Datos Identificativos 2024/25
Asignatura (*) Mecanismos de xeración da variación xenética Código 610441005s
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Inglés
Modalidade docente Híbrida
Prerrequisitos
Departamento Bioloxía
Coordinación
Gonzalez Tizon, Ana Maria
Correo electrónico
ana.gonzalez.tizon@udc.es
Profesorado
Gonzalez Tizon, Ana Maria
Vila Sanjurjo, Antón
Correo electrónico
ana.gonzalez.tizon@udc.es
anton.vila@udc.es
Web http://cie48.udc.es
Descrición xeral Esta materia profundiza en el conocimiento de los diversos mecanismos que generan la variación genética, tanto en el aspecto de sus bases moleculares como en el de su impacto sobre los genomas y la evolución de las especies.

Competencias / Resultados do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Coñocer os mecanismos causantes da variabilidade xenética e a importancia da variación xenética na evolución. AI3
AI6
AI11
AI12
AI13
BI1
BI2
CM2
CM3

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Natureza das mutacións. Estimacións da taxa de mutación e frecuencia.
Tipos de lesións causadas por mutacións. Mutáxenos físicos e químicos.
Reversión e eliminación.
A paramutación.
Tema 2. Mecanismos de reparación do ADN. Métodos preventivos.
Reparación directa.
Reparación por escisión.
Reparación post-replicación.
Tema 3. Enfermidades xenéticas relacionadas con axentes mutaxénicos. Cancro.
Enfermidades por avarías nos sistemas de reparación.
Tema 4. ADN móbil: Abundancia nos xenomas.
Clasificacións de elementos transpoñibles. Proliferación.
Evolución modular. Impacto nos xenomas. Domesticación.
Tema 5. Procesos de recombinación. Taxas de recombinación.
Conversión xenética.
Dimorfismo sexual da taxa de recombinación, cruzamento e conversión de xenes.
Conversión xenética sesgada
Tema 6. Evolución do pensamento científico sobre a orixe da variabilidade xenética. A contribución de Woese. ntrodución: Evolución celular: o camiño “desigual” cara “quen sabe
onde"
Historia do pensamento evolutivo: Lamarck
Historia do pensamento evolutivo: unha síntese moderna da bioloxía evolutiva
Estado da microbioloxía (e da viroloxía) durante a maior parte dun século
XX
luca
Tema 7. A evolución microbiana na era da xenómica Introdución
A dinámica turbulenta da evolución microbiana
hgt
Conceptos malditos da xenética clásica: elementos xenéticos con sabor
Lamarckiano?
Conceptos malditos da xenética clásica: evolución da evolución?
Tema 8. O misterioso mundo dos virus Introdución
figuras e definicións
¿Están vivos os virus?
As primeiras ideas sobre a evolución dos virus
A bioloxía estrutural permite unha mirada profunda ao pasado
A orixe dos replicóns virais
Cando se orixinaron os virus?
Fluxo xenético entre virus e hóspedes
Novos descubrimentos sobre a evolución dos virus
Modelos de dinámica de poboacións virales
conclusións

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A3 A6 A11 A12 A13 B1 B2 C2 C3 0 36.2 36.2
Eventos científicos e/ou divulgativos A6 A11 A12 B1 B2 C2 C3 0 8.8 8.8
Proba obxectiva C2 C3 2 0 2
Prácticas de laboratorio A12 A13 B1 B2 C2 C3 16 8 24
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral No caso do alumnado PRESENCIAL, en cada clase expoñeranse os contidos do temario.
Eventos científicos e/ou divulgativos Os estudantes realizarán un póster que será enviado dixitalmente a os profesores e defendido oralmente por TEAMS no día concertado para a realización desta actividade
Proba obxectiva Proba escrita na que se tratará calquera aspecto abordado na docencia teórica e práctica, con preguntas de resposta corta, resposta múltiple ou test

Prácticas de laboratorio Traballos con ferramentas informáticas de análisis da variación xenética: manipulación de secuencias de ADN, análisis filoxenéticos, interpretación estructural dos efectos das mutacions mitocondriais.

Atención personalizada
Metodoloxías
Descrición
O alumnado podrá acudir as tutorías dos profesores noss horarios previamente establecidos ou consensuados cos alumnos e alumnas da materia.


Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Eventos científicos e/ou divulgativos A6 A11 A12 B1 B2 C2 C3 Os estudantes realizarán un póster que será enviado dixitalmente a os profesores e defendido oralmente no día concertado para a realización desta actividade. 25
Proba obxectiva C2 C3 Examen que constará de preguntas de resposta corta, tipo test ou resposta múltiple. 60
Prácticas de laboratorio A12 A13 B1 B2 C2 C3 Se valorará a asistencia e execución exercicios mediante a elaboración dun caderno de prácticas (en inglés) 15
 
Observacións avaliación

As prácticas de laboratorio son obrigatorias. 


Para aprobar a
materia o alumno debe obter a lo menos un 50% da cualificación da proba obxectiva e un 50% da cualificación de prácticas de laboratorio.

Se
considerará NON PRESENTADO cando o alumno non participe en máis dun 20%
das actividades avaliables programadas. Este criterio se aplica á
convocatoria de xaneiro, 

Na convocatoria de xullo, para obter a
cualificación NON PRESENTADO, bastará con non presentarse ás probas
obxectivas (examen de teoría e examen de prácticas). 

Para a
avaliación da convocatoria de xullo o alumno, ademáis dos exámenes de
teoría e prácticas, deberá presentar o póster. No caso de que xa estivese avaliada na convocatoria
de xaneiro, a culificación obtida manterase na de Xullo.

Para o
alumnado con dedicación a tempo parcial e dispensa de exención de
asistencia os profesores adoptarán medidas a consensuar co estudante ( flexibilidad nas datas de entrega de traballos) 

Fontes de información
Bibliografía básica Gibson, G. (2009). A primer of genome science. Sinauer Associates
E.C. Friedberg et al. (2006). DNA repair and mutagenesis. Second edition. ASM Press
Weiner, M. P., Gabriel, S., and Claibo, J. (2007). Genetic variation: a laboratory manual. Cold Spring Harbor Laboratory Press
Meyers, R. A. (2007). Genomics and genetics: from molecular details to analysis and techniques. Wiley-VCH
N L Craig et al. (2002). Mobile DNA II. ASM Press
O alumnado recibirá por parte dos profesores da materia webgrafía reciente e artículos de revisión para preparar axeitadamente a materia.

Bibliografía complementaria R Scott Hawley, MY Walker (2003). Advanced genetic analysis. Finding meaning in a genome. . Blackwell Publishing
Hartl, D. L. (2009). Genetics: analysis of genes and genomes. Jones and Bartlett
Watson et al. (2004). Molecular Biology of the gene. Fifth edition. Pearson-Cummings
J. M. Coffin et al. (1997). Retroviruses. Cold Spring Harbor Laboratory Press


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións
A a sistencias as clases maxistrais posibilita o tratamento de dúbidas ou cuestións que poidan xurdir no transcurso das explicacións, facilitando a comprensión dos temas. O estudo debe contemplar a consulta habitual de, ao menos, a bibliografía recomendada. O estudo e traballo en grupo favorece a comprensión e desenvolve o espíritu crítico. As dudas e dificultades que plantexe calqueira asoecto da materia resolveránse o antes posible, plantexándoas nas clases presenciáis ou acudindo as tutorías individuais. Dado que parte da bibliografía recomendada para esta materia está en inglés, se recomenda ter manexo dista lingua, a lo menos a nivel de comprensión de textos escritos. 

Perspectiva de xénero

En esta materia terase presente a perspectiva de xénero, non se tolerarán actitudes sexistas e fomentaranse os valores de respecto e igualdade.

Programa Green Campus Facultade de Ciencias

Para axudar a conseguir una contorna inmediata sustentable e cumprir co punto 6 da “Declaración Ambiental da facultade de Ciencias (2020)”, os traballos documentais que se realicen nesta materia:

a. Solicitaranse maioritariamente en formato virtual e soporte informático

b. De realizarse en papel:

Non se empregarán plásticos

Realizaranse impresións a dobre cara

Empregarase papel reciclado

Evitarase a realización de borradores

A Declaración Ambiental está disponible en:

https://ciencias.udc.es/images/Facultade/Green_Campus/Regulamento_Comit%C3%A9_Green_Campus_FCiencias.pdf



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías