Valorarase a súa incorporación nas distintas actividades de avaliación

Metodoloxías	Competencias / Resultados	Descrición	Cualificación
Seminario	B2 B4	Serán tomadas en conta na avaliación: a)A participación activa do alumnado nos diferentes temas de debate. As aportacións realizadas nas que se pon de manifesto a consulta dos materiais proporcionados ou de pesquisa persoal. b)A elaboración e análise de casos e a aportación creativa e informada na súa análise e nas propostas educativas de acción pedagóxica	20
Estudo de casos	A7 B2 B4 B8 C4 C7	O estudo de casos terá como obxectivo analizar distintas situacións que se deben abordar dende a práctica docente que afectan directamente á inclusión ou exclusión do alumnado e que poden derivar tanto de prácticas específicas das escolas como das medidas estruturais do sistema educativo e social. En torno a estas situacións ou casos, iránse vencellando todos os contidos da materia. O traballo poderá ser individual ou en equipo. A estrutura de traballo será: 1. Descrición detallada dunha situación. 2. Identificación das posibles causas que a orixinan e formulación de hipóteses de traballo, que estarán fundamentadas tanto con referencias bibliográficas como con referentes normativos e lexislativos. 3. Propostas de cambios para a superación ou prevención das barreiras á inclusión educativa no marco do Deseño Universal de Aprendizaxe. 4. Identificación do impacto das acción derivadas do macrosistema social e educativo nas prácticas específicas de cada centro/aula.	50
Simulación	A12 B4 C4	Cada equipo de forma autónoma, seleccionará un tópico, un tema que consideran que pode estar de actualidade na práctica psicopedagóxica, por ser unha barreira para a inclusión do alumnado. Esta simulación reproducirase na aula mediante unha dramatización ou un video. Consta dos seguintes apartados: presentación da situación problemática, simulación da abordaxe e búsqueda de solución do equipo docente/DO/distintos axentes da comunidade educativa e realización dunha proposta adaptada á situación.	30

Observacións avaliación
O alumnado con recoñecemento oficial de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, deberá acudir a titorías para fixar as sesións interactivas e expositivas nas que poderá estar presente co fin de determinar os traballos sustitutorios, se fose o caso. Nesta titoría será informado do procedemento de avaliación que será o que resulte máis acaído en función da súa presencia/ausencia nas sesións interactivas. De ser o caso, o alumnado poderá realizar individualmente os traballos que sustitúen a súa participación no seminario. En calquera caso debe realizar a proba de ensaio. As porcentaxes na avaliación son as mesmas que no grupo xeral. As condicións son idénticas na primeira e segunda oportunidade. Recoméndase enviar os traballos telematicamente e, de non ser posible, non utilizar plásticos, elixir a impresión a dobre cara, empregar papel reciclado e evitar imprimir borradores. Débese facer un uso sustentable dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural.Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais. En xeral, tanto para valorar os traballos, como a participación nos debates e o exame final terase en conta: • a utilización do coñecimento disponível; • a comprenson das ideias básicas desenvolvidas; • o domínio conceptual; • a elaboración de ideias; • a capacidade para relacionar ideias; • a profundidade nas análises e na sua fundamentación; • a capacidade crítica, e • o estilo próprio e a claridade expositiva de esquemas e do seu desenvolvimento. Seguirase a normativa universitaria no que respecta á perspectiva de xénero no desenvolvemento da materia . Recoméndase utilizar linguaxe non sexista nos traballos académicos e citación xusta nas referencias bibliográficas dos mesmos.

Bibliografía básica	Sánchez-Serrano, J. Manuel (2024). El DUA en la cuerda floja: un análisis de las críticas al modelo.. Estudios Sobre Educación, 46, 57-77. Gonzalez-Gil, F., Martín-Pastor, E. y Poy, R. (2019). (2019). Educación inclusiva: barreras y facilitadores para su desarrollo. Análisis de la percepción del profesorado. Profesorado. Revista de Currículum y Formación de Profesorado, 23(1), 243- 263. NÚÑEZ MAYÁN, Mª Teresa (2006). Da segregación á inclusión Educativa. Santiago. Laiovento CERMI (2016). Derechos Humanos y Discapacidad. Madrid. CINCA BARTON, Len (Comp.) (1998). Discapacidad y sociedad. Madrid. Morata - Fundación Paideia Alba Pastor, Carmen (2018). Diseño Universal para el Aprendizaje un modelo didáctico para proporcionar oportunidades de aprender a todos los estudiantes. . Padres y Maestros/Journal of Parents and Teachers, (374), 21-27. ECHEITA, G. (2017). Educación Inclusiva: Sonrisas y lágrimas. Aula Abierta, nº 46 CALDERÓN, I. y HABEGGER, S. (2012). Educación, Hándicap e inclusión. Octaedro Núñez Mayán, Teresa (2019). El estancamiento de la educación Inclusiva . Revista de Educación Inclusiva,12,1pp.67-96 AINSCOW, Mel (2000). Funcionamiento de las aulas inclusivas. Madrid. Narcea DADZIE, Stella (2004). Herramientas contra el racismo en las aulas. Madrid. Morata TORRES SANTOMÉ, Jurjo (2012). Justicia curricular. El caballo de Troya de la cultura escolar. Madrid. Morata, 2ª edic DUBET, François (2005). La escuela de las oportunidades ¿Qué es una escuela justa?. . Barcelona. Gedisa LEÓN, G. Y SOLA, T. (2018). Liderando investigación y prácticas inclusivas. Granada. Ed. Universtitaria ECHEITA, G. et al (2011). Orientación Educativa y atención a la diversidad e inclusión educativa. Graó SKLIAR ,C. (2017). Pedagogías de las diferencias. Noveduc. Praxis Educativa GIMENO SACRISTÁN, José (Comp.) (2010). Saberes e incertidumbres sobre el currículum. Madrid. Morata BARTON, Len (2008). Superar las barreras de la discapacidad. SLEE, Roger (2012). Una escuela extraordinaria. Exclusión, escolarización y educación inclusiva. Madrid. Morata

Bibliografía complementaria	(). . ARNOT, Madeleine (2009). Coeducando para una ciudadanía en igualdad. Madrid. Morata RUDDUCK, Jean e FLUTTER, Julia (2007). Cómo mejorar tu centro escolar dando la voz al alumnado. Madrid. Morata NUSSBAUM, Martha C. (2012). Crear capacidades. Propuesta para el desarrollo humano. Barcelona. Paidós STEINBERG, Shirley R. e KINCHELOE, Joe L. (2000). Cultura infantil y multinacionales. Madrid. Morata PARASKEVA, João (2006). Currículo e Multiculturalismo. Lisboa. Pedago APPLE, Michael W.; AU, Wayne e GANDIN, Luís A. (Comps.) (2011). Educação crítica. Análise internacional. Porto Alegre, Brasil. Artmed ADORNO, Theodor W. (1998). Educación para la emancipación. Madrid. Morata GIMENO SACRISTÁN, José (2003). El alumno como invención. Madrid. Morata NÚÑEZ,M.T (2019). El estancamiento de la educación Inclusiva. Revista de Educación Inclusiva,12,1pp.67-96 GIMENO SACRISTÁN, José (2012). En busca del sentido de la educación. Madrid. Morata ZIZEK, Slavoj (2007). En defensa de la intolerancia. Madrid. Sequitur AYERS, WIlliam e ALEXANDER-TANNER, Ryan (2013). Enseñar, un viaje en cómic. Madrid. Morata FRASER, Nancy (2008). Escalas de justicia. Barcelona. Herder APPLE, Michael W. e BEANE, James A. (Comps.) (2005). Escuelas democráticas. Madrid. Morata, 4ª ed WRIGLEY, Terry (2007). Escuelas para la esperanza. Una nueva agenda hacia la renovación. Madrid. Morata CONNELL, R. W. (2006). Escuelas y justicia social. Madrid. Morata, 3ª ed TOMLINSON, Carol Ann (2005). Estrategias para trabajar con la diversidad en el aula. Barcelona. Paidós LYNCH, Katheleen; BAKER, John e LYONS, Maureen (2014). Igualdad afectiva: amor, cuidado y justicia. Madrid. Morata -Fundación Paideia GARDNER, Howard (1993). La educación de la mente y el conocimiento de la disciplinas. Lo que todos los estudiantes deberían comprender. Barcelona. Paidós GUTMANN, Amy (2001). La educación democrática: una teoría política de la educación. Barcelona. Paidós SLEE, R. (2012). La escuela extraordinaria. Ediciones Morata GOULD,Stephen (1981). La falsa medida del hombre. Antoni Bosch editor HABERMAS, Jürgen (1999). La inclusión del otro. Estudios de teoría política. Barcelona. Paidós GIROUX, Henry A (2003). La inocencia robada. Juventud, multinacionales y política cultural. Madrid. Morata LÓPEZ SÁNCHEZ, Félix (2009). Las emociones en la educación. Madrid. Morata NUSSBAUM, Martha C (2007). Las fronteras de la justicia. Consideraciones sobre la exclusión. Barcelona. Paidós KYMLICKA, Will (2009). Las odiseas multiculturales. Las nuevas políticas internacionales de la diversidad. Barcelona. Paidós BAUMAN, Zygmunt (2007). Los retos de la educación en la modernidad líquida.. Barcelona. Gedisa TORRES SANTOMÉ, Jurjo (2008). Multiculturalismo Anti-Racista. Porto. Profedições FREIRE, Paulo (1993). Pedagogía de la esperanza. México. Siglo XXI TORRES,J. (2017). Políticas educativas y construcción de personalidades neoliberales y colonialistas. Ediciones Morata McCARTHY, Cameron (1994). Racismo y educación. Madrid. Morata -Fundación Paideia KINCHELOE, Joe L. e STEINBERG, Shirley R. (1999). Repensar el multiculturalismo. Barcelona. Octaedro PARRILLA, A. SUSINOS, T. , GALLEGO, C. Y MARTÍNEZ, B. (2017). Revisando críticamdente cómo investigamos en educación inclusiva. Revista Interuniversitaria de Formación del Profesorado, vol 35 (3) EPSTEIN, Debbie e JOHNSON, Richard (2000). Sexualidades e institución escolar. Madrid. Morata - Fundación Paideia STOBART, Gordon (2010). Tiempos de pruebas: Los usos y abusos de la evaluación. Madrid. Morata FOUCAULT, Michel (1982). Vigilar y castigar. Madrid. Siglo XXI, 3ª ed. SPIVAK, Gayatri Chakravorty (2009). ¿Pueden hablar los subalternos? . Barcelona. Museu d´Art Contemporari FRASER, Nancy e HONNETH, Axel (2006). ¿Redistribución o reconocimiento?. Un debate político-filosófico. Madrid. Morata - Fundación Paideia