Datos Identificativos 2024/25
Asignatura (*) Orientación socioeducativa para a igualdade Código 615525021d
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Segundo Optativa 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Non presencial
Prerrequisitos
Departamento Didácticas Específicas e Métodos de Investigación e Diagnóstico en Educación
Pedagoxía e Didáctica
Coordinación
Arias Rodriguez, Maria Alicia
Correo electrónico
alicia.arias.rodriguez@udc.es
Profesorado
Arias Rodriguez, Maria Alicia
Arza Arza, Neves
Gabriel Fernandez, Narciso de
Iglesias Galdo, Ana Maria
Correo electrónico
alicia.arias.rodriguez@udc.es
neves.arza@udc.es
narciso.de.gabriel@udc.es
ana.iglesias@udc.es
Web http://http://www.sociologia.udc.es/gl/estudos/m%C3%A1sters/mestrado-en-pol%C3%ADticas-sociais-e-intervenci%C3%B3n-sociocomunitaria
Descrición xeral Preténdese orientar o estudantado na práctica da reflexión fundamentada e no descubrimento de novas interrogantes que lles permitan obxectivar algúns dos elementos sociais que contribúen á xenerización da cultura considerada común, e tomar así conciencia do grao de coerción e/ou consentimento das relacións sociais en función da variable xénero. Defenderase a necesidade de apropiarse deste marco teórico-crítico, de carácter sociohistórico, para o deseño e desenvolvemento de proxectos sociais realmente coeducativos, isto é, que aporten razóns sobre a urxente necesidade de incorporar os saberes feministas á práctica profesional e tamén á vida cotiá, e contribuír así a reducir as diferentes fendas de xénero e a camiñar cara a sociedades máis inclusivas e xustas

Nas clases sosterase o principio de debate democrático, escoitando e respetando todas as opinións diversas en torno aos temas tratados, tanto de parte do profesorado como do alumnado

Competencias / Resultados do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Reflexionar acerca da situación actual das mulleres partindo do coñecemento da súa memoria histórica, así como das dificultades e retos aos que se enfrontan prestando especial atención a aquelas que presentan un maior risco de exclusión social AM2
AM5
AM15
AM19
AM23
BM7
BM8
BM9
BM11
BM12
BM14
BM22
CM1
CM3
CM5
CM6
Reflexionar acerca da idoneidade e validez do constructo xénero, da súa transmisión a través do proceso de socialización así como da súa incidencia na creación dos estereotipos de xénero, na construción da identidade de xénero e na atribución de roles e status social. AM6
AM7
AM8
AM11
AM14
AM17
AM18
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM13
BM18
CM1
CM3
CM5
CM7
Auto-diagnosticar a situación de partida das mulleres, valorando os factores obxectivos e subxectivos que inciden na inserción e o desenvolvemento profesional e ocupacional e na mellora da calidade de vida AM1
AM3
AM4
AM10
AM16
AM17
AM20
AM22
AM26
BM1
BM6
BM15
BM17
BM19
CM1
CM3
CM5
CM7

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1.-Acceso das mulleres ao sistema educativo 1.1 Exclusión, dependencia e autonomía.
1.2. Alfabetización e escolarización primaria.
1.3. Ensino secundario e superior.
A UDC como exemplo
Tema 2.- Aceso das mulleres ás profesións 2.1. A profesión de mestra: oportunidades e resistencias
2.2. A primeira catedrática da universidade española: Emilia Pardo Bazán
2.3. A muller escritora
Tema 3.- Neoliberalismo e Pedagoxía patriarcal 3.1. Sobre da libre elección e a mercantilización en educación.
3.2. Algúns efectos do patriarcado na educación.
Tema 4.- Feminismo e coeducación 4.1. Feminismo como teoría crítica.
4.2. Aproximación conceptual á coeducación.
4.3.Estratexias para diseñar proxectos de coeducación.
Tema 5.- Orientación profesional con perspectiva de xénero 5.1 Barreiras de xénero na toma de decisións académicas e profesionais e na inserción laboral
5.2 Finalidades, características e pautas para a intervención
5.3 Programas e experiencias no ámbito escolar e laboral
Tema 6.-Boas prácticas da igualdade no ámbito educativo e laboral 6.1. Boas prácticas coeducativas en orientacion. Indicadores, ferramentas para a súa detección e exemplos
6.2.O emprendemento das mulleres en España
6.3. Das accións positivas ao mainstreaming de xénero nos proxectos de inserción laboral

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Portafolios do alumno A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8 A10 A11 A14 A15 A16 A17 A18 A19 A20 A22 A23 A26 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 B13 B14 B15 B17 B18 B19 B22 C1 C3 C5 C6 C7 40 100 140
 
Atención personalizada 10 0 10
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Portafolios do alumno O alumnado online deberá de presentar o portafolio no que ha de recoller as actividades propostas polo profesorado da materia. O portafolio será entregado a través do Campus Virtual e nas datas que se específiquen para a primeira ou segunda oportunidade.

O estudantado ONLINE debe poñerse en contacto coas responsables de cada módulo.

Atención personalizada
Metodoloxías
Portafolios do alumno
Descrición
Na atención personalizada o profesorado resolverá as dúbidas que teña o/a alumno/a sobre os diferentes temas a traballar na materia. Durante estas sesións, realizarase un seguimento do traballo do estudantado, supervisando e orientando mais directamente o proceso a seguir en cada unha das actividades realizadas.
Esta atención personalizada realizarase a través de Teams ou correo electrónico. Este horario está colgado no Campus Virtual

PARA PODER ORGANIZAR DITA ATENCIÓN. O ESTUDANTADO DEBE COMUNICARSE PRIMEIRAMENTE COA PROFESORA VÍA CORREO ELECTRÓNICO (NESE CORREO SOLICITARÁ UNHA TUTORIA INDIVIDUAL). LEMBRADE QUE AS PROFESORAS SON AS QUE MARCARÁN O HORARIO DE DITA TUTORIA

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Portafolios do alumno A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8 A10 A11 A14 A15 A16 A17 A18 A19 A20 A22 A23 A26 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B11 B12 B13 B14 B15 B17 B18 B19 B22 C1 C3 C5 C6 C7 O portafolio recolle as actividades que van computar para a avaliación e que serán propostas polo profesorado da materia ó comezo de cada módulo.

As/os estudantes online presentarán un portafolio coas actividades que indique o profesorado (habilitarase un apartado no Campus Virtual).

Para aprobar a materia todas/os estudantes teñen que ter superadas todas as actividades de cada módulo (se queda algún módulo suspenso conleva o suspenso do portafolio, sexa estudante presencial, online ou non presencial) .

O peso na cualificación final de cada módulo é a seguinte:

-15% o módulo I (tema 1 e 2)
-30% o módulo II (tema 3 e 4)
- 10% para o módulo III (tema 5)
-45% para o módulo IV (tema 6)
100
 
Observacións avaliación
ESTUDANTES ONLINE

considéranse aquel estudantado que así opte dende o inicio da materia, xa que
na matricula optan pola forma online.  Estes estudantes presentarán un
portafolio específico que aparecerá explicado en cada módulo da materia. 

Estes
estudantes ao inicio da materia debe poñerse en contacto individualmente co
profesorado responsable de cada módulo.


Todos os aspectos relacionados
coa “dispensa académica”, “dedicación al estudio, “permanencia” e “fraude
académico” rexiranse dacordo coa normativa académica vigente
de la UDC
.


Fontes de información
Bibliografía básica

https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifGabriel, N. de (2013). “A educacion das mulleres no século XIX: exclusión, dependencia e autonomía”. Sarmiento, 16, 7-35
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifAcedo, G (2012). Formación y Orientación laboral. Madrid: Anaya Multimedia
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifAcker, J., Barry, K., and Essveld, J. (1983). Objectivity and truth: Problems in doing feminist research.. Women´s Studies, 6, no. 4: 423-435.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifAcker, S (1989). Teachers, gender and careers. London: Lewes Falmer,
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifÁlvarez, J. (2014). Acción tutorial y orientación: aceptación, compromiso, valores: una propuesta de estilo para la intervención de tutores y orientadores.. Bilbao: Desclée de Brouwer.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifAPPLE, M (1996). Cultural politics and education. . New York: Teachers College Press.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifAPPLE, M (2006). Educating the "right" way: Markets, standards, God, and inequality. 2nd edition.. New York: Routledge.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifAskew, S. and Ross, C. (1991). Los chicos no lloran. el sexismo en educación.. Buenos Aires: Paidós.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifBOURDIEU, P. (2000). La dominación masculina. . Barcelona: Anagrama
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifBotherton, F (2013). Manual de orientación. Badalona: Paidotribo
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifCirillo, L. (2002). Mejor huérfanas. por una crítica feminista al pensamiento de la diferencia.. Barcelona: Anthropos
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifCobos, A (2012). La orientación profesional y la búsqueda de empleo: experiencias innovadoras y técnicas de intervención que facilitan la inserción laboral.. Barcelona: Graó
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifCONNELL, R. (1996). Masculinities.. Cambridge: Polity Press.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifCONNELL, R. (2000). Male roles masculinities and violence: a culture of peace perspective.. París: Unesco
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifFernández Riquelme, S (2010). La Mediación social: itinerario histórico de la resolución de conflictos sociales. Contribuciones a las Ciencias Sociales. . Contribuciones a las Ciencias Sociales. Documento en línea:www.eumed.net/rev/cccss/07/sfr.htm
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifGabriel, N. de (2014). "The entrance of women into the teaching profession in Spain (1855-1940)",. History of Education 43(3), 334-354.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifHarding, S. (1996). Ciencia y feminismo. Madrid: Morata.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifHarding, S. (1993). Rethinking standpoint epistemology: What is “strong objetivity?. In Feminist Epistemologies and Value, ed. L. Alcoff and E. Potter, 49-82. London: Routledge. Igles
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifHarding, S. (1993.). Rethinking standpoint epistemology: What is “strong objetivity?. In Feminist Epistemologies and Value, ed. L. Alcoff and E. Potter, 49-82. London: Routledge.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifIglesias, A. e Ballarín, P. (2013). “El mito del ‘éxito’ escolar de las chicas”. Revista Sarmiento, Anuario Galego de Historia da Educación, 17, 67-82.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifMañeru, A (2001). La diferencia sexual en la educación. In Educar En Femenino y En Masculino. N. Blanco, 131-143. Madrid: Akal.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifMcRobble, A (2010). “¿Las chicas arriba?. Las mujeres jóvenes y el contrato sexual posfeminista”. Debate Feminista, 21(41), 113-135.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifMiedzian, M. (1995). Chicos son, hombres serán. cómo romper los lazos entre masculinidad y violencia. Madrid: Horas y Horas.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifNuñez, C., Carpintero, E., García, M., Serrano, S. y Ordóñez, X. (2011). Comprender la Orientación Educativa: manual de prácticas. Madrid: Catarata.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifPARASKEVA & Jurjo TORRES, (edit) (2012). Globalism and power. Iberiam educational and curriculum policies. Peter Lang
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifPiussi, A. (2001). El sentido libre de la diferencia sexual.. Cuadernos De Pedagogía, 306, , 57-61.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifPiussi, A. and Mañeru, A (2006). Educación, nombre común femenino. Barcelona: Octaedro.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifFundación Mujeres (2007). Rompiendo esquemas. Programa de orientación académica y profesional.. Oviedo: Instituto Asturiano de la Mujer
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifPiussi, A. (1989). Educare nella differenza.. Turin: Rosenberg & Sellier
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifRodríguez, Mª. L (2011). Orientación profesional no sexista: teoría y práctica.. Saarbrücken: Editorial Académica Española
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifRodríguez, C. (2001). Investigaciones sobre las desigualdades de género en el sistema educativo. In Un Acercamiento . a Los Estudios De Género. A.A.V.V., 121-154.Valencia: Germania.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifSantana, L. E (2013). Orientación profesional. Madrid: Síntesis
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifTORRES, J. (2009). "The Trojan Horse of curricular contents". in Michael APPLE and Luis Armando GANDIN (Edit.). The routledge international handbook of critical e
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifTORRES, J. (1998). El curriculum oculto. Madrid: Morata
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifTOURAINE, A. (2006). El mundo de las mujeres.. Barcelona: Paidós
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifVarela, J., Parra, P. e Val Cubero, A. (2016). Memorias para hacer camino. Madrid: Morata.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifVVAA. (2010). Conciliación de la vida laboral, familiar y personal. Implantaciones de planes de igualdad en organizaciones laborales. Materiales divulgativos. Madrid: Ministerio de igualdad y Fundación Mujeres.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifGabriel, N. de (2018). Emilia Pardo Bazán, las mujeres y la educación: el Congreso Pedagógico (1892) y la Cátedra de Literatura (1916. Historia y Memoria de la Educación, nº 8, 2018, 489-525.
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifGabriel, N. de (2018). “Schoolteachers, social control and profesional conflicto: government procedures brought against schoolteachers in Galicia (1859-1910)”, . History of Education, vol. 47, nº 4, 2018, pp. 466-487
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifSánchez A, e Iglesias, A. (2017). Coeducación: feminismo en acción. Atlánticas. Revista Internacional de Estudios Feministas
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifMiranda Santana, C. (2003). Género y orientación sociolaboral. Una experiencia desde la interdesciplinariedad y la integración en el currículum. Universidad de Las Palmas de Gran Canaria
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifBom W. (2013). Abrirse paso. Orientación laboral y profesional para mujeres. Barcelona: El Roure Editorial
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifBallarín, Pilar e Iglesias, Ana ((2018).). Feminismo y educación. Recorrido de un camino común. Historia de la Educación. Revista interuniversitaria,37, 37-67
https://guiadocente.udc.es/docencia/guia_docent/images/square.gifBallarín, Pilar ((2019)). ¿Por qué llamamos coeducación a la que no coeduca?. Em Rosa Cobo (ed.) La imaginación feminista. Debates y transformaciones disciplinares, pp. 165-200. Mad

Bibliografía complementaria

Escámez, J et al (2008). Educación en la igualdad de género. Cien propuestas de acción. Valencia: Fundación de la Comunidad Valenciana. Recuperado de: http://www.inclusio.gva.es/documents/610706/162187124/Educaci%C3%B3n+igualdad+g%C3%A9nero/551ddf6c-2e7a-40ff-b3cb-d7c32420e12d (consultado: 10/07/2018)

Instituto de la Mujer (2008). Guía de coeducación. Síntesis sobre la educación para la igualdad de oportunidades entre hombres y mujeres. Madrid: Ministerio de Igualdad Recuperado de http://www.inmujer.gob.es/observatorios/observIgualdad/estudiosInformes/docs/009-guia.pdf (consultado: 10/07/2018)

López, Irene (2007). El enfoque de género en la intervención social. Madrid: Cruz Roja. Recuperado de http://www.cruzroja.es/pls/portal30/docs/PAGE/2006_3_IS/BIBLIOTECA/MANUAL%20DE%20G%C9NERO.PDF (consultado: 10/07/2018)

Salas, Begoña (coord) (1997). Guía par ala elaboración del modelo coeducativo de centro. Vitoria: Instituto Vasco de la Mujer Recuperado de http://www.emakunde.euskadi.eus/contenidos/informacion/publicaciones_guias2/es_emakunde/adjuntos/guia.04.01.elaboracion.modelo.coeducativo.centro.cas.pdf (consultado: 10/07/2018)

Xunta de Galicia (2016). I Plan de actuaciones para a igualdade nos centros educativos de Galicia: 2016-2020. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia. Recuperado de:http://www.inmujer.gob.es/areasTematicas/AreaEducacion/Programas/Programas.htm (consultado: 10/07/2018)

Enlaces web:

Instituto la mujer (Educación): http://www.inmujer.gob.es/areasTematicas/AreaEducacion/Programas/Programas.htm

Educando en Igualdad: http://www.educandoenigualdad.com/materiales-fete-ugt/

Intercambia- Educar en femenino y en masculino: http://intercambia.educalab.es/

Plurales.Educando en Igualdad http://www.inmujer.gob.es/areasTematicas/educacion/programas/ProyPlurales.htm

Grup de Dones CREA-Safo: http://crea.ub.edu/index/human-excellence/antisexism/safo/?lang=es

Cinco Apps para luchar contra la violencia de género: http://intercambia.educalab.es/?p=6075

Barabal. Gender mainstreaming in Roma Education: http://barabal.eu/

Convivencia escolar: https://www.mecd.gob.es/educacion/mc/convivencia-escolar/recursos/enlaces-interes/igualdad-genero.html


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Historia das teorías feministas/615525017d
Deseño de proxectos e traballos de investigación/615525029d
Fontes de información e técnicas estatísticas para a análise das políticas sociais/615525007d
Dimensión ética e procesos educativos na acción social/615525004d
Identidade, alteridade e interseccionalidade/615525006d
Deseño, xestión e avaliación de políticas sociais/615525009d
Investigación-acción participativa, acción comunitaria e xestión das organizacións sociais/615525010d

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

 

Recomendase para cumprir coa perspectiva de xénero utilizar el lenguaxe inclusivo

 

Comité Ambiental da Facultade (GREEN CMPUS) recoméndase:

 -Recoméndase os envíos dos traballos telemáticamente e de non ser posible, no útilizar plásticos, elixir a impresión a doble cara, empregar papel reciclado e evitar imprimir borradores.

 -Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural.

 -Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sosenibiliade nos comportamentos persoais e profesionais.

NOTA MOI IMPORTANTE

 Nas clases sosterase o principio de debate democrático, escoitando e respetando todas as opinións diversas en torno aos temas tratados, tanto de parte do profesorado como do alumnado 





(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías