Competencias / Resultados do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Coñecer as características e propiedades dos diferentes tipos celulares como unidades anatómicas e funcionais dos seres vivos, su posible orixe e interrelación |
A1
|
B1 B4 B9 B11
|
|
Coñecer a estructura, orixe e función dos compoñentes celulares, facendo especial énfasis nas células eucariotas |
A1 A4
|
B4 B9 B11
|
|
Coñecer os mecanismos que subxacen á dinámica dos procesos vitais e sociales das células |
A1
|
B4 B9 B11
|
|
Coñecer e familiarizarse coas metodoloxías, fontes bibliográficas e termos técnicos propios da Bioloxía Celular, facendo uso nalgúns casos do método científico para o seu estudo. |
A1 A4 A5 A11 A26 A30 A31
|
B6 B8 B10 B13
|
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
INTRODUCCIÓN:
|
Concepto e antecedentes históricos da Bioloxía Celular
Niveles de organización e clasificación dos seres vivos
Métodos en Bioloxía Celular |
MEMBRANA PLASMÁTICA E SUPERFICIE CELULAR |
Estructura e organización da membrana plasmática
Transporte de moléculas a traverso da membrana
A superficie celular
Adhesión e unión celular |
CITOSOL E CITOESQUELETO |
O Citosol
O Citoesqueleto
Estructuras microtubulares complexas |
SÍNTESIS E DEGRADACIÓN DE MACROMOLÉCULAS |
Ribosomas
Retículo endoplasmático
Complexo de Golgi
Lisosomas |
A CONVERSIÓN ENERXÉTICA |
Mitocondrias
Plastidios
Microcorpos |
O NÚCLEO CELULAR E A ORGANIZACIÓN DO XENOMA EUCARIÓTICO |
O Núcleo celular
A Cromatina
Os Cromosomas |
O CICLO VITAL DA CÉLULA |
O ciclo celular
Mitose e citocinese
A meiose
Morte celular
Senescencia celular |
A CÉLULA NO SEU CONTEXTO SOCIAL |
Comunicación e sinalización celular
O cancro |
Leccións prácticas (prácticas de laboratorio) |
- Introducción á microscopía óptica
- Estudo de bacterias e fungos
- Estudo de protozoarios (Protista) e células animais
- Estudo de células vexetais
- Observación de estructuras subcelulares vexetais
- Fraccionamento celular
- Estudo dos cromosomas e a mitose
- Tinguido e estudo das células sanguíneas
- Fundamentos da microscopía electrónica
|
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Sesión maxistral |
A1 B1 |
25 |
62.5 |
87.5 |
Discusión dirixida |
A1 B1 B4 B6 B9 B10 B11 B13 |
4 |
8 |
12 |
Prácticas de laboratorio |
A1 A4 A5 A11 A26 A30 A31 B8 B13 |
15 |
15 |
30 |
Proba mixta |
A1 |
2 |
2 |
4 |
Seminario |
A1 B4 B9 B11 |
4 |
4 |
8 |
Lecturas |
A1 B9 |
0 |
5.5 |
5.5 |
Actividades iniciais |
A1 |
1 |
0 |
1 |
Debate virtual |
A1 B4 B9 |
0 |
1 |
1 |
|
Atención personalizada |
|
1 |
0 |
1 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Sesión maxistral |
Sesións presenciáis de 50 minutos de duración dalgúns dos contenidos correspondentes ao programa. Para un total aproveitamento destas, recoméndase que o alumno lea previamente pola súa conta os aspectos fundamentais de ditos temas nos textos recomendados e que teña completado os cuestionarios a o séu dispor referentes ao mesmo. |
Discusión dirixida |
Esta metodoloxía desenvolverase nas sesións chamadas de "Revisión e Problemas". En grupos reducidos de 10-15 alumnos, (1) discutiránse e resolveránse cuestions teórico-prácticas contidas nun cuestionario a dispor do estudante e relacionadas cos contidos da asignatura tratados con anterioridade a sesión e que o alumno debe resolver individualmente usando a bibliografía pertinente, e (2) resolveranse casos ou trataranse temas de actualidade en bioloxía celular e as súas implicacions. Finalmente evaluarase individualmente o nivel de comprensión dos temas tratados cunha breve proba ou actividade gamificada. |
Prácticas de laboratorio |
Nas prácticas de laboratorio, ademáis de abordar algúns aspectos teóricos relacionados cos aparatos e as metodoloxías experimentais, adquiriranse as destrezas manuais propias de técnicas citolóxicas sinxelas. O alumno deberá realizar unha memoria donde detallaránse o objextivo de cada práctica ou protocolo seguido e os resultados obtidos, e na que o alumno deberá describir, dibuxar e interpretar as observacions levadas a cabo. A asistencia ás prácticas é condición necesaria para ser evaluado. No caso de darse circunstancias que impidan a súa asistencia, éstas deberán ser comunicadas ó profesor encargado debidamente xustificadas. |
Proba mixta |
Nesta categoría inclúense tanto o exame parcial liberatorio como o exame final sobre os contidos do programa traballados nas sesións teóricas e prácticas da asignatura. |
Seminario |
En grupos reducidos de 10-15 alumnos, traballaranse algúns temas do temario designado con antelación, e do que cada estudante elaborará un resumo, esquema (1-2 páxinas) ou glosario de termos do que entregará copia por escrito ao final da sesión para que quede constancia do traballo e a participación. A sesión consiste na posta en común dirixida polo profesor do que os alumnos do grupo terán extraído do seu traballo previo sobre dito tema. |
Lecturas |
Poñeránse ao dispor do alumno documentos seleccionados relacionados cos temas introductorios á asignatura para que realice unha lectura comprensiva dos mesmos. |
Actividades iniciais |
Consiste nunha sesión de presentación da asignatura onde expoñeranse e explicaranse a súa estructuración, actividades, criterios de avaliación, etc... contidos na guía docente e na o alumno poderá resolver cualquera dúbida ou cuestión relativa aos mesmos |
Debate virtual |
Propoñeranse temas ou supostos relacionados coa asignatura, que os alumnos terán que construir ao longo do curso coas súas aportacions postas en común no foro e argumentar ou discutir as dos outros. |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Seminario |
Discusión dirixida |
Prácticas de laboratorio |
|
Descrición |
O alumno/a é ceibe de consultar as súas dúbidas xurdidas nas sesions maxistrais e máis extensamente nas sesións de seminarios e as discusions dirixidas. Ademáis contará coa posibilidade de resolver calquera dúbida relacionada coa materia nas tutorías persoalizadas. |
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Proba mixta |
A1 |
Na data oficial realizarase ben o exame final sobre os contidos do programa traballados nas sesións de teoría e prácticas. Na metade aproximada do cuadrimestre farase un exame parcial voluntario e liberatorio dos contidos teóricos e prácticos traballados ata ese momento. |
60 |
Discusión dirixida |
A1 B1 B4 B6 B9 B10 B11 B13 |
Ben sexa na propia sesión presencial denominada "Revisión e problemas", ou ben como tarefa para realizar de xeito non presencial despois desta, evaluarase individualmente o nivel de comprensión dos temas obxecto da sesión cunha breve proba obxectiva de tipo test, análise ou resolución dalgún caso teórico relacionado. |
20 |
Prácticas de laboratorio |
A1 A4 A5 A11 A26 A30 A31 B8 B13 |
Ao final do período de prácticas, o alumno estará obrigado a presentar un informe sobre as actividades realizadas coa resolución de problemas relacionados con eles. Para a avaliación das prácticas teránse en conta algunhas das prácticas feitas así como certas cuestions seleccionadas do cuestionario asociado ellas. |
20 |
|
Observacións avaliación |
A asistencia ás prácticas é condición necesaria para a consideración de presentado e poder avaliar o exame final. O exame final da primeira oportunidade (ao finalizar o 2º cuadrimestre) representará o 60% da cualificación final e o 40% restante constituirao a memoria de prácticas e a exposición do traballo tutelado (20% e 20%, respectivamente). Para aplicar as porcentaxes indicadas o alumno deberá obter no exame unha nota superior a 4 sobre 10. Considerarase alumno presentado todo aquel que participase nas Prácticas e entregase o traballo avaliable. Para a cualificación final da segunda oportunidade (xullo), sempre que se realizaran as prácticas e, só no caso de que favorezan ao alumno, aplicaranse as mesmas porcentaxes derivadas das actividades realizadas durante o curso; en caso contrario, reflectirase a cualificación obtida no exame final. Excepcionalmente, no caso de que o/a estudante, por razóns
xustificadas, non puidera realizar todas as probas de avaliación continua
(estudantes con dedicación a tempo parcial, circunstancias específicas de
aprendizaxe e apoio á diversidade ou circunstancias sobrevidas), adoptaránse as
medidas o realizaranse as actividades axeitadas que non perxudiquen a súa
avaliación. A realización fraudulenta de probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, suporá directamente a cualificación de suspenso na convocatoria en que se cometa a falta e respecto da materia na que se cometeu: o alumno será cualificado con suspenso (cualificación numérica 0) na correspondente convocatoria do curso académico, tanto se a infracción cométese na primeira oportunidade como na segunda. Para iso, procederase a modificar a súa cualificación no acto de primeira oportunidade, se fose necesario. Nesta asignatura aplicaranse os criterios xerais da UDC no séu
compromiso de respeto aos valores ambientales e de perspectiva de xénero.Todos os aspectos relacionados con “dispensa académica”, “dedicación ao estudo”, “permanencia” e “fraude académica” rexeranse de acordo coa normativa académica vixente da UDC
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
Karp, G. (2009). Biología Celular y Molecular. McGraw-Hill. Interamericana
Paniagua, R.; Nistal, M.; Sesma, P.; Álvarez-Uría, M.; Anadón, R.; Fraile, B.; Sáez, FJ. (2007). Citología e Histología Vegetal y Animal: Biología celular. Interamericana-McGraw-Hill
Alberts, B. y col. (2011). Introducción a la Biología celular. Panamericana
Cooper, GM. (2010). La célula. Marbán |
|
Bibliografía complementaria
|
Platner, H.; Hentschel, J. (2011). Biología Celular. Panamericana
Lodish, H.; Berk, A.; Zypursky, S.; Matsudaira, P.; Baltimore, D.; Darnell, J. (2005). Biología Celular y Molecular. Panamericana
Alberts, B.; Johnson A.; Lewis, J.; Raff, M.; Roberts, R. & Walter, P (2004). Biología Molecular de la célula. Omega
Pollard, T.D; Earnshaw WC. (2002, 2008). Cell Biology. Saunders |
|
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
|
Materias que continúan o temario |
|
Observacións |
A adaptación no seu primeiro ano na universidade esixe un esforzo importante para todos os alumnos/as. A aprendizaxe inclúe a incorporación de conceptos fundamentais do tema,a familiaridade co traballo de laboratorio, a elaboración de informes de prácticas, a busca e procesamento de información dende distintas fontes e a presentación e defensa de traballos. A brevidade de tempo, e os amplos contidos do curso, poden implicar o risco de que os estudantes non esteán adaptados para o sistema de estudo e de traballo da Universidade, e pode rematar no fracaso se o proceso de adaptación e concienciación non se fan axiña. É moi importante, polo tanto o estudo constante e os repasos periódicos para o avance. Recoméndase vivamente ler ou traballar o tema das conferencias con antelación, e tomar notas durante as mesmas, así como completar os cuestionarios relativos a ése tema dentro dos dous días inmediatamente posteriores da exposición dos contidos. |
|