Datos Identificativos 2024/25
Asignatura (*) Manobra II Código 631G01309
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Terceiro Optativa 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Navegación e Enxeñaría Mariña
Coordinación
Pacheco Martínez, Eliseo Antonio
Correo electrónico
eliseo.pacheco@udc.es
Profesorado
Pacheco Martínez, Eliseo Antonio
Correo electrónico
eliseo.pacheco@udc.es
Web
Descrición xeral As materias relacionadas coa Manobra compoñen un bloque de coñecementos esenciais e exclusivos na formación dun Mariño Profesional. Pódese dicir que un Mariño formado e experimentado é a única persoa capaz de prever todos os inputs e outputs no deseño e desenvolvemento da Manobra dun buque.

Doutra banda, as consecuencias dunha mala decisión á hora de executar unha Manobra poden ser graves e mesmo catastróficas: varadas, colisións, allisions afundimentos, incendios e explosións. Un erro implicará como mínimo danos ao buque e as súas consecuencias económicas: custos, P&I, demoras, detencións, etc.

En todo o anterior radica a importancia da súa formación.

Integrada no Grao, esta materia “Manobra II” é a profundización dos coñecementos básicos adquiridos na materia de 2º curso “Manobra I”, e pretende dar ao alumno sólidas bases para as materias "Simulación Náutica" (4º curso) e “Manobra Avanzada” (Master).

No desenvolvemento da materia teranse en conta:
STCW 1978, e as Emendas de Manila de 2010
IMO Model course 1.22 Ship Simulator and Bridge Teamwork.
IMO Model course 7.01 Master and Chief Mate
IMO Model Course 7.03. Officer in Charge of a Navigational Watch

Competencias / Resultados do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
RA6C-Identificar as situaciones críticas e usar os medios dispoñibles ao fin de resolvelas con efectividade. A59
RA9H-Resolver eficazmente os problemas prácticos asociados á materia aplicando os coñecementos adquiridos. B31
RA11H-Desenvolver tanto o traballo individual como en grupo. B33
RA17X-Comunicarse de maneira efectiva nun entorno de traballo. C15
RA25X-Responder a emerxencias. C20
RA27H-Utilizar as Frases normalizadas da OMI para las comunicacións marítimas, o emprego do inglés escrito e falado. B40
RA29X-Manobrar o buque. C22
RA40X-Planificar un viaxe e dirixir a navegación. C29
RA48X-Adoptar medidas en caso de emerxencia da navegación. C30
RA49X-Manobrar e gobernar o buque en todas as condicións. C31
RA50H-Utilizar os telemandos das instalacións de propulsión e dos sistemas e servizos de maquinaria. B53
RA58H-Utilizar as cualidades de liderazgo e xestión. B57
RA80H-Observar as prácticas de seguridade no traballo. B79

Contidos
Temas Subtemas
Manobras especiais.


Atracada e desatraque de diversos tipos de buques en diversas condicións de vento, marea e corrente, con e sen remolcadores.
Características da atracada. Defensas. Norays.
Probas de mar.
Piloto automático.
Goberno de emerxencia.
Navegación con mal tempo.
VTSS. Símbolos. RIPA. SMCP.
IAMSAR. MOB. Procura. Operacións con botes. Embarque de náufragos. Operacións con helicóptero.
Entrada en dique seco.
Navegación en presenza de xeo.
Remolque de altura.
Ship to Ship, atracada monoboya, atracada multiboya
Offshore. Dynamic positioning (DP)
Navegación en presenza de cetáceos.
Plan de Viaxe. Tramo Atracada-Recalada. 1. Preparación.
SOLAS Regra V/29.
Resolución IMO A.893(21). Información: derroteiros.
Simboloxía cartográfica.
Planificación da tripulación: xestión tripulación, tempos de descanso, liderado, comunicación

2. Planificación da recalada.
Paso de mar aberto a augas restrinxidas (distancias, tempo de reacción).
Comprobacións previas.
Información con Port Control e Pilots. SMCP.
Non Go Areas.
Non Return Point.
Enfilacións.
ECDIS. Safety Contour.

3. Planificación do fondeo.
Elección do fondeadoiro.
Estudo do radio de borneo.
Aproximación ao fondeadoiro.
Secuencia de fondeo.
Garda de fondeo.

4. Planificación do embarque do práctico.
Manobra de aproximación.
Aparellado da escala de Práctico.
Intercambio de Información Capitán-Práctico. SMCP.
Resolucións IMO A.1045(27) e A.960(23).
Situacións críticas (caída do práctico á auga).

5. Planificación de remolcadores.
Remolcadores a tomar.
Lugares onde tomar/argar remolque.
SMCP.
Situacións críticas (interacción co remolcador, PRL).

6. Planificación tramo de río ou canle.
Comprobación de UKC en todo o tramo (squat, horas de paso).
Análise de posibles efectos horizontais (interacción con outros buques, bank effect).
Curvas a ROT constante.
Curvas a temón constante.
Traballo con remolcadores de escolta.
Paso por liñas de corrente.
Distancias de redución de máquina.
Situacións críticas (varada, colisión).

7. Planificación da atracada.
Dimensións da dársena.
Traballo con remolcadores de porto.
Aproximación.
Uso da áncora.
SMCP.
Configuración final de cabos. Cálculos.
Situacións críticas (golpe co peirao, rotura de cabos, PRL).

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A59 B40 B79 C20 C22 C29 C30 C31 30 60 90
Obradoiro B31 B33 B40 B53 B57 C15 12 12 24
Traballos tutelados A59 B31 B33 B79 C15 C22 C29 C30 C31 2 10 12
Aprendizaxe colaborativa A59 B31 B33 B57 B79 C15 C29 C31 4 8 12
Proba obxectiva A59 B31 B40 B79 C15 C29 C30 C31 4 0 4
Proba mixta A59 B31 B33 B40 B53 B57 B79 C15 C20 C22 C29 C30 C31 6 0 6
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Presentación oral dos temas que compoñen a materia, buscando tamén a participación activa do alumnado. Como soporte poderíase utilizar presentacións en Power Point, software técnico (CAD, Maxsurf, etc) e vídeos. Algúns contidos pódense desenvolver en inglés.

O profesor terá a facultade de subir apuntamentos á Aula Virtual. O contido destes apuntamentos pretende ser un resumo dos contidos desenvolvidos no curso, pero non deben considerarse como a única fonte de información. Espérase dos alumnos/as completen dita información con anotacións das explicacións e discusións levadas a cabo en clase, así como coa bibliografía recomendada.
Obradoiro Aplicación práctica das sesións maxistrais, resolución de problemas (fórmulas, cálculos) e análises de casos prácticos. Poderá aplicarse algún Xogo de Rol para a explicación de actuacións reais a bordo e o uso das Standard Marine Communication Phrases.
Traballos tutelados Un exemplo de Traballo Tutelado pode ser a aplicación dos contidos da materia no desenrolo dun caso práctico de Plan de Viaxe.
Aprendizaxe colaborativa Procedemento guiado de forma presencial e/o apoiado con tecnoloxías da información e as comunicacións, que se basean na organización en pequenos grupos nos que o alumnado traballa conxuntamente na resolución de tarefas asignadas polo profesor.
Proba obxectiva Proba deseñada para determinar se as respostas dadas son ou non correctas. Pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/o de asociación. Tamén se pode construír cun só tipo dalgunha destas preguntas.
Ao longo do curso iranse realizando varias.
Proba mixta Consistirán en probas, xeralmente escritas, que constarán de preguntas teóricas (proba de ensaio, resposta breve, #etc) e de preguntas prácticas (cálculos, gráficos de manobras, etc).

Atención personalizada
Metodoloxías
Aprendizaxe colaborativa
Sesión maxistral
Proba mixta
Traballos tutelados
Obradoiro
Descrición
Ao final de cada actividade docente, reservarase un tempo para resolución das dúbidas que poida expor cada alumno/a.

Email.
O profesor tentará responder canto antes a todas as dúbidas enviadas.

Teams.
Dependerá da dispoñibilidade do profesor.

En canto ao "Alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia" o profesor poderá ofrecer a posibilidade de titorías en liña.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Aprendizaxe colaborativa A59 B31 B33 B57 B79 C15 C29 C31 Ao comezo do cuadrimestre estableceranse grupos reducidos e estes realizarán un traballo cuxos tema e data de entrega será indicado polo profesor. O traballo poderá ser exposto en clase nunha presentación oral e será avaliado atendendo a unha rúbrica. Se a nota do traballo é menor de 5,0 considerarase que os/as alumnos/as non superaron a Avaliación Continua. 10
Proba obxectiva A59 B31 B40 B79 C15 C29 C30 C31 Se a media das probas obxectivas é menor de 5,0 considerarase que o/a alumno/a non superou a Avaliación Continua. 20
Sesión maxistral A59 B40 B79 C20 C22 C29 C30 C31 Será necesaria únaa asistencia mínima do 80% para cualificar a Avaliación Continua. A falta de puntualidade pode ser motivo para non ser aceptado na aula. Para permitir a asistencia a certas clases con contido xa subido a Moodle, o profesor poderá pedir previamente á entrada un esquema, mapa conceptual ou resumo dos temas que se van a tratar nas mesmas.

0
Proba mixta A59 B31 B33 B40 B53 B57 B79 C15 C20 C22 C29 C30 C31 Cada Proba Mixta constará de preguntas teóricas (proba de ensaio, resposta breve, #etc) e de preguntas prácticas (cálculos, gráficos de manobras, #etc). Para que estas probas fagan media entre si, a nota mínima será de 4,0. Se a media das probas mixtas é menor de 5,0 considerarase que o/a alumno/a non superou a Avaliación Continua.
40
Traballos tutelados A59 B31 B33 B79 C15 C22 C29 C30 C31 O traballo será avaliado atendendo a unha rúbrica. Se a nota do traballo é menor de 5,0 considerarase que o/a alumno/a non superou a Avaliación Continua. 30
Obradoiro B31 B33 B40 B53 B57 C15 Será necesaria únaa asistencia mínima do 80% para cualificar a Avaliación Continua. A falta de puntualidade pode ser motivo para non ser aceptado na aula. Para permitir a asistencia a certas clases con contido xa subido a Moodle, o profesor poderá pedir previamente á entrada un esquema, mapa conceptual ou resumo dos temas que se van a tratar nas mesmas.
0
 
Observacións avaliación

Dereito a
Avaliación Continua (EC).

Para ter o dereito a
EC, será necesario como mínimo un 80% da asistencia ás clases presenciais, xa
sexa de docencia expositiva como de interactiva.

Cualificación final EC
= (0,4*Media Probas mixtas) + (0,* Probas obxectivas) + (0,3*Nota traballo
tutelado) + (0,* traballo colaborativo)

O alumnado con
recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de
asistencia (segundo establézase na correspondente normativa da UdC), poderá
acollerse á EC sen necesidade de asistir o 80% das clases presenciais. Para
iso, estes/as alumnos/as informarán debidamente o profesor, ao principio do
curso, da devandita situación de dispensa académica e así como da súa
dispoñibilidade horaria de asistencia. O profesor acordará individualmente con
este alumnado as metodoloxías para compensar a non asistencia ás clases presenciais
e a súa correspondente avaliación.

Probas mixtas.

O 40% da cualificación
da EC obtense da media das probas mixtas realizadas (unha ou varias) os temas
contidos da materia. Para que estas probas fagan media entre si, a nota mínima
será de 4,0. Se a media das probas mixtas é menor de 5,0 considerarase que o/a
alumno/a non superou a EC.

Probas
obxectivas.

O 20% da cualificación
da EC obtense da media das probas obxectivas realizadas durante o curso. No
caso de que esta media ser menor de 5,0 considerarase que o/a alumno/a non
superou a EC. Se algún/a alumno/a non se presenta a algunha proba obxectiva sen
causa xustificada, a nota da proba será 0. Os que xustifiquen a falta, poderán
realizar a proba noutra data designada polo profesor.

Traballo
tutelado.

O 30% da cualificación
da EC obtense da nota do traballo tutelado. O traballo será avaliado atendendo
a unha rúbrica. Se a nota do traballo é menor de 5,0 considerarase que o/a
alumno/a non superou a EC.

Traballo
colaborativo.

O 10% da cualificación
da EC obtense da nota obtida no traballo colaborativo, Leste será avaliado
atendendo a unha rúbrica. Se a nota do traballo é menor de 5,0 considerarase
que os/as alumnos/as non superou a EC.

Convocatorias
oficiais de 1ª e 2ª oportunidade.

O alumnado que non
supere a EC (asistencia mínima e cualificación) ou que decida non seguir
aquela, poderase presentar ás convocatorias finais de xaneiro e xuño.

A avaliación destas
convocatorias consistirá nunha proba mixta que poderá constar de calquera tipo
de pregunta. Os contidos destas probas mixtas poderán abarcar calquera contido
da materia.

A cualificación final
da convocatoria será a nota desta proba.

Redondeo.

Todas as notas serán
sobre un resultado máximo de 10,0. Para superar a avaliación continua e as dúas
oportunidades, a nota final deberá ser un 5,0. Calquera nota por baixo
considerarase como suspenso. O redondeo dunha nota farase á décima máis
próxima. No caso de que a centésima que sexa 5 redondearase á décima superior.

Dispensa Académica, Dedicación ao estudo, Permanencia e
Fraude Académica.

Estes temas rexeranse de acordo coa normativa académica
vixente da UDC.


Fontes de información
Bibliografía básica

A.601(15). Provision and Display of Manoeuvring Information on Board Ships. IMO

MSC.137(76). Standards for Ship Maneuverability. IMO

MSC/Circ.1053. Explanatory Notes to the Standards for Ship Manoeuvrability. IMO

MSC.1/Circular.1228. Revised Guidance to the Master for Avoiding Dangerous Situations in Adverse Weather and Sea Conditions. IMO

A.893(21). Guidelines for Voyage Planning. IMO

A.1045(27). Pilot Transfer Arrangements. IMO

A.960(23). Recommendations on Training and Certification and on Operational Procedures for Maritime Pilots other than Deep-Sea Pilots. IMO

A.918(22). IMO Standard Marine Communication Phrases. IMO

Model Course 7.01. Master and Chief Mate. 2014 Edition. IMO. London.

Model Course 7.03. Officer in Charge of a Navigational Watch. 2014 Edition. IMO. London.

The Shiphandler´s Guide. Rowe, R.W. The Nautical Institute, London. 2000

Ship Handling. Baudu, H. 2nd ed. Dokmar. Vlissingen. 2018

Maniobra de los buques. R. M. Sagarra. Edicions UPC. 1998

Ship Squat and Interaction. Barrass, C.B. Witherby, Edinburgh. 2009

Tug Use in Port. A practical guide. Hensen, H. 2nd. ed. The Nautical Institute. London. 2003      

A Master’s Guide to Berthing. Rees, C. 3rd ed. The Standard Club. London. 2021 (recurso Web) 

ROM 3.1-99 Proyecto de la Configuración Marítima de los Puertos; Canales de Acceso y Áreas de Flotación. Puertos del Estado. 2000 (recurso Web)     

Bibliografía complementaria

Behaviour and Handling of Ships. Hooyer, H. H.Cornell Maritime Press. Maryland. 1994

Bridge Team Management. Swift, A.J.2nd ed. The Nautical Institute. London. 2004        

Theory and Practice of Shiping Handling. Inoue K. ITU Vakfi. Istambul. 2014

Ship Dynamics for Mariners.  Clark, I.C. The Nautical Institute, London. 2005

Mooring and Anchoring Vol 1. Principles and Practice. Clark, I.C. The Nautical Institute, London. 2009

Mooring and Anchoring Vol 2. Inspection and Maintenance. Vervloesem, W.The Nautical Institute, London. 2009

Maniobra de buques: teoría y práctica. Gilardoni, E. O, Retes, M. Mesa editorial. Buenos Aires. 2012          

Shiphandling - Passenger Ships Without Tugs. Nash, N. Witherby Publishing Group. Livingston. 2018


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Construcción Naval/631G01105
Navegación I/631G01202
Sistemas Enerxéticos e Auxiliares do buque/631G01204
Manobra I/631G01207
Teoría do Buque I/631G01208

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Navegación II/631G01306
Collision Rules, signals, bouyage system and ISM Code (Reglamento de Abordaxes, Sinales, Sistema de balizamento e Código ISM)/631G01303
BRM & ISM & ISPS/631G01376

Materias que continúan o temario
Simulación Náutica/631G01402

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías