A asignatura estrutúrase en parte teórica e parte práctica, esta con un
trato máis persoalizado. Nas clases teóricas resulta preponderante o
labor expositiva do profesor, aunque en modalidade asíncrona. Este labor complétase coa exposición de
casos prácticos relacionados cos temas teóricos expostos.

Para o eficaz
aprovechamiento da asignatura resulta imprescindible o seguimiento
continuado desta, estimándose que isto se cumpre coa superación dos controis dos contidos teóricos e coa entrega das análises dos casos prácticos desenrolados

A avaliación dos alumnos realizarase mediante a
valoración dun traballo práctico desenvolvido por estes unha vez superado o cirterio de seguimento anterior. De non presentar este traballo práctico, a calificación asignada será Non Presentado.

Estos mismos criterios aplicaranse tamén a segunda oportunidade e a convocatoria adiantada. A realización do traballo tutelado é obrigatoria en calquera caso.

Plaxio: De acordo co artigo 11, apartado 4 b), do Regulamento disciplinar do estudantado da UDC, a detección de plaxio, así como a realización fraudulenta de probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación de suspenso '0' na materia na convocatoria correspondente, invalidando así calquera cualificación obtida en todas as actividades de avaliación.

Todos os aspectos relacionados con “dispensa académica”, “dedicación ao estudo”, “permanencia” e “fraude académica” rexeranse de acordo coa normativa académica vixente da UDC.

Resultados de aprendizaxe	Competencias / Resultados do título
Dominar as propiedades mecánicas das fábrica eas diferentes solucións estructurales coherentes con elas.	AP5 AP7	BP2	CP1
Habilitar ao alumno para a identificación e rexistro dos distintos tipos de lesións que se poden dar nas estruturas de fábrica	AP8	BP3	CP6 CP7
Coñecer as distintas técnicas de reparación e adecuación de estruturas de fábrica, así como a súa idoneidad	AP5 AP7 AP8 AP10	BP3	CP1 CP6 CP7 CP9
Coñecer os criterios estructurales aplicados ao longo da Historia.	AP4 AP7	BP5	CP8
Coñecer a evolución histórica das estruturas de fábrica e as dimensións alcanzadas.	AP4	BP5	CP11 CP13 CP14 CP15
Dominar diversas situacións particulares dos muros de fábrica na rehabilitación	AP5 AP7	BP3	CP12 CP13 CP14 CP15
Habilitar ao alumno para a realización de estudos básicos de equilibrio de bóvedas de fábrica.	AP5 AP8	BP3	CP12 CP13 CP14
Capacitar ao alumno para peritar unha estrutura a base de arcos de dovelas de fábrica	AP5 AP8	BP3	CP12 CP13
Capacitar ao alumno para a planificación e desenvolvemento da inspección de estruturas de fábrica, así como para as actuacións deriva	AP5 AP7 AP8	BP2	CP2
Presentar os criterios de cálculo propostos por diferentes normativas e referencias bibliográficas de fábrica e capacitar ao alumno para a escoller o método de cálculo adecuado ao problema a resolver	AP5 AP10	BP5	CP8

Temas	Subtemas
1. PRINCIPIOS PARA A INTERVENCIÓN NAS ESTRUTURAS DE FÁBRICA	1.1 Introdución 1.2 Principios Estruturales 1.3 Materiais e Técnicas
2. A FÁBRICA: O MATERIAL E O EDIFICIO	2.1 Tipos de fábricas 2.2 Características e propiedades mecánicas 2.3 Organización xeral do edificio. Solucións particulares de equilibrio 2.4 Representación de estruturas de fábrica. Particularidades
3. SINTOMATOLOXÍA: LESIÓNS MECÁNICAS NAS FÁBRICAS	3.1 Introdución. Deformacións, tensións, gretas e fisuras 3.2 Lesións derivadas por fallos en cimentación 3.3 Lesións de orixe mecánica 3.4 Interpretación das lesións 3.5 Lesións específicas de fachadas e medianeiras 3.6 Representación de lesións
4. COMPROBACIÓNS DA ESTRUTURA DE FÁBRICA. MÉTODOS DE CÁLCULO	4.1 Introdución. Estados límites na estrutura de fábrica 4.2 Avaliación da capacidade portante 4.3 Métodos de cálculo de normas e outras referencias sobre fábricas. Aplicación 4.4 Avaliación estructural de edificios patrimoniales de fábrica
5. TÉCNICAS DE REPARACIÓN	5.1 Medidas de actuación sobre un edificio existente 5.2 Clasificacións das técnicas de reparación 5.3 Estudo das técnicas 5.4 Criterios de representación
6. ESTUDO DOS ARCOS	6.1 Orixe, tipos e Construción dos arcos 6.2 Estabilidade e colapso dos arcos illados 6.3 Arcos combinados 6.4 Peritación dos arcos 6.5 Lesións dos arcos
7. INTRODUCIÓN Ao ESTUDO DAS BÓVEDAS DE FÁBRICA.	7.1 Tipos e construción de bóvedas de fábrica 7.2 Gretas nas bóvedas de fábrica 7.3 Estudo simplificado do equilibrio: Táboas de Ungewitter e análise de 'gajos' 7.4 Lesións nas bóvedas de fábrica
8. ASPECTOS ESPECÍFICOS DE MUROS DE FÁBRICA	8.1 Apertura de ocos nos muros de fábrica 8.2 Esborralles en muros e torres 8.3 Problemática específica de alicerces: incrementos das cargas e modificación das rasantes
9. EVOLUCIÓN HISTÓRICA DOS MÉTODOS DE CÁLCULO. As REGRAS	9.1 Regras históricas 9.2 Desenvolvemento da análise científica 9.3 Da tratadística á normativa

Metodoloxías / probas	Competencias / Resultados	Horas lectivas (presenciais e virtuais)	Horas traballo autónomo	Horas totais
Esquemas	B2 C2 C7	1	2	3
Estudo de casos	A5 A7 C1 C8 C14	6	6	12
Lecturas	A4 A10 B5 C1 C8	0	8	8
Sesión maxistral	A4 A5 C6 C12 C13 C14 C15	12	12	24
Solución de problemas	A8 B2 B3 C6 C9 C11	1	1	2
Traballos tutelados	A5 B3 C6 C9 C11	0	20	20
Eventos científicos e/ou divulgativos	B5 C1 C2 C8	0	3	3

Atención personalizada		3	0	3

*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías	Descrición
Esquemas	Ao comezo de cada clase realízase un esquema dos contidos que se van a desenvolver, a súa necesidade e o encaixe destes na titulación. Deste xeito se evidencia a lóxica do tema e pódense relacionar os contidos dentro do mapa de coñecementos da asignatura
Estudo de casos	Enfróntase ao alumno a un caso real específico, cun importante contido estructural, que lle describe unha situación real da vida profesional. O alumno debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes ao a intervención sobre estruturas de fábrica para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión en clase dirixida polo profesor, suscitar unha actuación e confrontarla coa realizada na realidade.
Lecturas	Adquisición dun marco conceptual xeneral mediante a lectura de textos cuestións referentes á intervención sobre as estruturas, así como de profundización sobre os diversos temas do programa e outros que poidan ser puntualmente interesantes, debido ás condicións particulares do traballo a desenvolver.
Sesión maxistral	Conxunto de clases e conferencias nas que resulta fundamental o labor expositiva do relator (profesor e/ou conferenciante), labor que se realiza co apoio da T.I.C. Consisten no desenvolvemento dos diversos temas do temario. En formato non presencial, esta metodoloxía realízase mediante sesións síncronas, utilizando a plataforma de videoconferencia da universidade e o estudo da documentación aloxada en Moodle O alumno debe afacerse ao manexo da bibliografía recomendada da asignatura, que se pode localizar na biblioteca da ETSA, contando como apoio co esquema da clase dispoñible na facultade virtual. O seguimiento continuado das clases teóricas é unha esixencia da asignatura que se considera cumprido coa asistencia ao 80% das clases polo menos
Solución de problemas	O profesor resolverá exercicios orientados cara á futura práctica profesional fomentando a participación do alumno na resolución parcial ou total dos mesmos. Insitirase na presentación do resultado de forma que resulta claramente visible, indicando o valor numérico coa precisión e unidades correspondentes. Explicaranse os erros máis comúns que adoitan cometerse, valorándoos en función da súa gravidade, tanto de tipo conceptual como numéricos.
Traballos tutelados	Os alumnos -ben en grupo, ben individualmente dependendo do tema concreto- realizan un traballo que implique emprego das técnicas desenvolvidas nas clases teóricas, identificando na realidade práctica os contidos da exposición teórica. Empregaranse fotografías, esquemas, planos e textos a man alzada. Son un compoñente fundamental cara á cualificación final.
Eventos científicos e/ou divulgativos	Actividades realizadas polo alumno que implican a asistencia e participación en eventos científicos e divulgativos (congresos, xornadas, simposios, cursos, seminarios, conferencias, exposicións, etc.) co obxectivo de profundar no coñecemento de temas relacionados coa materia. Estas actividades proporcionan ao alumno coñecementos e experiencias actuais que incorporan as últimas novidades referentes ao ámbito de estudo.

Metodoloxías	Competencias / Resultados	Descrición	Cualificación
Traballos tutelados	A5 B3 C6 C9 C11	Valoración del trabajo desarrollado	60
Solución de problemas	A8 B2 B3 C6 C9 C11	Asistencia	9
Sesión maxistral	A4 A5 C6 C12 C13 C14 C15	Asistencia	5
Estudo de casos	A5 A7 C1 C8 C14	Participación en las discusiones desarrolladas en el estudio de los casos	25
Esquemas	B2 C2 C7	Asistencia	1

Observacións avaliación
A asignatura estrutúrase en parte teórica e parte práctica, esta con un trato máis persoalizado. Nas clases teóricas resulta preponderante o labor expositiva do profesor, aunque en modalidade asíncrona. Este labor complétase coa exposición de casos prácticos relacionados cos temas teóricos expostos. Para o eficaz aprovechamiento da asignatura resulta imprescindible o seguimiento continuado desta, estimándose que isto se cumpre coa superación dos controis dos contidos teóricos e coa entrega das análises dos casos prácticos desenrolados A avaliación dos alumnos realizarase mediante a valoración dun traballo práctico desenvolvido por estes unha vez superado o cirterio de seguimento anterior. De non presentar este traballo práctico, a calificación asignada será Non Presentado. Estos mismos criterios aplicaranse tamén a segunda oportunidade e a convocatoria adiantada. A realización do traballo tutelado é obrigatoria en calquera caso. Plaxio: De acordo co artigo 11, apartado 4 b), do Regulamento disciplinar do estudantado da UDC, a detección de plaxio, así como a realización fraudulenta de probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación de suspenso '0' na materia na convocatoria correspondente, invalidando así calquera cualificación obtida en todas as actividades de avaliación. Todos os aspectos relacionados con “dispensa académica”, “dedicación ao estudo”, “permanencia” e “fraude académica” rexeranse de acordo coa normativa académica vixente da UDC.

Bibliografía básica	AA.VV. (2005). Actas II Congreso Internacional Antiguos espacios para nuevos tiempos. El material pétreo y sus fábricas en el patrimonio. Santiago Huerta, S. (2004). Arcos, bóvedas y cúpulas. Geometría y equilibrio en el cálculo tradicional de estructuras de fábrica. Instituto Juan de Herrera-CEHOPU AA.VV. (1991). Curso de Patología. Conservación y Restauración de edificios. Tomo 1.. C.O.A. Madrid Lozano Apolo, G. et alli (1995). Curso de Técnicas de Intervención en el Patrimonio Arq. Tomo II. Reestructuración de Edificios de Muros de Fábrica. C.O.A.yA.T. A Coruña Heyman, J. (1999). El esqueleto de Piedra. CEHOPU-Instituto Juan de Herrera-CEDEX Palaciones Gonzalo, J.C. (2009). La Cantería Medieval. La construcción de la bóveda gótica española. Munilla-Lería Ortega Andrade, F. (1999). La obra de fábrica y su patología. C. O. A. Canarias Monjo Carrió, J. & Maldonado Ramos, L. (2001). Patología y técnicas de intervención en estructuras arquitectónicas. Munilla-Lería I. E. T. C. C. (1971). PIET 70. Obras de Fábrica. Madrid Lahuerta Vargas, J. (1984). Rehabilitación de Obras de Fábrica. Curso de Rehabilitación. Tomo 5. La Estructura. C.O.A.Madrid López Collado, G. (1976). Ruinas en Construcciones antiguas. Causas, consolidaciones y traslados. Madrid Heyman, J (1995). Teoría, historia y Restauración de Estructuras de Fábrica. CEHOPU-Instituto Juan de Herrera-CEDEX Croci, G. (2000). The conservation and Structrual Restoration of Architectural Heritage. Computational Mechanics Publications Monjo Carrió, J. (coord) (2001). Tratado de Rehabilitación. Tomo 3. Patología y técnicas de intervención. Elementos estructurales. UPM - Munilla-Lería

Bibliografía complementaria	Fortea Luna, M. & López Bernal, V. (1998). Bóvedas Extremeñas. Proceso constructivo y análisis estructural de bóvedas de arista. C.O.A. Extremadura Thunnissen, H.J.W. (1950 (2012)). Bóvedas: su construcción y empleo en la arquitectura. Instituto Juan de Herrera Heyman, J. (2001). La ciencia de las estructuras. Instituto Juan de Herrera Mas-Guindal Lafarga, A.J. (2011). Mecánica de las estructuras antiguas. Cuando las estructuras no se calculaban. Munilla-Lería Heyman, J. (2015). Teoría, historia y Restauración de Estructuras de Fábrica. Volumen II. CEHOPU-Instituto Juan de Herrera-CEDEX Heyman, J. (1982). The Masonry Arch. Elis Horwood Series in Engineering Scienca

Observacións