Datos Identificativos 2024/25
Asignatura (*) Lingua galega e a súa didáctica Código 652G02005
Titulación
Grao en Educación Primaria
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Didácticas Específicas e Métodos de Investigación e Diagnóstico en Educación
Coordinación
Ferreira Boo, María del Carmen
Correo electrónico
m.fboo@udc.es
Profesorado
Ferreira Boo, María del Carmen
Correo electrónico
m.fboo@udc.es
Web
Descrición xeral Lingua galega e a súa didáctica é unha materia que pretende capacitar o alumnado para desenvolver o ensino-aprendizaxe da lingua galega mediante dúas vías principais: a primeira, a través da formación arredor das estratexias didácticas e dos recursos pedagóxicos apropiados para o contexto lingüístico deste idioma; e a segunda, a través do reforzo e da mellora da competencia lingüística do alumnado para que poidan constituirse en verdadeiros modelos lingüísticos para o seu futuro desempeño profesional

Competencias / Resultados do título
Código Competencias / Resultados do título
A14 Promover accións de educación en valores orientadas á preparación dunha cidadanía activa e democrática.
A29 Recoñecer a mutua influencia entre ciencia, sociedade e desenvolvemento tecnolóxico, así como as condutas cidadás pertinentes, para procurar un futuro sustentable.
A34 Fomentar a educación democrática da cidadanía e a práctica do pensamento social crítico.
A43 Comprender os principios básicos das ciencias da linguaxe e a comunicación.
A44 Adquirir formación literaria e coñecer a literatura infantil.
A45 Coñecer o currículo escolar das linguas e a literatura.
A46 Falar, ler e escribir correcta e adecuadamente nas linguas oficiais da Comunidade Autónoma.
A47 Coñecer o proceso de aprendizaxe da linguaxe escrita e o seu ensino.
A48 Fomentar a lectura e animar a escribir.
A49 Coñecer as dificultades para a aprendizaxe das linguas oficiais de estudantes de outras linguas.
A50 Afrontar situacións de aprendizaxe de linguas en contextos multilingües.
A51 Expresarse, oralmente e por escrito nunha lingua estranxeira.
A52 Desenvolver e avaliar contidos do currículo mediante recursos didácticos apropiados e promover as competencias correspondentes aos estudantes.
A53 Comprender os principios que contribúen á formación cultural, persoal e social desde as artes.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B6 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional.
B7 Comunicarse de maneira efectiva nun contorno de traballo.
B8 Capacidade para elaborar discursos coherentes e organizados loxicamente.
B9 Capacidade para expoñer as ideas elaboradas, de forma oral e na escrita.
B10 Capacidade de expresión oral e escrita en varias linguas (a lo menos nunha lingua estranxeira).
B13 Lectura e interpretación de imaxes.
B15 Capacidade para utilizar diversas fontes de información, seleccionar, analizar, sintetizar e extraer ideas importantes e xestionar a información.
B21 CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeneral, e se adoita encontrar a un nivel que, se ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B22 CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B23 CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B24 CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
B25 CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Coñecer o currículo de Lingua e Literatura Galega na E. Primaria. A45
Ser capaz de analizar criticamente as propostas curriculares procedentes da administración educativa. A45
B3
Coñecer o comportamento fónico, morfosintáctico, léxico e pragmático da lingua galega. A46
Utilizar en cada contexto comunicativo os trazos fónicos, morfosintácticos e léxicos adecuados da lingua galega. A46
Distinguir o dialectal do estándar e o correcto do incorrecto, e aplicar estas distincións á aprendizaxe da lingua galega na aula de E. Primaria. A46
Posuír un dominio alto da expresión oral, da lectura e da escritura en lingua galega. A46
Expor con corrección, falando e escribindo en lingua galega, ideas previamente elaboradas, e facelo de maneira coherente e organizada. A46
B9
Saber comunicarse no centro educativo de xeito apropiado e eficaz en lingua galega nas diferentes situacións docentes. A43
A44
A45
A46
A47
A48
A49
A50
A51
A52
A53
B3
B7
B8
B9
B10
B13
B21
B22
B23
B24
B25
C8
Ser capaz de organizar e conducir o desenvolvemento das destrezas orais e escritas en lingua galega na E. Primaria. A50
Coller gusto e hábito pola lectura e pola escritura en lingua galega e fomentalos no alumnado. A48
Tomar conciencia do papel do profesorado como modelo lingüístico A46
A48
A52
C1
Acadar un dominio axeitado da expresión oral e escrita en lingua galega A46
C1
C2
Coñecer os principais recursos bibliográficos e dixitais para o ensino-aprendizaxe da lingua galega B15
C3
Coñecer o marco xurídico polo que se rexe a utilización das linguas no sistema educativo galego A45
Aprender a desenvolver a programación didáctica na área lingüística A45
Coñecer as metodoloxías para o ensino da lingua en contextos multilingües A50
Coñecer as particularidades da situación sociolingüística galega e ser capaz de introducir a perspectiva da educación para o desenvolvemento en propostas de sensibilización e/ou dinamización lingüística A14
A29
A34
A49
A50
B6
C4
Saber deseñar estratexias para a aprendizaxe da lingua galega do alumnado galegofalante e non galegofalante A49
A50
A52
Saber transmitir actitudes e valores positivos en relación coa lingua e cultura galega A50

Contidos
Temas Subtemas
1. A lingua galega e a súa didáctica na E. Primaria.


1.1. O marco lexislativo da lingua galega.
1.2. O contexto sociolingüístico galego
1.3. O currículo de Lingua e Literatura Galega.

2. A competencia en lingua galega na E. Primaria. 2.1. A competencia comunicativa e as destrezas básicas en lingua galega.
2.1.1. A comprensión e a expresión oral
2.1.2. A comprensión escrita: o fomento da lectura crítica
2.1.3. A expresión escrita: a escritura
2.1.4. Dificultades da aprendizaxe do alumnado con lingua de instalación diferente das oficiais en Galicia
2.2. A competencia en lingua galega do alumnado e do profesorado e a súa avaliación

3. A didáctica da lingua galega: cuestións xerais e de método 3. 1. Lingua e usos
3.2. O modelo normativo, as variedades diatópicas e a lusofonía e o seu tratamento na E. Primaria
3. 3. Os materiais de apoio para o profesorado de E. P
4. A didáctica da lingua galega: a compoñente fonética e ortográfica 4.1. A aprendizaxe dos trazos fónicos da lingua galega na E. Primaria.
4.1.1. A expresión oral e a pronuncia
4.1.2. A expresión escrita e a ortografía
4.1.3. Recursos didácticos
5. A didáctica da lingua galega: a compoñente morfosintáctica 5.1. A aprendizaxe da morfosintaxe da lingua galega na E. Primaria
5.1.1. Obxectivos e problemas metodolóxicos
5.1.2 A competencia gramatical e as unidades morfonsintácticas básicas da lingua galega
5.1.3. Estratexias pedagóxicas
6. A didáctica da lingua galega: a compoñente lexico-semántica e pragmática 6.1. A aprendizaxe do léxico e da pragmática da lingua galega na E. Primaria
6.1.1. Enfoques para a aprendizaxe do léxico
6.1.2. Enfoques para a aprendizaxe da pragmática
6.2. Ferramentas didácticas
7. Novas aproximacións na didáctica da lingua galega 7.1. A lingua galega e as TIC
7.2. A lingua galega e o audiovisual
7.3. A lingua galega e a aprendizaxe lúdica

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais A46 A48 A53 B3 B6 B8 B9 B15 B24 C1 C3 C4 C8 2 1 3
Sesión maxistral A43 A45 A48 A49 B3 B7 B9 19 10 29
Lecturas A45 A48 A50 A52 B15 0 20 20
Obradoiro A14 A29 A34 A46 A50 A52 B6 B7 B9 B15 C4 15 12 27
Traballos tutelados A44 A47 A48 A51 A52 A53 B3 B8 B9 B10 B13 B15 B21 B22 B23 B24 B25 C2 C3 C8 2 20 22
Presentación oral A43 A45 A46 B7 B8 B9 B15 C1 C3 2 2 4
Foro virtual A29 A34 A43 A46 A50 A52 B3 B6 B7 B8 B9 B13 B15 B23 B24 C1 C3 C4 0 2 2
Portafolios do alumno A43 A44 A45 A46 A47 A48 A49 A50 A52 A53 B3 B6 B7 B8 B9 B15 B21 B22 B23 B24 B25 C1 C3 C4 C8 2 12 14
Proba de ensaio A45 A46 A49 B3 B9 B15 C1 2 26 28
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Actividades que se levan a cabo antes de iniciar calquera proceso de ensino-aprendizaxe a fin de coñecer as competencias, intereses e/ou motivacións que posúe o alumnado para o logro dos obxectivos que se queren alcanzar, vinculados a un programa formativo. Con ela preténdese obter información relevante que permita articular a docencia para favorecer aprendizaxes eficaces e significativas, que partan dos saberes previos do alumnado.
Sesión maxistral Exposicións orais complementadas con materiais de apoio e con introdución de preguntas teóricas e prácticas dirixidas ao alumnado, coa finalidade de transmitirlle coñecementos, facilitarlle a aprendizaxe e afacelo á aplicación práctica cotiá.
Lecturas O alumnado utilizará documentación bibliográfica proporcionada polo profesorado para ampliar os seus coñecementos sobre a materia e os contidos traballados. Así mesmo, tamén se fará un aproveitamento didáctico delas, nomeadamente daquelas de natureza literaria.
Obradoiro Modalidade formativa orientada á aplicación de aprendizaxes en que se poden combinar diversas metodoloxías/probas (exposicións, simulacións, debates, solución de problemas, prácticas guiadas etc.) a través das que o alumnado desenvolve tarefas eminentemente prácticas sobre un tema específico, co apoio e a supervisión do profesorado e cunha dupla finalidade: por unha banda, verificar a asimilación das nocións teóricas e, por outra, a exploración da proxección que as ditas nocións poden ter no campo da práctica docente
Traballos tutelados Realización dun ou varios traballos, orais e/ou escritos, grupais e/ou individuais, relacionados con calquera aspecto dos tratados no programa docente. Estes serán fundamentais para que o alumnado supere con éxito a materia, na medida en que dan índice da súa madureza científica. Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente do alumnado e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor.

Presentación oral Intervención inherente ao proceso de ensinanza-aprendizaxe baseada na exposición verbal a través da que
o alumnado dunha forma ordeada e coherente expón os resultados de actividades titorizadas de forma dinámica e co apoio de recursos dixitais.
Foro virtual Espazo de discusión informal destinado a que o alumnado interactúe ao redor dun tema ou problema, que se desenvolve nunha contorna virtual de aprendizaxe mediante ferramentas de comunicación asíncrona (foro).
Portafolios do alumno Cartafol ou arquivador ordenado por seccións, debidamente identificadas ou etiquetadas, que contén os rexistros ou materiais produto das actividades de aprendizaxe realizadas polo/pola estudante nun período de tempo. Inclúe
todo o que fai o/a alumno/a, como: apuntes ou notas de clases, traballos de investigación, guías de traballo e o seu
desenvolvemento, comentarios de notas, resumes, probas escritas, autoavaliacións, tarefas desenvolvidas etc.
Proba de ensaio Con esta proba preténdese determinar tanto os coñecementos teórico-prácticos adquiridos polo alumnado durante o curso como a súa competencia en expresión escrita en lingua galega, a súa capacidade de relación e a súa madurez crítica.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Obradoiro
Portafolios do alumno
Descrición
As aulas interactivas, organizadas en grupos pequeno, permitirá á profesora trabar coñecemento co alumnado e realizar o seguimento dos seus progresos. Nelas realizaranse, revisaranse e comentaranse as prácticas encamiñadas á mellora da competencia lingüística e didáctica do alumnado, relacionándoas coas expositivas. Tamén se solventarán aquelas dúbidas que se presenten e consultas relacionadas con calquera das explicacións e das actividades realizadas tanto ao longo das horas presenciais ou das non presenciais como no traballo autónomo do alumnado.

As titorías constituirán, así mesmo, un espazo para a consulta e a resolución de diferentes dificultades que poidan xurdirlle a cada grupo ou estudante nas tarefas solicitadas (portafolio, traballo tutelado etc.) ou
calquera outra cuestión ao redor da materia. Así mesmo, o traballo tutelado contará con tutorías personalizadas e en grupo para o seguimiento do seu traballo.
O atendemento ao alumnado realizarase no horario marcado ao comezo do curso e poderá solicitarse á docente a través de correo electrónico ou do chat de Teams. Así mesmo, a titoría poderá ser presencial ou a través da plataforma Teams, sempre e cando non sexa posíbel a opción presencial.
O alumnado de matrícula parcial e/ou con dispensa académica realizará os traballos e tarefas de forma individual, con entregas nas datas marcadas pola docente, e terá atención personalizada no horario de titorías, para aclarar dúbidas sobre os traballos e tamén sobre o marco teórico e práctico da materia.



Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Traballos tutelados A44 A47 A48 A51 A52 A53 B3 B8 B9 B10 B13 B15 B21 B22 B23 B24 B25 C2 C3 C8 Realización en pequeno grupo ou individual dun traballo titorizado guiado no que desenvolver de forma práctica os contidos teóricos e no que se demostre a aplicabilidade didáctica 20
Proba de ensaio A45 A46 A49 B3 B9 B15 C1 Avaliación dos coñecementos aprendidos e da capacidade de relación e madurez crítica respecto deles, así como da competencia en expresión escrita en lingua galega mediante preguntas equiparábeis ás realizadas nas sesións teóricas e interactivas 40
Obradoiro A14 A29 A34 A46 A50 A52 B6 B7 B9 B15 C4 Avaliación da participación do alumnado en actividades de diversa índole: debates, comentarios de texto, simulacións, etc. Sexan cales foren as tarefas que se leven a cabo, todas servirán a un dobre propósito: por unha banda, comprobar a familiaridade do alumnado cos principios expostos nas sesións maxistrais e recollidos na literatura recomendada; por outra banda, verificar ata que punto posúen a habilidade de convertelos en guieiros para a práctica docente. 15
Lecturas A45 A48 A50 A52 B15 Valoración da comprensión da(s) obra(s) lida(s) e das capacidades de análise, razoamento, relación, organización e explotación das súas posibilidades didácticas, a través do debate en foros ou tarefa de Moodle. 8
Portafolios do alumno A43 A44 A45 A46 A47 A48 A49 A50 A52 A53 B3 B6 B7 B8 B9 B15 B21 B22 B23 B24 B25 C1 C3 C4 C8 O portafolios realizarase de xeito programado co desenvolvemento da materia e incluirá aquelas actividades que a docente indique ao alumnado e que este deberá realizar en tempo e forma para poder ser avaliadas empregando a avaliación continua. A finalidade última é a de facer un seguimento da aprendizaxe do/da alumno/a a medida que se vai desenvolvendo a materia para que este/esta sexa consciente dos seus avances no proceso de ensino-aprendizaxe. 12
Presentación oral A43 A45 A46 B7 B8 B9 B15 C1 C3 Exposición oral dos traballos tutelados co apoio de recursos dixitais. 5
 
Observacións avaliación

Para superar a materia o alumnado debe ser capaz de expresarse con corrección e fluidez de forma oral e/ou escrita en todas as probas de avaliación e nas diferentes tarefas e traballos obrigatorios, de forma que demostre unha competencia comunicativa axeitada para o seu desenvolvemento profesional. O dominio destas destrezas é preceptivo para aprobar a materia.

Modalidades de avaliación

Estabelécense tres modalidades de avaliación:

1. Para as persoas que formen grupo (constituído por un mínimo de catro persoas) e asistan regularmente ás clases (80%): obradoiro e portafolio grupal, onde se reflictan todas as tarefas prácticas elaboradas durante as sesións, xunto co material didáctico creado (27%), traballo tutelado escrito e exposición oral cos resultados (25%), reflexión crítica e argumentada non obrigatoria das lecturas obrigatorias que complementan os textos téoricos (8%) e proba de ensaio individual escrita (40%). O traballo colaborativo é fundamental nesta modalidade de avaliación, polo que se debe asistir a un mínimo do 80% das sesións interactivas; así pois, a docente fará un seguimento de asistencia. Para superar a materia é preciso ter aprobadas todas as probas (proba de ensaio, obradoiro/portafolio e traballo tutelado/presentación oral).

Na cualificación final da materia deste alumnado, tamén influirán variantes como a participación activa nas aulas, o interese mostrado polas actividades propostas, a valoración da resposta do alumnado e das achegas académicas, así como as actitudes profesionais demostradas no marco da docencia presencial. 

Os obradoiros inclúen ou poden incluír a asistencia obrigatoria a actividades que, aínda que se realicen fóra do horario específico da materia, poidan ser beneficiosas para o desenvolvemento dos contidos relativos a esta. 

2. Para as persoas con recoñecemento de dedicación parcial ou dispensa académica: proba de ensaio escrita extensa (70%), portafolio individual coas actividades propostas pola docente (10%) e un traballo titorizado e presentación oral (20%). Desde o inicio das aulas, este alumnado porase en contacto coa docente para establecer un plan de traballo e seguimento. Terán que realizar, individualmente, todas as actividades/traballos propostos ao longo do curso e entregalos nas datas establecidas pola docente. Se non se cumpre a entrega na data sinalada considerarase que dita/o estudante opta pola modalidade 3) de avaliación. A cualificación será a media ponderada das notas das actividades e traballos realizados durante o curso e da nota da proba escrita, debendo obter en cada unha das partes un aprobado para poder superar a materia. No caso de non superar algunha das partes na primeira oportunidade, deberán repetir na segunda oportunidade as partes non aprobadas (actividades/traballos e/ou proba).

3. Para as persoas que non formen grupo ou non asistan regularmente ás clases e convocatoria adiantada: unha proba de ensaio extensa (80% da cualificación) e un traballo titorizado (20%). Excepcionalmente, e a valoración da docente, o alumnado terá a posibilidade de ser avaliado na súa totalidade con base no exame (100%). 


- Na segunda oportunidade, o alumnado só repetirá a parte suspensa e manterá a nota daquelas que foron superadas, se ben que isto non será aplicábel dun curso para outro. 

- Para aprobar a materia será necesario ter superadas todas as partes , en calquera das dúas oportunidades, obtendo no mínimo o 50% da puntuación en cada unha delas.

- Todos os aspectos relacionados con “dispensa académica”, “dedicación ao estudo”, “permanencia” e “fraude académica” rexeranse de acordo coa normativa académica vixente da UDC.”

Recoméndase os envíos dos traballos telematicamente e de non ser posíbel, non utilizar plásticos, elixir a impresión a doble cara, empregar papel reciclado e evitar imprimir borradores.

Débese facer un uso sustentábel dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural.

Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais.


Fontes de información
Bibliografía básica Medrano, C. (1994). 50 xogos de lingua. Técnicas de comunicación oral e escrita. Vigo: Xerais
Mosquera Castro, E. (2015). A didáctica da lingua e da literatura no marco das TIC: novos códigos e novas aproximacións. Horizontes científicos y planificación académica en la didáctica de lenguas y literaturas, Ribeirao
Mosquera Castro, E. (2015). A formación do profesorado de lingua galega: perspectivas pedagóxicas e modelo lingüístico. Revista de Estudios e Investigación en Psicología y Educación, Extr., 6, A Coruña, 2015, pp. 12-16
Silva Valdivia, B. (2007). A lingua galega nas etapas de educación infantil e primaria. ingua e idade. III Xornadas sobre lingua e Usos. A coruña: Servizo de Publicacións da UDC. 41-52.
Mosquera Castro, E. (2015). A lingüística de Internet: máis un desafío para a gramática galega e a súa didáctica. Revista Galega de Filoloxía, 16, A Coruña, Universidade da Coruña, 2015, pp. 123-145
García Teijeiro, A. (2009). A poesía necesaria. Vigo: Galaxia
García Piqueras, I. (1996). Adquisición y recepción de la lengua gallega: una perspectiva castellano-hablante. A Lingua galega: Historia e actualidade. Actas do I Congreso Interacional. Volume II. 467-474
Fernández Rei, F. (1987). Aplicación da Dialectoloxía na aprendizaxe do galego común. Grial 96, 131-150.
Espiño, M. e H. Sánchez (1990). Aprender palabras e significados. A léxico-semántica.. A Coruña: Vía Láctea
Callón, C. (2012). Como falar e escribir en galego con corrección e fluidez. Vigo: Xerais
Sanmartín Rei, G. (coord.) (2006). Criterios para o uso da lingua. A Coruña: Universidade da Coruña, Servizo de Publicacións
Martín Vegas, R. A. (2018). Desarrollo de la competencia lingüística y literaria en la educación primaria. Madrid: Síntesis
Feixó Cid, X. (2003). Dicionario galego dos nomes. Vigo: Xerais
Mosquera Castro, E. (2013). Didáctica da lingua e novos soportes comunicativos: a linguaxe SMS. A Coruña: AS-PG
Silva Valdivia, B. (coord.) (1994). Didáctica da lingua en situacións de contacto lingüístico. Santiago de Compostela. ICE Universidade de Santiago de Compostela.
Castro Soliño, D. e Gullón González, R (1996). Didactica da lingua nos medios de comunicación. A Lingua galega: Historia e actualidade. Actas do I Congreso Interacional. Volume II. 433-442
Doural Rocha, A. (1995). Didáctica da redacción, narración e descrición. Vigo: Xerais
Núñez Singala, M. (2009). En galego, por que non? Contra os prexuízos e as simplificacións sobre a lingua galega. Vigo: Galaxia
Cassany, D. et alii (1994). Enseñar lengua. Barcelona: Graó
Regueira, X. L. (2013). Estándar oral e modelos de lingua. A letra miúda nº2 – Revista de Sociolingüística da CGENDL.
Freixeiro Mato, X. R. (2013). Estilística da lingua galega. Vigo: Xerais
Peliquín Pérez, F. (1996). Estratexias didácticas para unha mellora das actitudes lingüísticas. A Lingua galega: Historia e actualidade. Actas do I Congreso Interacional. Volume II. 481-488
Rodari, G (2013). Gramática da fantasía: introducción á arte de contar historias. Pontevedra: Kalandraka
Freixeiro Mato, X. R. (2006). Gramática da lingua galega. I. Fonética e Fonoloxía. II Morfosintaxe. III Semántica. IV Gramática do texto. Vigo: A Nosa Terra
Ferreiro, M. (1999). Gramática histórica galega. I. Fonética e Morfosintaxe. Santiago de Compostela: Laiovento
Ferreiro, M. (2001). Gramática histórica galega. II. Lexicoloxía. Santiago de Compostela: Laiovento
Carpente Allegue, B. (coord.) (2004). Gramática insubordinada. Obradoiro de Lingua Gianni Rodari. Vigo: Xerais
Hermida Gulías, C (2004). Gramática práctica (Morfosintaxe). Santiago de Compostela: Sotelo Blanco
López Viñas, X., Lourenço Módia, C. e Moreda Leirado, M (2010). Gramática práctica da lingua galega. Comunicación e expresión. A Coruña: Baia Edicións
Mariño Paz, R (1998). Historia da lingua galega. Santiago de Compostela: Sotelo Blanco
Freixeiro Mato, X. R. (2009). Lingua de Calidade. Vigo: Xerais
Sánchez Rei, X. M. (2011). Lingua galega e variación dialectal. Noia: Laiovento
Freixeiro Mato, X. R. (2006). Manual de gramática galega. Vigo: A Nosa Terra
Real Academia Galega (2007). Mapa sociolingüístico de Galicia 2004. Volume 1: Lingua inicial e competencia lingüística en Galicia. A Coruña: RAG
Real Academia Galega e Instituto da Lingua Galega (2012). Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma galego. A Coruña: RAG
Sanmartín Rei, G. (2009). Nos camiños do entusiasmo. Calidade da lingua e planificación. Vigo: Xerais
Fernández Rei, E. (1996). O ensino da fonética galega a castelanfalantes: problemas e métodos. A Lingua galega: Historia e actualidade. Actas do I Congreso Interacional. Volume II. 443-452
Ares, Mª do C. e X. Arias (1986). O galego estándar sen merma da variante dialectal. Revista Galega de Educación, número 3, 29-31
Peliquín Perez, F., C. Pérez Recarey e Rodeiro Barros, M. (1996). O lecer e a lingua oral: unha proposta creativa para a Educación Secundaria Obrigatoria. A Lingua galega: Historia e actualidade. Actas do I Congreso Interacional. Volume II. 489-501
Callón, C. (2022). O libro negro da lingua galega. Vigo: Xerais
Iglesias Álvarez, A (2007). Os preconceptos lingüísticos segundo a idade. Lingua e idade. III Xornadas sobre lingua e Usos. A coruña: Servizo de Publicacións da UDC. 165-182
Regueira, X. L (coord.) (1999). Os sons da lingua. Vigo: Xerais
Medrano, C. (1998). Outros 50 xogos de lingua. Vigo: Xerais
Sanmartín Rei, G. (coord.) (2007). Sobre a calidade da nosa lingua. A Coruña: Universidade da Coruña, Servizo de Publicacións
García Negro, M. P (ed.) (2009). Sobre o racismo lingüístico. Ames: Laiovento
Silva Valdivia, B. (1992). Sociolingüística e didáctica da lingua en Galicia. Aproximación ó pensamento dos futuros profesores de lingua. Cadernos de Lingua 6, 125-135.

Esta bibliografía poderá complementarse durante o transcurso da materia

Bibliografía complementaria Mendoza Fillola, A. (coord.) (1998). Conceptos clave en didáctica de la lengua y la literatura. Barcelona: S. E. D. L. L. / UB – I. C. E. / Horsori
Ninyoles, R. (1976). Cuatro idiomas para un estado. Madrid: Cambio 16
Cassany, D. (2007). Describir el escribir: cómo se aprende a escribir. Barcelona: Paidós
Graves, D. H. (1991). Didáctica de la escritura. Madrid: Morata
Mendoza Fillola, A. et alii (1996). Didáctica de la lengua para la Enseñanza Primaria y Secundaria. Madrid: Akal
Mendoza Fillola, A. (coord.) (). Didáctica de la lengua y la literatura para Educación Primaria. Madrid: Pearson Educación
López, A. e E. Encabo (2001). El desarrollo de habilidades lingüísticas: una perspectiva crítica. Granada: Grupo Editorial Universitario
Domínguez Cuesta, C. (2005). El lenguaje de los SMS y del chat en las aulas. Cuadernos de Pedagogía, 343. 65-69
Cassany, D. (2012). En línea: leer y escribir en la red. Barcelona: Anagrama
Cairney, Th (1992). Enseñanza de la comprensión lectora. Madrid, Morata
Fontich Vicens, X (2006). Hablar y escribir para aprender gramática. Barcelona: ICE-ORSORI
López, A. e E. Encabo (2002). Introducción a la didáctica de la lengua y la literatura: un enfoque sociocrítico. Barcelona: Octaedro
Cassany, D. (2007). La cocina de la escritura. Barcelona: Anagrama
Sánchez Miguel, E (2010). La lectura en el aula: qué se hace, qué se debe hacer y qué se puede hacer. Barcelona: Graó
Unamuno, V. (2003). Lengua, escuela y diversidad sociocultural: hacia una educación lingüística crítica. Barcelona: Graó
Costa Bravo, C., J. J. Jiménez Gómez e C. Vela Delfa (2003). Los textos electrónicos en la enseñanza de lenguas extranjeras. Interlingüística, 14
Martín Vegas, R. A (2009). Manual de Didáctica de la Lengua y la Literatura. Madrid: Síntesis
Camps, A y F. Zayas (coords.) (2006). Secuencias didácticas para aprender gramática. Madrid: Aguilar
Kohan, S. A. (2006). Taller de lectura: el método. Barcelona: Alba
Cassany, D. (2006). Taller de textos: leer, escribir y comentar en el aula. Barcelona: Paidós
Cassany, D. (2013). Tras las líneas: sobre la lectura contemporánea. Barcelona: Anagrama

Esta bibliografía poderá complementarse durante o transcurso da materia


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Lingua e literatura galega e a súa didáctica/652G02013
Literatura infantil e xuvenil e a súa didáctica/652G02029

Observacións

 

 Para cursar axeitadamente esta materia, é preciso ter:

  • coñecementos amplos de gramática galega
  • coñecementos do léxico común habitual da lingua galega
  • coñecementos de sociolingüística galega
  • dominio medio-alto da expresión oral e da escrita en lingua galega

Tendo en conta a importancia que a perspectiva de xénero debe de ter na Ensinanza Superior de acordo coa lexislación vixente e atendendo ás indicacións da Oficina de Igualdade de Xénero da Universidade da Coruña, esta materia, así como a súa docente a título persoal, comprométese a:

  • Usar linguaxe non sexista e inclusiva.
  • Visibilizar e analizar os nesgos sexistas en recursos, medios e discursos etc. 
  • Propiciar a intervención en clase de alumnas e alumnos.
  • Traballar para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas e influír na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade.
  • Adaptar a normativa APA para que figuren os nomes de autoras e autores, así como a procura de paridade na bibliografía, aplicando a citación xusta: https://www.educacion.udc.es/biblioteca/?pagina=citar  


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías