Competencias / Resultados do título |
Código
|
Competencias / Resultados do título
|
Resultados de aprendizaxe |
Resultados de aprendizaxe |
Competencias / Resultados do título |
Coñecer e saber diferenciar e discriminar os distintos tipos de necesidades especiais e as súas principais repercusións psicomotrices. |
A3 A7 A29
|
|
|
Saber deseñar, planificar, administrar e avaliar na práctica os programas de actividade física e deporte adaptado en educación formal e outros contextos (terapéutico, recreativo e competitivo) |
A24 A29
|
B2 B3 B5 B6
|
|
Coñecer e ser capaz de utilizar recursos metodolóxicos suficientes para favorecer os procesos de inclusión das persoas con necesidades especiais a través da actividade física e o deporte adaptado |
A33
|
B1 B2 B11 B17 B19
|
C4 C6 C7
|
Contidos |
Temas |
Subtemas |
BLOQUE 1: Actividade física e deporte adaptado para poboacións con necesidades especiais: coñecemento, indicacións e contraindicaciones. |
TEMA 1: Fundamentos básicos de actividade física e deporte adaptado
1.1.- Bases conceptuais sobre Actividade Física Adaptada.
1.1.1.- Definicións.
1.1.2.- Clasificación.
1.1.3.- Ámbitos de aplicación.
1.1.4.- Programas actuais.
1.2.- Aproximación ao Deporte Adaptado.
1.2.1.- Definicións.
1.2.2.- Clasificación.
1.2.3.- Orixe e evolución do deporte adaptado.
1.2.4.- Principais organismos internacionais, nacionais e autonómicos do deporte adaptado.
TEMA 2: O marco legal e as consideracións arquitectónicas e materiais
2.1.- Marco legal.
2.1.1.- Normativa principal.
2.1.2.- Leis específicas.
2.2.- Consideracións arquitectónicas e materiais.
2.2.1.- Principios normativos básicos.
2.2.2.- As instalacións deportivas.
2.2.3.- O material deportivo e as súas adaptacións.
TEMA 3: Poboacións con discapacidade
3.1.- Terminología e clasificación.
3.2.- Clasificación e definición de conceptos.
3.3.- Etiología, avaliación e prevención.
3.4.- Problemática da persoa con discapacidade |
BLOQUE 2: Actitude deontolóxica dentro do contexto escolar obrigatorio en actividade física e deporte adaptado. |
TEMA 4: Adaptacións curriculares individualizadas (ACI) en educación física
4.1.- Cuestións xerais que regulan as ACI.
4.1.1.- Niveis de concreción curricular.
4.1.2.- Plan xeral de atención á diversidade.
4.1.3.- Modalidades de escolarización.
4.1.4.- Principios das ACI.
4.2.- Orixe e sistematización das adaptacións curriculares.
4.2.1.- Actuacións da Administración e dos centros docentes.
4.2.2.- Medidas das adaptacións curriculares.
4.2.3.- Fases das adaptacións curriculares individualizadas.
4.3.- As oito pautas metodolóxicas de actuación en educación física co Alumnado con Necesidades Específicas de Apoio Educativo (ACNEAE). |
BLOQUE 3: Coñecemento e elaboración de programas de intervención en educación física ante necesidades especiais de tipo sensorial, físico e psíquico/comportamental. |
TEMA 5:Educación física e deporte adaptado como elemento favorecedor do proceso de inclusión escolar
5.1.- Educación física e deporte adaptado para ACNEAE con discapacidade sensorial.
5.2.- Educación física e deporte adaptado para ACNEAE con discapacidade física motriz ligada ao sistema nervioso.
5.3.- Educación física e deporte adaptado para o ACNEAE con discapacidade física visceral.
5.4.- Educación física e deporte adaptado para o ACNEAE con discapacidade psíquica. |
Planificación |
Metodoloxías / probas |
Competencias / Resultados |
Horas lectivas (presenciais e virtuais) |
Horas traballo autónomo |
Horas totais |
Sesión maxistral |
A3 A7 A29 |
13 |
26 |
39 |
Mapa conceptual |
B2 B3 B5 B6 |
3 |
12 |
15 |
Presentación oral |
B1 B2 B3 B19 C7 |
6 |
12 |
18 |
Proba de discriminación |
B1 B2 B17 B19 |
7 |
10 |
17 |
Traballos tutelados |
B2 B3 B17 C4 C6 |
15 |
30 |
45 |
Práctica de actividade física |
A3 A24 A33 B11 |
13 |
0 |
13 |
|
Atención personalizada |
|
3 |
0 |
3 |
|
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado |
Metodoloxías |
Metodoloxías |
Descrición |
Sesión maxistral |
Durante este tipo de sesións farase unha exposición oral dos contidos con axuda de medios audiovisuais. O alumnado poderá intervir en calquera momento para resolver dúbidas acerca dalgún concepto ou facer unha achega persoal significativa ao fío do tema que se estea tratando. |
Mapa conceptual |
É unha técnica de traballo individual na que o alumnado terá que establecer relacións entre os conceptos crave de cada un dos temas que se impartan. Por tanto, realizaranse ao finalizar cada tema e farase unha posta en común unha vez que se completou en clase. |
Presentación oral |
É unha metodoloxía propia dos procesos de ensino/aprendizaxe nos que maior interactuación existe entre o alumnado e o profesorado. Terán a oportunidade de expor o traballo tutelado que realicen. |
Proba de discriminación |
Proba obxectiva que consiste en optar por unha das dúas/tres opcións de resposta que se presentan a unha cuestión determinada, vinculada aos contidos teóricos e ás sesións prácticas que se impartiron. O idioma de redacción será o castelán. Se alguén desexa facelo en inglés ou galego, terá que avisar con 30 días de antelación. |
Traballos tutelados |
Está referida prioritariamente á aprendizaxe do “como facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe. Fundaméntase en dous elementos básicos: a aprendizaxe autónoma do alumno/a e o seguimento continuado da profesora. |
Práctica de actividade física |
É unha técnica que se aplica con grupos reducidos. Ten por finalidade que os alumnos/as desenvolvan empatía social e sexan capaces de experimentar, mediante simulación, os problemas e dificultades que teñen as persoas con necesidades especiais á hora de realizar actividade física e deporte. |
Atención personalizada |
Metodoloxías
|
Proba de discriminación |
Traballos tutelados |
|
Descrición |
Atenderase a aqueles alumnos que necesiten explicacións a maiores das que se deron nas sesións maxistrais. Con iso procuraremos favorecer o estudo da materia de face á proba de discriminación.
Tamén se atenderan as consultas daqueles alumnos con matrícula parcial que necesiten adaptacións para a súa avaliación. |
|
Avaliación |
Metodoloxías
|
Competencias / Resultados |
Descrición
|
Cualificación
|
Práctica de actividade física |
A3 A24 A33 B11 |
O alumnado poderá chegar a obter até 2 puntos cunha participación activa en todas as sesións prácticas que se impartan. CUALIFICACIÓN MÍNIMA=1.5 |
20 |
Presentación oral |
B1 B2 B3 B19 C7 |
De maneira voluntaria, cada alumno/a poderá optar por facer unha exposición oral (coa axuda de Power Point, Prezi, Canva, etc.) do traballo escrito que realice. O tempo máximo será de 10 minutos. |
5 |
Proba de discriminación |
B1 B2 B17 B19 |
Consistirá en preguntas tipo test referentes aos contidos teóricos e prácticos. Haberá 2 ó 3 opcións de resposta sendo só unha dela a correcta. Para a súa corrección seguirase a fórmula: Puntuación=Acertos-(Erros/núm. de opcións-1). CUALIFICACIÓN MÍNIMA=3.5 |
60 |
Traballos tutelados |
B2 B3 B17 C4 C6 |
De maneira voluntaria, o alumnado dividirase en parellas e realizarán un traballo sobre 3 tipos de discapacidades diferentes en 3 ámbitos distintos de actividade física e deporte adaptado. Todos os detalles explicaranse en clase e subiranse ao Campus Virtual. |
15 |
|
Observacións avaliación |
1. Esíxese
asistencia para a avaliación: SI 2. A PORCENTAXE MÍNIMA DE ASISTENCIA ás
prácticas para que computen na avaliación será do: 75% A asistencia ás sesións prácticas será avaliada a condición de que haxa unha PARTICIPACIÓN ACTIVA; é dicir, o alumnado involúcrese en clase desde os ámbitos físico-motriz, psicolóxico, afectivo-emocional e social. Cualificarase a asistencia e participación, e penalizaranse os atrasos (15 minutos), as faltas xustificadas e as faltas sen xustificar. O alumnado que queira asistir como observador/a poderá facelo, pero isto non contabilizará como "asistencia". - El alumnado que, POR
MOTIVOS XUSTIFICADOS E ACREDITADOS (competición de elite, accidente,
lesión, enfermedad ou requirimento xudicial) NON ALCANCEN O 70% de participación activa nas prácticas PERO SÍ UN 60%, poderán
complementalo cun traballo de sesiones teórico-prácticas baseado nos contidos
das sesións prácticas ás que faltasen e que deberán entregar, como data límite, o mesmo
día do exame. Importante! O xustificante á ausencia non será admitido máis aló dunha semana da falta 3. Os REQUISITOS PARA SUPERAR A MATERIA son: 1ª Oportunidade: - Prácticas de actividade física. Obrigatorias. O alumnado que, POR MOTIVOS XUSTIFICADOS E ACREDITADOS (competición de elite, accidente, lesión, enfermidade ou requirimento xudicial) NON ALCANCEN O 75% de participación activa nas prácticas PERO SI UN 60%, poderán complementalo cun traballo de sesións teórico-prácticas baseado nos contidos das sesións prácticas ás que falten e que deberán entregar, como data límite, o mesmo día do exame. Importante! O xustificante á ausencia non será admitido máis aló dunha semana da falta.
- Proba de discriminación: Poderase lograr a puntuación mínima de dúas maneiras:
- Cuestionarios parciais. Optativos. Realizaranse a través do Campus Virtual e en horario lectivo. Non se realizará ningún cuestionario fóra da data acordada. Se se alcanza a puntuación mínima, non será obrigatorio realizar o exame final. De maneira detallada, faranse e puntuarán do seguinte modo:
- Tema 1: 1.5 puntos - 40 preguntas - 25 minutos.
- Tema 2: 1.5 puntos - 40 preguntas - 25 minutos.
- Tema 3: 1 punto - 30 preguntas - 20 minutos.
- Tema 4: 1 punto - 30 preguntas - 20 minutos.
- Tema 5: 1 punto - 30 preguntas - 20 minutos.
- Exame final. Obrigatorio. Será presencial segundo o calendario académico, e farase do temario completo da materia (á marxe de que se puido aprobar algún cuestionario parcial). Durará unha hora e consistirá en 90 preguntas tipo test.
2ª Oportunidade: - Prácticas de actividade física. Obrigatorias. O alumnado que, por motivos xustificados e acreditados (competición de elite, accidente, lesión, enfermidade ou requirimento xudicial) NON ALCANCEN O 75% de participación activa nas prácticas PERO SI UN 60%, poderán complementalo cun traballo teórico-práctico baseado nos contidos das sesións prácticas ás que falten. O xustificante non será admitido máis aló dunha semana da falta. Puntuación mínima=1.5 (máximo 2). O resto do alumnado que non cumpra está condición, poderá recuperar as prácticas o curso seguinte.
- Proba discriminatoria. Obrigatoria. Realizarase no Campus Virtual segundo o calendario académico, e farase do temario completo da materia (á marxe de que se puido aprobar algún cuestionario parcial). Durará unha hora e consistirá en 90 preguntas tipo test. Puntuación mínima=3.5 (máximo 6).
4. Os criterios de mantenimientou de partes superadas para a segunda oportunidade
son: Aqueles
apartados que se superaron na primeira oportunidade MANTERANSE ÍNTEGROS para a oportunidade inmediatamente posterior. 5. Os criterios de mantemento de partes superadas en
futuras convocatorias de avaliación son: Para aquel alumnado que teña que volver matricularse e
teña superado algún dos bloques, respectaráselle a nota que secase no devandito
bloque durante un MÁXIMO DE DOUS CURSOS
CONSECUTIVOS. De non ser así, terá que cumprir cos requisitos da materia na
súa totalidade. 6. Alumnado con MATRÍCULA PARCIAL: 1ª Oportunidade: - Proba discriminatoria:
- Cuestionarios parciais. Optativos. Puntuación mínima=3.5 (máximo 7). Realizaranse a través do Campus Virtual e en horario lectivo. Se se alcanza a puntuación mínima, non se terá que realizar o exame final.
- Exame final. Obrigatorio. Puntuación mínima=4 (máximo 8). Farase presencial segundo o calendario académico.
- Traballo tutelado: Obrigatorio. Puntuación mínima 1 (máximo 2). Realizará un traballo sobre tres tipos de discapacidades diferentes en tres ámbitos distintos de actividade física e deporte adaptado. Todos os detalles estarán subidos no Campus Virtual.
2ª Oportunidade: - Proba discriminatoria. Obrigatoria. Puntuación mínima=5 (máximo 8).
- Traballo tutelado. Optativo (máximo 2). Realizará un traballo sobre tres tipos de discapacidades diferentes en tres ámbitos distintos de actividade física e deporte adaptado. Todos os detalles estarán subidos no Campus Virtual.
7. Dispoñibilidade
dos idiomas en relación ás probas escritas de avaliación: O idioma de redacción
da proba mixta (tanto os cuestionarios parciais como o exame final) será o CASTELÁN.
Pero se algún/a alumno/a desexase facelo noutro idioma (galego ou inglés), non
habería ningún inconveniente a condición de que o comunicase por escrito con
trinta días de antelación á data oficial da proba correspondente. 8. Oupciones alternativas de avaliación para
CASOS ESPECIAIS:
Para o alumnado que presente de maneira xustificada necesidades educativas especiais,
levarán a cabo as adaptacións curriculares que correspondan seguindo o
principio de individualización, o diseño universal de aprendizaxe e en colaboración co coordinador do PAT da
facultade. 9. Faise fincapé en que, tao e como xa se mencionou no apartado
3., al realizar os CUESTIONARIOS PARCIAIS (probas
on-line), empregarase a plataforma da
UDC, a través DO CAMPUS VIRTUAL. 10. Moi importante!: Acerca das CONSECUENCIAS DO PLAXIO na realización das probas ou actividades de avaliación: A realización fraudulenta de proba ou actividades de avaliación implicará a cualificación de suspenso na convocatoria en que se cometa a falta e respecto da materia en que se cometese: o/a estudante será cualificado con “suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a comisión da falta se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta de primeira oportunidade, se fose necesario (Regulamento disciplinar do estudantado da UDC, art. 11, apdo 4 b). Entenderase por fraude académica calquera comportamento premeditado tendente a falsear os resultados dun exame ou traballo, propio ou alleo, realizado como requisito para superar unha materia ou acreditar o rendemento académico (Lei 3/2022, do 24 de febreiro, de convivencia universitaria; art. 11, apdo g)
|
Fontes de información |
Bibliografía básica
|
ASÚN, S. (2016). Actividad física y deporte adaptado a personas con discapacidad. Zaragoza: Prensas de la Universidad de Zaragoza
GALLEGO, J., CANGAS, A. y AGUILAR-PARRA, J.M. (Eds.) (2019). Aplicaciones de intervención en actividad física adaptada. Madrid: Dykison
ARRIBAS, H. y FERNÁNDEZ, D. (2015). Deporte adaptado y escuela inclusiva. Barcelona: Graó
VANEGAS-CASTILLO, J.E. (2019). Educación física para la inclusión. Colombia: Kinesis
HERNÁNDEZ, F.J. (2015). El deporte para las personas con discapacidad. Barcelona: Edditec
BERNAL, J.A. (2019). Experimentar la discapacidad des la educación física. Sevilla: Waceulen
RIOS, M., RUIZ, P., y CAROL, N. (Coords.) (2014). La inclusión en la actividad física y deportiva. Comité Paralímpico Español
LEARDY, L.A. et al. (2018). Libro blanco del deporte de porsonas con discapacidad en España. Madrid: Cinca |
|
Bibliografía complementaria
|
Consejo Superior de Deportes (Ed.) (2011). Deportistas sin adjetivos. El deporte adaptado a las personas con discapacidad física. Madrid:CSD
VERDUGO, M.A. (2011). Discapacidad intelectual. Definición, clasificación y sistemas de apoyo. Madrid:Alianza
SERRANO, A. (2015). Educación física para alumnos con discapacidad motora. Madrid:CCS
MENA, B., NICOLAU, R., SALAT,L. TORT, P., y ROMERO, B. (2011). El alumno con TDAH. Guía práctica para educadores. Barcelona:Mayo
GÓMEZ, J. (2019). El deporte adaptado en el derecho español. Madrid:Reus
CORNAGO, A. (2013). Manual de juego para niños con autismo. Valencia:Psylicom
RUBÍN, H.A. (2005). Murderball. |
RECURSOS WEB:
http://efdeportes.com/efd0/b-afeÉ un apartado desta revista dixital no que aparece unha relación de artigos sobre o mundo da actividade física para persoas con discapacidade.
http://sportsciencies.com. Nesta revista podemos atopar articulos científicos interesantes sobre a actividade física adaptada.
http://www.eujapa.upol.czEsta é a referencia da revista europea de actividade física adaptada. Actualmente, é unha das de maior prestixio e recoñecemento internacional. As súas publicacións son semestrais.
http://journals.humankinetics.com/apaqNeste caso estamos a tratar da revista oficial da Federación Internacional de Actividade Física Adaptada. Ten facilidade de acceso aos seus artigos por atoparse dentro dos recursos electrónicos de revistas dixitais da UDC.
http://www.dafaweb.esA Asociación Española de Deporte e Actividade Física Adaptada (AEDAFA) nace coa vocación de axuntar a actividade e intereses de profesionais en relación á actividade física e o deporte adaptado, cun marcado carácter multi- e inter-disciplinar. Os asociados poden acceder a unha información actualizada, caracterizada polo seu rigor académico e científico.
http://www.deporteinclusivo.esÉ a páxina do Centro de Estudos sobre Deporte Inclusivo (CEDI). Trátase dun organismo cuxo obxectivo é fomentar a iniciación e a promoción deportiva en persoas con discapacidade. Pódese considerar punteiro a nivel nacional e é o que achega a información máis actualizada sobre calquera tipo de evento (cursos, xornadas, congresos, etc.) dentro deste ámbito
Therapeutic Recreation Journal (TRJ) é a renombrada publicación trimestral publicada por Sagamore Publishing LLC. A revista, que se publica desde hai máis de 50 anos, ofrece un foro
nacional para a investigación e o debate sobre as necesidades das persoas con discapacidade, os problemas que enfronta a profesión, as novas perspectivas de servizo e a recepción de servizos de recreación terapéutica. |
Recomendacións |
Materias que se recomenda ter cursado previamente |
Psicoloxía da actividade física e do deporte/620G01011 | Socioloxía da actividade física e do deporte/620G01015 |
|
Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
Proceso de ensino/aprendizaxe da actividade física e do deporte/620G01022 | Actividade física saudable e calidade de vida I/620G01023 |
|
Materias que continúan o temario |
Planificación do proceso de ensino/aprendizaxe da actividade física e do deporte/620G01035 | Actividade física saudable e calidade de vida II/620G01036 | Actividades acuáticas saudables e socorrismo (optativa)/620G01042 |
|
Observacións |
Coa finalidade de mellorar o sistema de garantía interna de calidade do noso centro, sería convinte que o alumnado atendese á solicitude realizada pola UDC, con periodicidade cuadrimestral, respecto a participar no proceso de avaliación das materias cursadas” e cuxa chamada realiza baixo o nome de “AVALÍA” consistindo en responder as enquisas que avalían a docencia do profesorado en cada materia. |
|