Identifying Data 2024/25
Subject (*) Cultural Heritage and Museology Code 710521002
Study programme
Mestrado Universitario en Estudos Avanzados en Museos, Arquivos e Bibliotecas
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Official Master's Degree 1st four-month period
First Obligatory 6
Language
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Humanidades
Coordinador
Rodríguez Caramés, Santiago
E-mail
s.rodriguez.carames@udc.es
Lecturers
Rodríguez Caramés, Santiago
E-mail
s.rodriguez.carames@udc.es
Web
General description Materia que permite coñecer a evolución do concepto de patrimonio cultural e dos museos ao longo do tempo. A través de clases teórico-prácticas entenderanse os museos como exemplos completos da xestión do patrimonio e estudaranse diversos modelos a partir de experiencias de primeira man.


Competencies / Study results
Code Study programme competences / results
A1 CE1 – Estar capacitado para investigar en temas de patrimonio cultural e bibliográfico documental
A2 CE2 – Coñecer e manexar as técnicas museográficas e historiográficas
A3 CE3 – Saber manexar e aplicar as novas tecnoloxías no eido do patrimonio cultural e bibliográfico documental
A4 CE4 – Saber manexar estratexias de márqueting cultural
A5 CE5 – Estar capacitado para a xestión en museos
A8 CE8 – Estar capacitado para a posta en valor e a difusión do patrimonio culturale bibliográfico documental
A10 CE10 – Estar capacitado para deseñar, xestionar e organizar exposicións permanentes e temporais
B1 CB6 – Posuir e comprender os coñecementos que acheguen una base u oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas a miúdo nun contexto de investigación
B2 CB7 – Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos nunha base ou oportunidade de resolución de problemas en contornos novos ou poco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
B4 CB9 – Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sin ambigüidades
B5 CB10 – Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun xeito que haberá de se en gran medida autodirixido ou autónomo
B6 CG1 – Expresarse correctamente, tanto de xeito oral como escrita nas linguas oficiais da comunidade autónoma
B7 CG2 – Dominar a expresión e a comprensión de xeito oral ou escrita dun idioma estranxeiro
B8 CG3 – Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicación (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para o aprendizaxe ao longo da súa vida
B12 CG8 – Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade
C1 CT1 – Capacidade de análise e síntese
C2 CT2 – Capacidade de resolución de problemas
C3 CT3 – Habilidades para localizar e analizar información de fontes diversas
C4 CT4 – Capacidade de crítica e autocrítica
C5 CT5 – Capacidade de innovar
C9 CT10 – Incorporas as TIC no proceso de investigación e a xestión da información, no análise de datos e a difusión e comunicación de resultados
C10 CT11 – Ter capacidade para actualizar os coñecementos, metodoloxías e estratexias na práctica profesional

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences / results
Coñecer os diferentes bens de interese cultural de Galicia e o seu réxime xurídico. AJ1
AJ2
AJ3
AJ8
AJ10
Analizar a produción de bens culturais e o concepto de patrimonio tanto do pasado como do presente BJ1
BJ2
BJ4
BJ5
BJ6
BJ7
BJ8
BJ12
Entender os procesos de xestión de patrimonio AJ1
AJ2
AJ3
AJ4
AJ5
AJ8
AJ10
BJ1
BJ2
BJ4
BJ6
BJ8
BJ12
CJ1
CJ2
CJ3
CJ4
CJ5
CJ9
CJ10
Estudar os museos e a súa evolución e comprender o seu funcionamento como centros de investigación, de conservación e difusión dos bens culturais CJ1
CJ2
CJ3
CJ9
Repasar o percorrido histórico da teoría do patrimonio e a museoloxía e a interrelación entrambos os dous. AJ1
BJ1
BJ2
BJ4
BJ5
BJ6
BJ12
CJ1
CJ3
CJ4

Contents
Topic Sub-topic
BLOQUE I. O PATRIMONIO CULTURAL

1. O concepto do Patrimonio Cultural
1.1. Definición e xeneralidades do Patrimonio Cultural
1.2. Patrimonio Cultural ou Patrimonio Histórico?
1.3. Patrimonio Cultural versus Patrimonio Natural
1.4. Patrimonio Nacional e patrimonios nacionais
1.5. Patrimonio material e inmaterial
2. A teoría do Patrimonio: unha breve historia
2.1. Da Antigüidade ao Renacemento
2.2. A Ilustración e as primeiras teorías da restauración: Francia e Italia
2.3. As dúas grandes figuras do XIX: Viollet-le-Duc e Ruskin
2.4. Aloïs Riegl e os valores do monumento
2.5. A Escola do Restauro italiana
2.6. A teoría do Patrimonio após a Segunda Guerra Mundial
2.7. Teorías actuais e xiros identitarios
3. Lexislación do Patrimonio Cultural 3.1. Institucións e Patrimonio
3.2. Marcos internacionais: UNESCO
3.3. A lexislación estatal: a Lei de Patrimonio Histórico Español (1985)
3.4. A lexislación galega: a Lei do Patrimonio Cultural de Galicia (1995 e 2016)
3.5. Máis aló das institucións: a dimensión social e popular
4. Tipos de Patrimonio e as súas especificidades 4.1. Patrimonio arquitectónico
4.2. Patrimonio arqueolóxico
4.3. Patrimonio etnolóxico
4.4. Patrimonio industrial científico e técnico
4.5. Patrimonio documental e bibliográfico
5. Xestión, difusión e didáctica do Patrimonio Cultural 5. Xestión, difusión e didáctica do Patrimonio Cultural
6. Patrimonio e turismo
6. Patrimonio e turismo
BLOQUE II. MUSEOLOXÍA E PATRIMONIO CULTURAL

1. Museo, museografía e museoloxía: introdución conceptual
1. Museo, museografía e museoloxía: introdución conceptual
2. Breve historia do museo e a ciencia museolóxica 2.1. Da Antigüidade á Ilustración
2.2. O século XIX e os comezos da museoloxía contemporánea
2.3. Tendencias museolóxicas na primeira metade do século XX
2.4. Nova Museoloxía
2.5. Tendencias actuais, xénero e decolonialidade
3. O museo como espazo do patrimonio: concienciación, investigación, protección e conservación 3. O museo como espazo do patrimonio: concienciación, investigación, protección e conservación

Planning
Methodologies / tests Competencies / Results Teaching hours (in-person & virtual) Student’s personal work hours Total hours
Research (Research project) A1 A2 A3 A8 B1 B2 B4 B5 B6 B7 B8 B12 C1 C2 C3 C4 C5 C9 C10 8 96 104
Field trip A1 A2 A4 A5 B1 B2 B12 C10 4 8 12
Guest lecture / keynote speech A1 A2 A3 A5 A8 B1 B2 B4 B5 B12 C3 C10 16 0 16
Directed discussion A1 A2 A8 A10 B1 B2 B4 C1 C2 C3 4 12 16
 
Personalized attention 2 0 2
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Research (Research project) Aplicación dos os coñecementos adquiridos na aula a través dunha pequena investigación sobre casos concretos.
Field trip Visita e posterior reflexión a unha institución museística e ao patrimonio da cidade de Ferrol como forma de achegamento ao patrimonio próximo.
Guest lecture / keynote speech Exposición dos contidos da materia, aberta sempre á discusión co alumnado.
Directed discussion Preparación e posta en común dunhas temáticas para debate conxunto na aula.

Personalized attention
Methodologies
Research (Research project)
Directed discussion
Field trip
Guest lecture / keynote speech
Description
A atención personalizada levará a cabo a través de titorías previamente concertadas co profesor da materia.

Assessment
Methodologies Competencies / Results Description Qualification
Research (Research project) A1 A2 A3 A8 B1 B2 B4 B5 B6 B7 B8 B12 C1 C2 C3 C4 C5 C9 C10 Traballo individual principal do curso, consistente na análise de casos a través dos contidos e as metodoloxías académicas vistas na aula. 60
Directed discussion A1 A2 A8 A10 B1 B2 B4 C1 C2 C3 Preparación e celebración dun debate conxunto por equipos e a asunción de diferentes roles na discusión. 20
Field trip A1 A2 A4 A5 B1 B2 B12 C10 Reflexión individual do alumnado sobre a saída de campo. 20
 
Assessment comments

Aqueles/as alumnos /as que teñan algún tipo de excepcionalidade para vir a clase legalmente concedida, que falen co/a pofesor/a á comezos de curso para establecer as titorías e os sistemas de avaliación correspondentes.

Avaliarase toda proba realizada individualmente ou en grupo tanto na aula como fóra.

Cada parte da avaliación deberá superar 50% da nota para poder facer o cómputo final


As probas non realizadas puntúan como cero.


A calificación de "no presentado" corresponde ao alumnado que non participase en ningunha proba da avaliación.

Avaliación extraordinaria: nesta avaliación, o traballo de investigación computará 100%.

Implicacións da fraude académica na realización das probas ou actividades de avaliación: a realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación de suspenso na convocatoria en que se cometa a falta e respecto da materia en que se cometese: o/a estudante será cualificado con “suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a comisión da falta se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta de primeira oportunidade, se fose necesario.

Atención á diversidade: a materia poderá ser adaptada ao estudantado que precise da adopción de medidas encamiñadas ao apoio á diversidade (física, visual, auditiva, cognitiva, de aprendizaxe ou relacionada coa saúde mental). De ser o caso, deberán contactar, nos prazos oficiais estipulados de maneira previa a cada cuatrimestre académico, cos servizos dispoñíbeis na UDC, coa Unidade de Atención á Diversidade (https://www.udc.es/cufie/ADI/apoioalumnado/).


Sources of information
Basic GONZÁLEZ-VARAS IBÁÑEZ, Ignacio (2008). Conservación de bienes culturales: teoría, historia, principios y normas. Madrid: Cátedra
QUEROL, María Ángeles (2010). Manual de gestión del patrimonio cultural. Madrid: Akal
LORENTE, Jesús Pedro (2012). Manual de historia de la museologi?a. Xixón: Trea
ALONSO FERNÁNDEZ, Luis (1993). Museología: introducción a la teoría y práctica del museo. Madrid: Itsmo
GONZÁLEZ-VARAS IBÁÑEZ, Ignacio (2015). Patrimonio cultural. Conceptos, debates y problemas. Madrid: Cátedra
HERNÁNDEZ HERNÁNDEZ, Francisca (2006). Planteamientos teóricos de la museología. Xixón: Trea

Complementary CHOAY, François (2007). Alegoría del patrimonio. Barcelona: Gustavo Gili
GARCÍA MORALES, María Victoria; SOTO CABA, Victoria e Joaquín MARTÍNEZ PINO (2017). El estudio del patrimonio cultural. Madrid: UNED-Ramón Areces
SCHUBERT, Karsten (2008). El Museo, historia de una idea: de la Revolución Francesa a hoy. Granada: Turpiana
AMBROSE, Timothy e Crispin PAINE (2019). El museo: manual internacional. Madrid: Akal
LOWENTHAL, David ((1998) [1985]). El pasado es un país extraño. Madrid: Akal
MACARRÓN MIGUEL, Ana María (1995). Historia de la conservación y la restauración. Madrid: Tecnos
GONZÁLEZ, Matilde; LEZCANO, María Elvira e Araceli SERANTES (2014). Interpretación do patrimonio artístico. Guía para profesionais do turismo. A Coruña: CEIDA
TUGORES TRUYOL, Francesca e Rosa PLANAS FERRER (2006). Introducción al patrimonio cultural. Xixón: Trea
MACARRÓN MIGUEL, Ana María e Ana GONZÁLEZ MOZO (1998). La conservación y restauración en el siglo XX. Madrid: Tecnos
BOLAÑOS, María (ed.) (2002). La memoria del mundo. Cien años de museología,1900-2000. Xixón: Trea
RIVIÈRE, Georges Henri (1993). La Museología: curso de museología, textos y testimonios. Madrid: Akal
HERNÁNDEZ HERNÁNDEZ, Francisca (1994). Manual de museología. Madrid: Síntesis
MONTERROSO MONTERO, Juan Manuel (2001). Protección y conservación del patrimonio. Principios teóricos. Santiago de Compostela: Tórculo
LORENTE, Jesús Pedro (2022). Reflexiones sobre museología crítica, dentro y fuera de los museos. Xixón: Trea
FONTENLA SAN JUAN, Concha (1997). Restauración e Historia del Arte en Galicia. Santiago de Compostela: CSIC-IEGPS


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously
Bibliographical-Documentary Heritage and Archiving /710521003

Subjects that continue the syllabus
Spanish System of Museums, Archives and Libraries /710521004
Museography/710521010
History of Museums and Collecting/710521008
Organization and Management of Museums/710521011

Other comments
  • Asistencia a clase: É importante a asistencia a clase, xa que moitas das probas avaliábeis se desenvolverán no seu transcurso. 
  • Perspectiva de xénero: Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores/as de ambos os sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas...). Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade. Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas.


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.