Competencias / Resultados do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
A1.CE1. Determinar as dimensións e categorías axeitadas para o diagnóstico e a análise das situacións de exclusión social. |
AM1
|
|
|
A2.CE2-Interpretar os feitos e as políticas sociais desde os distintos paradigmas teóricos vixentes na análise da exclusión. |
AM2
|
|
|
A3. CE3-Deseñar e desenvolver procesos de observación e documentación para o estudo das políticas e os sistemas de benestar social |
AM3
|
|
|
A4. CE4. Recompilar e interpretar a información suficiente para chegar a diagnósticos fiables sobre os riscos de exclusión e os factores de vulnerabilidade social. |
AM4
|
|
|
A5.CE5. Interpretar as situacións e os procesos de marxinación social e económica de colectivos desde unha perspectiva histórica e macroestructural |
AM5
|
|
|
B1. CB1. Desmostrar coñcementos avanzados, de carácter multidisciplinar, para a investigación e o exercicio profesional no ámbito da exclusión social. |
|
BM1
|
|
B3. CB3. Seleccionar o marco científico adecuado para avaliar as evidencias dispoñibles e postular hipóteses razoadas sobre a avaliación previsible dos feitos sociais estudados. |
|
BM3
|
|
B4. CB4. Identificar dilemas éticos e a responsabilidade social tras os retos formulados na práctica profesional e investigadora |
|
BM4
|
|
B5. CB5. Comunicar con claridade os coñecementos e problemas científicos sobre os que se traballa tanto a un público non experto como de especialistas |
|
BM5
|
|
B8. CB8. Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos. |
|
BM8
|
|
B9. CB9. Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claroe sen ambigüidades. |
|
BM9
|
|
B14. CX2 - Realizar unha análise crítica da realidade social e do desenvolvemento profesional vinculada aos feitos sociais sobre os que se traballa. |
|
BM14
|
|
B17-CX5 - Elaborar e defender informes, proxectos e memorias no campo das ciencias sociais. |
|
BM17
|
|
B19. CX7. Dar respostas innovadoras e orixinais ante situacións problemáticas emerxentes relacionadas coa exlusión social. |
|
BM19
|
|
B20- CX8 - Aplicar a perspectiva comparada na comprensión das problemáticas sociais e das respostas e solucións políticas. |
|
BM20
|
|
C1-CT1 - Reflexionar, chegar a conclusións e propoñer solucións a través do traballo en equipo. |
|
|
CM1
|
C2. CT2. Desenvolver a actividade profesional con comodidade en contextos internacionais e de diversidade cultural. |
|
|
CM2
|
C5-CT5 - Aplicar un razoamento crítico na reflexión teórica e no desenvolvemento práctico do traballo profesional e investigador. |
|
|
CM5
|
C6.CT6. Expresarse correctamente, de forma oral e escrita, nas línguas oficiais da Comunidade Autónoma de Galicia. |
|
|
CM6
|
C7. CT7. Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e a comunicación necesarias para o exercicio profesional e para a aprendizaxe continuada e autónoma. |
|
|
CM7
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
1. Antedecentes do Estado do Benestar.
|
1. 1. O cambio no papel do Estado: Liberal, Providencia, Benestar (diferencias básicas)
1. 2. Os riscos sociais e o nacimiento dos primeiros seguros sociais: accidentes de traballo, enfermidade, pensións e desemprego
1. 3. Características dos primeiros modelos de seguros sociais: financiación, cobertura e prestacións.
1.4. Limitacions na protección do Estado: economía mixta do benestar. Estado, sector privado, familias e sociedade civil |
2. A expansión do Estado de Benestar: concepto e modelos |
2.1. O Informe Beveridge: elementos esenciais que impulsaron o nacemento do Estado de Benestar.
2.2. Concepto de Estado do Benestar.
2.3. Ideoloxías e modelos de benestar: análise crítica
2.4. A evolución do estado de benestar en España: características propias.
|
3. Do Estado do Benestar ao Estado Neoliberal: a gran transformación. |
3.1. Conceptos fundamentais para entender o Capitalismo e as súas crises
3.2. A crise do 73 & Consenso de Washington: as consecuencias sociais e políticas.
3.3. Auxe da ideoloxía neoliberal: características definitorias.
3.4. A crise financieira de 2008: ¿un punto de inflexión?
|
4. As políticas sanitarias en España e na Unión Europea |
4.1. O risco de enfermidade: evolución no tempo
4.2. Tipoloxía de sistemas de saúde na Unión Europea.
4.3. Peculiaridades do sistema sanitario en España.
|
5. As políticas de xestión dos accidentes de traballo en España e na Unión Europea |
5.1. O risco de accidentes de traballo: evolución no tempo
5.2. Tipoloxía dos sistemas de xestión de accidentes de traballo
5.3. Peculiaridades do sistema de xestión de accidentes de traballo en España
|
6. As políticas de emprego en España e na Unión Europea |
6.1. A política de emprego en España: evolución no tempo.
6.2. Desemprego & Emprego precario en España e na Unión Europea
6.3. O deseguilibrio estructural do mercado de traballo en España e a prestación de desemprego |
7. As políticas de pensións en España e na Unión Europea |
7.1. As pensións nun marco de cambio demográfico
7.2. Tipoloxía dos sistemas de pensións na Unión Europea
7.3. Peculiaridades do sistema de pensións en España
|
8. As políticas educativas en España e na Unión Europea |
8.1. Estudos comparados a nivel educativo: indicadores e problemas educativos nos países da OCDE.
8.2. Principais problemas dos sistemas educativos: deserción escolar, desigualdade social e reproducción social. |
9. As políticas familiares en España e na Unión Europea |
9.1. Principais políticas familiares en Europa.
9.2. As políticas familiares en Europa e en España: subsidios familiares, corresponsabilidade, e novos retos sociais. |
10. As políticas de vivenda en Espala e na Unión Europea |
10.1. Principais políticas de acceso á vivenda en Europa.
10.2. As políticas de vivenda en Europa e en España: mercado vs estado. |
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Sesión maxistral |
A1 A2 A5 B3 B14 B20 |
18 |
36 |
54 |
Proba práctica |
A3 A4 B1 B4 B5 B8 B9 B17 B19 C1 C2 C5 C6 C7 |
18 |
72 |
90 |
|
Atención personalizada |
|
6 |
0 |
6 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Sesión maxistral |
Clases teóricas nas que se explicarán os principais contidos de cada unidade didáctica. Asignaranse unha serie de lecturas que serán necesarias para o debate e participación na clase. |
Proba práctica |
A materia avaliarase cun traballo individual onde se utilizarán os conceptos teóricos e prácticos traballados durante cúrsoo ao redor dos aspectos socioeconómicos da vellez. O traballo presentarase e discutirá en clase (utilizando se é preciso a aplicación Teams para o estudantado a distancia) coa participación de todo o alumnado. As bases deste traballo explicaranse na xornada de presentación da materia e colgarase tamén un vídeo explicativo no Teams da materia. |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Proba práctica |
|
Descrición |
Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
Tanto as titorías individuais como as titorías en grupos reducidos realizaranse durante o curso académico 2022/2023 de forma virtual. O alumnado ten á súa disposición os seguintes medios:
- Correo electrónico: Diariamente. De uso para facer consultas, solicitar encontros virtuais para resolver dúbidas ou facer correccións e/ou revisións de prácticas. A través do correo electrónico poderase concertar tamén unha titoría personalizada ou en pequeno grupo a través de TEAMS.
– Moodle: Diariamente. Utilizaranse as ferramentas dispoñibles (foros temáticos...) segundo as necesidades do alumnado para resolver dúbidas sobre calquera aspecto da materia. Utilizaranse tamén os foros específicos para as discusións e debates dirixidos
– Teams: De 1 a 2 sesións semanais (segundo demande o alumnado) en grupo pequeno (ata 5 persoas) para o seguimento dos contidos da materia e apoio na realización de prácticas. Esta dinámica permite facer un seguimento máis personalizado e axustado ás necesidades de aprendizaxe do alumnado para desenvolver o traballo da materia. Con estas sesións reforzarase tamén a atención aos estudantes “non presenciais” ou “virtuais” que puidese haber mesmo nun escenario de presencialidad. A estas titorías engadiríase o tempo das titorías individuais, onde poderían adoptar un papel máis activo. |
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Proba práctica |
A3 A4 B1 B4 B5 B8 B9 B17 B19 C1 C2 C5 C6 C7 |
Realización de tres probas prácticas como forma de reflexión crítica relacionada con algún aspecto dos contidos destas sesións. O calendario das probas establecerase o primeiro día de clase, así como as súas características e data de entrega publicaranse no calendario de moodle, que se fará a través de Moodle |
100 |
|
Observacións avaliación |
Alumnado presencial: - A avaliación considerará a nota mediante un proceso de avaliación continua das diferentes partes a ter en conta: participación nas aulas (10%), tareas (estudios de caso) (30%), traballo final (60%). Alumnado non presencial - A avaliación será similar ao alumnado presencial, aínda que a porcentaxe dedicada á participación se medirá participando no chat de Moodle habilitado e/o por interaccións mediante correo electrónico co profesor. Segunda oportunidade O estudante que opte por unha avaliación non continua poderá solicitar a convocatoria oficial acordada polo centro. A proba consistirá en probas similares á primeira oportunidade. para a súa entrega se abrirá un prazo extraordinario no campus virtual desde o mes de xuño ata unha data limite acorde coa entrega das actas da segunda oportunidade.
Estudiantes con exención académica Ao inicio do curso acordarase un cronograma de titorías, criterios de avaliación e presentacións. Todos os aspectos relacionados coa “dispensa académica”, “dedicación al estudio, “permanencia” e “fraude académico” rexiranse dacordo coa normativa académica vigente de la UDC.
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
Taylor-Gooby, Peter; Leruth, Benjamin; Chung, Heejung (eds.) (2017). After Austerity: Welfare State Transformation in Europe after the Great Recession. Oxford University Press
Navarro, V. (2015). Ataque a la democracia y al bienestar. Crítica al pensamiento económico dominante. Barcelona: Anagrama
Guillén, A. M., González-Begega, S.; Balbona, D. L. (2016). Austeridad y ajustes sociales en el sur de Europa. La fragmentación del modelo de bienestar mediterráneo. Revista Española de Sociología (RES), 25(2), 261-272.
Adelantado, J. (2000). Cambios en el Estado del Bienestar. Políticas sociales y desigualdades en España. Barcelona: Icaria
Gamble, Andrew (2016). Can the Welfare State Survive?. Cambridge: Polity Press
Lois, M. y Alonso, A. (2014). Ciencia política con perspectiva de género. Akal
Vilar Rodríguez, M. (2012). Daquelas areas estas lamas?: o mercado de traballo e España desde unha perspectiva histórica. Revista Galega de Economía, 21 (1), 115-146
Pedró, F. (2012). Deconstruyendo los puentes de PISA: del análisis de resultados a la prescripción política. Revista Española de Educación Comparada, 19, 139-172
González-Rábago, Cuartango y Bacigalupe (2015). Desigualdad social y salud en España: ¿Cómo influyen en la salud y en el uso de los servicios sanitarios la clase social, el nivel educativo y la situación laboral?. Praxis Sociológica, 19
Castel, R. (2010). El ascenso de las incertidumbres : trabajo, protección, estatuto del individuo. Fondo de Cultura Económica
Husson, Michael (2013). El Capitalismo en diez lecciones. Madrid: Los libros de Viento Sur-La Oveja Roja
Vilar-Rodríguez, M. y Pons Pons, Jerònia (2021). Employers’ mutuals and the accident insurance scheme in Spain: from rejection to control and collaboration (1966-1990)”. Enterprise and Society
Moreno, L. (2001). Estado del bienestar y "mallas de seguridad". Moreno, L. Pobreza y Exclusión: la "malla de seguridad" en España (pp. 17-50)
Vilar-Rodríguez, M. y Pons, Jerònia (2020). For the workers but without the workers': industrial accident management under the Franco dictatorship (1939-1966)". Labor History, 61:5-6, pp. 503-521
Alemán Bracho, C.; García Serrano, M. (1999). Fundamentos de Bienestar Social. Valencia: Tirant Lo Blanch
Esping-Andersen, G. (2000). Fundamentos sociales de las economías postindustriales. Barcelona: Ariel
Jaraíz Arroyo, G. (2011). Intervención social, barrio y servicios sociales comunitarios. Fundación FOESSA
Moreno, L.; Mari-Klose, P. (2014). La Europa asocial. Crisis y Estado del bienestar.. Revista Española de Investigaciones Sociológicas (145)
Pons Pons, J. y Vilar-Rodríguez, M., (2020). La gestión del seguro de accidentes del trabajo en España: de mutuas patronales a entidades colaboradoras de la Seguridad Social, 1900-2019. Madrid, Ministerio de Trabajo, Tesorería General de la Seguridad Social.
Polanyi, K. (1989). La gran transformación. Crítica del liberalismo económico. La Piqueta
Castel, R. (2004). La inseguridad social : ¿qué es estar protegido?. Manantial
Fraser, N. (2008). La justicia social en la era de la política de identidad: redistribución, reconocimiento y participación. Revista de Trabajo, 3 (6), 83-99
Borrell, C. y Artazcoz, L. (2008). Las políticas para disminuir las desigualdades en salud. Gac Sanit, 22 (5), 465-73
Moreno, L.; Mari-Klose, P. (2013). Las Transformaciones del Estado de bienestar Mediterráneo: Trayectorias y retos de un régimen en Transición. E. del Pino and M. Josefa rubio (eds), Los Estados de bienestar en la Encrucijada. Madrid: Technos
Backhouse, Roger E.; Bateman, Bradley W.; Nishizawa, Tamotsu; Plehwe, Dieter (eds.) (2017). Liberalism and the Welfare State : Economists and Arguments for the Welfare State. Oxford University Press
Vilar Rodríguez, M. (2014). Los diferenciales salariales entre mujeres y hombres en España (c. 1850-1975): un análisis proviosional. Areas: Revista Internacional de Ciencias Sociales, 33, 63-85
Del Pino, E.; Rubio Lara, M. J. (2013). Los Estados de Bienestar en la encrucijada. Políticas sociales en perspectiva comparada. Tecnos: Madrid
Colino, C. y Del Pino, E. (2013). Los regímenes de bienestar liberales: orígenes, resultados y cambios. Los Estados de Bienestar en la encrucijada : políticas sociales en perspectiva comparada
Esping-Andersen, G. & Palier, B. (2010). Los tres grandes retos del Estado del bienestar. Barcelona: Ariel
Castells, M. (2017). Otra economía es posible: cultura y economía en tiempos de crisis. Alianza
Ministerio de Educación, Cultura y Deporte (2018). Panorama de la educación. Indicadores de la OCDE 2018. MECD: Madrid
Peters, Yvette; Tatham, Michaël (eds.) (2016). Part 2 “Restructuring the politics and institutions of the state”. Democratic Transformations in Europe: Challenges and Prospects. Routledge, pp.97-185
Alemán Bracho, Carmen (coord.) (2009). Políticas sociales. Pamplona: Civitas - Thomson Reuters
Spicker, P. (2014). Social Policy: theory and practice. Bristol: Policy Press
Castles, F. G., Leibfried, S., Lewis, J., Obinger, H., & Pierson, C. (Eds.). (2012). The Oxford handbook of the welfare state. OUP Oxford.
Gorsky, M.; Vilar-Rodríguez, Margarita y Pons-Pons, J. (eds.) (2020). The Political Economy of the Hospital in History. HUP. University of Huddersfield Press, Huddersfield Press,
Vilar-Rodríguez, Margarita y Pons-Pons, Jerònia (eds.) (2018). Un siglo de hospitales entre lo público y lo privado (1886-1986) [Financiación, gestión y construcción del sistema hospitalario español]. Madrid, Marcial Pons
Samuel, Robin; Hadjar, Andreas (2016). “How Welfare-State Regimes Shape Subjective Well-Being Across Europe”. Social Indicators Research, Vol.129(2), pp.565-587
Andrada-Alexandra, Dumbraveanu (2016). “The More, the Better: Life Satisfaction in the Bitter Welfare State”. Social Indicators Research, Vol.129(3), pp.1015-1038
Vilar Rodríguez, M. (2007). ¿Entre la lismosna y el bienestar? Origen, desarrollo y consecuencias de las políticas sociales en Galicia (1890-1935). Cuadernos de historia contemporánea, 29, 173-197 |
|
Bibliografía complementaria
|
Schubert, Klaus, de Villota, Paloma, Kuhlmann, Johanna (Eds.) (2016). Challenges to European welfare systems. Springer
Morán, M. P. (2013). Desiguales por ley: las políticas públicas contra la igualdad de género.. Madrid: Editorial Catarata
Gálvez Muñoz, L. y Torres López, J. (2010). Desiguales, mujeres y hombres en la crisis financiera. Icaria
Moreno, L. (2012). La Europa asocial. ¿Caminamos hacia un individualismo posesivo?. Península: Barcelona
Valle, J. M. (2012). La política educativa supranacional: un nuevo campo de conocimiento para abordar las políticas educativas en un mundo globalizado. Revista Española de Educación Comparada
Muñoz, L. G., & Modroño, P. R. (2015). Las raíces neoliberales de la crisis económica e institucional en España desde un enfoque feminista. Pensar desde abajo, (4), 61-84.
Fernández García, T., Fuente Robles, Y. (2009). Política social y trabajo social. Alianza Editorial
Guillén, Ana Marta; León, Margarita (2011). The Spanish Welfare State in European Context. Routledge
Whyte, David; Cooper, Vickie (eds.) (2017). The Violence of Austerity. London: Pluto Press
Wickham, James (2016). Unequal Europe: social divisions and social cohesion in an old continent. Routledge Advances in European Politics |
|
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
Fontes de información e técnicas estatísticas para a análise das políticas sociais/615525007 | Austeridade e precariedade na era da globalización/615525002 |
|
Materias que continúan o temario |
Cambios sociodemográficos e territoriais/615525023 | Deseño, xestión e avaliación de políticas sociais/615525009 |
|
Observacións |
1. Para cumprir co obxectivo sostible vinculado ao Green Campus: - A entrega de tarefas que se realice nesta materia producirase en formato virtual e/o soporte informático - Realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos - En todo momento teranse en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores de sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais. 2. Segundo recóllese nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria - Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso idóneo, igualitario e proveitoso á vida universitaria. - deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores/as de ambos os sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas...) - Traballarase para identificar e modificar prexuízos e #actitude sexistas e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade. - Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e propoñeranse accións e medidas para corrixilas." 3. Recoméndase a asistencia ás clases para un mellor seguimento dos contidos teóricos e prácticos da materia |
|