A asistencia ás
clases é obrigatoria. Valorarase positivamente a actitude e a participación nas
mesmas. A asistencia mínima será non inferior ó 80% das horas presenciais (agás
ausencias debidamente xustificadas).

Na corrección das distintas
actividades terase en conta os aspectos formais para a resolución dos problemas

plantexados, a claridade nas exposicións e a capacidade de defensa dos argumentos
presentados no traballo escrito, así como de ser o caso presentación oral dos resultados
acadados.

Para os estudantes
co recoñecemento de dedicación a tempo parcial e/ou dispensa académica de
exención de asistencia, a cualificación obterase a partir das actividades de Proba
de resposta múltiple (25%) e Traballos
tutelados (75%).

Para obter a cualificación
de NP (Non Presentado), o alumnado non poderá ter realizado a proba
incluída nas actividades de aprendizaxe colaborativa nin os traballos.

Todos os
aspectos relacionados con “dispensa académica”, “dedicación ao
estudo”, “permanencia” e “fraude académica” rexeranse de
acordo coa normativa
académica vixente da UDC.

Resultados de aprendizaxe	Competencias / Resultados do título
COM 2 - Planexar a realización dun traballo profesional ou de investigación no ámbito do medio ambiente, considerando: o estudo e caracterización de materiais e/ou substancias, a súas propiedades fisicoquímicas, biolóxicas e toxicolóxicas, os procesos de distribución- transformación e os seus posibles efectos, propoñendo tecnoloxías para a súa monitorización e/ou tratamento, tomando en consideración a lexislación aplicable e elaborando informes profesionais que faciliten a comprensión aos destinatarios. TIPO: Competencias	AM24
CON 3 - Definir indicadores de calidade do ár, auga e solo, identificando as súas propiedades e os procesos de distribución en cada medio, a súa avaliación e métodos de análise. TIPO: Coñecementos e contidos	AM27
HAB 9 - Aplicar distintas estratexias para o tratamento estatístico de datos relacionados con estudos medioambientais, empregando ferramentas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC). TIPO: Habilidades e destrezas	AM39
RAC 3.1 - Empregar ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión. TIPO: Habilidades e destrezas	AM43
RAC 4.2 - Transferir o coñecemento obtido aplicando na práctica solucións novedosas e creativas, relacionadas coa protección do medio ambiente, e os retos emerxentes asociados, que contribúan a un desenvolvemento sostible ambiental, económico, político e social, adaptado ao entorno social e económico. TIPO: Competencias	AM44

Temas	Subtemas
Introdución	Análise exploratoria de datos uni e multivariantes
Relación entre variables	Regresión lineal Simple e Múltiple Modelos ANOVA dunha vía e modelos ANCOVA
Análise Multivariable	Descrición de datos multivariables Métodos de ordenación: Análise de Compoñentes Principais Métodos de clasificación: Análise Discriminante e Análise Clúster

Metodoloxías / probas	Competencias / Resultados	Horas lectivas (presenciais e virtuais)	Horas traballo autónomo	Horas totais
Sesión maxistral	A24 A27 A39 A43 A44	11	19	30
Aprendizaxe colaborativa	A24 A27 A39 A43 A44	10	15	25
Proba de resposta múltiple	A24 A27 A39 A43 A44	1	4	5
Traballos tutelados	A24 A27 A39 A43 A44	2	12	14

Atención personalizada		1	0	1

*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías	Descrición
Sesión maxistral	Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución dalgunhas preguntas dirixidas aos/á estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe. O profesorado exporá os puntos fundamentais do programa convintemente ilustrados con exemplos prácticos.
Aprendizaxe colaborativa	Conxunto de procedementos de ensino-aprendizaxe guiados de forma presencial e/ou apoiados con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización da clase en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesorado para optimizar a súa propia aprendizaxe e a dos outros membros do grupo.
Proba de resposta múltiple	Proba obxectiva que consiste en formular unha cuestión en forma de pregunta directa ou de afirmación incompleta, e varias opcións ou alternativas de resposta que proporcionan posibles solucións, das que só unha delas é válida. Rematada a exposición dos contidos e resolución de problemas de cada tema da materia, faranse exercicios prácticos e/ou cuestionarios. Propóñense como traballo autónomo do alumnado.
Traballos tutelados	Realización dun traballo en grupo, que consistirá no tratamento completo dun conxunto de datos, na medida do posible do ámbito de estudos medioambientais, que poderá ser corrixido no aula. Pretende promover a aprendizaxe autónoma do alumnado, baixo a tutela do/a docente. Implica fundamentalmente traballo autónomo por parte do alumnado, pero sempre baixo a supervisión do/a docente.

Metodoloxías	Competencias / Resultados	Descrición	Cualificación
Aprendizaxe colaborativa	A24 A27 A39 A43 A44	Participación nas aulas adicadas á aprendizaxe colaborativa e realización dunha proba escrita	40
Proba de resposta múltiple	A24 A27 A39 A43 A44	Resolución de problemas/cuestionarios	20
Traballos tutelados	A24 A27 A39 A43 A44	O alumnado analizará os datos e expoñerá as conclusións dos traballos realizados, ben de forma individual ou en grupo.	40

Observacións avaliación
A asistencia ás clases é obrigatoria. Valorarase positivamente a actitude e a participación nas mesmas. A asistencia mínima será non inferior ó 80% das horas presenciais (agás ausencias debidamente xustificadas). Na corrección das distintas actividades terase en conta os aspectos formais para a resolución dos problemas plantexados, a claridade nas exposicións e a capacidade de defensa dos argumentos presentados no traballo escrito, así como de ser o caso presentación oral dos resultados acadados. Para os estudantes co recoñecemento de dedicación a tempo parcial e/ou dispensa académica de exención de asistencia, a cualificación obterase a partir das actividades de Proba de resposta múltiple (25%) e Traballos tutelados (75%). Para obter a cualificación de NP (Non Presentado), o alumnado non poderá ter realizado a proba incluída nas actividades de aprendizaxe colaborativa nin os traballos. Todos os aspectos relacionados con “dispensa académica”, “dedicación ao estudo”, “permanencia” e “fraude académica” rexeranse de acordo coa normativa académica vixente da UDC.

Bibliografía básica	BEHAR GUTIÉRREZ, R. y GRIMA CINTAS, P. (2010). 55 respuestas a dudas típicas de estadística. Díaz de Santos, Madrid Peña, D. (2002). Análisis de Datos Multivariantes. McGraw-Hill Jobson, J.D. (1992). Applied Multivariate Analysis. Vol. II: Categorical and Multivariate Methods. Springer Texts in Statistics, Springer-Verlag: NewYork Lara Porras, A. M. (2010). Estadística para Biología y Ciencias Ambientales: Tratamiento Informático mediante SPSS. Editorial Proyecto Sur. España. Miller, J.N. & Miller, J.C. (2002). Estadística y Quimiometría para Química Analítica. Edit. PrenticeHall SAMUELS, M. L.; WITMER, J.A. Y SCHAFFNER, A. (2012). Fundamentos de estadística para las ciencias de la vida. 4ª edición. Pearson España Vargas Franco, Viviana (2007). https://pubhtml5.com/skfd/dsve/Estadistica-descriptiva-para-ingenieria-ambiental-con-SPSS/. Pérez López, C. (2005). Métodos Estadísticos Avanzados con SPSS. Thomson, Madrid Morrison, D.F. (1990). Multivariate statistical method. 3rd Edition. McGraw-Hill Series in Probability and Statistics Mongay Fernández, C. (2005). Quimiometría. Servicio Publicaciones Universidad de Valencia Ramis Ramos, G. (2001). Quimiometría.. Síntesis, Madrid Pérez López, C. (2004). Técnicas de análisis multivariante de datos. Aplicaciones con SPSS. Pearson Prentice Hall, Madrid

Bibliografía complementaria	Koch, I. (2013). Analysis of multivariate and high-dimensional data. Cambridge University Press Millard, S.P. & Neerchal, N.J. (2001). Environmental Statistics with S-Plus. Springer. CRC Press LLC