PRÁCTICAS

É obrigatorio realizar as prácticas nos grupos programados. A non realización das prácticas implica ter que superar un exame práctico no laboratorio sobre as técnicas realizadas. Se o alumno non fai as prácticas e desexa realizar a avaliación global, deberá informar ao profesor responsable da materia antes do 1 de maio para que dispoña dos materiais, equipos e reactivos necesarios para a realización deste exame que realizarase polo menos un semana antes dos exames teóricos da convocatoria oficial.

ASISTENCIA

É obrigatoria a asistencia a clases maxistrais e grupos reducidos, excepto se o alumno solicitou "dedicación a tempo parcial" ou "exención de asistencia" ao matricularse, segundo a normativa vixente da UDC.

MODALIDADES DE AVALIACIÓN:

1.-Avaliación continua:

Esta avaliación ten en conta todas as actividades realizadas durante o curso e as puntuacións acadadas polo alumno nas probas obxectivas. Condicións:

a) Participación asidua en actividades programadas; É obrigatorio asistir a todas as clases prácticas, en grupos reducidos e polo menos o 80% das clases maxistrais.

b) O alumno debe acumular 15 puntos como mínimo en cada proba obxetiva (temas 1-4, temas 5-7) cun mínimo de 40 puntos na suma das puntuacións de todas as probas obxectivas (temas do exame 1-4, temas do exame 5-7 e exame práctico) para sumar as puntuacións das actividades (asistencia, participación e traballos) .

c) A suma final debe ser igual a 50 ou máis puntos.

Hai unha primeira oportunidade para facer a proba correspondente aos temas 1-4 (parcial). Este exame non é obrigatorio, pero a obtención de polo menos 20 puntos libera a materia (temas 1-4) para as opcións de exame nas convocatorias oficiais de xuño e xullo, nas que se rexistrará a puntuación acadada para esta parte no parcial. Non obstante, o alumno pode repetir a avaliación desta parte se quere subir a nota, pero neste caso rexistrarase a puntuación acadada na proba correspondente, aínda que sexa inferior á acadada no parcial.

2.-Avaliación global

Os estudantes con dedicación a tempo parcial ou con exención de asistencia recoñecida oficialmente poderan serán avaliados nesta modalidade, que consistirá na realización dun exame global sobre todos os contidos teóricos e prácticos cun valor de 95 puntos, aos que se engadirá a cualificación da realización das prácticas a través dos grupos programados ou nun exame práctico de laboratorio (sobre 5 puntos). A puntuación total acadada debe ser de 50 puntos ou máis para superar a materia.

3.- A avaliación anticipada de decembro consistirá nun exame global de contidos teóricos e prácticos da materia que se puntuará con ata 95 puntos, ao que se engadirá a cualificación da realización das prácticas (ata 5 puntos) que o estudante terá que ter feito no / s curso / s anterior / s (ata 3 cursos anteriores). A puntuación total acadada debe ser de 50 puntos ou máis para superar a materia.

TITULACIÓN NON PRESENTADA Os alumnos que non realicen ningunha das probas obxectivas na opción de xuño ou xullo terán a nota de "non presentado" na acta correspondente.

MATRICULA DE HONRA Seguindo as recomendacións da Comisión de Calidade da Facultade de Ciencias, outorgaranse preferentemente honores entre aqueles estudantes que obtiveron a nota máis alta (sobresaínte) na primeira opción de avaliación (xuño).

Todos os aspectos relacionados con “dispensa académica”, “dedicación ao estudo”, “permanencia” e “fraude académica” rexeranse de acordo coa normativa académica vixente da UDC.

Resultados de aprendizaxe	Competencias / Resultados do título
Como resultado da aprendizaxe os alumnos saberan a nomenclatura dos grupos funcionais habituais en biomoléculas e a terminoloxía bioquímica, unidades de medida, convencións internacionais e modelos de clasificación e representación das biomoléculas.	A1 A9 A12 A15 A21 A25	B1 B2 B3 B4
Comprender os sistemas de replicación e de transmisión da información xenética: a replicación , transcrición e tradución . Comprender a importancia da bioloxía molecular no desenvolvemento científico e tecnolóxico .	A13 A16 A21 A24	B1	C3 C6
Comprender a catálise enzimática. As peculiaridades das enzimas como catalizadores. O concepto de centro catalítico mecanismos de reacción, os procesos de catálise enzimática, a cinética das reaccións catalisadas por enzimas e regulación enzimática en resposta ás alteracións metabólicas e hormonais. Resolver problemas relativos a estes contidos.	A1 A10 A13 A15 A20 A21 A24	B1 B2 B3 B4
Comprender os sistemas de xeración, almacenamento e trasnferencia de enerxía na célula, a aplicación dos principios da termodinámica e as súas aplicacións na química dos seres vivos; e resolver problemas relativos a estes contidos.	A5 A13 A24 A25	B1 B2 B3 B4
Saber conceptos xerais de procesos metabólicos e súa regulación. Sabendo o modo de interconexión das rutas. Comprender o papel das enzimas no control de vías metabólicas. Saber como usar a linguaxe correcta para a descrición dos procesos metabólicos. Ser capaz de resolver problemas relacionados co metabolismo e saber facer diagramas dos fluxos, balances e estudos metabólicos usando o marcaxe dos metabolitos.	A13 A15 A24 A25	B1 B2 B3 B4
Coñecer os aparellos instrumentos e protocolos básicos no laboratorio de bioquímica, para aplicar o coñecemento teórico do tema. Interpretar os resultados e propoñer métodos alternativos; expresar correctamente os resultados nun informe do laboratorio. Coñecer as normas de seguridade. Valorar a sistemática e a excelencia no traballo de laboratorio .	A9 A10 A13 A15 A16 A20 A21 A22 A23	B1 B3 B4 B5 B7	C1 C4

Temas	Subtemas
1.-Estructura, propiedades e reactividade química das biomoléculas.	Estrutura das biomoléculas: Configuración e conformación. Isomería: Concepto e tipos. Hidratos de Carbono (Glícidos): Nomenclatura e estrutura; clasificación e importancia. Lípidos: Concepto, clasificación e importancia; nomenclatura e estrutura. Propiedades das proteínas en disolución. Parámetros que caracterizan a unha proteína e a súa determinación. Os niveis de estructuración das proteínas. Proteínas fibrosas e globulares. Plegamiento. Os confórmeros na organización espacial dos ácidos nucleicos. Parámetros que caracterizan a un ácido nucleico e o seu determinación. Desnaturalización e renaturalización. Técnicas Bioquímicas utilizadas para o illamento e purificación de biomoléculas.
2.-Información xenética.	Replicación e transcrición do DNA: biosíntesis de DNA e RNA. Tradución de proteínas: o codigo xenético e o metabolismo de proteínas.
3.-Estructura y función de macromoléculas e membranas biolóxicas.	A interacción de proteínas con ligandos e cambios conformacionales. O concepto de cooperatividad e modelos. Proteínas conxugadas: Unión a metais, a grupos prostéticos, a glícidos, a lípidos. Interaccións entre ácidos nucleicos e proteínas. Estrutura e propiedades das membranas.
4.-Catálisis e control das reaccions bioquímicas.	Purificación de enzimas. Táboas de purificación. Unidades bioquímicas de actividade enzimática. Métodos de medida. Ensaios axustados. A catálisis como modelo da interacción enzima-sustrato. Centros catalíticos. Especificidad. Coenzimas e a súa participación na catálisis. O concepto de regulación enzimática. Modelos. Alosterismo. Isoenzimas. Complexos multienzimáticos. A cinética das reaccións enzimáticas. Calculo de parámetros cinéticos en reaccións mono e bi-sustrato. A cinética en presenza de inhibidores. Cálculo de constantes de inhibición. A cinética de enzimas alostéricas.
5.- A función dos metais nos sistemas biolóxicos	Ferro en moléculas biolóxicas: Grupo hemo e siro-hemo, centros Fe-S e Fe-S-Ou. Transporte e almacenamiento de Fe: Transferrina e Ferritina. Sideróforos. O cobre en sistemas biolóxicos: Estrutura de distintos tipos de complexos con Cu e proteínas que os conteñen. Outros complexos con oligoelementos. Toxicidade de metais. Os metais en medicina.
6.-Bioenerxética	Os sistemas de transferencia de enerxía entre as reaccións: Sistemas de intercambio de grupos fosfato, sistemas baseados na utilización de coenzimas de oxido-redución. Os problemas asociados á compartimentación celular: sistemas lanzadeira
7.- Metabolismo.	Introdución ao metabolismo. Rutas metabólicas de degradación. Rutas metabólicas de biosíntesis. Peculiaridades das reaccións químicas en sistemas biolóxicos. Interrelación e regulación das reaccións biolóxicas. Casos prácticos de interpretación de reaccións en rutas metabólicas.

Metodoloxías / probas	Competencias / Resultados	Horas lectivas (presenciais e virtuais)	Horas traballo autónomo	Horas totais
Sesión maxistral	A1 A5 A9 A10 A12 A13 A24 A25 B1 C3	25	25	50
Prácticas de laboratorio	A1 A9 A10 A15 A20 A21 A22 A23 B1 B2 B3 B4 B5 B7	10	5	15
Solución de problemas	A1 A5 A9 A10 A12 A13 A15 A16 A20 A21 A24 A25 B1 B2 B3 B4 B5 B7 C1 C3 C4 C6	9	36	45
Esquemas	A16 B1 B4 C3	1	9	10
Proba mixta	A1 A5 A9 A10 A12 A13 A24 A25 B2 C1	4	24	28

Atención personalizada		2	0	2

*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías	Descrición
Sesión maxistral	Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuales de fenómenos e procesos biolóxicos relacionados coa Química, para desenvolver a capacidade de comprensión dos temas por parte dos alumnos.
Prácticas de laboratorio	Traballarase no laboratorio de forma experimental poñendo en marcha diversas tecnicas relacionadas coa materia e a súa aplicacion ao illamento, caracterizacion e identificación de biomoléculas. Aprenderase a traballar no laboratorio de acordo con pautas seguras e reproducibles. Aprenderase tamén a presentar e interpretar os resultados obtidos e a discutilos de acordo a coñecementos adquiridos na parte teórica da materia mediante a elaboracón dun informe das prácticas realizadas
Solución de problemas	Coa resolución de problemas prácticos e traballos con modelos moleculares profundarase na aplicación práctica dos conceptos explicados nas clases magistrales e aproveitarase o menor tamaño do grupo para xerar cuestións que axuden á reflexión e á implicación persoal do alumno no proceso de aprendizaxe.
Esquemas	Realización dun mapa metabólico mediante esquemas das rutas metabolicas, que permita interrelacionar e conectar as mesmas.
Proba mixta	Proba que combina distintos tipos de preguntas co fín de evaluar os coñecementos adquiridos nas distintas actividades desenvolvidas. Hay unha proba da parte estructural programada no calendario de coordinación (Parcial). As otras probas coinciden coas oficiais dos examenes

Metodoloxías	Competencias / Resultados	Descrición	Cualificación
Prácticas de laboratorio	A1 A9 A10 A15 A20 A21 A22 A23 B1 B2 B3 B4 B5 B7	Valorarase: o traballo desenvolvido no laboratorio, a formulación dos resultados obtidos así como un exámen que inclúa todos os aspectos apresos no laboratorio. A asistencia é obligatoria o examen de prácticas valorarase sobre 5 puntos	5
Proba mixta	A1 A5 A9 A10 A12 A13 A24 A25 B2 C1	Avalíanse os coñecementos e as competencias adquiridos durante o desenvolvemento do curso incluíndo as distintas actividades realizadas e as prácticas. A proporcion na avaliación será a seguinte: Temas 1-4: 40 puntos Temas 5-7: 40 puntos	80
Solución de problemas	A1 A5 A9 A10 A12 A13 A15 A16 A20 A21 A24 A25 B1 B2 B3 B4 B5 B7 C1 C3 C4 C6	A participación activa nos grupos reducidos e a realización dos exercicios que permiten traballar estas competencias valorarase ata 5 puntos a asistencia e obrigatoria	5
Esquemas	A16 B1 B4 C3	A realización do esquema metabólico valorarase ata 5 puntos	10

Observacións avaliación
PRÁCTICAS É obrigatorio realizar as prácticas nos grupos programados. A non realización das prácticas implica ter que superar un exame práctico no laboratorio sobre as técnicas realizadas. Se o alumno non fai as prácticas e desexa realizar a avaliación global, deberá informar ao profesor responsable da materia antes do 1 de maio para que dispoña dos materiais, equipos e reactivos necesarios para a realización deste exame que realizarase polo menos un semana antes dos exames teóricos da convocatoria oficial. ASISTENCIA É obrigatoria a asistencia a clases maxistrais e grupos reducidos, excepto se o alumno solicitou "dedicación a tempo parcial" ou "exención de asistencia" ao matricularse, segundo a normativa vixente da UDC. MODALIDADES DE AVALIACIÓN: 1.-Avaliación continua: Esta avaliación ten en conta todas as actividades realizadas durante o curso e as puntuacións acadadas polo alumno nas probas obxectivas. Condicións: a) Participación asidua en actividades programadas; É obrigatorio asistir a todas as clases prácticas, en grupos reducidos e polo menos o 80% das clases maxistrais. b) O alumno debe acumular 15 puntos como mínimo en cada proba obxetiva (temas 1-4, temas 5-7) cun mínimo de 40 puntos na suma das puntuacións de todas as probas obxectivas (temas do exame 1-4, temas do exame 5-7 e exame práctico) para sumar as puntuacións das actividades (asistencia, participación e traballos) . c) A suma final debe ser igual a 50 ou máis puntos. Hai unha primeira oportunidade para facer a proba correspondente aos temas 1-4 (parcial). Este exame non é obrigatorio, pero a obtención de polo menos 20 puntos libera a materia (temas 1-4) para as opcións de exame nas convocatorias oficiais de xuño e xullo, nas que se rexistrará a puntuación acadada para esta parte no parcial. Non obstante, o alumno pode repetir a avaliación desta parte se quere subir a nota, pero neste caso rexistrarase a puntuación acadada na proba correspondente, aínda que sexa inferior á acadada no parcial. 2.-Avaliación global Os estudantes con dedicación a tempo parcial ou con exención de asistencia recoñecida oficialmente poderan serán avaliados nesta modalidade, que consistirá na realización dun exame global sobre todos os contidos teóricos e prácticos cun valor de 95 puntos, aos que se engadirá a cualificación da realización das prácticas a través dos grupos programados ou nun exame práctico de laboratorio (sobre 5 puntos). A puntuación total acadada debe ser de 50 puntos ou máis para superar a materia. 3.- A avaliación anticipada de decembro consistirá nun exame global de contidos teóricos e prácticos da materia que se puntuará con ata 95 puntos, ao que se engadirá a cualificación da realización das prácticas (ata 5 puntos) que o estudante terá que ter feito no / s curso / s anterior / s (ata 3 cursos anteriores). A puntuación total acadada debe ser de 50 puntos ou máis para superar a materia. TITULACIÓN NON PRESENTADA Os alumnos que non realicen ningunha das probas obxectivas na opción de xuño ou xullo terán a nota de "non presentado" na acta correspondente. MATRICULA DE HONRA Seguindo as recomendacións da Comisión de Calidade da Facultade de Ciencias, outorgaranse preferentemente honores entre aqueles estudantes que obtiveron a nota máis alta (sobresaínte) na primeira opción de avaliación (xuño). Todos os aspectos relacionados con “dispensa académica”, “dedicación ao estudo”, “permanencia” e “fraude académica” rexeranse de acordo coa normativa académica vixente da UDC.

Bibliografía básica
	BIBLIOGRAFÍA BÁSICA -FEDUCHI. Bioquímica, Conceptos esenciales. Panamericana. -VOET, VOET, PRAT. Fundamentos de Bioquímica. 2ª Edición. Panamericana, BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA Otros libros disponibles en la biblioteca que puede ser útil consultar si no se dispone del texto recomendado: · CAMPBELL, M.K. Y FARRELL, S.O. Bioquímica, 8ª edición. Cengage Learning (o anteriores) traducidas editadas por Thomson · RODNEY, BOYER. Conceptos de Bioquímica. International THOMSON Editores · LEHNINGER. Principios de Bioquímica 6ª edición. OMEGA (o anteriores) . CHISTOPHER K. MATTEWS Bioquímica 4ª edición. PEARSON (o anteriores)
Bibliografía complementaria