Identifying Data 2024/25
Subject (*) Professional Ethics, Legal Framework and Philosophy of Care Code 661G01016
Study programme
Grao en Enfermaría
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 2nd four-month period
Second Obligatory 6
Language
Spanish
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Ciencias da Saúde
Coordinador
García Trigo, Beatriz
E-mail
beatriz.trigo1@udc.es
Lecturers
García Trigo, Beatriz
Rumbo Prieto, José María
E-mail
beatriz.trigo1@udc.es
jose.maria.rumbo@udc.es
Web http://campusvirtual.udc.gal
General description O propósito desta materia é conseguir que o alumnado, mediante un proceso de ensino-aprendizaxe, adquira as competencias básicas que lle permitan coñecer as normas legais de referencia no ámbito sanitario, saber os dereitos e as obrigas profesionais e dos usuarios; así como, adquirir as habilidades básicas fronte os problemas, dilemas e conflitos éticos ou bioéticos que poidan xurdir na práctica dos coidados de enfermaría, para tomar as mellores decisións que permitan un axeitado desenvolvemento ético-profesional.

Competencies / Study results
Code Study programme competences / results
A56 Coñecer a lexislación aplicable e o código ético e deontolóxico da enfermaría española, inspirado no código europeo de ética e deontoloxía de enfermaría.
A57 Prestar coidados, garantindo o dereito á dignidade, privacidade, intimidade, confidencialidade e capacidade de decisión do paciente e familia.
A58 Individualizar o coidado considerando a idade, o xénero, as diferenzas culturais, o grupo étnico, as crenzas e valores.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de forma efectiva.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B5 Traballar de forma colaborativa nun equipo interdisciplinar.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B8 Capacidade de análise e sínteses.
B11 Capacidade e habilidade de xestión da información.
B12 Capacidade para organizar e planificar.
B16 Coñecer e apreciar a diversidade e a multiculturalidade.
B24 Fomentar e aplicar os dereitos fundamentais e a igualdade entre homes e mulleres.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C10 CB2.- Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos a seu traballo ou vocación de unha forma profesional y posúan as competencias que solen demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
C11 CB3.- Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
C12 CB4.- Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences / results
Comprender e aceptar as condicións éticas legais e profesionais que conforman a práctica de enfermaría. A56
A57
B2
B3
B6
C1
C3
C4
C6
C7
C11
Recoñecer os códigos deontolóxicos da profesión e normas legais de ámbito profesional, asi como a lexislación en materia de saúde. A56
A57
A58
B1
B4
B5
B6
B8
B11
B12
B16
B24
C1
C4
C7
C10
C11
Identificar e xustificar o dereito á dignidade, privacidade, intimidade e conficencialidade das persoas con problemas de saúde. A56
A57
A58
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B8
B11
B12
B16
B24
C1
C3
C4
C6
C7
C10
C12
Identificar e defender o dereito á información, á autonomía na toma de decisións do usuario e a súa familia. A56
A57
A58
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B8
B11
B12
B16
B24
C1
C3
C4
C6
C7
C10
C11
C12
Interpretar e sintetizar críticamente as fontes de datos e a información que faciliten a libre elección do usuario. A56
A57
A58
B1
B2
B4
B5
B6
B8
B11
B16
B24
C1
C3
C4
C6
C7
C10
Identificar e utilizar intervencións enfermeiras no marco ético e deontológico da enfermaría A56
A57
A58
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B8
B11
B12
B16
B24
C1
C3
C4
C6
C7
C10
C11
C12

Contents
Topic Sub-topic
1- GENERAL CONSIDERATIONS OF ETHICAL AND MORALS 1.1. Concept of ethics and morality. Evolutionary stages of ethics.
1.2. Ethics and philosophy of care.
2- BIOETHICS AND ITS SPECIFIC PRINCIPLES 2.1. Concept of bioethics. Fundamental principles and bioethical values
2.2. Committees of ethical and bioethicsStatement of bioethical problems, dilemmas and conflicts
3- CIVIC ETHICS AND FUNDAMENTAL RIGHTS 3.1. Concept of civic ethics and fundamental rights
3.2. The person
3.3. Universal Declaration of Human Rights
4- INFIRMARY AND ETHICAL PROFESSIONAL 4.1. Deontological code of infirmary
4.2. Exhibition of cases of ethical professional of infirmary
5- ETHICAL AND LEGAL RESPONSIBILITY 5.1. The responsibility and his classes
5.2. Responsibility and quality of the cares
5.3. Right to the information
5.4. Professional secret
5.5. The injuries
5.6 Civil and criminal legal framework for the practice of the profession
5.7. Ethical-legal aspects at the end of life. Practical case
6- ETHICAL DILEMMAS IN THE PRACTICAL PROFESSIONAL 6.1. Protection of minors and incapacitated
6.2. Attention to the patients with AIDS
6.3. The abortion
6.4. Human experimentation
6.5. Other ethical dilemmas. Case studies

Planning
Methodologies / tests Competencies / Results Teaching hours (in-person & virtual) Student’s personal work hours Total hours
Guest lecture / keynote speech A56 A57 A58 B2 B3 B5 B6 B8 B12 B16 B24 C3 C4 C6 C7 C11 C12 21 30 51
Supervised projects A56 A57 A58 B2 B3 6 38 44
Collaborative learning A56 A57 A58 B1 B2 B5 B6 B8 B11 B12 C3 C4 C6 C7 C10 C11 8 21 29
Workbook B4 B8 B11 C7 4 12 16
Oral presentation C1 C11 C12 1 4 5
Mixed objective/subjective test A56 A57 A58 B2 B3 B6 B8 B11 B12 B16 B24 C1 C4 C10 C11 C12 2 2 4
 
Personalized attention 1 0 1
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Guest lecture / keynote speech Actividade na que o profesor expón de maneira oral e con medios audiovisuais contidos teóricos do programa e a orientación bibliográfica dos mesmos. Durante as clases tamén se requirirá a participación activa do alumnado coa realización de foros de discusión sobre algún tema específico e cuestionarios de coñecementos online.
Supervised projects Actividade na que se sitúa os estudantes ante un caso (situación real da actividade profesional). Deben ser capaces de analizar os feitos (habitualmente en grupo) para comprender a situación e desenvolver as accións para resolver o problema.
Collaborative learning Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas, solucións de problemas, análisis de casos, prácticas guiadas, debates, etc., asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo. E preciso a elaboración de documentos breves, exposición na clase e participación e xestión de debates e deliberación.
Workbook Son un conxunto de textos e documentación bibliográfica que utilizaranse o longo do curso para profundizar en diferentes temas e a súa lectura crítica. Esta metodoloxía realizarse de maneira virtual utilizando as ferramentas informáticas institucionais, sendo o Campus Virtual a canle principal de comunicación entre o docente e o alumnado.
Oral presentation Será a exposición oral do traballo tutelado
Mixed objective/subjective test Proba escrita con pregunta curta e tipo test para avaliar, fundamentalmente, a aprendizaxe dos contidos teóricos. E resolución páctica dun caso clínico (situación real da actividade profesional). Deben ser capaces de analizar os feitos para comprender a situación e desenvolver as accións para resolver o problema.

Personalized attention
Methodologies
Supervised projects
Collaborative learning
Description
A atención personalizada relacionada coa proba mixta ten como finalidade atender as consultas do alumnado relacionadas co estudo e/ou temas vinculados coa materia. Farase de forma individualizada, ben de maneira presencial ou a través do correo electrónico.

A atención personalizada relacionada cas lecturas e os estudos de casos ten como finalidade orientar os estudantes na realización dos mesmos. O seguimento farase de forma individual ou en pequenos grupos, ben de maneira presencial ou a través do correo electrónico.





Assessment
Methodologies Competencies / Results Description Qualification
Supervised projects A56 A57 A58 B2 B3 Activity in which the students are placed before a case (real situation of the professional activity). They must be able to analyze the facts (usually in a group) to understand the situation and develop actions to solve the problem.

Handing in the work and making an oral presentation is mandatory. It accounts for 25% (2.5 points) of the final grade. It will be necessary to achieve a score of 50% to add the qualifications of the rest of the activities.
25
Mixed objective/subjective test A56 A57 A58 B2 B3 B6 B8 B11 B12 B16 B24 C1 C4 C10 C11 C12 There will be a written test coinciding with the official date of the exam of the subject at the end of the course. The test will consist of short questions, test type and clinical cases, related to the contents of the course. The minimum score required is to answer 75% of the questions correctly.

This test will account for 50% (5 points) of the final grade.
50
Collaborative learning A56 A57 A58 B1 B2 B5 B6 B8 B11 B12 C3 C4 C6 C7 C10 C11 The participation and delivery of the activities and tasks derived from the situations presented in the classes by the teachers are valued.

Attendance and participation in scientific and/or informative events (congresses, conferences, symposia, courses, seminars, series of conferences, exhibitions, etc.) is valued.

It is mandatory and accounts for 25% (2.5 points) of the final grade. It will be necessary to achieve a score of 50% to add the qualifications of the rest of the activities.
25
 
Assessment comments

Given that the content of the subject will be developed by two teachers, the evaluation methodologies can be carried out separately by each of the teachers.

* The application of the percentages in the calculation of the partial and final assessment, for passing the subject, will be subject to each of the methodologies that count in the assessment being passed by the student according to the criteria established by the teachers.

* 2nd chance. Mixed test. It will be mandatory to have passed the other tests (supervised work and collaborative learning).

* Advance opportunity: Mixed test 70% and oral presentation of a paper 30% (you must present it on the day agreed between the teacher and the student throughout the academic year)

* Students with partial enrollment: Mixed test 70% and oral presentation of a paper 30% (must present it on the day agreed between the teacher and the student throughout the academic year)

*Students with part-time registration (with no academic dispensation) may choose not to attend face-to-face group activities, but must participate in the scheduled tasks, forums, events and assignments and present them individually on the virtual platform.

To qualify for the honors registration, students must achieve a final grade between 9.5 - 10.

* The qualification of not presented: will be awarded to students who do not appear for the exam or participate in the scheduled activities.

*SICUE, ERASMUS AND BILATERAL. Students linked to the mobility programs must meet the same requirements as in the ordinary call to pass the subject.

FRAUD: The fraudulent performance of tests or assessment activities, once verified, will directly involve the qualification of suspension in the call in which it is committed: the student will be qualified with "suspension" (numerical grade 0) in the corresponding call of the academic year , whether the offense is committed in the first opportunity or in the second. For this, your qualification will be modified in the first opportunity report, if necessary.


Sources of information
Basic
  • Vielva Asenjo J. Ética profesional de la Enfermería. 2ª Ed. Bilbao: Editorial Descleé de Brouwer, 2007.
  • Medina Castellano CD. Ética y legislación. 3ª Ed. Madrid: Editorial DAE; 2015.
  • Ruiz de la Cuesta A (coordinador). Bioética y derechos humanos: implicaciones sociales y jurídicas. Sevilla: Editorial Universidad de Sevilla, 2017.
  • Andorno R, Vitulis Ivone (coordinadores). Casos de bioética y derecho. Valencia: Tirant lo blanch ; 2015.
  • Boladeras M (coord.). Bioética del cuidar: ¿Qué significa humanizar la asistencia? Madrid: Tecnos, 2015.
  • Sánchez Caro J, Abellán F. Enfermería y Paciente. Cuestiones prácticas de bioética y derecho sanitario. Granada: Editorial COMARES; 2007.
  • Guillén Velasco RC, ?Compton García Fuentes CC. Filosofía y práctica de enfermería. México DF: Universidad Nacional Autónoma de México, 2016.
  • Consejo Internacional de Enfermería (CIE). Código deontológico del CIE para la profesión de enfermería. Ginebra (suiza): CIE; 2012.
  • Consejo General de Enfermería (CGE). Código deontológico de la enfermería española. Madrid: CGE; 1989.
  • Boletín Oficial de Galicia (DOG)
  • Boletín Oficial del Estado (BOE)
Complementary
  • Revista Ética de los cuidados. Hemeroteca de la Fundación Index
  • DILEMATA: Revista Internacional de éticas aplicadas.
  • Revista Cuadernos de bioética. Asociación Española de Bioética y Ética Médica.
  • Nursing Ethics. SAGE Journals.
  • Veiga Rodríguez, María. El profesional de enfermería ante la planificación anticipada de cuidados. [Tesis Doctoral]. A Coruña: Universidade da Coruña. Departamento de Dereito Público Especial; 2015.
  • Gracia D. Bioética mínima. Madrid: Triacastela; 2019.
  • de la Torre Díaz J(editor). Bioética y ancianidad en una sociedad en cambio. Madrid: Publicaciones de la Universidad Pontificia Comillas, 2015.
  • Feito Grande L. Ética y enfermería. Madrid: San Pablo, 2009.
  • RUC: Repositorio de la Universidade da Coruña
  • DIALNET. Respositorio da Universidad de la Rioja
  • RUNA: Repositorio de saúde (Sergas)
  • Pórtico: Metabuscador da UDC
  • Bibliosaúde: Biblioteca Virtual do Servizo Galego de Saúde (Sergas)

Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before
Information and Communication Systems in Health Science/661G01004
Bases for the Interpretation of Scientific Knowledge/661G01008
Clinical Placement I/661G01025
Foundations of Nursing/661G01107

Subjects that are recommended to be taken simultaneously
Clinical Nursing (I and II)/661G01012
Clinical Placement II/661G01026

Subjects that continue the syllabus
Final Dissertation/661G01033

Other comments

Esta materia ten en conta as recomendacións de SOSTENIBILIDADE MEDIO AMBIENTE, PERSOA E IGUALDADE DE XENERO:

- A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia, realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos.

No caso de que a entrega dos traballos, fose en papel:

- Non se empregarán plásticos

- Realizaranse impresións a dobre cara

- Empregarase papel reciclado

- Evitarase a impresión de borradores.

 

- Na realización dos traballos tutelados, o plaxio e a utilización de material non orixinal, incluíndo aquel obtido a través de Internet, sen indicación expresa da súa procedencia e, se é o caso, o permiso do seu autor/a, poderá ser considerada causa de cualificación de suspenso na actividade.

- Teranse en conta os principios éticos relacionados cos valores da sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais.

- Atendendo ás distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria, nesta materia terase en conta a perspectiva de xénero velando pola non utilización dunha linguaxe sexista na aula, nos documentos desenvolvidos na materia e nas actividades clínicas realizadas co alumnado.

- Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas dentro da aula ou no contexto clínico, influíndo na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade.

- Prestará especial atención en detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas.

- Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso idóneo, igualitario e proveitoso á vida universitaria.



(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.