Datos Identificativos 2024/25
Asignatura (*) Bioloxía Código 610G01005
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Primeiro Formación básica 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Bioloxía
Coordinación
Lamas Criado, Iban
Correo electrónico
iban.lamas@udc.es
Profesorado
Castro Castro, Antonio Manuel
Lamas Criado, Iban
Correo electrónico
antonio.castro@udc.es
iban.lamas@udc.es
Web
Descrición xeral A asignatura encóntrase no primeiro ano do grado, e o único precedente que posúen a maioría dos alumn@s, son os coñecementos de Bioloxía cursada en ensinanza secundaria. Esta materia inclúese na formación básica, polo que atópase no primer cuatrimestre do primeiro curso do grado, para dotar @ alumn@ dos coñecementos básicos necesarios para ó resto de asignaturas.

Competencias / Resultados do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
- Coñecemento das técnicas empleadas nun laboratorio de bioloxís. - Elección das técnicas más apropiadas para abordar o estudo dun determinado problema práctico. A20
A22
A23
B3
B4
B5
B7
- Coñecer os mecanismos asociados á dinámica dos procesos celulares. A13
A16
B1
C6
- Coñecer e comprender os procesos biolóxicos e as relacións entre o medio e os seres vivos. A12
A15
A27
B6
- Comprender os fundamentos e a importancia da biotecnoloxía no contexto social e científico actual. A1
A24
A25
- Coñecer e estudar a composición e estrutura celular e a súa relación e implicación no metabolismo. C1

Contidos
Temas Subtemas
BLOQUE I: INTRODUCIÓN
Tema 1. Introdución.
BLOQUE II: BIOLOXÍA ??CELULAR
Tema 2. A composición molecular da célula.
Temas 3. Membrana e superficie celular.
Tema 4. O citoplasma.
Tema 5. O núcleo e a expresión xénica.
Tema 6. Regulación celular.
BLOQUE III: XENÉTICA EVOLUTIVA
Tema 7. Conceptos de xenética.
Tema 8. Evolución.
BLOQUE IV: ADN RECOMBINANTE E BIOTECNOLOXÍA
Tema 9. Tecnoloxía do ADN recombinante.
Tema 10. Biotecnoloxía.
BLOQUE V: ECOLOXÍA
Tema 11. Introdución á Ecoloxía.

Tema 1. Introdución histórica á Bioloxía. Niveis de organización e diversidade dos seres vivos. Orixe da vida. Sistemas acelulares.
Tema 2. carbohidratos. lípidos Ácidos nucleicos. Proteínas: catálise enzimática.
Tema 3: Estrutura e dinámica das membranas. Diversidade funcional das proteínas de membrana. Transporte e fisioloxía das membranas. Matriz extracelular.
Tema 4. Estrutura e funcións metabólicas do citosol. Citoesqueleto. dixestión celular. metabolismo enerxético. Fotosíntese.
Tema 5. Organización dos xenomas celulares. Cromatina e cromosomas. Replicación e reparación do ADN. Transcrición. Regulación da expresión xénica.
Tema 6. Ciclo celular. División celular. Meiose. morte celular. Diferenciación celular.
Tema 7. O xene como unidade de herdanza. Bases cromosómicas da herdanza. Cambios no material hereditario.
Tema 8. teoría evolutiva. cambio evolutivo. Adaptacións.
Tema 9. Ferramentas e técnicas de enxeñaría xenética. Manipulación do ADN.
Tema 10. Procesos biotecnolóxicos industriais e os seus produtos.
Tema 11. Ecosistema e distribución. Ciclo da materia. Fluxo de enerxía.





LECCIÓNS PRÁCTICAS (prácticas de laboratorio):
- Manexo e uso do microscopio óptico composto.
- Observación e estudo de bacterias.
- Observación e estudo de células animais e vexetais.
- Observación e estudo de plastos (cloroplastos, cromoplastos e amiloplastos).
- Estudo dos procesos osmóticos.
- Estudo da división celular: mitose.
- Extracción de ADN.
- Recoñecemento de hidratos de carbono, lípidos, proteínas e encimas

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Proba mixta A1 A13 A16 A20 A22 A24 C1 C6 5.5 0 5.5
Discusión dirixida A25 B6 B7 9 9 18
Prácticas de laboratorio A12 A15 A23 B3 B5 15 16.5 31.5
Sesión maxistral A27 B1 B4 27 67.5 94.5
 
Atención personalizada 0.5 0 0.5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Proba mixta Durante o curso, realizaranse dous controis sobre os contidos teóricos do tema, con cuestións de múltiple elección e preguntas curtas e exercicios realizarase durante o curso.
O exame final consistirá dunha expresión escrita ensinado na parte práctica do curso con preguntas sobre os procesos e reaccións efectuadas no contido prácticas e identificación de estruturas en imaxes de proba. Ademais, o exame final teórico estará composto por cuestións de múltiple opción, preguntas curtas, definicións e exercicios.
Discusión dirixida En pequenos grupos relacionados cos contidos suxeitos son tratados. Ademais, exercicios de exame de tipo e problemas que servirán visión xeral dos conceptos explicados nas conferencias celebrarase. cuestións, presentarase o tema de discusións lideradas polo profesor, para a realización de debates entre os estudantes sobre aspectos metodolóxicos e teóricos relacionados co tema
Prácticas de laboratorio Abordaránse algúns aspectos teóricos de aparellos e metodoloxías experimentais e habilidades manuais propias técnicas químico-biolóxicos simples son adquiridos ser abordadas.
Sesión maxistral Sesións de 50 minutos sobre algúns dos contidos do programa. Para a completa utilización destes, recoméndase que o alumno teña lido anteriormente e por conta propia, os aspectos fundamentais destas cuestións.

Atención personalizada
Metodoloxías
Discusión dirixida
Prácticas de laboratorio
Proba mixta
Sesión maxistral
Descrición
O alumno é libre de consultar todas as súas dúbidas durante as sesións teóricas (maxistrais, grupos reducidos) ou prácticas. Así mesmo contará coa posibilidade de resolver calquera dúbida relacionada coa materia asistindo ás titorías individualizadas no horario reservado para iso (ver horario en http://ciencias.udc.es/grao-en-bioloxia).
No caso do alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, éste poderá empregar as mismas canles ou poderá prantexar as súas dúbidas a través do correo electrónico.
Aqueles estudantes con dedicación a tempo parcial ou exención académica só terán que realizar a parte práctica da materia dun xeito indispensable para ser avaliados

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Prácticas de laboratorio A12 A15 A23 B3 B5 Realizarase un exame escrito (obrigatorio) sobre os contidos prácticos da materia, constando de preguntas curtas e imaxes para identificar. Esta proba representa o 20% restante da cualificación global. 20
Proba mixta A1 A13 A16 A20 A22 A24 C1 C6 Haberá dous controis teóricos escritos e obrigatorios ao longo do curso, e un exame final (o termo) dos contidos teóricos da materia con cuestións de tipo test, preguntas curtas e exercicios. Tales controis representarán o 30% da nota de teoría.
O exame final constará de cuestións de tipo test, preguntas curtas e exercicios. Este exame final representará o 70% da nota de teoría.
80
 
Observacións avaliación

A asistencia ás clases prácticas é condición necesaria para ser avaliado. Para aprobar a materia é necesario obter unha puntuación de 5 sobre 10 tanto na parte teórica como na práctica. Primeira oportunidade (xaneiro): O cómputo da nota da parte teórica (xaneiro) está constituído pola suma dos controis realizados durante o curso, contando o 30%, máis o exame final, que conta cun 70%, e será requisito imprescindible para obter unha nota mínima de 5 sobre 10 para poder medirse coa nota xeral da parte práctica. A cualificación da parte práctica obterase directamente do exame final práctico, sendo requisito indispensable obter unha nota mínima de 5 sobre 10 para poder medirse coa nota xeral da parte teórica. Así mesmo, a matrícula de honra, se é o caso, concederase preferentemente na primeira das oportunidades concedidas (final do primeiro cuadrimestre). O alumno que non realizase algunha das actividades propostas para a materia, como as probas mixtas realizadas. durante o cuadrimestre, así como as probas avaliables da primeira oportunidade. O cómputo final da nota global consistirá na suma da nota teórica xeral (80%), máis a nota práctica (20%) e deberá obterse unha nota mínima de 5 puntos sobre 10 en cada unha das partes (teórica). e prácticas). ) para que se poida realizar o cálculo global. Segunda oportunidade (xullo): Os estudantes serán avaliados só pola nota teórica ou práctica obtida nesta segunda oportunidade, constituíndo o 80% da parte teórica e o 20% da parte práctica. Nesta última oportunidade (convocatoria final de xullo) a(s) parte(s) (teórica ou práctica) non superada(s) poderán ser recuperadas na primeira oportunidade (xaneiro). A cualificación de Non Presentado obterase ao non presentarse a esta oportunidade aínda tendo realizado actividades propostas para a materia durante o cuadrimestre. A suspensión da materia (no curso anterior) supón a realización e superación de todas e cada unha das actividades incluídas nesta guía docente, tanto a parte teórica como a práctica. No caso daqueles alumnos cuxa nota media (teoría-prácticas) supere o 5, pero nalgún dos apartados anteriormente mencionados non acade a puntuación mínima de 5 puntos, serán cualificados cun 4,9.

Para o alumnado que solicite ser avaliado na convocatoria extraordinaria de decembro, tanto os contidos teóricos como os criterios de avaliación corresponderán ao curso 2023-2024.
Todos os aspectos relacionados coa "exención académica", "dedicación ao estudo", "permanencia" e "fraude académica" rexeranse segundo a normativa académica da UDC.

A
realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación, unha
vez comprobada, implicará directamente a cualificación de suspenso na
convocatoria en que se cometa: o/a estudante será cualificado con
“suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso
académico, tanto se a comisión da falta se produce na primeira
oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa
cualificación na acta de primeira oportunidade, se fose necesario


Fontes de información
Bibliografía básica
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA: - Curtis, H; Barnes, N.S; Schnek, A; Flores, G. "Biología". Ed. Panamericana (2006). Alberts, B y col. "Introducción a la Biología Celular". Ed. Omega (1999). Paniagua, R.; Nistal, M.; Sesma P.; Álvarez-Uria, M.; Anadón R.; Fraile, B.; Sáez, F.J. "Citología e Histología Vegetal y Animal". Ed. Interamericana McGraw-Hill (2007). Smith, T.M.; Smith, R.L. "Ecología". Ed. Pearson (2007). Libro.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións
El aprendizaje comprenderá: la incorporación de conceptos fundamentales sobre la materia, la familiarización con el trabajo en el laboratorio, la elaboración de memorias sencillas de prácticas y la búsqueda de información. Se recomienda: leer o trabajar sobre el tema de las lecciones magistrales con anterioridad, tomar las notas pertinentes durante las clases teóricas y prácticas.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías