Datos Identificativos 2024/25
Asignatura (*) Intervención logopédica nos trastornos da fala e a voz Código 652G04027
Titulación
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Didácticas Específicas e Métodos de Investigación e Diagnóstico en Educación
Coordinación
Garcia Real, Teresa Juana
Correo electrónico
teresa.greal@udc.es
Profesorado
Garcia Real, Teresa Juana
Correo electrónico
teresa.greal@udc.es
Web
Descrición xeral Esta asignatura pretende o aprendizaje dos recursos terapeúticos aplicables aos trastornos da fala e da voz (disartria, disglosia, dislalia, disfemia e disfonía)

Competencias / Resultados do título
Código Competencias / Resultados do título

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias / Resultados do título
Coñecer a terminoloxía, as características principais e diferenciais para a intervención logopédica das patoloxías impartidas. A1
A2
A6
A7
A8
A13
A14
A15
A17
B1
B3
B5
B7
B8
B11
B13
B14
B16
B17
B19
B21
B22
B24
C1
C6
C7
Capacidade para deseñar programacións terapéuticas e resolver problemas durante a intervención logopédica das 4 patoloxías. B9
B16
B17
B19
B21
B22
B24
C1
C6
C7
Coñecer os aspectos esenciais para o control da eficacia terapéutica: selección de parámetros axeitados e manexo dos factores pronósticos. A3
A9
A10
A11
A12
A16
A18
A21
A22
A23
A27
A28
B2
B4
B6
B10
B12
B15
B18
B20
C8

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Aspectos xerais na intervención dos trastornos da fala e da voz 1.1. Anatomía e fisioloxía básicas do aparello vocal e articulatorio para a intervención da disfonía.
1.2. Conceptos básicos de Lingüística para a intervención de problemas articulatorios.
1.3. Desenvolvemento embrionario básico para a intervención da disglosia.
1.4. Control neuromuscular da fala para a intervención de disartrias

Tema 2. Intervención logopédica das Disfonías Funcionais.
2.1. Principios de intervención e enfoques terapéuticos.
2.2. Hixiene vocal.
23. Programación terapéutica dun caso con disfonía funcional.


Tema 3. Técnica vocal: aspectos respiratorios, fonación, resonancia e articulación.
3.1. Aspectos fisiolóxicos.
3.2 Corrección de erros funcionais.
3.3 Técnicas vocais específicas.
Tema 4. Intervención logopédica das disfonías específicas. 4.1. Parálisise vocal.
4.2. Trastornos da muda vocal.
4.3. Programación terapéutica dun caso de puberfonía.
Tema 5. Fundamentos teóricos na intervención logopédica das Disartrias. 5.1. Principios e enfoques terapéuticos.
5.2 Programación terapéutica dun caso con disartria

Tema 6. Intervención logopédica nas Disartrias.
6.1. Respiración.
6.2. Deglución, masticación y succión.
6.3. Fonación.
6.4. Articulación.

Tema 7. Fundamentos teóricos na intervención logopédica das Disfemias.
7.1. Principios e principais obxectivos terapéuticos.
7.2. Estratexias terapéuticas para reducir a disfluencia e o estrés manual para mellorar a logofobia.
7.3. Programación terapéutica dun caso con disfemia.
Tema 9. Intervención logopédica nas Disglosias. 8.1. Principios, métodos e recomendacións terapéuticas.
8.2. Programación dun caso de disglosia.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias / Resultados Horas lectivas (presenciais e virtuais) Horas traballo autónomo Horas totais
Estudo de casos A1 A6 A7 A8 A9 A10 A11 A12 A13 A14 A15 A16 A17 A18 A21 A28 B1 B3 B5 B7 B8 B9 B10 B11 B12 B13 B14 B16 B17 B19 5 20 25
Actividades iniciais A1 A2 A6 A8 A13 A14 2 1 3
Prácticas clínicas A3 A6 A7 A8 A14 A15 A17 A22 A23 A27 B3 B4 B5 B6 B13 B22 C6 C8 21 0 21
Simulación A1 A6 A7 A8 A13 A14 A15 A17 B7 B8 B9 B11 B13 B14 B15 B16 B18 B19 B20 B24 C1 C6 C7 3 9 12
Debate virtual B5 B7 B8 B9 B11 B14 B16 B17 3 12 15
Proba de resposta múltiple A1 A6 A7 A8 A13 A14 A15 3 60 63
Recensión bilbiográfica A7 A8 A14 A15 A17 B2 B5 B7 B9 B13 B21 B22 B24 C1 C6 3 6 9
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Estudo de casos Programación terapéutica de casos clínicos dos trastornos impartidos nas sesións maxistrais para aprender a deseñar o tratamento da logopedia, obxectivos de planificación, sistemática e selección razoada de exercicios.
Haberá grupos de traballo de 5-6 persoas e será luns (Moodle e TEAMS ) os luns, na franxa horaria das sesións interactivas.
Actividades iniciais Actividades iniciais Avaliaranse as competencias dos estudantes (coñecemento dos trastornos e a súa avaliación). Para iso, planearase unha tarefa en Moodle (cuestionario inicial) que se autocompletará o primeiro día de clase.
Prácticas clínicas Sesión maxistral Os contidos teóricos serán ensinados a todo o grupo (Bases fundamentais, avaliación, intervención e programación terapéutica). Para iso empregarase a plataforma TEAMS e Moodle.

Simulación Prácticas a través das TIC Para aprender certas habilidades terapéuticas mediante a práctica, os grupos de traballo realizarán unha simulación de intervención logopédica nun sospeitoso paciente con disfonia (Role Playing). Poderase empregar medios TIC (presentación de vídeos, power-point con audios, chat por TEAMS, foro de Moodle, etc.) e participarán todos os membros do grupo con diferentes papeis (paciente, avaliador, programación, intervención). Deste xeito, os estudantes poñerán en práctica os coñecementos teóricos, as habilidades de comunicación e a resolución de problemas en equipo. Esta actividade farase en pequeno grupo (5-6 persoas) e terá lugar practicamente, preferentemente, na franxa horaria das sesións interactivas. No caso de que se poida facer de xeito presencial, os grupos de traballo distribuiranse na franxa horaria. Calquera dúbida que poida xurdir será resolta nas sesións interactivas ou no horario das titoría. Esta actividade computa para a avaliación da materia.


Debate virtual Debate virtual: Actividade para reflexionar sobre os contidos teóricos recibidos a través de preguntas relacionadas co tema e farase ao final de cada sesión maxistral. O tempo considerado para esta actividade é de aproximadamente 20 minutos, para todo o grupo e a través TEAMS.
Proba de resposta múltiple Proba de elección múltiple Proba obxectiva individual para avaliar os coñecementos e as habilidades adquiridas durante a aprendizaxe da materia. Para iso, haberá nunha proba na data oficial. Estas proba fáranse coa plataforma Moodle.
Recensión bilbiográfica O alumno realizará unha revisión bibliográfica sobre un tema ou aspecto clínico en grupo (5-6 estudantes).
Esta revisión presentarase nun informe escrito que sintetiza os máis relevantes na literatura (introdución) coa una extensión 6-7 folios e unha máis para referencias.
Irá acompañado das referencias bibliográficas empregadas, segundo os estándares da APA. As contribucións recentes (últimos 5 anos), de calidade, internacionais e nacionais serán avaliadas, incluíndo polo menos 10 referencias en inglés.

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Recensión bilbiográfica
Simulación
Debate virtual
Descrición
Os estudantes terán unha atención personalizada para levar a cabo ou resolver dúbidas nas actividades máis prácticas (estudos de caso, aprendizaxe corroborativa, prácticas a través das (TIC), debate virtual e busca bibliográfica.
Esta atención ofrecerase aos estudantes nas horas nas que se desenvolvan estas actividades (franxa horaria das sesións interactivas) ou no horario de titorías (martes 10 -14 horas, 2 semestre).
Esta atención personalizada será preferentemente virtual (plataforma TEAMS-chat, Moodle-forum). Para o chat en TEAMS é recomendable solicitar unha cita por correo electrónico o chat para mellor organización.

Avaliación
Metodoloxías Competencias / Resultados Descrición Cualificación
Recensión bilbiográfica A7 A8 A14 A15 A17 B2 B5 B7 B9 B13 B21 B22 B24 C1 C6 Grupo

Os criterios de avaliación inclúense os seguintes: capacidade de síntese, calidade bibliográfica -revistas internacionais e nacionais, últimos 5 anos e de bases de datos coñecidas e de alta calidade como Web of Science, Scopus, PubMed, etc.- e expresión escrita correcta ( referencias ortográficas, narracións e bibliográficas segundo APA). A busca realizarase un trastorno de casos clínicos en 6-7 páxinas e 1 referencias.
A busca bibliográfica fárase en grupos formados por 5-6 alumnos/as.
10
Simulación A1 A6 A7 A8 A13 A14 A15 A17 B7 B8 B9 B11 B13 B14 B15 B16 B18 B19 B20 B24 C1 C6 C7 Xogo de rol nun caso de disfonia (grupo):
Criterios de valoración:
Mesmos criterios que os establecidos no estudo de casos. Ademais, considéranse os seguintes:
1. Habilidades de comunicación: son, claridade, dicción e fluidez na exposición oral.
2. Nivel de coñecemento e dominio dos termos técnicos adecuados.
3. Calidade e grao de elaboración das diapositivas ou vídeo presentado.
4. Normas ortográficas.
20
Proba de resposta múltiple A1 A6 A7 A8 A13 A14 A15 Individual.

Proba única na data oficial, con 4 respostas posibles e cada erro restará 0,20 puntos.
70
 
Observacións avaliación

Primeira oportunidade: Unha vez sumados todos os resultados das actividades de avaliación (grupais e individuais), o alumno deberá obter polo menos 5 puntos dos 10 posibles para superar a materia. Simulación 20% e Revisión de literatura 10% como actividades grupais e Test de Resposta Múltiple 70% como actividade individual. Para poder acceder ás actividades grupais, o alumnado debe ter a condición de "asistente", o que implica unha asistencia global a clase superior ao 80%.
Segunda oportunidade/Avaliación previa: para aprobar a materia en segunda oportunidade, o alumnado deberá obter 5 puntos dos 10 posibles nunha única proba de resposta múltiple, que se realizará na data oficial do exame e que contará co 100%.
O alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e exención académica da exención de asistencia realizará unha única proba de opción múltiple e computará o 100%, tanto na primeira como na segunda oportunidade. Deberán comunicar esta condición ao profesorado ao comezo do cuadrimestre no que se imparta a materia.
Por último, cómpre sinalar que todos os aspectos relacionados coa "dispensa académica", "dedicación ao estudo", "permanencia" e "fraude académica" rexeranse conforme á normativa académica vixente na UDC (/gl/normativa/academica). /).


Fontes de información
Bibliografía básica Perelló Gilberga Jordi (1982). Canto-dicción. Foniatría estética. Barcelon: Científico-Médica
Murdoch Bruce (1998). Dysarthria a physiological approach to assessment and treatment. United Kingdom: Stanley Thornes
Vila Josep (2009). Guía de intervención logopédica en las disfonías infantiles. Madrid: Síntesis
Fernández Zúñiga Alicia (2005). Guía de intervención logopédica en tartamudez infantil. Madrid: Síntesis
Verdolini Abbot Katherine (2008). Lessac-madsen Resonant Voice Therapy. San Diego: Plural Publishing
Zambrana Nidia (1998). Logopedia y ortopedia maxilar en la rehabilitación orofacial: Tratamiento precoz y preventivo. Barcelona: Masson
Conture Edward y Curlee Richard (2007). Stuttering and related disorders of fluency. New York: Thieme
Perelló Gilberga Jordi (1990). Trastornos de Habla. Barcelona: Masson
Morrison Murray (1996). Tratamiento de los trastornos de la voz. Barcelona: Masson
Sataloff Robert (2005). Treatment of voice disorders. San Diego: Plural Publishing
Roberston Sandra (1999). Working woth dysarthrics a practical guide to therapy for dysarthria. New York: Thieme

Enlaces de interés:

www.espaciologopedico.com

http:// www.asha.org.

Bibliografía complementaria

Revistas relacionadas coa Logopedia.

Revista de Investigación en Logopedia. 

Revista de Logopedia, Foniatría y Audiología (suscrita la UDC)

Journal of Voice.

European Journal of Disorders of Communication.

Journal of Speech, Language and Hearing Research.

International Journal of Language and Communicaton Disroders.

International Journal of Speech-Language Pathology.

 Folia Phoniatrica et Logopaedica.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Lingüística/652G04004
Fundamentos de intervención logopédica/652G04005

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Comunicación aumentativa e alternativa/652G04022
A voz profesional/652G04040

Materias que continúan o temario
Estratexias de intervención temperá/652G04025

Observacións

Es recomencdable ter coñecemento de inglés para o manexo das fuentes bibliográficas.

(nivel B1 mínimo).

 



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías