Identifying Data 2024/25
Subject (*) Special Needs and Curriculum Adaptation Code 652511211
Study programme
Mestrado Universitario en Psicopedagoxía
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Official Master's Degree 2nd four-month period
 First Optional 4.5
Language
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Pedagoxía e Didáctica
Coordinador
Castro Rodríguez, Mª Montserrat
 E-mail
maria.castror@udc.es
Lecturers
Castro Rodríguez, Mª Montserrat
Fernández Sánchez, Andrea
 E-mail
maria.castror@udc.es
andrea.fernandez.sanchez@udc.es
Web
General description Esta materia pretende axudar a entender as particularidades e a maneira de enfrentarse á aprendizaxe das persoas con necesidades específicas e analizar as implicaciones derivadas das distintas formas de diversidade para unha escola inclusiva.
Trátase de chegar a ser quen de desen?ar propuestas de intervencio?n psicopedagóxicas orientadas a mellorar a participacio?n, a aprendizaxee e o éxito de todo o alumnado sen discriminación por capacidades ou rendemento.

Competencies / Study results
Code Study programme competences / results
A4 Capacidade para coordinar, facilitar e impulsar a utilización de medios e recursos didácticos e multimedia favorecedores de atención á diversidade
A5 Planificar a intervención educativa en diferentes contextos, identificando e interpretando as dificultades e trastornos que poidan xurdir no proceso de ensino-aprendizaxe.
A7 Potenciar a xustiza curricular mediante o uso de estratexias didácticas respectuosas coa diversidade social, cultural e ambiental, analizando criticamente a experiencia histórica de exclusión educativa, e elaborando as adaptacións do currículo que garantan unha perspectiva inclusiva da educación
A8 Deseñar, implementar e avaliar prácticas educativas, programas e servizos que dean resposta ás necesidades das persoas, organizacións e colectivos específicos, promovendo a presenza, participación e éxito de todo o alumnado en contornos educativos e sociolaborais.
A9 Desenvolver estratexias, técnicas e recursos para a prevención, detección e avaliación de necesidades específicas de atención educativa
B2 Aprender a aprender
B3 Capacidade de resolución de problemas
B4 Capacidade de aplicar coñecementos na práctica psicopedagóxica
B10 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos más amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences / results
Ser capaz de recoñecer a diversidade como característica esencial do contexto educativo. Enmarcar as NEAE na perspectiva dunha escola heteroxénea. AJ4
AJ5
AJ7
 BC2
 CC4
CC6
Ser capaz de detectar e avaliar as NEAE e deseñar as liñas de intervención educativa para dar resposta á mesma. AJ8
AJ9
 BC2
BC3
BC4
BC10
 CC6
Desenvolver o coñecemento e as destrezas necesarias para asesorar ao profesorado respecto á adaptación do curriculum en todos os sus niveis de concreción. AJ4
AJ8
 BC3
BC4
BC10
 CC4
CC6

Contents
Topic Sub-topic
Psicopedagoxía e Diversidade dentro do Deseño Universal da Aprendizaxe A intervención Psicopedagóxica para unha escola que recoñece a diversidade
Modelo experto e modelo colaborativo na intervención Psicopedagóxica.
Estructura da Orientación Psicopedagóxica: Equipos Específicos e Departamentos de Orientación. Composición. Organización. Funcións.
Necesidades Específicas de Apoio Educativo na práctica psicopedagóxica. Análise a partir da realidade do noso entorno educativo. Detección das características do alumnado, avaliación e deseño da intervención psicopedagóxica nun contexto inclusivo: Deseño Universal de Aprendizaxe
Apoio Educativo para unha escola inclusiva Modelos de Apoio
Organización da Intervención Psicopedagóxica
Adaptaciones do Curriculum para a resposta á diversidade. As adaptacións: Do individual ao institucional
A adaptación curricular como unha práctica colaborativa
Medidas oridinarias
Medidas extarodinarias
Deseño, avaliación e seguimento

Planning
Methodologies / tests Competencies / Results Teaching hours (in-person & virtual) Student’s personal work hours Total hours
Introductory activities B2 C4 C6 2 0 2
Oral presentation A4 A7 A9 4 0 4
Directed discussion B3 B4 C4 C6 6 6 12
Case study A8 A5 B10 4 5 9
Student portfolio B2 B3 B4 B10 C6 0 30 30
Seminar A7 A8 B2 B3 B4 13.5 10 23.5
Workbook A7 A8 A9 B2 0 30 30
 
Personalized attention 2 0 2
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Introductory activities Terán por obxecto indagar sobre os coñecementos previos e a motivación do alumnado sobre a temática de cada unidade ou bloque temático
Oral presentation Dos conceptos chave de cada bloque temático e unidade . Da estructura e oganización dos contidos esenciais. Dos casos, informes e textos sobre os que se desenvolverá o traballo grupal e individual.
Directed discussion Tomando como base as lecturas indicadas no seminario, os casos prácticos estudados ou as indagacións que o alumnado realiza sobre as temáticas previamente fixadas, levarase a cabo unha discusión dirixida que ten como fin construir unha aprendizaxe significativa na que o alumnado revise, cuestione e contraste e faga seu o coñecemento.
Case study Os estudo de casos de alumnado que presenta Necesidades Específicas de Apoio Educativo, servirá como elemento para relacionar o coñecemento teórico e práctico sobre a problemática da inclusión educativa.
Permite analizar aspectos de avaliación diagnóstica e detección, tratamento individualizado e adaptacións do curriculum tanto desde unha perspectiva individual como institucional.
Student portfolio Nel recolleránse as actividades teórico-prácticas levadas a cabo nas sesións presenciais, debidamente enriquecidas e complementadas coas lecturas persoais, asi coma os estudos de caso ou calquera outra actividade levada a cabo ao longo das sesións de aula.
Seminar Será o núcleo principal da actividade presencial. Nas sesións presenciais potenciarase a discusión argumentada de cada tema así como a elaboración dos equemas básicos que logo o alumnado desenvolverá máis ampliamente en base ao estudo ou actividade individual e reflectirá no portafolio.
Workbook As lecturas máis esenciais serán facilitadas con antelación á realización de cada sesión. O alumnado orientado pola bibliografía facilitada na materia, complementará estas lecturas coas da súa elección, utilizando bases de datos de calidade contrastada. A lectura é indispensable para propiciar unha discusión informada.

Personalized attention
Methodologies
Case study
Student portfolio
Description
Tanto nas sesións de docencia presencial como nas horas destinadas á titoría prestarase ao alumnado a atención personalizada que precise. A diferencia das titulacións iniciais, previas ao mestrado, pode dar lugar a que certos alumnos/as requiran unha atención curricular e orientación específicas en determinados temas da materia.
O alumnado con recoñecemento oficial de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, deberá acudir a titorías , ben sexa presencial ou telemáticamente, para fixar as sesións interactivas e expositivas nas que poderá estar presente co fin de determinar os traballos sustitutorios, se fose o caso.

Assessment
Methodologies Competencies / Results Description Qualification
Case study A8 A5 B10 Realización dunha proposta pedagóxica inclusiva para un caso específico 40
Seminar A7 A8 B2 B3 B4 Tomaranse en conta na avaliación
a. A participación activa e informada na discusión dirixida. A aportación de materiais e análise riguroso dos mesmos.
b. A análise, interpretación e elaboración de propostas de acción pedagóxica na sua abordaxe

 20
Student portfolio B2 B3 B4 B10 C6 A avaliación contemplará o traballo do portafolio que se realiza na actividade presencial e non presencial, que consistirá na:
-Reflexión e argumentación das actividades realizadas nas sesións de aula. 		40
 
Assessment comments

O alumnado con recoñecemento oficial de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, deberá acudir a titorías para fixar as sesións interactivas e expositivas nas que poderá estar presente co fin de determinar os traballos sustitutorios, se fose o caso. Nesta titoría será informado do procedemento de avaliación que será o que resulte máis acaído en función da súa presencia/ausencia nas sesións interactivas. De ser o caso, o alumnado poderá realizar individualmente os traballos que sustitúen a súa participación no seminario. As condicións son idénticas na primeira e segunda oportunidade.

Recoméndase
enviar os traballos telematicamente e, de non ser posible, non utilizar
plásticos, elixir a impresión a dobre cara, empregar papel reciclado e evitar
imprimir borradores.

Débese facer
un uso sustentable dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o
medio natural.Débese ter
en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da
sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais.

Seguirase a normativa universitaria no que  respecta á 
perspectiva de xénero no  desenvolvemento da materia . Recoméndase utilizar linguaxe non sexista
nos traballos académicos e citación xusta nas referencias
bibliográficas dos mesmos.

 

Sources of information
Basic Núñez Mayán, María Teresa. (2008). Educación Especial: normalizar ou volver patolóxicas as diferenzas.. Revista Galega do Ensino
Rupérez, Nuria. y Medina, Ángeles. (2022). Una propuesta inclusiva, colaborativa y sistémica para elaborar el documento individual de adaptación curricular en la escuela infantil. Revista de Educación Inclusiva
Sandoval Mena, Marta., Simón Rueda, Cecilia., Echeita Sarrionandia, Gerardo. (2012). Análisis y valoración crítica de las funciones del profesorado de apoyo desde la educación inclusiva. Revista de Educación
García-Barrera, Alba (2021). Controversias Inclusivas de la LOMLOE: Avanzando hacia un modelo de normalización educativa plena. Revista de Educación Inclusiva
Echeita, Gerardo. (2007). Educación para la inclusión o educación sin exclusiones. Narcea.
Núñez Mayán, María Teresa. (2019). El estancamiento de la inclusio?n educativa del alumnado con discapacidad.. Revista de Educación Inclusiva
Núñez Mayán, M. T. (2017). La doble red educativa especial/ordinaria resiste las políticas inclusivas en Prácticas innovadoras inclusivas: retos y oportunidades.. Universidade de Oviedo y Unesco
Elizondo Carmona, Coral. (2022). Neuroeducación y diseño universal para el aprendizaje. Una propuesta práctica para el aula inclusiva.. Octaedro.

BIBLIOGRAFÍA BÁSICA

AINSCOW, M.J.; BERESFORD; HARRIS, A.; HOPKINS, D.; WEST. M. (2001): Crear condiciones para la mejora del trabajo en el aula. Nancea.

BARTON, L. (1998): discapacidad y sociedad. Morata.

BARTON, L. (2008): Superar las barreras de la discapacidad. Morata.

BRENNAN, W.K. (1.988): El curriculo para niños con necesidades especiales. Siglo XXI.

CARRIÓN, J.J. (2001): Integración escolar, ¿plataforma para la escuela inclusiva? Siglo XXI.

ECHEITA (2006): Educación para la inclusión o educación sin exclusiones. Nancea.
GARCÍA PASTOR, C (1998): Una escuela común para niños diferentes. EUB.

STAINBACK, S. y W. (1999): Aulas inclusivas. Narcea.

VLACHOU, A (1999): Caminos hacia una educación inclusiva. La Muralla.
Complementary

BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA

AISCOW, M. (1995). Necesidades especiales en el aula. Narcea. Madrid.GIL (2003): Fracaso escolar. Perspectiva internacional. Madrid. Alianza.

BRENNAN,W.K. (1.988).El curriculo para niños con necesidades especiales. Siglo XXI.

ECHEITA, G. (2012). Competencias esenciales en la formación inical de un profesorado inclusivo. Revista Tendencias Pedagógicas.
FERNANDEZ SIERRA (1995). El trabajo docente y psicopedagógico en educación secundaria. Aljibe
FORTES,A.(1994).Teoría y práctica de la integración escolar . Aljibe. Granada.
FRITH,U.(1989 ) El autismo. Alianza.
GARCÍA PASTOR,C.(2005): Educación y diversidad. Ediciones Aljibe. Málaga.
GARCIA PASTOR,C.(1993,95,98).Una escuela común para niños diferentes.PPU. Barcelona.
ILLAN, N. (1997). La diversidad y la diferencia en la educación secundaria obligatoria: retos educativos para el siglo XXI. Aljibe. Málaga.
LOPEZ MELERO,M. (2004). Construyendo una escuela sin exclusiones. Málaga. Aljibe.
MINISTERIO DE EDUCACION Y CIENCIA(1992) Alumnos con necesidades educativas especiales.
MOLINA, S. (2007): Educar en la diversidad. Davinci. Barcelona
VLACHOU, A. (1999): Caminos hacia una educación inclusiva. La Muralla. Madrid.
WANG, M.C. (1995). Atención a la diversidad del alumnado. Madrid. Narcea.
WARNOCK,M.H. (1990):Informe sobre necesidades educativas especiales. Siglo Cero,130,12-24.

Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments
Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria incorporarase a perspectiva de xénero. Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade.
Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais. 


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.