Datos Identificativos 2024/25
Asignatura (*) Química Física 2 Código 610G01017
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Química
Coordinación
Fernandez Perez, Maria Isabel
Correo electrónico
isabel.fernandez.perez@udc.es
Profesorado
Fernandez Perez, Maria Isabel
Gómez Pérez, Jennifer
Santaballa Lopez, Juan Arturo
Temprano Fariña, Irsrael
Correo electrónico
isabel.fernandez.perez@udc.es
i.jennifer.gomez@udc.es
arturo.santaballa@udc.es
i.temprano@col.udc.es
Web http://moodle.udc.es/
Descrición xeral Esta asignatura é continuación natural da de Química Física I, e na mesma abórdase a aprendizaxe de coñecementos, destrezas e competencias asociados a interacción da radiación electromagnética ou feixes de partículas coa materia, tanto no que se refire á caracterización estructural como os aspectos fundamentais de técnicas de análise.

Competencias / Resultados do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Entende-las diversas formas nas que a radiación electromagnética interacciona coa materia, e como consecuencia delo os distintos tipos de espectroscopía, e a información estrutural e analítica que cada un deles pode suministrar. A1
A7
A8
A9
A12
A27
B1
B3
C1
C2
C3
C8
Comprende-los fundamentos teóricos dos procesos de emisión e absorción de radiación electromagnética, con especial fincapé no significado do momento dipolar de transición. A1
A7
A8
A9
A12
A27
B1
B2
B3
C1
C2
C3
C8
Entende-lo fundamento teórico que explica a intensidade e a forma dos sinais espectrais, así como ser capaz de realizar prediccións sobre as mesmas en casos concretos. A1
A7
A8
A9
A12
A14
A20
A21
A27
B1
B2
B3
C1
C2
C6
C8
Saber aplica-los fundamentos da teoría de grupos na espectroscopia molecular. A1
A8
A14
B1
B2
B3
C1
C2
C3
C6
Comprende-los fundamentos teóricos dos distintos tipos de espectroscopia, así como a súa aplicación de cara a elucidación estrutural e as técnicas de análise. A1
A7
A8
A9
A12
A14
A15
A20
A21
A27
B1
B2
B3
C1
C2
C6
C8
Determinación práctica de diversos tipos de espectros, análise e interpretación dos mesmos, tanto dende o punto de vista estrutural como analítico, cualitativo e cuantitativo. A7
A12
A14
A16
A19
A20
A21
A23
A24
A26
A27
B1
B2
B3
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C6
C7
C8
Comprende-los fundamentos teóricos e prácticos da acción láser, e as súas aplicacións, con énfase na Química. A1
A7
A8
A9
A12
A14
A15
A16
A19
A20
A21
A23
A24
A27
B1
B2
B3
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C6
C7
C8
Entende-las bases teóricas e prácticas implicadas na espectroscopía fotoelectrónica. A1
A7
A8
A9
A12
A14
A15
A16
A19
A20
A21
A23
A24
A27
B1
B2
B3
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C6
C7
C8
Comprender e aplicar-los fundamentos básicos teóricos e prácticos da Fotoquímica: fluorescencia e fosforescencia, diagrama de Perrin-Jablonski. A1
A8
A9
A12
A14
A15
A16
A19
A20
A21
A23
A24
A26
A27
B1
B2
B3
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C6
C7
C8
Entende-las bases teóricas e prácticas implicadas nos métodos de difracción, con especial fincapé na elucidación de estruturas cristalinas por difracción de raios X. A1
A7
A8
A9
A12
A14
A15
A16
A19
A20
A21
A23
A24
A27
B1
B2
B3
B5
B6
B7
C1
C2
C3
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
Introducción á Espectroscopía Radiación electromagnética e materia. Procesos resonantes e non resonantes. Tratamento clásico da interacción radiación-materia. Tratamento semiclásico: coeficientes de Einstein e momento dipolar de transición. Emisión espontánea. Regras de selección. Tipos de espectros. Poboación dos niveis de enerxía: intensidades. Lei de Bouger-Lambert-Beer. Factores que determinan a forma e anchura das bandas espectrais. Transformada de Fourier.
Simetría en Química Elementos e operacións de simetría. Propiedades básicas dos grupos. Representacións de grupos. Representacións reducibles e irreducibles. Aplicacións en Química.
Espectros de rotación Clasificación das moléculas. Espectros de moléculas diatómicas e lineais. Poboación de niveis e intensidade das transicións. Distorsión centrifuga. Determinación da estructura molecular. Aspectos experimentais da Espectroscopía de microondas: efecto Stark e momento dipolar.
Espectros de rotación-vibración Moléculas diatómicas.
Aproximación do oscilador armónico: niveis de enerxía. Anharmonicidade. Potenciais empíricos. Regras de selección. Enerxías de disociación. Espectros de rotación-vibración.

Moléculas poliatómicas.
Tratamento clásico: modos e coordenadas normais. Tratamento mecanocuántico: niveis de enerxía. Consideracións de simetría. Regras de selección. Frecuencias de grupo. Técnicas experimentais.

Espectros Raman.
Polarizabilidade molecular e tensor de polarizabilidade. Teoría clásica da dispersión Rayleigh e Raman. Representación cuántica. Espectros de rotación pura. Espectros de rotación-vibración. Técnicas experimentais.
Espectros electrónicos Moléculas diatómicas.
Estados electrónicos. Regras de selección. Intensidade das compoñentes de vibración: principio de Frank-Condon. Estrutura de vibración: progresións e secuencias. Enerxías de disociación.

Moléculas poliatómicas.
Estrutura e estados electrónicos. Regras de selección. Espectros de moléculas simples. Cromóforos.

Espectros fotoelectrónicos.
Procesos de ionización. Técnicas experimentais. Espectroscopía fotoelectrónica de ultravioleta (UPS): Interpretación dos espectros. Interpretación dos espectros fotoelectrónicos de raios X (XPS o ESCA): desprazamento químico.
Fundamentos de Fotoquímica Fluorescencia e fosforescencia: diagrama de Perrin-Jablonski.
Leis da fotoquímica. Rendemento cuántico. Desactivación bimolecular (Quenching). Procesos fotoquímicos.
Fundamentos da acción láser A acción láser. Tipos de láseres. Espectroscopías de absorción e excitación: fluorescencia inducida por láser. Espectroscopías Raman.
Espectroscopías de Resonancia Magnética Estados de espín nuclear e electrónico: reglas de selección.

Espectroscopia de resonancia magnética nuclear (RMN). O desprazamento químico: contribucións o factor de apantallamento. Estructura fina: acoplamentos. A transformada de Fourier. Procesos de relaxación.

Espectroscopia de resonancia de espín electrónico (ESR): estructura fina e hiperfina. Técnicas experimentais e aplicacións.
Métodos de difracción Características xerais do fenómeno de difracción. Difracción de raios X. Condicións de Bragg e Laue. O factor de estrutura. Determinación da estrutura cristalina. Síntese de Fourier. O problema da fase. Difracción de neutróns. Difracción de electróns por gases. Ecuación de Wierl e función de distribución radial. Técnicas experimentais.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A7 A8 A9 A12 A14 A27 B1 19 28.5 47.5
Prácticas de laboratorio A1 A7 A9 A12 A14 A15 A16 A19 A20 A21 A23 A24 A26 A27 B1 B2 B3 B5 B7 C6 10 12.5 22.5
Seminario A1 A8 A9 A12 A14 A15 A16 A20 A21 A24 A27 B1 B2 B3 B5 B7 C1 C2 C6 C7 C8 8 13 21
Solución de problemas A1 A14 A15 A21 A27 B2 C6 9 14 23
Presentación oral A1 A7 A8 A9 A12 A14 A15 A16 A20 A21 A24 A27 B2 B3 B5 B6 B7 C1 C2 C3 C6 C7 C8 2 5.5 7.5
Simulación A1 A7 A8 A9 A12 A14 A15 A16 A20 A21 A24 B1 B2 B3 C3 C6 2 5 7
Lecturas A1 A16 A23 A24 C6 C7 C8 0 6.5 6.5
Proba de resposta múltiple A1 A8 A9 A12 A14 A15 A16 A20 A21 A24 A27 B1 B2 B3 B5 B7 C1 C2 C3 C7 C8 0 4 4
Proba mixta A1 A8 A9 A12 A14 A15 A16 A20 A21 A24 B1 B2 B3 B5 B7 C1 C2 C3 C6 C7 C8 3 7 10
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Básicamente é a clásica lección maxistral, en xeral con apoio audiovisual, na que se exporán os aspectos fundamentais con contidos teóricos da asignatura. Pénsase nun formato dinámico no que hai lugar para a participación d@s estudiantes.
Prácticas de laboratorio Realización de actividades de carácter práctico con obxeto de aplica-los coñecementos teóricos, e, á vez, adquiri-las destrezas experimentais asociadas os mesmos.
Seminario Esta actividade levarase a cabo en grupo intermedio. Profundización nos distintos temas baseada na participación activa d@s estudiantes.
Solución de problemas Aplicación práctica, tanto numérica como conceptual, dos coñecementos teóricos.
Presentación oral Exposición verbal dun traballo preparado en grupo sobre as prácticas de laboratorio, proposto pol@ profesor/a. Na actividade se inclúe un debate posterior sobre o tema obxecto da presentación.

Simulación Utilización de programas informáticos, no aula de informática, para reproducir diversos tipos de espectros, o que tra-la correspondente análise crítica debe de servir como experiencia de aprendizaxe. Actividade para ser realizada en grupos reducidos.
Lecturas Conxunto de textos que se empregarán como fonte de profundización nos contidos traballados.
Proba de resposta múltiple O longo do curso realizaranse unha serie de probas para avaliar a aprendizaxe dos conceptos, destrezas, competencias e habilidades asociados á asignatura. Esta actividade pode implicar o emprego de plataformas como MOODLE, ferramentas a dispor no paquete Office365 e/ou aplicacións dispoñibles en Internet.
Proba mixta Combinación de distintos tipos de preguntas: tipo test, de resposta breve, tipo ensaio. Con este último tipo se busca que se resposte por escrito a preguntas de certa amplitude, valorando que se proporcione a resposta esperada, o que permite avaliar coñecementos, capacidade de razoamento, e espírito crítico.

Atención personalizada
Metodoloxías
Simulación
Solución de problemas
Seminario
Descrición
Con isto trátase de axuda-l@s estudantes na comprensión dos contidos, esencialmente prácticos, da asignatura, así como na busca da mellor estratexia persoalizada de aborda-la solución de problemas.

O momento da súa utilización será fixada directamente pol@s docentes e @s estudantes según xurda a necesidade de utilización. En principio levaránse a cabo nos despachos d@s docentes. serán 4 sesións de 15 minutos distribuidos o longo de cuadrimestre.

O alumnado con recoñecemento de adicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia deberá asistir a alomenos a unha titoría personalizada por seminario en horario acordado entre o profesorado e @ estudante, o que se complementará co emprego de e-titoría.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Simulación A1 A7 A8 A9 A12 A14 A15 A16 A20 A21 A24 B1 B2 B3 C3 C6 Análise crítico dos resultados obtidos nas simulacións.
10
Proba de resposta múltiple A1 A8 A9 A12 A14 A15 A16 A20 A21 A24 A27 B1 B2 B3 B5 B7 C1 C2 C3 C7 C8 Conxunto de probas ON-LINE, a realizar nos prazos sinalados.
15
Presentación oral A1 A7 A8 A9 A12 A14 A15 A16 A20 A21 A24 A27 B2 B3 B5 B6 B7 C1 C2 C3 C6 C7 C8 Calidade da información contida na presentación.
Habilidades amosadas na presentación.
Capacidade para defende-lo traballo presentado.
10
Seminario A1 A8 A9 A12 A14 A15 A16 A20 A21 A24 A27 B1 B2 B3 B5 B7 C1 C2 C6 C7 C8 Participación activa nos seminarios. 10
Prácticas de laboratorio A1 A7 A9 A12 A14 A15 A16 A19 A20 A21 A23 A24 A26 A27 B1 B2 B3 B5 B7 C6 A avaliación inclue:
* Aspectos operacionais (desenvolvemento no laboratorio e confección da correspondente libreta) (5%)
* Informe final das prácticas de laboratorio (o que inclúe a análise crítica dos resultados) (10%)
15
Proba mixta A1 A8 A9 A12 A14 A15 A16 A20 A21 A24 B1 B2 B3 B5 B7 C1 C2 C3 C6 C7 C8 Examen final con dúas partes, unha de corte teórico (50%) que inclúe preguntas tipo test, de resposta breve e/ou de ensaio, e outra de solución de problemas (50%) na que se avaliará a habilidade na aplicación dos contidos teóricos para a resolución de problemas numéricos.
40
 
Observacións avaliación

Globalmente trátase de avaliar a adquisición dos coñecementos, acapacidade de crítica, de síntese, de comparación, de elaboración, de aplicación e de orixinalidade d@ estudante. O mellor aproveitamento da asignatura implica a asistencia a tóda-las actividades presenciais. A asistencia á totalidade das prácticas de laboratorio e obrigatoria. A non asistencia implica o suspenso con cero, sobre 10, na asignatura.

Primeira oportunidade . Para que se teñan en conta as outras actividades suxeitas a avaliación é preciso obter unha cualificación mínima de catro (4) sobre dez(10) en cada unha das dúas partes da proba mixta e no informe e na presentación oral das prácticas de laboratorio. A cualificación final calcúlase de acordo coas porcentaxes establecidas e as restriccións previamente fixadas.

Segunda oportunidade . Repetición da proba mixta e das actividades presenciais suxeitas a avaliación nas que non se acadou o aprobado (non se inclúe o relativo os seminarios nin as sesións presenciais de laboratorio). A cualificación final calcúlase de acordo coas porcentaxes establecidas e as restriccións previamente fixadas.

En calquera das dúas oportunidades, de non alcanzarse una cualificación mínima de catro (4) sobre dez (10) en cada unha das dúas partes da proba mixta así como nas prácticas de laboratorio (presentación oral e informe), a asignatura figurará como suspensa aínda que a cualificación final, calculada segundo as porcentaxes correspondentes, sexa superior o igual a 5 (sobre10). Neste caso a cualificación final será 4.5 (sobre 10).

Na segunda oportunidade, no caso de cualificacións inferiores a 4 nas actividades avaliables (distintas da proba mixta), relacionadas coas prácticas de laboratorio (excluida a parte de presencialidade no laboratorio), oportunamente establecerase a data e o procedemento para reenviar/entregar/presentar as devanditas actividades.

O aprobado da asignatura obtense o acadar na cualificación final como mínimo 5 puntos, sobre 10. A cualificación final calcúlase de acordo coas porcentaxes establecidas e as restriccións previamente fixadas.

Matrícula de honra. No caso de que haxa varios estudantes, con idéntica cualificación numérica, que poidan optar á matrícula de honra, se lles convocará a unha proba escrita sempre e cando o número de matrículas sexa inferior o de estudantes na devandita situación. Compre sinalar que @s estudantes avaliados na segunda oportunidade poderán optar á matrícula de honra se o número máximo de éstas non se ten cuberto na súa totalidade na primeira oportunidade.

Cualificación de non presentado. Aplicarase @s estudiantes que teñan participado en actividades avaliables programadas que representen menos do 50% da cualificación final, sempre e cando non se teña obtido un 5, sobre 10, nas prácticas de laboratorio.

Sucesivos cursos académicos.O proceso de ensinanza-aprendizaxe, incluída aavaliación, refírese a un curso académico, e polo tanto volta acomenzar de cero co novo curso.

Alumnado con recoñecemento de adicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia. É necesario que o alumnado informe ó profesor ao principio do curso. Son de aplicación, para ámbalas dúas oportunidades, os criterios anteriores agás a asistencia e participación nos seminarios. Neste caso disporán das actividades a realizar nos seminarios, que deberán entregar/enviar segundo o medio telemático que oportunamente se estableza.

Emprego desta asignatura como complemento de formación para estudos dedoutoramento. A cualificación será "apto" ou "non apto".

Durante a realización da proba práctica, en calquera de ambas
oportunidades, agás que se indique o
contrario
, está prohibido o uso de cualquera dispositivo con acceso a
Internet. Pese a que non se aconsella traer ditos dispositivos á devandita
actividade, poderá habilitarse un espazo para o seu almacenamento, sen que isto implique ningún tipo de responsabilidade de custodia por parte da UDC, da
Facultade ou dos profesores presentes durante a proba obxectiva. Se durante a
realización da proba práctica, hai indicios do uso non autorizado deses
dispositivos, automaticamente @ estudante será expulsado do aula, e procederase
segundo a Ley 3/2022, de 24 de febrero, de convivencia universitaria e o
regulamento disciplinar do estudantado da UDC.

A realización fraudulenta, non premeditada, das probas e/ou
actividades implicará directamente a cualificación de suspenso
("0") na materia na oportunidade correspondente, invalidando
tamén calquera cualificación obtida en tódalas actividades de cara á
seguinte oportunidade, de existir, dentro do mesmo curso académico. Considérase
fraudulenta, con premeditación, a realización das actividades, propostas a ser
completadas presencialmente no aula, que se fagan dende fora do aula; nestes caso procederase segundo a Ley 3/2022, de 24 de febrero, de convivencia universitaria
e o regulamento disciplinar do estudantado da UDC.

Plaxio e fraude na realización de tarefas ou probas.Será de aplicación o recollido na normativa da Universidade da Coruña no Artigo14 das “Normas de evaluación, revisión y reclamación de las calificaciones de los estudios degrado y máster universitario (CG 19/12/2013, modificado por el CG 30/04/2014,por el CG 24/07/2014, por el CG 29/01/2015, CG 28/09/2016 y CG 29/06/2017)

REGLAMENTO DISCIPLINAR DEL ESTUDIANTADO DE LA UNIVERSIDAD
DE A CORUÑA
Aprobado por el Consejo de Gobierno del 27/02/2023 y modificado en su
artículo 11.4.b por el Consejo de Gobierno de 28/06/2023


Fontes de información
Bibliografía básica Atkins, Peter W. (2014). Atkins' Physical Chemistry. Oxford : Oxford University Press
Levine, Ira N. (2004). Fisicoquímica. Madrid : McGrawhill
Atkins, Peter W. (2008). Química física. Buenos Aires : Médica Panamericana

Además das fontes indicadas neste apartado, e no seguinte, poderán suxerirse na plataforma de teleformación MOODLE,outras que ó longo do curso se consideren interesantes.

Bibliografía complementaria (2005). International tables for crystallography. Volume A, Space-group symmetry. Dordrecht : Springer
http://www.spectroscopynow.com/ (). .
http://photobiology.info/ (). .
http://nobelprize.org/nobel_prizes/ (). .
http://www.johnkyrk.com/photosynthesis.html (). .
http://micro.magnet.fsu.edu/optics/timeline/people/jablonski.html (). .
http://ozonewatch.gsfc.nasa.gov/ (). .
http://www.nist.gov/ (). .
http://www.ch.ic.ac.uk/local/symmetry (). .
B. Metin (2005). Basic ¹H-and ¹³C-NMR spectroscopy. Amsterdam : Elsevier
A. M. Ellis (2005). Electronic and photoelectron spectroscopy fundamentals and case studies.. Cambridge University Press
Alberto Requena Rodríguez & José Zúñiga Román (2004). Espectroscopia. Pearson Educación, S.A.
Víctor Luaña, V. M. García Fernández, E. Francisco & J. M. Recio (2002). Espectroscopía molecular.. Universidad de Oviedo, Servicio de Publicaciones
Andrew Gilbert & Jim Baggott (1991). Essentials of molecular photochemistry.. Oxford ; Boston : Blackwell Scientific Publications
P. R. Griffiths (2007). Fourier transform infrared spectrometry. . John Wiley & Sons
C. Gell (2006). Handbook of single molecule fluorescence spectroscopy. Oxford University Press
G. Socrates (2005). Infrared and raman characteristic group frequencies tables and charts. . John Wiley & Sons
R. Jenkins (1996). Introduction to X-ray powder diffractometry. New York : John Wiley & Sons
Helmet H. Telle, Angel Gonzalez Ureña, Robert J. Donovan (2007). Laser chemistry : spectroscopy, dynamics and applications.. West Sussex : John Wiley & Sons
J. Michael Hollas (2004). Modern Spectroscopy. Hoboken (New Jersey) : John Wiley & Sons
Françoise Hippert et al. (2006). Neutron and x-ray spectroscopy. Dordrecht : Springer
T. N. Mitchell (2004). NMR--from spectra to structures: an experimental approach. Berlin: Springer
Carol E. Wayne & Richard P. Wayne (1996). Photochemistry. Oxford : Oxford University Press
J. R. Albani (2007). Principles and applications of fluorescence spectroscopy. Oxford : Blackwell
J. R. Lakowicz (2006). Principles of fluorescence spectroscopy. New York : Springer
Ooi, Li-ling (2010). Principles of x-ray crystallography. Oxford : Oxford University Press
Alberto Requena & José Zúñiga (2007). Química Física : problemas de espectroscopia : fundamentos, átomos y moléculas diatómicas. . Madrid : Pearson Educación
D. C. Harris (1989). Symmetry and spectroscopy an introduction to vibrational and electronic spectroscopy. New York : Dover
S. F. A. Kettle (2007). Symmetry and structure : readable group theory for chemists.. John Wiley
J. Keeler (2010). Understanding NMR spectroscopy.. Chichester : John Wiley and Sons


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Matemáticas 1/610G01001
Matemáticas 2/610G01002
Física 1/610G01003
Física 2/610G01004
Bioloxía/610G01005
Xeoloxía/610G01006
Química Xeral 1/610G01007
Química Xeral 2/610G01008
Química Xeral 3/610G01009
Laboratorio de Química 1/610G01010
Química Analítica 1/610G01011
Química Física 1/610G01016
Química Inorgánica 1/610G01021
Química Orgánica 1/610G01026
Química, Información e Sociedade/610G01031

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Laboratorio de Química 2/610G01032

Materias que continúan o temario
Química Física 3/610G01018
Experimentación en Química Física/610G01019
Química Física Avanzada/610G01020
Traballo de fin de Grao/610G01043

Observacións

É moi recomendable que @ estudante repase con asiduidade os conceptos teóricos introducidos nas clases de teoría, así como que simultáneamente;resolva as cuestións e exercicios que se lle irán propoñendo o longo do curso. Desaconséllase estudiar ÚNICAMENTE polos apuntes de clase, que nunca deben sustituir as fontes de consulta. Pode resultar moi ÚTIL emprega-las horas de titoría para aclarar dúbidas e afondar nos coñecementos asociados á asignatura.


Perspectiva de xénero: Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria se incorporará a perspectiva de xénero nesta materia. 

Programa Green Campus Facultade de Ciencias Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir co punto 6 da "Declaración Ambiental da Facultade de Ciencias (2020)", os traballos documentais que se realicen nesta materia solicitaranse  en formato virtual e soporte informático.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías