Datos Identificativos 2024/25
Asignatura (*) Expresión Gráfica Código 771G01015
Titulación
Grao en Enxeñaría de Deseño Industrial e Desenvolvemento do Produto
Descriptores Ciclo Periodo Curso Tipo Créditos
Grado 2º cuatrimestre
Primero Formación básica 6
Idioma
Castellano
Modalidad docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Enxeñaría Industrial
Coordinador/a
Souto López, José Ramón
Correo electrónico
jose.souto@udc.es
Profesorado
Arce Fariña, María Elena
Souto López, José Ramón
Correo electrónico
elena.arce@udc.es
jose.souto@udc.es
Web http://www.eudi.udc.es/
Descripción general Fundamental na formación do enxeñeiro en deseño industrial, é o dominio da linguaxe gráfica como medio universal de comunicación e representación de ideas sobre deseños e productos. O debuxo técnico é un medio eficaz para a comunicación de conceptos de enxeñaría, como están relacionados os desenvolvementos do pasado coas técnicas modernas, mostrando por qué na actualidade os enxeñeiros/as teñen maior necesidade de dominar a comunicación gráfica.

Competencias / Resultados del título
Código Competencias / Resultados del título
A1 Aplicar el conocimiento de las diferentes áreas involucradas en el Plan Formativo.
A2 Capacidad de comprensión de la dimensión social e histórica del Diseño Industrial, vehículo para la creatividad y la búsqueda de soluciones nuevas y efectivas.
A4 Trabajar de forma efectiva como individuo y como miembro de equipos diversos y multidisciplinares.
A5 Identificar, formular y resolver problemas de ingeniería.
A6 Formación amplia que posibilite la comprensión del impacto de las soluciones de ingeniería en los contextos económico, medioambiental, social y global.
A7 Capacidad para diseño, redacción y dirección de proyectos, en todas sus diversidades y fases.
A8 Capacidad de usar las técnicas, habilidades y herramientas modernas para la práctica de la ingeniería
B1 Capacidad de comunicación oral y escrita de manera efectiva con ética y responsabilidad social como ciudadano y como profesional.
B2 Aplicar un pensamiento crítico, lógico y creativo para cuestionar la realidad, buscar, y proponer soluciones innovadoras a nivel formal, funcional y técnico.
B5 Resolver problemas de forma efectiva.
B8 Trabajar en un entorno internacional con respeto de las diferencias culturales, lingüísticas, sociales y económicas.
B9 Comunicarse de manera efectiva en un entorno de trabajo.
B11 Capacidad de análisis y síntesis.
B12 Comprensión das responsabilidades éticas e sociales derivadas da súa actividade profesional
C3 Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida.
C5 Entender la importancia de la cultura emprendedora y conocer los medios al alcance de las personas emprendedoras.
C7 Desarrollar la capacidad de trabajar en equipos interdisciplinares o transdisciplinares, para ofrecer propuestas que contribuyan a un desarrollo sostenible ambiental, económico, político y social.
C8 Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad.

Resultados de aprendizaje
Resultados de aprendizaje Competencias / Resultados del título
Aplicar o coñecemento das diferentes áreas involucradas no Plano Formativo. A1
B1
B12
C3
Traballar de forma efectiva como individuo e como membro de equipos diversos e multidisciplinares. A4
B2
B12
C5
Capacidade para deseño, redacción e dirección de proxectos, en todas as súas diversidades e fases. Traballar nun entorno internacional con respeto das diferencias culturais, lingüísticas, sociais e económicas. Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. A7
B8
B12
C7
Capacidade de usar as técnicas, habilidades e ferramentas modernas para a práctica da enxeñaría. Capacidade de análise e síntese. A2
A5
A6
B11
B12
C8
Capacidade de usar as técnicas, habilidades e ferramentas modernas para a práctica da enxeñaría. A7
A8
B5
B8
B9
B12

Contenidos
Tema Subtema
DIBUJO GEOMÉTRICO 1. CONOCIMIENTOS BÁSICOS

2. HOMOLOGÍA

3. NOMOGRAFÍA

3. LEVAS

4. CURVAS
GEOMETRÍA DESCRIPTIVA SISTEMAS DE REPRESENTACIÓN

TEMA 1 CONOCIMIENTOS PREVIOS DEL SISTEMA DIÉDRICO
1.1 Generalidades dos sistemas de representación
1.2 Punto:
1.2.1 Proyecciones.
1.2.2 Representación.
1.3 Estudio da Recta:
1.3.1 Proyecciones.
1.3.2 Representación.
1.3.3 Trazas: Visibilidad.
1.4 Plano:
1.4.1 Representación,
1.4.2 Trazas.
1.4.3 Rectas notables.
1.5_Intersecciones entre:
1.5.1 Rectas.
1.5.2 Planos.
1.5.3 Recta y plano
1.6 Paralelismo entre:
1.6.1 Rectas,
1.6.2 Recta y plano,
1.6.3 Planos.
1.7 Perpendicularidad entre:
1.7.1 Rectas.
1.7.2 Recta y plano.
1.7.3 Planos.
1.8 Distancias

TEMA 2 METODOS.
2.1 Abatimientos de:
2.1.1 Plano.
2.1.2 Un punto situado en un plano.
2.1.3 Recta situada en un plano.
2.1.4 Figuras planas.
2.1.5 Aplicaciones.
2.2 Cambios de plano de proyección:
2.2.1 Vertical.
2.2.2 Horizontal.
2.2.3 Vertical y Horizontal.
2.2.4 Aplicaciones.
2.3 Giros:
2.3.1 Punto.
2.3.2 Recta.
2.3.3 Plano.
2.3.4 Aplicaciones.

TEMA 3 APLICACIONES
3.1 Generalidades.
3.2 Angulo entre:
3.2.1 Dos rectas.
3.2.2 Recta y plano.
3.2.3 Dos planos.
3.2.4 Recta con planos de proyección.
3.2.5 Recta con Línea de tierra .
3.2.6 Plano con línea de tierra.
3.3 Distancias:
3.3.1 Dos Puntos.
3.3.2 Recta y punto.
3.3.3 Dos rectas paralelas.
3.3.4 Dos planos paralelos.
3.3.5 Recta y plano
3.3.6 Dos rectas que se cruzan
3.3.7 Aplicaciones.

TEMA 4 SUPERFICIES
4.1 Generalidades
4.1.1 Clasificación.
4.2 Cilíndricas: Cilindro y Prisma
4.2.1 Generalidades.
4.2.2 Representación.
4.2.3 Situación de puntos en una superficie.
4.2.4 Sección plana.
4.2.5 Intersección con una recta.
4.2.6 Desarrollo.
4.3 Cónicas: Cono y Pirámide
4.3.1 Generalidades.
4.3.2 Representación.
4.3.3 Situación de puntos.
4.3.4 Planos tangentes.
4.3.5 Sección plana.
4.3.6 Intersección con una recta.
4.3.7 Desasrrollo.
4.4 Esfera:
4.4.1 Generalidades.
4.4.2 Representación.
4.4.3 Situación de puntos en ella.
4.4.4 Planos tangentes.
4.4.5 Sección plana.
4.4.6 Intersección con una recta.
4.4.7 Desenvolvemento.

TEMA 5 INTERSECCIÓN DE SUPERFICIES
5.1 Generalidades.
5.2 Métodos:
5.2.1 Planos auxiliares.
5.2.2 Planos límites.
5.3 Clases de intersección:
5.3.1 Penetración.
5.3.2 Mordedura.
5.3.3 Tangencia simple y doble.
5.4 Visibilidad de la intersección.
5.5 Desarrollo y transformada de la intersección.
5.6 Intersección entre superficies. Aplicaciones.
INTRODUCCIÓN AL DIBUJO INDUSTRIAL NORMALIZACIÓN. GENERALIDADES.
PRINCIPIOS DE REPRESENTACIÓN. GENERALIDADES
ACOTACIÓN. GENERALIDADES
PRÁCTICAS CON AUTOCAD, FUSION 360 o INVENTOR (colaboración en la elaboración de planimetrías y modelado de relieve y módulos con la asignatura de Metodología).

Planificación
Metodologías / pruebas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciales y virtuales) Horas trabajo autónomo Horas totales
Sesión magistral A4 A5 A6 A7 A8 B8 B9 C5 C8 30 30 60
Prácticas de laboratorio A1 A2 B1 B2 B5 B11 B12 C3 C7 22.5 56.25 78.75
Prueba objetiva A5 B5 5 5 10
Actividades iniciales A1 A4 A5 0.25 0 0.25
 
Atención personalizada 1 0 1
 
(*)Los datos que aparecen en la tabla de planificación són de carácter orientativo, considerando la heterogeneidad de los alumnos

Metodologías
Metodologías Descripción
Sesión magistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia. Esta docencia será impartida de modo presencial coas medidas de seguridade establecidas polo Centro.
Prácticas de laboratorio Metodoloxía que permite que os estudantes aprendan efectivamente a través da realización de actividades de carácter práctico, tales como demostracións, exercicios, experimentos e investigacións.
Esta docencia será presencial na aula asignada coas medidas de seguridade establecidas polo Centro.
Prueba objetiva Resolución de exercicios extraídos do temario e similares os das prácticas realizadas.
Actividades iniciales Actividades que se llevan a cabo antes de iniciar cualquier proceso de enseñanza-aprendizaje a fin de conocer las competencias, intereses y/o motivaciones que posee el alumnado para el logro de los objetivos que se quieren alcanzar, vinculados a un programa formativo. Con ella se pretende obtener información relevante que permita articular la docencia para favorecer aprendizajes eficaces y significativos, que partan de los saberes previos del alumnado.

Atención personalizada
Metodologías
Prácticas de laboratorio
Descripción
Metodología diseñada para promover el aprendizaje autónomo de los estudiantes, bajo la tutela del profesor y en escenarios variados (académicos e profesionales). Está referida prioritariamente al aprendizaje de “cómo hacer las cosas”. Constituye una opción basada en la asunción por los estudiantes de la responsabilidad por su propio aprendizaje.
Este sistema de enseñanza se basa en dos elementos básicos: el aprendizaje independiente de los estudiantes y el seguimiento de su aprendizaje por el profesor-tutor.
Metodología que permite que los estudiantes aprendan efectivamente a través de la realización de actividades de carácter práctico, tales como demostraciones, ejercicios, experimentos e investigaciones.

Evaluación
Metodologías Competencias / Resultados Descripción Calificación
Prácticas de laboratorio A1 A2 B1 B2 B5 B11 B12 C3 C7 Tanto para la 1ª como la 2ª oportunidad:
Asistencia obligatoria de un mínimo del 80% a las clases prácticas, así como la elaboración correcta y entrega en un plazo indicado de las prácticas correspondientes exigidas durante el curso.

La asignatura tendrá la siguiente estructura de evaluación y valoración segun el temario:

- Prácticas de Diédrico y Dibujo Geométrico hasta un máximo del 20%
- Prácticas de AutoCad hasta un máximo del 10%
- Introducción al Dibujo Industrial hasta un máximo del 2.5 %
32.5
Prueba objetiva A5 B5 La prueba objetiva se realizará en base a la resolución de ejercicios similares a los de las prácticas elaboradas en el aula.
La distribución de la prueba se realizará sobre:

- Diédrico y Dibujo Geométrico hasta un máximo del 40%
- AutoCad hasta un máximo del 15%
- Introducción al Dibujo Industrial hasta un máximo del 12.5 %

Es necesario tener un aprobado tanto en las prácticas como en el examen para sumar.

Esta prueba se realizará en las dos oportunidades siempre que se cumplan con los requisitos de asistencia y elaboración obligatoria de las prácticas realizadas durante el curso (mínimo 80% de asistencia).

67.5
 
Observaciones evaluación

"Todos os aspectos relacionados con dispensa académica, dedicación ao estudo, permanencia e fraude académica rexeranse de acordo coa normativa académica vixente da UDC."


Fuentes de información
Básica (). .

Trazado Geométrico: Dibujo y Comunicación Gráfica Autores: Frederick Giesecke y otros Pearson Educación, 2006.

Dibujo en Ingeniería y Comunicación Gráfica Autores: Bertoline, Wiebe, Miller y Mohler Mc Graw Hill 1999 segunda edición.  

Sistemas de Representación Recomendada: GONZALEZ MONSALVE MARIO Geometría Descriptiva Grafitrés, Sevilla, 1992.

IZQUIERDO ASENSI Geometría descriptiva Paraninfo, Madrid 2000, 24ª ed. 

RENDÓN GÓMEZ ALVARO Volumen II Geometría proyectiva y sistemas de representación Editorial Tebar, Madrid, 2001.

RODRIGUEZ DE ABAJO, FRANCISCO JAVIER Sistema Diédrico Donostiarra, San Sebastián, 1996, 24ª ed. 
 
Complementaria: BERTRÁN GUASP, JOSEP. Geometría descriptiva Tomo 1 Sistema diédrico, ejercicios Donostiarra, San Sebastián, 1995  

FERNANDEZ SAN ELIAS, GASPAR Fundamentos del sistema diédrico León: instituto de automática y fabricación 

GONZALO GONZALO, JOAQUÍN. Iniciación al sistema diédrico: parte instrumental Donostiarra, San Sebastián, 1996

SANTISTEBAN REQUENA, ÁNGEL. Diédrico: 200 problemas tipo comentados y resueltos Norma, Madrid,1993

Normas UNE-EN-ISO 128 y 129, BASE DE DATOS AENOR, biblioteca virtual UDC.
Complementária

BERTRÁN GUASP, JOSEP. Geometría descriptiva Tomo 1 Sistema diédrico, ejercicios Donostiarra, San Sebastián, 1995


FERNANDEZ SAN ELIAS, GASPAR Fundamentos del sistema diédrico León: instituto de automática y fabricación 

GONZALO GONZALO, JOAQUÍN: Iniciación al sistema diédrico: parte instrumental Donostiarra, San Sebastián, 1996 SANTISTEBAN REQUENA, ÁNGEL. Diédrico: 200 problemas tipo comentados y resueltos Norma, Madrid,1993

Recomendaciones
Asignaturas que se recomienda haber cursado previamente

Asignaturas que se recomienda cursar simultáneamente
Fundamentos de Física/771G01001
Matemáticas II/771G01006
Informática Básica/771G01012
Metodología del Diseño/771G01022
Expresión Artística/771G01041

Asignaturas que continúan el temario
Análisis Asistido por Ordenador/771G01013
Tecnologías de Desarrollo de Producto/771G01014
Expresión Gráfica Aplicada/771G01016
Diseño Asistido por Ordenador/771G01017
Oficina Técnica/771G01018
Diseño y Producto/771G01023
Proyectos de Diseño I/771G01024
Proyectos de Diseño II/771G01025
Proyectos de Diseño III/771G01026
Taller de Modelos y Prototipos y Proyectos Experimentales/771G01029

Otros comentarios

Materias que se recomenda ter cursado previamente. Coñecementos básicos de Debuxo Xeométrico e Sistemas de Representación: Sistema Diédrico e Sistema Axonométrico. Está previsto colaborar nesta materia con outras de 1º curso, é o caso de Metodoloxía do Deseño, poderanse emplear contidos desta materia (Módulos e Relieves) para realizalos en Expresión Gráfica nos contidos de Introducción o Debuxo Industrial e Normalización. Aviso importante sobre a planificación da matrícula: lémbrase os estudantes que repiten curso nesta materia, que é obligatorio asistir as clases teóricas e prácticas, deben telo en conta cando se matriculen de novo, sobre todo polos horarios de docencia e datas de exames aprobados en Xunta de Escola.

Recomendacións sobre sustentabilidade e medio ambiente:
Intentarase transmitir ao alumnado a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sustentabilidade para que os apliquen non só na aula, senón tamén no comportamento persoal e profesional.
Para contribuír á consecución dunha contorna inmediata sustentable e ao cumprimento do obxectivo da acción número 5: “Docencia e investigación ambiental e social saudables e sostibles” do “Plan de Acción Campus Verde Ferrol”:
 A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia:
- Solicitarase en formato virtual e/ou soporte informático.
- Realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos.
- De se realizar en papel:
·         Non se empregarán plásticos.
·         Realizaranse impresións a dobre cara.
·         Empregarase papel reciclado.
·         Evitarase a impresión de borradores.
Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural.
Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais.
 Recomendacións en materia de igualdade de xénero e respecto á diversidade:
Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores de ambos os sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas…).
Traballaráse para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas, e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade.
Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas.
Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso axeitado, igualitario e proveitoso á vida universitaria.



(*) La Guía Docente es el documento donde se visualiza la propuesta académica de la UDC. Este documento es público y no se puede modificar, salvo cosas excepcionales bajo la revisión del órgano competente de acuerdo a la normativa vigente que establece el proceso de elaboración de guías