Datos Identificativos 2024/25
Asignatura (*) Literatura Galega Código 710G01018
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Segundo Formación básica 6
Idioma
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Letras
Coordinación
Correo electrónico
Profesorado
Correo electrónico
Web
Descrición xeral Estudo histórico e filolóxico das principais etapas, movementos, autores e obras da literatura galega dos séculos XX e XXI.

Competencias / Resultados do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Coñecemento do pasado literario galego do punto de vista diacrónico, desde comezos do século XX á actualidade, realizando unha aproximación á produción en todos os xéneros, así como aos autores e autoras máis relevantes. A1
A2
A11
A12
B1
B3
B4
B10
C1
C5
C7
C8
Coñecemento das técnicas e métodos de traballo e análise das ciencias humanas e sociais, de maneira que o alumnado se capacite para realizar procuras bibliográficas sobre asuntos específicos e para a comprensión e análise de textos teóricos, críticos e histórico-literarios. A6
A7
A11
A12
B1
B3
B4
B5
B10
B11
B18
B19
B20
C1
C4
C6
C7
C8
Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo, a través da reflexión sobre os modos en que os textos literarios dialogan co seu contexto histórico, cultural e ideolóxico. A11
A12
A17
A18
B1
B3
B4
B6
B10
B11
B15
B19
B20
C3
C4
C6
Mellorar a expresión oral e escrita do alumnado a través da utilización dos textos literarios como base para consolidar o seu coñecemento da lingua estándar e mais para ampliar os seus recursos léxicos e estilísticos. A2
A11
A12
B1
B2
B3
B4
B7
B8
B16
B17
B20
C1
C6

Contidos
Temas Subtemas
I. Introdución.
Do Primeiro Renacemento ás Irmandades da Fala.
II. O Segundo Renacemento da literatura galega.

1. A renovación do sistema
2. Grupo Nós
3. A Xeración das Vangardas.
III. A segunda metade do século XX
1. O exilio americano e a recuperación cultural da posguerra.
2. Movementos poéticos
3. A renovación da narrativa
4. Obras e autores
IV. Últimas tendencias literarias. 1. Narrativa. Obras e autores
2. Poesía. Obras e autores
3. A refundación do teatro. Obras e autores

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Lecturas A2 A11 A18 B3 B10 C3 2 38 40
Análise de fontes documentais A6 A17 B2 B5 B15 B17 B18 C1 C6 12 0 12
Proba mixta B6 B16 C8 4 20 24
Traballos tutelados A1 A7 A12 B1 B2 B3 B4 B7 B8 B11 B20 C5 0 12 12
Sesión maxistral B19 C4 C7 20 40 60
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Lecturas O alumnado deberá realizar a lectura das obras literarias obrigatorias. Para un óptimo aproveitamento das sesións, deberá ter lído os textos correspondentes.
As lecturas representan, xunto ás prácticas de comentario, unha das actividades principais do curso e, como tal, serán avaliadas.
Análise de fontes documentais O profesorado iniciará a análise e o comentario das obras literarias incluídas na programación e solicitará do alumnado a realización de comentarios individualizados segundo as pautas estabelecidas.

Proba mixta Proba escrita que combinará actividades de carácter ensaístico, de análise de fontes....
.
Traballos tutelados Traballo de crítica literaria realizado sobre unha das obras de lectura obrigada. Se darán na aula (ou nas horas de titoría e a través do correo electrónico) instruccións sobre a súa extensión, estruturación, bibliografía, etc.
Sesión maxistral Aulas teóricas presenciais en que a profesora explicará conceptos e estratexias que posteriormente se desenvolverán nas sesións prácticas e cuxo coñecemento será esixido para a superación do curso.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Análise de fontes documentais
Descrición
A atención personalizada ao alumnado realizarase a través das tutorías presenciais (individuais ou grupais), ou a través do correo electrónico: laura.tato@udc.gal.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Traballos tutelados A1 A7 A12 B1 B2 B3 B4 B7 B8 B11 B20 C5 Traballo individual de crítica literaria realizado a partir dunha das obras de lectura obrigada (relacionadas no Paso 8 desta guía). Para a súa realización serán dadas as indicacións na aula, en horario de titorías ou a través do correo electrónico laura.tato@udc.gal.
20
Proba mixta B6 B16 C8 Proba escrita que combinará actividades de carácter ensaístico, de análise de fontes....
60
Análise de fontes documentais A6 A17 B2 B5 B15 B17 B18 C1 C6 Avaliarase a realización individual do comentario dos textos literarios.
20
 
Observacións avaliación

O alumnado que se presente á convocatoria adiantada de decembro,
con matrícula parcial, semipresencial, dispensa académica ou calquera
outra particularidade especial deberá pórse en contacto co profesor ao
comezo do curso a través do correo
electrónico (carlos.vizcaino@udc.gal) e/ou utilizar o horarío de titorías fixado polo centro.

Na segunda oportunidade haberá que superar as mesmas probas que na primeira: entrega do traballo e realización da proba mixta.

Os traballos presentados polo alumnado poderán ser incorporados ao Turnitin, ferramenta para a detección do plaxio así como de traballos previamente presentados nesta ou noutras universidades, incluso polo mesmo/a alumno/a. En caso de que se produza algunha destas circunstancias, poderán ser aplicadas as medidas contempladas nas Normas de avaliación, revisión e reclamación das cualificacións dos estudos de grao e mestrado universitario da Universidade da Coruña (artigo 14.4).


Fontes de información
Bibliografía básica Méndez Ferrín, X.L. (1984). De Pondal a Novoneyra. Vigo: Xerais
Pena, Xosé Ramón (2019). Historia da Literatura 4. De 1936 a 1975. A "longa noite". Vigo:Xerais
VV.AA. (1996-98). Historia da literatura galega (5 vols.). Vigo: A Nosa Terra / AS-PG
Pena, Xosé Ramón (2013). Historia da Literatura Galega 3. De 1916 a 1936. Vigo: Xerais
Carballo Calero, Ricardo (1981). Historia da literatura galega contemporánea 1808-1935. Vigo: Galaxia
Tato Fontaíña, Laura (1999). Historia do teatro galego. Das orixes a 1936. Vigo: A Nosa Terra
Rodríguez, Francisco (1990). Literatura galega contemporánea (problemas de método e interpretación). Pontevedra: Edicións do Cumio

Obras de lectura:

A. R. Castelao, Cousas

R. Otero Pedrayo, O fidalgo e outros relatos ou Contos do camiño e a rúa.

Rafael Dieste, Dos arquivos do trasno

Álvaro Cunqueiro, Merlín e familia

Eduardo Blanco-Amor, A Esmorga

Bibliografía complementaria Domínguez Alberte, X. C. (1998). "A diversificación do xénero narrativo dende 1975", en Actas das I Xornadas das Letras Galegas en Lisboa. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia
Forcadela, Manuel (1998). "A narrativa galega contemporánea: 1800-1975. Unha perspectiva", en Actas das I Xornadas das Letras Galegas en Lisboa. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia
Fernández Barbosa, Beatriz (1998). "O livro das devoracions: a dor de ser e a dor de non ser", en Actas das I Xornadas das Letras Galegas en Lisboa. Compostela: Xunta de Galicia
Fernández Pérez-Sanjulián, Carme (2003). A Construción nacional no discurso literario de Ramón Otero Pedrayo. Vigo: A Nosa Terra
Vilavedra, Dolores (coord.) (1995-2000). Diccionario da literatura galega (3 vol.). Vigo: Galaxia
Rodríguez, Francisco (1993). Eduardo Blanco Amor. O desacougo da nación negada. Vilaboa: Edicións do Cumio
González Fernández, Helena (2005). Elas e o paraugas totalizador: escritoras, xénero e nación. Vigo: Edicións Xerais de Galicia
Carvalho Calero, Ricardo (1989). Estudos e ensaios sobre literatura galega. A Coruña: Ediciós do Castro
Tarrío Varela, Anxo (coord.) (2001). Galicia. Literatura XXXII: O século XX. A literatura anterior á Guerra Civil. A Coruña: Hércules
Vilavedra, Dolores (1999). Historia da literatura galega. Vigo: Galaxia
Gómez Sánchez, A. / Queixas Zas, M. (2001). Historia xeral da literatura galega. Vigo: A Nosa Terra
Tarrío, Anxo (1994). Literatura galega. Aportacións a unha historia crítica. Vigo: Edicións Xerais
Bernárdez, C. L./ Ínsua, E. X. / Millán, X. M. / Rei, M. / Tato, L. (2001). Literatura galega. Século XX. Vigo: A Nosa Terra
Figueroa, Antón (2001). Nación, literatura, identidade. Comunicación literaria e campos sociais en Galicia. Vigo: Xerais
Castelao, Manuel (2009). Novoneyra. Celso Emilio. Os Eidos. Longa noite de pedra. Compostela: Laiovento
Biscaínho, Carlos e Lourenço, Cillha (2002). O ideario teatral das Irmandades da Fala. Estudio e antoloxía. A Coruña: Deputación Provincial da Coruña
Rodríguez Fer, Claudio (1989). Poesía galega. Crítica e metodoloxía. Vigo: Xerais
Pereira da Rosa, Víctor / Castillo, Susan (orgs.) (1998). Pós-colonialismo e identidade. Porto: Universidade Fernando Pessoa
Castro Vázquez, Isabel (2007). Reexistencia, a obra de Manuel Rivas. Vigo: Edicións Xerais de Galicia
González Millán, X. (2000). Resistencia cultural e diferencia histórica. Barcelona: Sotelo Blanco
Ogando González, Iolanda (2004). Teatro histórico: construción dramática e construción nacional. A Coruña: Biblioteca-Arquivo Teatral Francisco Pillado Mayor da UDC
Biscaínho, Carlos (2008). Un país desde as táboas. 125 anos de teatro galego. Compostela: Xunta de Galicia


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías