Identifying Data 2024/25
Subject (*) Psychological Development and School Learning Code 652602004
Study programme
2 Mestrado Universitario en Profesorado de Educación Secundaria: Tecnoloxía
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Official Master's Degree 1st four-month period
First Obligatory 4
Language
Spanish
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Psicoloxía
Coordinador
Cuevas Gonzalez, Lino Manuel
E-mail
lino.cuevas@udc.es
Lecturers
Barca Enríquez, Eduardo
Cuevas Gonzalez, Lino Manuel
E-mail
e.barcae@udc.es
lino.cuevas@udc.es
Web
General description La asignatura Desarrollo Psicológico y Aprendizaje Escolar pone énfasis en los aspectos psicológicos del desarrollo de las personas y en las variables que influyen en el aprendizaje escolar y, de forma muy especial, en éstos aspectos en aquellas personas que presentan necesidades específicas de apoyo educativo.

Competencies / Study results
Code Study programme competences / results
A1 (CE-G1)Coñecer as características dos estudantes, os seus contextos sociais e motivacións
A2 (CE-G2)Comprender o desenvolvemento da personalidade destes estudantes e as posibles disfuncións que afectan á aprendizaxe.
A3 (CE-G3)Elaborar propostas baseadas na adquisición de coñecementos, destrezas e aptitudes intelectuais e emocionais.
A4 (CE-G4)Identificar e planificar a resolución de situacións educativas que afectan a estudantes con diferentes capacidades e ritmos de aprendizaxes
A9 (CE-G9)Participar na definición do proxecto educativo e nas actividades xerais do centro atendendo a criterios de mellora da calidade, atención á diversidade, prevención de problemas de aprendizaxe e convivencia
A10 (CE-G10)Relacionar a educación co medio e comprender a función educadora da familia e a comunidade, tanto na adquisición de competencias e aprendizaxe como na educación no respecto dos dereitos e liberdades, na igualdade de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres e na igualdade de trato e non discriminación das persoas con discapacidade.
A14 (CE-G14) Respectar e promover os dereitos humanos, os valores da cultura da paz e dos valores democráticos, e o recoñecemento dos principios e fundamentos da atención á diversidade.
A24 (CE-E10)Coñecer estratexias e procedementos de avaliación e entender a avaliación como un procedemento de regulación da aprendizaxe e estímulo ao esforzo.
A27 (CE-E13)Identificar os problemas relativos ao ensino e a aprendizaxe das materias da especialización e expor alternativas e solucións.
A29 CE-E15) Coñecer a evolución do mundo laboral, a interacción entre sociedade, traballo e calidade de vida, así como a necesidade de adquirir a formación axeitada para a adaptación apropiada e permanente das distintas profesións (FP).
A30 (CE-E16) Coñecer os procesos e recursos para a prevención de problemas de aprendizaxe e convivencia (OE).
A31 (CE-E17) Coñecer os procesos de avaliación e de orientación académica e profesional (OE).
A32 CE-P1) Adquirir experiencia na planificación, na docencia e na avaliación das materias correspondentes á especialización.
A33 (CE-P2) Acreditar un bo dominio da expresión oral e escrita na práctica docente
A34 (CE-P3) Dominar as destrezas e as habilidades sociais necesarias para fomentar un clima que facilite a aprendizaxe e a convivencia.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences / results
Coñecer as características dos estudantes, os seus contextos sociais e motivacións. Comprender o desenvolvemento da personalidade destes estudantes e as posibles disfuncións que afectan á aprendizaxe. Elaborar propostas baseadas na adquisición de coñecementos, destrezas e aptitudes intelectuais e emocionais. Identificar e planificar a resolución de situacións educativas que afectan a estudantes con diferentes capacidades e ritmos de aprendizaxes. Participar na definición do proxecto educativo e nas actividades xerais do centro atendendo a criterios de mellora da calidade, atención á diversidade, prevención de problemas de aprendizaxe e convivencia. Relacionar a educación co medio e comprender a función educadora da familia e a comunidade, tanto na adquisición de competencias e aprendizaxe como na educación no respecto dos dereitos e liberdades, na igualdade de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres e na igualdade de trato e non discriminación das persoas con discapacidade. Respectar e promover os dereitos humanos, os valores da cultura da paz e dos valores democráticos, e o recoñecemento dos principios e fundamentos da atención á diversidade. Identificar os problemas relativos ao ensino e a aprendizaxe das materias da especialización e expor alternativas e solucións. Adquirir experiencia na planificación, na docencia e na avaliación das materias correspondentes á especialización AJ1
AJ2
AJ3
AJ4
AJ9
AJ10
AJ14
AJ24
AJ27
AJ29
AJ30
AJ31
AJ32
AJ33
AJ34
CC1
CC4
CC7
Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. AJ1
AJ2
AJ3
AJ4
AJ9
AJ10
AJ14
AJ24
AJ27
AJ29
AJ30
AJ31
AJ32
AJ33
AJ34
CC1
CC3
CC4
CC7

Contents
Topic Sub-topic
BLOQUE I: HISTORIA Y CONCEPTO TEMA 1: Historia
TEMA 2: Concepto
BLOQUE II: DESARROLLO PSICOLÓGICO TEMA 3: Desarrollo psicológico de 0 a 2 años
TEMA 4: Desarrollo psicológico de 2 a 6 años
TEMA 5: Desarrollo psicológico de 6 a 12 años
TEMA 6: Desarrollo psicológico en la adolescencia
BLOQUE III: APRENDIZAJE ESCOLAR TEMA 7: Concepciones sobre la enseñanza
TEMA 8: Concepciones sobre el aprendizaje.
TEMA 9: Metodologías didácticas
TEMA 10: Variables cognitivo-motivacionales y socio-emocionales en el aprendizaje.
TEMA 11: La evaluación del aprendizaje.
TEMA 12: La comunicación
BLOQUE IV: TRASTORNOS DEL DESARROLLO Y NECESIDADES EDUCATIVAS ESPECIALES TEMA 13: Por trastornos del comportamiento.
TEMA 14: Por trastornos del lenguaje
TEMA 15: Por trastornos sensoriales y/o motrices
TEMA 16: Por trastornos intelectuales.
TEMA 17: Autismo.
BLOQUE I: HISTORIA Y CONCEPTO TEMA 1: Historia
TEMA 2: Concepto

Planning
Methodologies / tests Competencies / Results Teaching hours (in-person & virtual) Student’s personal work hours Total hours
Guest lecture / keynote speech A1 A2 A3 A4 A9 A10 A24 A27 A29 A30 A31 C1 C3 C4 C7 10 0 10
Case study A1 A2 A3 A4 A9 A10 A27 A29 A30 C1 C4 C7 10 0 10
Supervised projects A1 A2 A3 A4 A9 A10 A14 A27 A29 A30 A32 A33 A34 C1 C4 C7 4 30 34
Workbook A1 A2 A4 A10 A27 A29 A30 C4 C7 0 2 2
Objective test A1 A2 A3 A4 A10 A27 A30 C1 C7 2 40 42
 
Personalized attention 2 0 2
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Guest lecture / keynote speech Exposición oral complementada con el uso de medios audiovisuales y la introducción de algunas preguntas dirigidas a los estudiantes, con la finalidad de transmitir conocimientos y facilitar el aprendizaje. Esta modalidad se suele reservar a una lección impartida por el profesor, con un contenido que supone una elaboración original y basada en el uso casi exclusivo de la palabra como vía de transmisión de la información.
Case study Presentación y descripción de una situación específica que plantea un problema que ha de ser identificado, reconocido, comprendido y valorado por el alumno/a, a través de un proceso de discusión. El alumno se sitúa ante un problema concreto que le describe una situación real de la vida y debe ser capaz de analizar una serie de hechos, referentes a un campo particular. Los casos tratarán sobre los distintos trastornos que se pueden presentar en el desarrollo y aprendizaje escolar. Los conocimientos necesarios para llevar a cabo adecuadamente los estudios habrán sido impartidos previamente.
Supervised projects Metodología diseñada para promover el aprendizaje autónomo de los estudiantes, bajo la tutela del profesor. Constituye una opción basada en la asunción por los estudiantes de la responsabilidad por su propio aprendizaje. Este sistema de enseñanza se basa en dos elementos básicos: el aprendizaje independiente de los estudiantes y el seguimiento de ese aprendizaje por el profesor-tutor. Se propondrá la realización de trabajos de grupo, de carácter obligatorio, en torno a los temas centrales de la asignatura y para el inicio de su elaboración se facilitará un pequeño dosier a partir del cual el alumnado deberá ir profundizando en la materia objeto de estudio. El resultado de ese trabajo se expone de forma interactiva utilizando la metodología de la presentación oral.
Workbook Constituyen un conjunto de textos y temas que irán surgiendo a medida que se avanza en la exposición y desarrollo de la asignatura y que el alumnado podrá leer para proceder a una recensión que le permita profundizar en los contenidos de interés relacionados (directa o transversalmente) con la asignatura.
Objective test Prueba utilizada para la evaluación del aprendizaje, cuyo rasgo distintivo es la posibilidad de determinar si las respuestas dadas son o no correctas. Constituye un instrumento de medida que permite evaluar conocimientos, capacidades, destrezas, rendimiento, etc. Es de aplicación tanto para la evaluación formativa como sumativa.

Personalized attention
Methodologies
Supervised projects
Case study
Workbook
Description
Estas metodologías requieren de orientación y seguimiento por parte del profesor tanto en horas de clase (que se hará en los grupos interactivos) como en horas de tutoría, según lo demanden los alumnos y/o crea conveniente el profesor. Todo ello con la finalidad de realizar un seguimiento preciso del alumnado y de sus actividades de aprendizaje. Será virtual y/o presencial, atendiendo a las circunstancias y a los recursos tecnológicos existentes.
La atención personalizada se hará, globalmente, mediante tutorías personalizadas directas y virtuales, individuales y grupales.

Assessment
Methodologies Competencies / Results Description Qualification
Supervised projects A1 A2 A3 A4 A9 A10 A14 A27 A29 A30 A32 A33 A34 C1 C4 C7 Requerirán de una exposición y defensa oral por parte del grupo encargado de cada tema. La valoración de esta exposición se regirá por la diractrices que elabora el máster para la realización del TFM. 30
Case study A1 A2 A3 A4 A9 A10 A27 A29 A30 C1 C4 C7 La realización correcta de cada caso propuesto aportará una puntuación a la calificación final. Cada caso correctamente resuelto puntuará el porcentaje correspondiente del peso total. En caso contrario, no puntuará. 20
Objective test A1 A2 A3 A4 A10 A27 A30 C1 C7 Examen sobre los contenidos teóricos expuestos en las sesiones magistrales y sobre el dosier y otros materiales aportados por el profesor. Constará de un mínimo de 40 y un máximo de 160 preguntas, con 4 alternativas de las cuales solo 1 (una) será correcta. Para su corrección se aplica la fórmula de corrección del azar, es decir, se tienen en cuenta los errores y las omisiones que se produzcan. Se debe obtener, como mínimo, una puntuación de cuatro sobre diez. 40
Workbook A1 A2 A4 A10 A27 A29 A30 C4 C7 Se valorará el nivel de profundización y la capacidad de reflexión del alumnado sobre cada lectura propuesta. 10
 
Assessment comments

Tanto
a realización da proba obxectiva como os traballos tutelados e a súa
correspondente presentación e defensa considéranse obrigatorias para superar a
materia. As cualificacións obtidas nestes apartados sumaranse ás obtidas nos
restantes (estudos de casos e lecturas). A materia considérase aprobada a
partir de cinco (5). Calquera puntuación inferior significa unha cualificación
de Suspenso. O non enchemento dun ou ambos os apartados obrigatorios significa
a cualificación de Non Presentado.

 A cualificación final (tanto na primeira
oportunidade, como na segunda oportunidade, así como na oportunidade de
convocatoria anticipada) basearase na avaliación destes catro apartados: o
exame ou proba obxectiva, os traballos tutelados, o caso Os estudos e as
lecturas. O peso da proba obxectiva representa o 40% da cualificación final: o
peso do traballo tutelado representa o 30% da cualificación final; o peso dos
casos prácticos representa o 20% da cualificación final e o peso das lecturas
representa o 10% da cualificación final.

En
principio, a porcentaxe que dispensa a axuda irá en función do tipo de
matrícula dos estudantes, seguindo as condicións de matrícula que estableza a
UDC.

 Como se explicou anteriormente, estes catro
apartados deberán ser cumprimentados tanto na primeira oportunidade, como na
segunda oportunidade, así como con aviso previo.

 

NORMAS
ESPECÍFICAS DE AVALIACIÓN PARA: Alumnos con recoñecemento de dispensa
académica 

Segundo
o establecido na “NORMA REGULADORA DO RÉXIME DE DEDICACIÓN Ao ESTUDO E DE
PERMANENCIA E PROGRESIÓN DOS ESTUDANTES UNIVERSITARIOS DE GRAO E MÁSTER DA
UNIVERSIDADE DE a CORUÑA (aprobada polo Consello Social de 04/05/2017): 

Deberá
poñelo en coñecemento do profesor na primeira semana de clases, ou, se isto non
fose posible, nun prazo non maior a 7 días despois de outorgado o
recoñecemento. 

Terán
que realizar, de forma individual, todas as actividades/traballos propostos ao
longo do curso e entregalos nas datas establecidas polo profesor. Se a entrega
non se completa na data indicada, unha cualificación considerarase Non
Presentada, xa que segundo o establecido nas “NORMAS DE AVALIACIÓN, REVISIÓN E
RECLAMACIÓN DAS CUALIFICACIÓNS DE ESTUDOS UNIVERSITARIOS DE GRAO E MÁSTER”,
Artigo 21.2: Considerarase Considérase "Non presentado" (NP) a aquel
estudante que, estando matriculado nunha materia, non participou nas diferentes
actividades de avaliación establecidas para o curso académico. A falta de
regulación específica para cada título, considerarase que debe ser cualificado
como "Non presentado": a) cando non completase o proceso de
avaliación continua, nas condicións recollidas na guía docente, ou b) cando non
se presentou á proba do oficial de avaliación do período .

A
nota será a media ponderada das notas das actividades e traballos realizados
durante o curso e a nota da proba realizada na data do calendario oficial de
exames, cun aprobado (5 sobre 10) en cada parte para poder aprobar a materia.
Se non aprobas algunha das partes, na segunda oportunidade deberás repetir
todas as partes non aprobadas (actividades/traballo e/ou proba) na primeira
oportunidade.   Cando se suspenda unha
actividade, a nota segundo o recolleito será a de suspensión, que pode ser a
nota da actividade suspendida ou a media ponderada das actividades suspendidas.

Para
a avaliación continua das persoas asistentes solicítase  o 80% de asistencia ás aulas , pero  cando non se cumpra o 80% e non conten con
dispénsaa académica , NON SE PRESENTARÁ a cualificación e deberán presentarse
na próxima oportunidade. .

 E tamén 
a realización fraudulenta de probas ou actividades de avaliación , unha
vez acreditada, supoñerá directamente a cualificación de suspensión na
convocatoria en que se cometa: o estudante será cualificado con
"Suspensión" (nota numérica 0) na correspondente convocatoria da ano
académico, xa sexa que a infracción se cometa na primeira oportunidade ou na segunda.
Para iso procederá a modificar a súa cualificación na acta da primeira
oportunidade, se fose necesario.

 Todos os aspectos relacionados con
"exención académica", "dedicación ao estudo",
"permanencia" e "fraude académica" rexeranse de acordo coa
normativa académica vixente da UDC.


Sources of information
Basic
Bautista, R. (1993). Necesidades educativas especiales. Archidona: Aljibe. BERGER, K.S. e THOMPSON, R.A. (1997): Psicología del desarrollo: Infancia y adolescencia. Madrid: Editorial Médica Panamericana. BERK, L.E. (1999): Desarrollo del niño y del adolescente. Madrid: Prentice Hall. Blanco, R. y otros (1992). Alumnos con necesidades educativas especiales y adaptaciones curriculares. Madrid: Centro Nacional de Recursos para la educaci?n especial Educación Especial. Cadenas, C. (1994). Enseñar y aprender en una escuela para todos. Madrid: Centro Nacional de Recursos para la Educación Especial Cañadas, L. (1991-1993). Guía para la búsqueda documental: necesidades educativas especiales. Madrid: Centro Nacional de Recursos para la Educación Especial Castanedo, C. (2001). Bases psicopedagógicas de la educación especial. Madrid: CCS CORDOBA, A.I; DESCALS, A. E GIL, M.D. (Coords.) (2006): Psicología del Desarrollo en la Edad Escolar. Madrid: Pirámide CRAIG, G.J. (2001): Desarrollo psicológico. México: Prentice Hall (8ª ed FELMAN, R.S. (2008): Desarrollo en la infancia. México: Prentice Hall (4ª ed García, E. (1988). La integración escolar: aspectos psicosociológicos. Madrid: UNED García Pastor, C. (Coor.) (1992). La investigación sobre la integración: tópicos, aproximaciones y procedimientos. Salamanca: Amarú. Garrido, J. (1990). Progamación de actividades para educación especial. Madrid: CEPE.

Gisbert Alós et al. (1981). Educación especial. Madrid: Cincel. GONZÁLEZ, E. (Coord.) (2000): Psicología del ciclo vital. Madrid: CCS González, A. y Sabaté, J. (1992). La integración de alumnos con necesidades educativas especiales (Ciclo superior de E.G.B.). Madrid: M.E.C. (Centro Nacional de Recursos de Educación Especial). Hegarty, S. (1988). Aprender juntos: la integración escolar. Madrid: Morata. Lou Royo, M.A. y López Urquízar, N. (1998). Bases psicopedagógicas de la educación especial. Madrid: Pirámide. Marchesi, A., Coll, C. y Palacios, J. (Comps.)(1999, edición revisada). Desarrollo psicológico y educación, III. Madrid: Alianza. MIETZEL, G. (2005): Claves de la psicología evolutiva. Infancia y juventud. Barcelona: Herder. MIRAS, F.; SALVADOR, F. e ÁLVAREZ, J. (2001): Psicología de la educación y del desarrollo en la edad escolar. Granada: Grupo Editorial Universitario MORALEDA, M. (1992): Psicología del desarrollo. Infancia, adolescencia, madurez y senectud. Barcelona: Boixareu Universitaria Moya, A., Barrero, N., Reyes Rebollo, M. e Ipland, J. (2000). Enfoque multidimensional de las Necesidades Educativas Especiales. Huelva: Hergué. PAPALIA, D.E., WENDKOS, S. e DUSKIN, R. (2005): Desarrollo humano. Madrid: McGraw-Hill (9ªed PERINAT, A. (2002): Psicología del desarrollo. Del nacimiento al final de la adolescencia.Barcelona: UOC RICE, F.P (2000): Desarrollo humano. Estudo del ciclo vital. México: Prentice- Hall. Sánchez Palomino, A. y Torres González, J.A. (1997). Educación especial (I y II). Madrid: Pirámide. TRIANES, M.V. e GALLARDO, J.A. (Coords) (2004): Psicología de la educación y del desarrollo en contextos escolares. Madrid: Pirámide. Toledo, M. (1981). La escuela ordinaria ante el niño con necesidades educativas especiales. Madrid: Santillana. Varios (1992). Alumnos con necesidades educativas especiales y adaptaciones curriculares. Propuesta de Documento Individual de Adaptaciones Curriculares (D.I.A.C.). Madrid: M.E.C. (Dirección General de Renovación Pedagógica y Centro Nacional de Recursos para la Educación Especial VV.AA. (1994) La educación especial en el marco de la LOGSE: situación actual y perspectivas de futuro. Madrid: Secretaría de Estado de Educación.
Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments
Se recomienda los envíos de los trabajos telemáticamente y si no es posible, no utilizar plásticos, elegir la impresión a doble cara, emplear papel reciclado y evitar imprimir borradores.

Se debe hacer un uso sostenible de los recursos y la prevención de impactos negativos sobre el medio natural.

Se debe tener en cuenta la importancia de los principios éticos relacionados con los valores de la sostenibilidad en los comportamientos personales y profesionales



(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.