Datos Identificativos 2024/25
Asignatura (*) Semiótica e Psicoloxía da Percepción Código 771G01031
Titulación
Grao en Enxeñaría de Deseño Industrial e Desenvolvemento do Produto
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Optativa 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinación
Comesaña Comesaña, Patricia
Correo electrónico
p.comesanac@udc.es
Profesorado
Comesaña Comesaña, Patricia
Correo electrónico
p.comesanac@udc.es
Web http://http://www.eudi.udc.es
Descrición xeral Aplicación da semiótica e da psicoloxía da percepción aos procesos do diseño industrial.

Competencias / Resultados do título
Código Competencias / Resultados do título
A1 Aplicar o coñecemento das diferentes áreas involucradas no Plano Formativo.
A2 Capacidade de comprensión da dimensión social e histórica do Deseño Industrial, vehículo para a creatividade e a búsqueda de solucións novas e efectivas.
A3 Necesidade dunha aprendizaxe permanente e continua (Life-long learning), e especialmente orientada cara os avances e os novos produtos do mercado.
A4 Traballar de forma efectiva como individuo e como membro de equipos diversos e multidisciplinares.
A5 Identificar, formular e resolver problemas de enxeñaría.
A6 Formación amplia que posibilite a comprensión do impacto das solucións de enxeñaría nos contextos económico, medioambiental, social e global.
A7 Capacidade para deseño, redacción e dirección de proxectos, en todas as súas diversidades e fases.
A8 Capacidade de usar as técnicas, habilidades e ferramentas modernas para a práctica da enxeñaría.
A9 Capacidade para efectuar decisións técnicas tendo en conta as súas repercusións ou costes económicos, de contratación, de organización ou xestión de proxectos.
A10 Comprensión das responsabilidades éticas e sociais derivadas da súa actividade profesional.
B1 Capacidade de comunicación oral e escrita de maneira efectiva con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B2 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo para cuestionar a realidade, buscar e propoñer solucións innovadoras a nivel formal, funcional e técnico.
B3 Aprender a aprender. Capacidade para comprender e detectar as dinámicas e os mecanismos que estruturan a aparición e a dinámica de novas tendencias.
B4 Traballar de forma colaborativa. Coñecer as dinámicas de grupo e o traballo en equipo.
B5 Resolver problemas de forma efectiva.
B6 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B7 Capacidade de liderado e para a toma de decisións.
B8 Traballar nun entorno internacional con respeto das diferencias culturais, lingüísticas, sociais e económicas.
B9 Comunicarse de maneira efectiva nun entorno de traballo.
B10 Capacidade de organización e planificación.
B11 Capacidade de análise e síntese.
B12 Comprensión das responsabilidades éticas e sociales derivadas da súa actividade profesional
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía respectuosa coa cultura democrática, os dereitos humanos e a perspectiva de xénero.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Adquirir habilidades para a vida e hábitos, rutinas e estilos de vida saudables.
C7 Desenvolver a capacidade de traballar en equipos interdisciplinares ou transdisciplinares, para ofrecer propostas que contribúan a un desenvolvemento sostible ambiental, económico, político e social.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Coñecementos da análise semiótica e emprego da terminoloxía básica A2
A6
B2
B3
B9
B11
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C7
Capacitamento no manexo das ferramentas da análise dun obxecto A1
A5
A7
A8
B3
B4
B5
B6
B7
B8
C3
Coñecemento e emprego da terminoloxía básica da psicoloxía da percepción A3
A4
A9
A10
B1
B2
B10
B12
C7

Contidos
Temas Subtemas
I. APROXIMACIÓN Á SEMIÓTICA · Conceptos introdutorios.
. Do signo ao texto
. Do texto ao discurso
· Signo lingüístico vs. singo visual.
· Semiótica simbólica, icónica e indicial.
II. SEMIÓTICA ICÓNICA. ANÁLISE DE IMAXES VISUAIS. · A imaxe. Definición. Natureza e orixe.
· Poética e deseño: semiótica das mensaxes visuais.
· O signo icónico: referente, significante e tipo.
· O problema da iconicidade.
· O signo plástico: textura, forma e color.
. Innovación e deseño
. O sistema dos obxectos e a economía política do signo
III. INTRODUCIÓN A PSICOLOXÍA DA PERCEPCIÓN. · Conceptos introdutorios.
. Psicofísica básica
. A percepción visual: sensación e percepción.
· As experiencias perceptivas.
· Teorías clásicas da percepción humana.
. Teoría e medida da discrimininación psicofísica
· Cuantificación da magnitude perceptiva e da información do estímulo
. A atención e as emocións dende os obxectos.


IV. CONDICIONANTES DA PERCEPCIÓN HUMANA. · Estabilidade da experiencia perceptiva
. Paradigmas perceptivos.
· Luz e imaxes.
· Percepción da cor.
· Percepción da forma e textura.
· Percepción do espazo, do movemento e no visual.
· Influencias cognitivas na percepción.
· Novidade e complexidade: determinantes da preferencia e do sentimento.
· Desenvolvemento perceptivo.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Prácticas de laboratorio A4 A7 A8 A9 B1 B4 15 21 36
Sesión maxistral A1 A2 A3 A5 A10 A6 B2 B3 C5 C6 C7 12 25 37
Traballos tutelados A2 A4 A6 11 31 42
Proba mixta B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 C1 C2 C3 C4 1 31 32
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Prácticas de laboratorio No laboratorio levaranse a cabo exercicios individuais e/ou en grupo, que se entregarán ao remate da clase ou (de non ser o caso) na forma estimada pola profesora.
Estes exercicios poñerán en práctica algúns dos aspectos tratados nas sesións maxistrais e aulas teóricas.
Sesión maxistral Explicación oral dos contidos teóricos do temario apoiada e complementada co uso de medios audiovisuais.
En ocasións utilizaranse preguntas para desenvolver unha discusión dirixida en torno a un tema concreto.


Traballos tutelados Ao longo da materia o alumnado desenvolverá un traballo proposto polo profesor.
(Presencial e traballo autónomo do alumnado). Partindo dun formato seminario dun tema concreto, realizarase unha aproximación á realidade estudada a través da aprendizaxe activa do alumno e búsqueda de información.
Proba mixta Test e pregunta curtas.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Proba mixta
Traballos tutelados
Descrición
O desenvolvemento das actividades prácticas, ao igual que durante o traballo tutelado, estará permanentemente tutorizado polo profesor.
Ademáis da resolución de dúbidas o profesor interverá no proceso de execución dos exercicios prácticos e/ou traballo para incorporar novas perspectivas que poidan mellorar o proceso.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Prácticas de laboratorio A4 A7 A8 A9 B1 B4 No laboratorio levaranse a cabo pequenos exercicios individuais e en grupo, que se entregarán ao remate da clase ou (de non ser o caso) na forma estimada polo profesor.
40
Proba mixta B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B12 C1 C2 C3 C4 Test e pregunta curtas.
30
Traballos tutelados A2 A4 A6 Ao longo da materia o alumnado desenvolverá un traballo proposto polo profesor.
(Presencial e traballo autónomo do alumnado). Partindo dun formato seminario dun tema concreto, realizarase unha aproximación á realidade estudada a través da aprendizaxe activa do alumno e búsqueda de información.
30
 
Observacións avaliación

Para aprobar a materia é necesario ter aprobada a parte das prácticas de laboratorio e o traballo proposto, así como a proba mixta. 

Os alumnos deberán entregar os traballos prácticos segundo os criterios estipulados pola docente. 

 A avaliación da convocatoria extraordinaria será igual á ordinaria. A docente poderá adaptar algunha ferramenta de avaliación por causas xustificadas. 

Cada traballo ou exercicio práctico non entregado en tempo e forma estipulado supón a súa anulación. 

Ortografías: as posibles faltas de ortografía nos traballos ou prácticas supoñen unha penalización na cualificación. 

Os estudantes con dispensa académica deben contactar co profesor ao comezo do curso, vía Moodle ou correo electrónico, para acordar un itinerario personalizado para compensar as ausencias das clases maxistrais e as horas de traballo na aula. 

Todos os aspectos relacionados con “dispensa académica”, “dedicación ao estudo”, “permanencia” e “fraude académica” rexeranse de acordo con a normativa académica vixente da UDC.


Fontes de información
Bibliografía básica Fraenza, F. y Perié, A. (2015). El diseño. Del sentido a la acción. Editorial brujas
Braudrillard, J. (1997). El sistema de los objetos. Siglo XXI
Dember, W. (1990). Psicología de la percepción. Alianza Psicología
Norman, D. (1998). Psicología de los objetos cotidianos. Hondarribia
Cobley, P. y Jansz, L. (2004). Semiótica para principiantes. Era Naciente

Luna, M. D, Tudela, P., Percepción visual. Madrid: Trotta, 2006.

Arnheim, R., Arte y percepción visual. Madrid: Alianza, 2002.

Lillo, J., Psicología de la percepción. Madrid: Debate, 1993.

Dember, W., Psicología de la percepción. Madrid: Alianza, 1990.

Sebeok,  T., Signos, una introducción a la semiótica. Barcelona: Paidós, 1996.

Sudjic, D., Il Linguaggio delle cose. Edizione Laterza, 2009.

Deni, M. y Proni, G., La semiotica e il progetto. Milán. FrancoAngeli, 2008.

Polidoro, P., Che cos'è la semiotica visiva. Roma, Carocci, 2008

Costa, J., Diseñar para los ojos. Barcelona, Costa Punto Com, 2008.

 

 

Bibliografía complementaria Marín, J.M. (2016). Breviario de diseño industrial. Función, estética y gusto. Cátedra
Rodríguez, R. y Mora, K. (2002). Frankenstein y el cirujano plástico. Una guía multimedia de semiótica de la publicidad. Alicante: Universidad de Alicante
Barthes, R. (1990). La aventura semiológica. Paidós
Bajar Eco, U. (1999). La estructura ausente. Lumen


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Márketing/771G01032
Historia da Arte e do Deseño/771G01038
Estética/771G01040

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Márketing/771G01032
Historia da Arte e do Deseño/771G01038

Observacións

1.- A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia:

1.1. Solicitarase en formato virtual e/ou soporte informático

1.2. Realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos

1.3. De se realizar en papel:

- Non se empregarán plásticos.

- Realizaranse impresións a dobre cara.

- Empregarase papel reciclado.

- Evitarase a impresión de borradores.

2.- Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural

3.- Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sostenibilidade nos comportamentos persoais e profesionais

4.- Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores de ambos os sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas...)

5.- Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas, e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade

6. Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e proporanse accións e medidas para corrixilas

7. Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso axeitado, igualitario e proveitoso á vida universitaria.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías