Datos Identificativos 2024/25
Asignatura (*) Aspectos socioeconómicos da vellez Código 615525027d
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Segundo Optativa 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Non presencial
Prerrequisitos
Departamento Economía
Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinación
Vilar Rodriguez, Margarita
Correo electrónico
margarita.vilar.rodriguez@udc.es
Profesorado
Vilar Rodriguez, Margarita
Correo electrónico
margarita.vilar.rodriguez@udc.es
Web
Descrición xeral O obxectivo fundamental da materia Aspectos Socioeconómicos da vellez é ofrecer ao estudantado unha análise teórica e práctica ao fenómeno do envellecemento, atendendo a tres aspectos fundamentais. Primeiro, abordar a definición e cuantificación do proceso de envellecemento desde unha perspectiva temporal e territorial. Segundo, analizar as causas e consecuencias económicas, sociais e políticas do proceso de envellecemento da poboación. Terceiro, reflexionar sobre os retos e oportunidades que este proceso supón para a economía e a sociedade actual. Esta materia impartirase cun espírito mutidisciplinar, dado que o proceso de envellecemento afecta tamén a múltiples ámbitos da nosa política, economía e sociedade. Nas clases sosterase o principio de debate democrático, escoitando e respetando opinións diversas en torno aos temas tratados, tanto de parte do profesorado como do alumnado. O docente impartirá a docencia en castelán, se ben o alumnado poderá expresarse tanto en galego como en castelán nas clases y na entrega de traballos, os cuais serán todos entregados en formato dixital.

Competencias / Resultados do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
A1 CE1 - Determinar as dimensións e categorías axeitadas para o diagnóstico e a análise científica das situacións de exclusión social. AM1
AM2
AM4
A21 CEE1 Explicar os procesos de exclusión vinculados ás transformacións da estrutura familiar e por idades das sociedades. AM21
AM22
AM23
AM24
B1 CB1 - Demostrar coñecementos avanzados, de carácter multidisciplinar, para a investigación e o exercicio profesional no ámbito da exclusión social. BM1
BM2
BM3
BM7
B13 CX1 - Comprender e integrar coñecementos complexos para traducilos en propostas de investigación e programas de intervención en contextos sociais problemáticos. BM13
BM14
BM15
B19 CX7 - Dar respostas innovadoras e orixinais ante situacións problemáticas emerxentes relacionadas coa exclusión social. BM19
BM21
BM22
C1 CT1 Reflexionar, chegar a conclusións e propor solucións a través do traballo en equipo CM1
CM2
CM5
CM6

Contidos
Temas Subtemas
1. Reflexións sobre o envellecemento da poboación: problema & oportunidade 1.1. A idade como obxecto de estudo e investigación
1.2. Definición da vellez
1.3. As contradicións do envellecemento
2. Conceptos e indicadores básicos para o estudo do envellecemento 2.1. Indicadores para o estudo da vellez
2.2. Causas do envellecemento da poboación
2.3. Perspectivas de estudo do envellecemento
3. O envellecemento da poboación e a economía 3.1. A dimensión económica do envellecemento demográfico
3.2. Implicacións económicas
4. As consecuencias sociais do envellecemento demográfico 4.1. Unha reflexión sobre os aspectos sociais
4.2. Repercusiónns do envellecemento sobre o sector público
4.3. Políticas de envellecemento: un dilema por resolver
5. Envellecer en feminino. Igualdade de xénero? 5.1. Non é igual: Envellecemento de mulleres & homes
5.2. Xénero & Políticas de envellecemento
5.3. A orixe das desigualdades desde un punto de vista do ciclo vital
6. A achega das persoas maiores ao benestar 6.1. A medición da achega das persoas maiores ao benestar
6.2. A posta en valor do envellecemento
6.3. O paradoxo do sistema: sostidos ou sustentadores?
7. Os retos do envellecemento da poboación: aspectos socioeconómicos 7.1. Reflexións para debatir
7.2. Que estamos a facer mal?
7.3. A vellez como oportunidade

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A2 A4 A21 A22 A23 A24 B14 18 36 54
Proba práctica B1 B2 B3 B7 B13 B15 B19 B21 B22 C1 C2 C5 C6 18 72 90
 
Atención personalizada 6 0 6
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral As explicacións maxistrais consisten nas clases teóricas para as cales serán necesarias as lecturas e o debate na aula.
Proba práctica A proba práctica consistira na elaboración dun traballo individual (extensión máxima 10 páxinas) onde se utilizarán os conceptos teóricos e prácticos traballados durante o curso en torno aos aspectos socioeconómicos da vellez. O estudo de caso servirá de base para este traballo. As bases deste traballo explicaranse durante a asistencia a titorías, mesmas que poden darse na aula ao inicio ou ao final da mesma (alumnado presencial) ou vía teams (alumnado online).

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba práctica
Descrición
Atención personalizada nas titorías, previa cita mediante correo electrónico (margaria.vilar.rodriguez@udc.es). Ditas tutorías realizaránse mediante TEAMS.

Consulta de moodle, correo electrónico e chat da materia alomenos unha vez á semana durante o período lectivo.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Sesión maxistral A1 A2 A4 A21 A22 A23 A24 B14 A asistencia e participación activa durante as sesións maxistrais computará cun valor máximo do 10% na nota final. Para o estudantado semipresencial ou a distancia implicará un seguimento e consulta regular dos materiais elaborados e colgados en Moodle e a utilización do chat de moodle. 10
Proba práctica B1 B2 B3 B7 B13 B15 B19 B21 B22 C1 C2 C5 C6 As actividades relacionadas coa elaboración e presentación do traballo de curso concentrarán a maior parte da nota. Para o estudantado semipresencial ou a distancia daranse instrucións precisas colgadas en Moodle e utilizaranse titorías en liña. 90
 
Observacións avaliación

Alumnado presencial:

- A avaliación considerará a nota mediante un proceso de avaliación continua das diferentes partes a ser tidas en conta: participación nas aulas (10%) e traballo final (90%). Todos os traballos serán coñecidos polo alumnado ao principio do curso e todas as tarefas deberán ser entregadas en tempo e forma en formato dixital mediante o Moodle da materia. 

Alumnado non presencial

- A Avaliación será similar a do alumnado presencial, se ben o porcentaxe adicado a participación será medido mediante a participación no chat do Moodle habilitado e/ou por interacciona mediante correo electrónico co profesor. 

Segunda oportunidade

El estudiantado que opte por una evaluación no continua podrán solicitar la convocatoria oficial acordada por el centro. La prueba consistirá en pruebas similares a la primera oportunidad. para su entrega se abrirá un plazo extraordinario en el campus virtual desde el mes de junio hasta una fecha limite acorde con la entrega de las actas de la segunda oportunidad.

Alumnado con exención académica

Ao principio do curso acordarase un calendario de titorías,  criterios de avaliación e entregas.

Todos os aspectos relacionados
coa “dispensa académica”, “dedicación al estudio, “permanencia” e “fraude
académico” rexiranse dacordo coa normativa académica vigente
de la UDC
.


Fontes de información
Bibliografía básica

Esta bibliografía é só orientativa e global. O profesor facilitará ao estudantado as referencias das lecturas básicas obrigatorias para traballar en clase a través da plataforma virtual Moodle. Entre as habilidades que deben adquirir os estudantes está a obtención de recursos bibliográficos propios que sirvan para o seu desenvolvemento tanto na materia como para o TFM. Prestarase especial atención á paridade de xénero ao aportar obras de autores e de autoras. 

Bazo,María-Teresa et al. (2006): Envejecimiento y sociedad una perspectiva internacional, Madrid : Editorial Médica Panamericana

Beauvoir, Simone de (2012): La Vejez / Simone de Beauvoir ;traducción de Aurora Bernárdez, Buenos Aires : Debolsillo

Delgado García, Ana María ; Rafael Oliver Cuello, Ignasi Beltran de Heredia Ruiz (2010):Vejez, discapacidad y dependencia: Aspectos fiscales y de protección social, Publicación,Barcelona : Bosch, 2010.

Duque,Juan M. y Adela Mateo Echanogorria(coord) (2008): La participación social de las personas mayores, Madrid, Instituto de Mayores y Servicios Sociales (IMSERSO)

Fericgla,Josep M. (2002): Envejecer una antropología de la ancianidad, Barcelona :Herder

FreireRodríguez, Carlos y Mar Ferradás Canedo (2016): Calidad de vida y bienestar en la vejez, Madrid : Pirámide

GarcíaGonzález, Francisco (coord.) (2005): Vejez, envejecimiento y sociedad enEspaña, siglos XVI-XXI, Cuenca : Ediciones de la Universidad de Castilla-LaMancha.

Giró Miranda, Joaquín (coord.) (2004): Envejecimiento y sociedad una perspectivapluridisciplinar, Logroño, Universidad de La Rioja, Servicio de Publicaciones

Gómez García, Jesús María (1997): El envejecimiento de la población y la economía, ValladolidSecretariado de Publicaciones e Intercambio Científico, Universidad deValladolid

IMSERSO(1999): La Protección Social de la Dependencia, Madrid.

IMSERSO(2000): Las Personas Mayores y las Residencias, Madrid.

IMSERSO,Informe 2014 sobre sobre las personas mayores en España

Instituto Nacional de Consumo(2000): La tercera edad y el consumo , Madrid.

lmarza Meñica, Juan; Jesús Galdeano Aramendia(Coord.) (1988): Simposio de gerontología de Castilla-León. Hacia una vejeznueva I Simposio de Gerontología de Castilla-León : 5-8 de mayo 1988 Valladolid,Fundación Friedrich Ebert.

Papeles de Economía Española, especial 104: Transformación demográfica : raíces yconsecuencias, Madrid : CaixaNova, 2005

Pérez Ortiz, Lourdes (2006): La estructura social de la vejez en España: nuevas yviejas formas de envejecer, Madrid: Instituto de Mayores y Servicios Sociales.

Rodríguez Cabrero, G. (1997): Participación social de las Personas Mayores, Madrid:IMSERSO.

Rogero García, Jesús (2010): Los tiempos del cuidado : el impacto de la dependencia delos mayores en la vida cotidiana de sus cuidadores, Madrid : IMSERSO

Sánchez Vera, Pedro (ed.) (1993): Sociedad y población anciana, Murcia : Universidad deMurcia

Sancho,M. T. (2007): Las personas mayores en España, Informe 2006, Madrid: IMSERSO.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

1. Para cumprir co obxectivo sostible vinculado ao Green Campus: 

 - A entrega de tarefas que se realice nesta materia producirase en formato virtual e/o soporte informático 

 - Realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos - En todo momento teranse en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores de sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais. 

 2. Segundo recóllese nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria

 - Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso idóneo, igualitario e proveitoso á vida universitaria. 

 - deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores/as de ambos os sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas...)

 - Traballarase para identificar e modificar prexuízos e #actitude sexistas e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade. 

 - Deberanse detectar situacións de discriminación por razón de xénero e propoñeranse accións e medidas para corrixilas."

 3. Recoméndase a asistencia ás clases para un mellor seguimento dos contidos teóricos e prácticos da materia



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías